Freek de Jonge maakt een film met inhoud" KIWI r a r aw Samen met Jos Stelling aan het iverk lillik iHiiiiiiiiiiimiiiimiiiimmii Walter Matthau zeer op dreef in Hopscotch VRIJDAG 17 JULI 1981 ST. ANNAPAROCHIE - Op dit moment doorkruist Freek de Jonge met familie per auto Zuid- Europa en Jos Stelling laat op het festival van Moskou de interna tionale pers en de Russen kennis nemen van de speelfilm De Pre tenders. Maar een week geleden was het tweetal nog te vinden op het uiterste puntje van het Noordnederlandse vasteland, waar de controversiële komiek een krokodil zat te boetseren van vette Friese klei. onder waak zaam toezicht van de cineast. Een onalledaags duo, geformeerd voor het maken van een film die min of meer zal worden geba seerd op de theater-show De Tra giek van De Jonge. Negentig pro cent van die produktie zal pas over een jaar worden gedraaid. De ene opname-week in Sint An- naparochie hoeft alleen maar een paar flash back-scéne's op te leve ren, maar is belangrijker om Stel ling en De Jonge vast aan elkaar te laten wennen. Het gaat er opmerkelijk speels toe in het oogverdovend groene kwelderlandschap, waar donzige wolken over heentrekken met voldoende bescheidenheid om dat fantastische licht te bewerk stelligen waar de befaamde Zweedse cameraman Jorgen Persson ooit over zei, er slechts mee te kunnen werken staat van lyrische uitbundigheid. Dat is dan ook ongeveer de stem ming waarmee Mare Felperlaan op Stellings set perfectie staat na te streven. Er wordt alle tijd geno men voor invallen en improvisa ties. En het belooft heel gaaf te worden. - Hoe hebben Freek de Jonge en Jos Stelling elkaar gevonden? Freek de Jonge: „Jos had mij i aanleiding van De Komiek een brief geschreven, dat hij dat wil de verfilmen. Maar daar was toen al een tv-registratie van gemaakt. En toen ik met De Tragiek nog in de voorbereiding zat, heb ik hem gebeld en gevraagd of hij dan misschien daar een film van wil de maken en dat hebben we toen vanaf het begin samen ontwik keld. Het zaalprogramma en de film zijn toen vrijwel gelijk opge lopen. We kwamen voor de film toen terecht op voornamelijk het verhaal van na de pauze. Maar het is steeds verder van het zaalpro gramma weggelopen. Ik denk' dan ook niet, dat we De Tragiek als titel zullen handhaven". „Eigenlijk waren het deze dagen vooral proefopnamen en het is ook wel gebleken dat we voorna melijk hebben zitten wennen. De mensen aan elkaar, en van mij aan het medium film, wat iets vol strekt anders is dan theater. Kij ken hoe dit werkt. We hebben ei genlijk al op de tweede dag ge zien, welke richting het uit moet: volstrekt weg van het Nederlands realisme, van de Nederlandse ko medie, of zeg maar wat vooi ko medie dan ook. V/e moeten pro beren, zoals er in de zaal een eigen stijl was ontstaan en wat eigenlijk ook uiteindelijk gelukt is bij die tv-uitzendingen, zoiets ook met de film te bereiken. Het probleem is alleen; in de zaal heb ik de nodi ge ervaring en met tv had ik na zoveel jaar toch weer vier uitzen dingen nodig om zo ver te komen dat ik alles naar eigen hand kon zetten. Maar bij deze film zal het in één keer moeten lukken". Freek in de Friese klei: "De bedoe ling is dat we volgend jaar de zaak completeren „Geen familie-komedie. Geen licht voetig amusement. Het is wel de gelijk een film met inhoud, met een duidelijke lijn. Je zou eigen lijk kunnen zeggen dat het gaat over het dualisme binnen één persoon. De ene kant wordt afge voerd naar een inrichting en de andere kant gaat zich waarmaken in de samenleving en daar slaagt hij ook in als theater-artiest. Maar op het moment dat hij geconfron teerd wordt met het succes, het dodelijke succes, slaat hij opeens door, wil hij terug en heeft het idee dat die andere het eigenlijk beter heeft gehad dan hij". - Hoe is het scenario ontstaan? Is er eigenlijk wel een scenario? Zoals ik jullie de hele dag heb bezig ge zien, krijg ik de indruk dat jullie wel erg intuitief bezig zijn. „Er is vanzelfsprekend een heel scenario gemaakt. Maar daar had ik dus geen idee van hoe zoiets moet. Ik weet nu wat het is om een scenario te schrijven. We had den dat samen ontwikkeld en bij het Produktiefonds ingeleverd en gehonoreerd gekregen. Maar dat was toen nog sterk gebaseerd op teksten uit De Tragiek. Zoals gezegd daar drijven we steeds verder vandaan. Het is dus zo dat we in augustus misschien nog een paar dagen filmen en er dan mee stoppen tot volgend jaar mei. We hebben nu een stukje ge draaid dat in de film een Friese flash back wordt. Die wordt dus meebeleefd door de gerijpte fi guur naar zijn jeugd toe. Het is dus meer dan een jeugdherinne ring. Hij gnj pt zelf ook in die flash backs in. De bedoeling is dat we volgend jaar de zaak completere- Cabaretier Als je Freek een cabaretier mag noe men, dan zijn er een hoop Neder landse vakbroeders geweest die hem ooit voorgingen in eenmalige flirts met het medium film: Sonne- veldToon Hermans, Herman van Veen, André van Duin. Freek de Jonge vindt het een ongelukki ge vergelijking. „Het verschijnsel is natuurlijk ze ker niet beperkt tot kleinkunste naars. Toneelmensen krijgen er ook last van. Het is de eenheid van tijd en de eenheid van plaats waar je op de planken altijd aan gebonden bent, die je dan wel eens kwijt wilt. Bij televisie merk je dan dat het medium niet gecon centreerd genoeg is. De mensen in de huiskamer pikken absoluut niet op, wat jij meldt... Maar ja goed, iedereen heeft zijn eigen Hollywooddroom en ik heb het gevoel dat ik daarvan al een paar fasen van heb doorstaan. En al kijkend naar de pogingen Toon Hermans en Wim Sonne- veld, kan ik alleen maar zeggen dat ik niet van plan ben een film te gaan maken waarin ik louter en alleen leuk ben. Ik probeer eerder de traditie van Chaplin voort te zetten en van Tati. Mensen die een type neerzetten dat maat schappelijk betrokken is. Een po sitie inneemt". - Chaplin en Tati hadden wel aan merkelijk minder grimmigheid dan wat men geneigd is van jou te verwachten. Heel wat minder grimmig dan de Freek de Jonge die we in die laat ste Holland Festival-uitzending zijn geloofsbelijdenis hebben zien afsteken en die „Mens durf te sterven" gezongen heeft in de zaalversie van De Tragiek. „Ik denk ook wel dat deze film min der grimmig zal zijn dan die tv- uitzending, waarbij ik zo in een hoek was gedreven. Kijk, ik ben wat betreft film zo naief als wat, dus begin ik er ook volledig open en naief aan te werken. Pas als hij af is en ik hoor wat anderen ervan vinden, pas dan kan ik reageren. Die behoefte aan respons en de kans daarop weer in te haken, daar heb je gelijk in, dat heb ik vreselijk in me zitten. Dat is dus met het medium film wel een handicap. En dat was het mooie van die Holland Festival- programma's. Toch een gevecht met je eigen kunnen. Op zeker moment hebben ze je te pakken. Hoewel te pakken, het is voor mjj een spel, geen kwestie van leven of dood. De kritiek kan je zo in de klem nemen, dat je misschien moet zeggen: Okay. Ik ben nu ontzettend boos omdat ze het slecht vinden, want beter kan ik iet. Maar zo lang het spelletje zo danig is dat iemand zegt: daar ging je de fout in en ik kan de volgende keer bewijzen dat zoiets nou juist de bedoeling was, dan zitje nog goed". Probleem „Dat is nogmaals het probleem met film: dat is één klap en dan staat het, gemonteerd en wel. En je ziet met Heaven's Gate dat iemand als Michael Cimino die de ene keer hoog scoort, de volgende keer geweldig de mist in kan gaan. En daarom heb ik de sa menwerking met Jos Stelling ge kozen. Omdat die het beeld min der schools benadert dan de meeste regisseurs. Het beeld geeft bij hem niet alleen informa tie over de scène maar ook over andere dingen. Dat vind ik een probleem met de meeste Neder landse films, dat de beelden op zich wel kloppen, maar niet met het verhaal dat er verteld wordt. Alles is tot in de puntjes verzorgd, maar er ontbreekt iets extra s; dat vreemde dat je soms denkt, wat moet dit of dat er nou bij? Dat mis je! Die dingen waardoor vroeger Oosteuropese films zo intrigeer den. Forman en Polanski toen ze nog niet in Amerika werkte- - Op basis van welke films van Jos Stelling bgseer je die mening? Jullie hadden elkaar al gevonden voor De Pretenders uitkwam. „Voornamelijk zijn eerste twee films frappeerden me op die ma nier. Met Rembrandt had ik niet zo verschrikkelijk veel affiniteit. Behalve dan dat ik daarin kon zien dat Jos zich ongelooflijk kan concentreren op wat hij in beeld wil brengen en dat vond ik bij De Pretenders ook erg goed. En die concentratie hebben we nu ook gezocht in deze film en ik merk hoe ik hem daarin moet bijstaan en wanneer ik eraf moet blijven. Ik ontdek dingen De samenwer king met de cameraman, het be lang van een goed scenario Datje de lokatie goed kent. De dag na mijn laatste tv-uitzending ben ik meteen naar Friesland hier ge gaan en wist van niks. Dus mijn voorbereiding deugde voor geen cent. Dat was heel slecht. Aan de andere kant weet ik nu voor een deel waar we aan beginnen vol gend jaar. En er was voor mij per soonlijk het grote voordeel dat ik die hele rompslomp van de televi sie uit mijn hoofd kwijt ben, zo dat ik tenminste rustig op vakan tie kan gaan". -Als je terugkijkt op je Holland Fes- tival-uitzéndingen. heb je daar nog iets ontdekt voor jezelf? „Buitengewoon veel. Bijvoor beeld dat televisie een totaal on interessant medium is. Dat wil zeggen, dat als je werkelijk tot op het bot gaat, dan ben je bin' nen een half jaar dood of Willem Duys. Daar is voor iemand met mijn persoonlijkheid geen keu ze. Ik kan niet een soort slap pro grammaatje op de televisie brengen, want er is al behang ge' noeg. Daar heb ik geen zin... Ik weet niet precies waar het aan ligt. Ik maak me op zeker mo* ment verschrikkelijk boos eq dat laat ik dan ook merken. Tele visie, daarmee heb je een groot bereik en je kunt daar zeggen wat je wilt, dus doe ik dat ook „Er waren voor mij vier uitzendin gen nodig, om te komen tot het verhaal waar ik de boel mee heb afgesloten. Als ik daar nog eens een vijfde, zesde, zevende en achtste uitzending achteraan zou doen, dan hou ik aan het einde van de achtste aflevering een ver haal waarmee ik me voor de rest van mijn leven onmogelijk zou maken. Dat verhaal hou ik nu nog even voor me. Je tast dus af'. Speelruimte „In het theater is de speelruimte veel groter voor een mens. Televi sie is zo vluchtig. Ik vind televisie geschikt voor het nieuws, voor films en live-reportages. Maar drama en satirische program ma's... ik vind het allemaal slap. kinderachtig. Op de duur wordt het zo'n houding, zo'n gedoe, en het is snel geconsumeerd. Je zag het al bij mijn derde tv- uitzending. dat de belangstelling als een pudding in mekaar zakte. Men had de kluif afgekloven en in de hoek van de kamer gegooid. Nou weer wachten tot de nieuwe rel!". Hopscotch; regie: Ronald Neame; hoofdrollen: Walter Matthau, Glenda Jackson en Ned Beatty; theater: Studio, Leiden; 12 jaar. Engelse gein (Monty Python) heeft deze week in Studio het veld moeten ruimen voor Amerikaan se humor in de vorm van Hops cotch. De ruimte ontbreekt hier om een lange boom op te zetten over verschillen en overeenkom sten tussen twee naties en hun lachgewoonten. Wat die raak vlakken betreft: het vliegende circus van Monty Python heeft meer gemeen met de moderne komedies van Mel Brooks, Gene Wilder en consorten dan met een film als Hopscotch. Ondanks het ongekuiste taalge bruik is dat eerst en vooral klas siek en beschaafd amusement. Waarmee overigens niets ten kwade van Hopscotch is gezegd. Behalve beschaafd is het vooral onderhoudend. Misschien is dat vleugje understatement in Hops- cotch wel de Britse invloed, die er in de vorm van veteraan-regis seur Ronald Neame en actrice Glenda Jackson wel enigszins vertegenwoordigd is. De hoofdschotel vormt echter Wal ter Matthau, de leukste Ameri kaanse filmkomiek van dit mo ment. Met zijn slobberige bull- dog-gezicht heeft hij het publiek in de VS al jaren aan zijn voeten, maar hier heeft het nooit willen vlotten. Altijd bescheiden suc cesses. terwijl zijn grappige ver schijning net als de vroegere slapstick-helden universeel on weerstaanbaar moet zijn. Zeker als dat in gezelschap is van Glen da Jackson. Dat bleek drie jaar geleden in House Calls (helaas weinig buiten de drie grote ste den gedraaid) en ook in Hops cotch is het een gesmeerd draai end duo. Al heeft Matthau dit keer als de morsige geheim agent Miles Kendig (tegenhanger van James Bond) meer te stellen met Ned Beatty die zijn zeer Amerikaanse chef Myerson speelt. Het verhaal begint als Myerson hem naar het archief degradeert. Kendig pikt dat niet, neemt de benen naar Salzburg en begint daar zijn wraakactie. Hij zet vriend en vij and in zijn memoires te schande en blijft op geniale wijze uit han den van de hem achtervolgende CIA. Matthau is in dat laatste op z'n best en zelfs als een komedie alleen maar beoordeeld zou worden op haar einde dan krijgt Hopscotch een hoog cijfer. Een plot die er wezen mag. BART JUNGMAN Hoewel nationaal de bezoekersaantallen van de officiële bioscopen nog immer teruglopen, wordt de Leidse •egio de ene bioscoop na de andere rijker. Het Lido-concern breidde de afgelopen jaren fors uit. Alphen kreeg r thaters beschikbaar. De opening Jack Nicholson dankt zijn faam voornamelijk aan zijn rollen in films als One flew over the cuckoo's nest en The Shi ning. Minstens even fraai maar minder bekend is ech ter zijn creatie van marine-of ficier Buddusky in The last detail (donderdag, Nederland 2). Samen met collega Mui hall (Otis Young) moet hij matroos Larry Meadows (Randy Quaid in goede rol) naar de militaire strafgevan genis vergezellen. Als een soort van galgemaal probe ren ze het Meadows op de reis zoveel mogelijk naar de zin te maken. Het wordt zo gezellig dat Mulhall en Bud dusky bijna hun opdracht vergeten. De geur van wierook is de Ne derlandse titel van een Ja panse film die zondag via de zelfde zender is te zien. Kei- suke Kinoshita maakte hem in 1964. Hij vertelt daarin het verhaal van een moeder die zich genoodzaakt ziet haar dochter naar een school voor geisha's te sturen. Nadat die haar opleiding heeft voltooid, komt moeder bij haar wonen en gaat zelf als prostituee aan de slag. De derde en laatste film die ko mende week op de vader landse buis is te zien, heet The Revengers en is een wes tern uit 1972. Een verhaal in het genre van The wild bunch: een groep ruwe bol sters die met z'n zevenen een moeilijke opdracht moet vol brengen. Uit het buitenlandse aanbod één film er uit gelicht: North by northwest, waarop Alfred Hitchcock de wereld in 1959 vergastte. Volgens Francois Truffaut - een groot bewon deraar en kenner van Hitch cock - een waar meesterwerk je. Cary Grant en Eva Maria Saint spelen de hoofdrollen en zijn daarin zondag op Dtsl. 2 te zien Het programma: ZATERDAG In bus nummer 3; 15.30 uur. Dtsl. 1 (regie Luon Tai. Chinese film uit 1979) The great Waldo Pep per. 20 15 uur, Dtsl 2 George Roy Hill met Robert Redford. Amerikaanse film uil 1974). The revengers; 20.27 uur; Ned. 2 Pendulum. 22.05 uur; Dtsl. 1 (regie Geor ge Schaefer. Amerikaanse film uit 1968). ZONDAG De geur van wie rook; 20.45 uur; Ned.2. North bv northwest; 21.30 uur; Dtsl. 2. MAANDAG La fievre monte a El Pao. 23.00 uur; Dtsl. 1 (re gio Luis Bunuel met Gérant! Philippe. Mexicaanse film uit DINSDAG Cover girl: 16 15 uur; Bel 1 (regie Charles Vi dor met Rita Hayworth. Ame rikaanse film uit 1944). WOENSDAG I am a fugitive from a Chain gang 20.15 uur; Bel. 2 (regie: Melvyn le Roy Amerikaanse film uit 1932) Vinterborn. 20 15 uur; Dtsl. 1 (regie: Astrid Hen- ning-Jensen. Deense film uit 1978) Blacklash 22 30 uur. Dtsl. 3 (regie: John Sturges met Richard Widmark. Ame rikaanse film uit 1956). DONDERDAG Young Cassi- dy; 20.15 uur; Dtsl. 3 (regie Jack Cardiff met Rod Taylor Engelse film uit 1964) The last detail. 21.30 uur. Ned. 2. VRIJDAG II sorpasso. 20 15 uur; Dtsl. 1 (regie Dino Risi met Vittorio Gassman. Ita liaanse film uit 1962) Las Ve gas, 500 milliones. 23.15 uur, Dtsl 2 (regie Antonio Isasi met Gary Lock wood Spaan se film uit 1967i BLIJVERS "For your eyes only" - Nieuwste Ja mes Bond Minder geldverslindend spektakel, maar ouderwets span nend en humoristisch. Lido 1 en 2, Leiden, Euro 1 en 2. Alphen. "Platvoet" - Bud Spencer in Napels aan het werk. Lido 3, Leiden "Private Benjamin" - Tegenvallen de film over vrouw in het leger. Li- do 4, Leiden. Euro 4. Alphen "Buddy goes West" - Alweer Bud Spencer. Euro 3. Alphen. (OP)NIEUW "De gendarme liet te vliegen" Louis de Funes, Luxor, Leiden. "The shining" - Qlieadfllm m Jack Nicholson. Camera. Leiden "De twee missionarissen" - Uit de tijd dat Bud Spencer nog mc rence HiU een duo vormde. Trianon. NACHTFILMS "La Plage" - Camera. Leiden. "Erections" - Rex. Leiden. "For your eyes only" - Euro 1, Al- phen. "Battle of Midway" - Euro 2. Al- phen 'The Omen 2" - Euro 3. Alphen. "Zo vader, to soon" - Euro 4. Al phen. REX "Hoe heter hoe beter". DEN HAAG "Buddy goes West" - Apollo 1 (460340), al. "Phobia" - Apollo 2. 16 jr. "De kleine Lord" - Asta (463500), al. "Lib Marleen" Bijou (461177), 16 jr "De eerste klap is een daalder waard" - Calypso (463502), al "De eend en de cadillac" - Babyion 1 (471656). al 'Tendres cousines" - Babyion 2. 12 jr "Hopscotch" - Babylon 3. 12 jr "Caveman" - Cineac 1 (630637), 12 jr. "Herbie is de pisang" - Cineac 2. al "Kentucky fried movie" - Cineac 2, 16 jr "Jules et Jim" - Cineac 3. 16 jr. "Jaws 1" - Du Midi (855770). 12 jr "The sound of music" - Euro Cine ma (667066), "For your eyes only" - Metropole 1 (456756). 12 jr "Heaven's gate" - Metropole 2. 16 jr. "Fort Apache, the Bronx" - Metro- pole 3, 16 jr. "Botsing der Titanen" - Metropole 4. 12 Jr. "Shogun" - Metropole 5. 16 jr "Fort Apache, the Bronx" - Odeon 1 (462400), 16 jr. "This is America 2" - Odeon 2. 16 jr "Herbie is de pisang" - Odeon 3. al. "De spiegel barstte" - Odeon 4. al. "The howling" - Odeon 5, 16 jr. "Jacht op pornopoesjes" - Lc Paris 2(656402). 18 jr. "Een gastvrouw onthult" - Le Paris 3. 18 jr "For your eyes only" - Passage (460977). 12 jr "Inside Jennifer Wells" - Royal 3. 18 jr "Karate knock-out" - Royal 4, 16 jr. AMSTERDAM 'Tendres cousines" - Alfa 1 (278806), 12 jr. "Lili Marleen" - Alfa 2. 16 jr "For your eyes only Alhambra 1 (233192). 12 jr. "Papillon" - Alhambra 2, 12 jr. "Buddy goes West"- Bcllevue Cine rama (234876/266227). al "De kleine Lord" Calypso 1 (266227 734876). al "Trek naar de sterren" - Calypso 2. al. "De eerste klap is een daalder waard" - Calypso 3. al "Fiona, een heet blondje" - Centraal (248933). 18 jr "Het zwaard van de gele Ujger" - Ci neac Damrak 1 (245648). 12 jr "Emanuelle 2" - Cineac Damrak 2. 16 jr "My name is nobody" - Cineac (243639). 12 jr. "Heaven's gate" Cinecenter (236615). 16 jr. "Le voyage en douce" - Cinecenter. 16 jr. "Exterieur nuit" - Cinecenter. 16 jr "Once upon a time in the west" - Ci nema 1 (151243). 12 jr "The Blue? brothers" - Cinema 2. al. "Fort Apache, the Bronx" - City 1 (234579), 16 jr "Botsing der Titanen" - City 2. 12 jr. "De spiegel barstte" - City 3. al. "Van 9 tot 5" - City 4 al 'The howling" - City 5 (34579). 16 jr "Caveman" - City 6 (234579). 12 jr. "Herbie is de pisang" - City 7 (234579), al "Couples" Climax Cinema (244152). 18 jr. "The deer hunter" Cine •D (226551). 12 jr "The Godfather 1" - Desmet (226551). 12 jr "Last tango in Pans" - Du midi (723653). 16 jr "Cheech and Chong's next movie" - Lcidsepleintheater (235909). 16 jr. "Fort Apache, the Bronx" Nogge- rath(248933). 16 jr "Sweet young girls" - Pansien (248933), 18 jr "Caveman" Rembrandtplcinthea- ter (223545), 12 jr "De Bermudadriehoek' Rem- brandtpleintheater 2 (223545). 162 jr "De bokser met de gouden arm" Rex (266132). 16 jr "De kleine Lord" - Rialto (723488). al. "Dr Strangelove" - Rivoli (723488). 16 jr "Intieme kloosterbeeldcn" Roxy (232809). 16 jr "Onibaba"The Paradine case" en "She was like u wild chrysanthe mum" - Studio K (231708). 16 jr "Jules et Jim". "Bye bye Brazil", Voltati Eugenio" - The Movies (245790). 16 jr or your eyes only" - Tuschinski 1 (262633., 12 jr "Heaven's gate" - Tuschinski 2 (262633). 16 jr "Shogun" Tuschinski 3 (262633). 16 jr "Caligula" - Tuschinski 4 (262633). 18 jr "Home movies* - Tuschinski 5, 16 Jr "Ordinary people" - De Uitkyk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 13