Verkeersdrukte viel mee Baby's uit reageerbuis Schippers bereiden actie voor Prof. Tenhaeff strijdbaar man r Nederlanders in Frankrijk verongelukt Evenredige vrachtverdeling zand en grind geëist Campings langs Zuidfranse kust eivol FNV verzet zich tegen ontslag voor werknemers noorden Petaio boos over "racisme' Hefschip van 72 miljoen Historicus Sijes (73) overleden hl Ook in Nederland eind 1982: Dode na steekpartij IJ JULI BINNENLAND VALENCE (AFP) - Twee Ne derlanders zijn zaterdag om gekomen toen hun sport- vliegtuig in Zuidoost-Frank rijk neerstortte. De slachtof fers, de 48-jarige J.L. Jonge- neel en de 44-jarige J.T de Klerk, kwamen uit Amster dam. Hun toestel raakte een bergtop bij Bouvante, in het departement Drome. Ze wa ren in de ochtend aan boord van een "Monney M.20j" van Schiphol vertrokken. ROTTERDAM (ANP) - De Neder landse binnenschippers dreigen tot harde acties over te gaan, als vóór eind augustus geen beslis sing wordt genomen over het in voeren van een evenredige vrachtverdeling voor zand en grind. Op een vergadering zaterdag in Rotterdam, waar zo'n 250 bin nenschippers aanwezig waren, is een actiecomité opgericht dat opdracht heeft gekregen een blokkade van belangrijke vaar wegen voor te bereiden. In de zo mer van 1975 blokkeerden boze binnenschippers wekenlang de Nieuwe Maas in Rotterdam. De schippers hebben hun standpunt in een telex aan staatssecretaris Smit-Kroes (verkeer en water staat) bekendgemaakt. De vergadering in Rotterdam was belegd door het comité van bin nenschippers, dat het afgelopen halfjaar heeft geprobeerd de be sturen van de verschillende schippersorganisaties op één lijn te krijgen. Omdat dit overleg is mislukt, besloot het comité zich zaterdag op te heffen. De binnenschippers vechten sinds de blokkade van 1975 voor een evenredige vrachtverdeling van zand en grind, dat ongeveer zes tig percent van de totale vracht in de binnenscheepvaart uit maakt. Ook de wet affichage. die het aanmelden van de vrachten in het noord-zuid-verkeer via de schippersbeurs moet verplich ten, is nog steeds niet door de Tweede Kamer aangenomen. Volgens Willem Ozinga van de On afhankelijke Nederlandse Schip- persvakbond (ONS), met 1400 le den de grootste, is de Federatie van Schippersbonden de belang rijkste dwarsligger in het con flict. De federatie stelt zich traditiege trouw op achter de verladers die geen brood zien in een verdeling van het zand- en grondvervoer via de beurs. De staatssecretaris krijgt van de schippers tot eind augustus de kans de nog op tafel liggende eisen in te willigen, an ders volgen harde acties, zo werd zaterdag besloten. DEN HAAG, BONN, PARIJS (GPD) - De Nederlanders die dit weekeinde de jaarlijkse expeditie naar de zon aan vingen, hebben in het verkeer geen grote problemen ge had. Op de bekende grote routes naar het zuiden door Frankrijk en West-Duitsland bleven de stromen auto's in het algemeen sneller doorrijden dan was verwacht, al werden er, met name in West-Duitsland, wel enkele grote files gemeld. UTRECHT (ANP) - De Federatie Nederlandse Vakbeweging heeft in een brief aan de minister van sociale zaken fel geprotesteerd tegen het voornemen nog dit jaar 450 van de 650 voormalige "e- werkers" in het noorden van het land te laten afvloeien. De be staande regeling moet volgens de FNV volledig worden voort gezet en niet alleen voor de 200 werkers boven de 58 jaar. Het gaat om werknemers die tot 1979 in vast dienstverband werk zaam waren op via de zogenaam de e-regeling mogelijk gemaakte werkobjecten (onderhoud van bossen, parken, sportvelden, bermen e.d.). De groep mensen was afkomstig uit de agrarische sector en met hun beroepserva ring hadden ze - zeker in het noorden - geen kans op een baan elders. In 1979 werd de regeling beëindigd omdat er een nieuw taakstellend arbeidsvoorzienigheidsbeleid kwam. Via de nieuw ingevoerde werkgelegenheid verruimende maatregel kwam voor deze groep echter onvoldoende geld vrij en bovendien konden alleen werk nemers die langer dan zes maan den werkloos waren er gebruik van maken en dan slechts voor maximaal één jaar. Maar tot dusver is de e-regeling, hoewel formeel beëindigd, in fei- WEERRAPPORTEN te toch voortgezet en bekostigd met geld uit een ander potje, dat nu echter niet meer beschikbaar De FNV acht het onaanvaardbaar dat de werkloosheid in het noor den door toedoen van de over heid zou worden vergroot. Zij vindt dat de jaarlijkse benodigde twintig miljoen opnieuw op tafel moet komen. Daarvoor zou bij voorbeeld een deel van het geld kunnen worden gebruikt dat be stemd was voor het plaatsings- bevorderende beleid van sociale zaken, maar dat - onder meer als gevolg van de geringe vraag naar personeel - onbesteed is geble- DEN HAAG (ANP) - De houding van de Vereniging Nederlandse Gemeenten tegenover het vraag stuk van de illegaal in Nederland verblijvende zigeuners is racis tisch en discriminerend. Dat zei zigeunerleider Petaio zaterdag in een reactie op de brief van de VNG aan minister-president Van Agt en minister Wiegel (binnen landse zaken). In de brief adviseerde de VNG de gemeenten geen zigeuners op te nemen, ook niet tijdelijk. ROTTERDAM (ANP) Op de werf van de Rotterdamse Droogdokmaatschappij is za terdag het hefschip "Ostrea" te water gelaten. (Zie foto). Het schip zal worden ge bruikt voor het plaatsen van de pijlers van de stormvloed kering in de Oosterschelde. De "Ostrea" is gebouwd in op dracht van Dosbouw, die de stormvloedkering bouwt en die voor de bouw van het schip handelt in naam van het rijk. Het schip kost 72 mil joen gulden en zal eind van dit jaar worden opgeleverd. De "Ostrea" gaat de in totaal 66 pijlers uit het bouwdok in de Oosterscheldemonding ha len en naar hun plaats van bestemming in de drie sluit gaten varen. Het schip is ge bouwd in een u-vorm, zodat het in de bouwput om een pij ler kan manoeuvreren en de ze vervolgens met twee por taalkranen en met behulp van takels en zware hijsklau- xoen van de bodem van het dok kan tillen. Tijdens het plaatsen van de pij lers wordt de "Ostrea" op haar plaats gehouden door een afmeerponton, dat mo menteel wordt gebouwd bij de scheepswerf de Merwede in Hardinxveld-Giessendbm. De "Ostrea" is 87 meter lang en 47 meter breed. Het schip heeft een draagvermogen van 10.000 ton. Dat is voldoende om de zwaarste pijler van 18.000 ton te vervoeren, om dat de opwaartse druk van het water het pijlergewicht vermindert. Ook moesten vele Nederlanders wat langer blijven rijden dan ze haden gehoopt omdat de cam pings langs de Zuid franse kust al vol waren voordat zij daar aan kwamen en voor toeristen zon der reservering geen plaats meer hadden. In Nederland zelf was eigenlijk al leen vrijdagavond en -nacht iets te merken van een bijzondere drukte. Met name op de wegen naar Duitsland was er sprake van file-vorming en langzaam rij dend verkeer. Zaterdag en giste ren was het verkeersbeeld echter volkomen normaal. Woordvoer der Gerritsen van de algemene verkeerscentrale van de rijkspo litie in Driebergen sprak van een rustig weekeinde. De centrale in formatie van de ANWB bevestig de dat beeld. Het afgelopen weekeinde was de situatie op de Duitse autowegen wel tot nu toe de drukste van het jaar. Van het noorden tot het zuiden kwamen overal enorme opstoppingen voor. Redenen hiervoor waren het zeer mooie weer, het vakantiebegin in de Zuidduitse deelstaat Baden- Wurttemberg en het begin van de bedrijfsvakanties bij Merce des en Opel, die samen vele hon derdduizenden werknemers hebben. Veel gastarbeiders, vooral Turken en Joegoslaven, gingen naar hun vaderland. Aan de meeste grensovergangen Duitsland uit ontstonden files tot 20 kilometer. Behalve in de deel staten Beieren en Noordrijn- Westfalen heerst nu in de Bonds republiek dan ook vakantietijd. Niet zuur Nederlandse vakantiegangers die zuidwaarts naar de Middellandse Zee vertrokken, hebben het op de Franse 'Autoroute naar de zon' niet al te zuur gehad. Tegen de sombere voorspellingen in viel het allemaal nogal mee op de Franse wegen. Grote drukte was verwacht omdat alle Fransen morgen de nationale feestdag, de veertiende juli. vieren en er met een snipperdag dus een heel lang weekeinde was te maken. De deskundigen stelden gisteren tevreden vast dat het publiek de ingehamerde raadgevingen be hoorlijk heeft opgevolgd. Kenne lijk hebben velen de grote knel punten vermeden en alternatieve routes genomen. Er werd giste ren zelf gesproken van het suc ces van 'de slimme indiaan'. Dat is de naam van de organisatie die auto-bezitters waarschuwt waar opstoppingen dreigen en vlucht wegen aangeeft. Ongevallen de den zich nauwelijks voor. Er wa ren de klassieke opstoppingen maar tot chaotische toestanden leidden die nergens in Frankrijk. Voor de Nederlanders die zonder een reservering op zak waren vertrokken, waren er dit week einde wel problemen in Zuid- Frankrijk, waar campings en ho tels al vol waren. „We hebben gisteren en vandaag tientallen malen nee moeten verkopen", vertelde een Nederlandse infor- matrice vpn een kampeerterrein in Port Grimaut. „Voor die mensen is er aan de kust geen plaats meer, maar ze heb ben geen zin om terug te gaan naar het binnenland. Dus blijven ze hier hangen. Ze brengen dan de nacht door op parkeerterrei nen of gewoon langs de weg. Na een paar dagen hebben ze óf een plaatsje gevonden, óf ze zijn toch maar weg gegaan. Ik heb er afge lopen nacht weer verscheidene langs de weg zien staan. Ik gelooi niet dat het erger was dan vorig jaar, maar we verwachten nog een paar erg drukke weekein den". AMSTERDAM (GPD) - Dr. Ben Sijes is gisteravond na een lang durige ziekte in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Dr. Sijes, die 73 jaar is geworden, was van af de oprichting in 1945 verbon den aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. In 1970 werd hij buitengewoon hoogle raar aan de Rijksuniversiteit van Leiden waar hij de zogenaamde Cleveringa-leerstoel bekleedde. Ben Sijes verwierf grote bekend heid met zijn publicaties over de Tweede Wereldoorlog. Hy schreef standaardwerken over de februaristaking, de arbeidsin zet en de jodenvervolgingen. Voor zijn werk werd hij in 1970 geëerd met een ere-doctoraat van de Universiteit van Amsterdam. Zijn laatste boek gaat over de vervolging van de zigeuners in de nazi-tijd en verscheen in 1979. Dr. Sijes was nauw betrokken bij voorbereiding van de processen tegen verschillende oorlogsmisa- digers, onder wie Rajakowitz en Eichmann. Bij het opsporen van ondergedoken nazi's en voor hen belastend materiaal werkte hij veel samen met Simon Wiesen- thal. ROTTERDAM (ANP) - De Rot terdamse politie heeft zaterdag ochtend in de Maashaven het li chaam gevonden van het 8-jari- ge Turkse jongetje Rüzwen Ak- koc. Het kind werd sinds afgelo pen dinsdag vermist. Hij was om half tien voor het laatst voor de deur van zijn ouderlijke wo ning gezien. Het is nog niet dui delijk hoe het kind te water is geraakt. P hr. C Amsterdam zwaar bew. 19 De Bilt mist 20 Deelen zwaar bew. 18 Eelde geheel bew. 20 Eindhoven regen 18 Den Helder zwaar bew. 17 Rotterdam zwaar bew 19 Twente half bew. 19 Vlissingen motregen 18 Zd Limburg zwaar bew. 19 Aberdeen motregen 16 Barcelona licht bew. 26 Berlijn zwaar bew. 25 Bordeaux zwaar bew. 24 Brussel zwaar bew. 21 Frankfort regen 23 Genève zwaar bew. 23 Helsinki licht bew. 26 Innsbruck zwaar bew. 23 Klagenfurt mist 27 Locarno onbew. 29 Londen half bew. 21 Luxemburg zwaar bew. 18 Madrid onbew. 32 Malaga onbew. 27 Mallorca onbew. 28 München half bew. 20 Nice onbew. 27 Oslo geheel bew. 21 Parijs geheel bew. 22 Rome onbew. 29 Split half bew. Stockholm half bew. 27 Wenen zwaar bew. 30 Zurich geheel bc-w. 22 Tel-Aviv onbew. 28 LEIDEN (GPD) - Eind volgend jaar of begin 1983 is de geboorte te verwachten van de eerste Ne derlandse reageerbuisbaby. Prof. dr. G. Zeilmaker van de Er asmus-universiteit in Rotterdam maakte dit zaterdagavond in de actualiteitenrubriek Brandpunt van de KRO bekend. Dr. Zeilmaker is de leider van een team dat sinds enkele jaren on derzoek verricht naar de moge lijkheden om buiten de baarmoe der een eicel te bevruchten. Tot op heden is het gelukt 33 keer een menselijke eicel te bevruch ten. Er was echter geen toestem ming van het bestuur van het Dijkzicht-ziekenhuis om die be vruchte eicel terug te brengen in de baarmoeder. Dr. Zeilmaker zei dat het zieken huisbestuur die toestemming nu wel heeft verleend. In september hopen dr. Zeilmaker en de gy- neacoloog dr. B. Albeda met hun werk te kunnen beginnen. De kansen op sucses zijn overigens niet al te groot. De ervaringen el ders zijn dat van alle acht pogin gen er maar één slaagt. Maar vol gens de artsen duurt het ook ge middeld vijf maanden om langs natuurlijke weg tot een zwanger schap te komen. De buitenbaarmoederlijke oe- vruchting zou de oplossing zijn voor vrouwen bij wie beide eilei ders verstopt zijn en die langs operatieve weg niet geholpen kunnen worden. Dr. Albeda zei dat het gaat om duizenden vrou wen die hierdoor geen kinderen kunnen krijgen. Het zal overi gens nog jaren duren, voordat deze bevruchtingsmethode op zo'n grote schaal kan worden toegepast. De term 'reageerbuisbaby' is een enigszins misleidende benaming voor de bevruchting buiten de baarmoeder. De vrouwelijke ei cel en mannelijke zaadcellen worden inderdaad in een rea geerbuis samengebracht, maar als de bevruchting heeft plaats gehad. wordt de bevruchte eicel al na twee dagen in de baarmoe der gebracht. Als die eicel zich dan in de baarmoederwand nestelt, is de zwangerschap be gonnen. Het is deze maand precies driejaar geleden, dat de eerste reageer buisbaby in Engeland ter wereld kwam, en ruim een maand gele den dat in Australië een reageer buistweeling werd geboren In totaal zyn er nu tien van deze kinderen op de wereld. In de rooms-katholieke kerk is de ze zaak nogal omstreden. De r.k. kerk verbiedt elk ingrijpen in het voortplantingsproces Kunstma tige inseminatie, voorbehoed middelen en abortus zijn niet toegestaan door het Vaticaan. De- katholieke ethicus dr. T. Spor- ken. hoogleraar ethiek aan de medische facultiet in Maastricht, gunt de activiteiten van de we tenschappers in Rotterdam niet temin het voordeel van de twij fel. Volgens hem hangt het ervan af. waar men het begin van het leven legt De ene groep spreekt van leven zodra een eicel is be vrucht door een zaadcel, de an dere groep heeft het pas over le ven als de bevruchte eicel zich in de baarmoederwand heeft ge nesteld en de zwangerschap is begonnen. Dr. Sporken meent ook dat met de buitenbaarmoederlijke bevruch ting hogere menselijke waarden zijn gediend, zoals het ouder schap. Parapsycholoog (87) overleden Met prof. dr. W H C Tenhaeff- gisteren op 87-jarige leeftijd overleden - is een strijdbaar man heengegaan. Dat blijkt wel het duidelijkst uit het feit dat hij van 1964 tot 1978 aan bleef als hoogleraar parapsy chologie en als directeur van het Parapsychologisch Insti tuut in Utrecht, omdat hij zich ertegen verzette dat zijn instituut zijn zelfstandigheid zou verliezen én omdat hij zijn opvolging naar zijn eigen tevredenheid geregeld wilde zien. En dat terwijl hij in 1964 al met emeritaat had moeten gaan. Van dat emeritaat heeft hij nu maar drie jaar kunnen genieten. „Ik heb van mijn hobby mijn vak gemaaktzei de parap sycholoog altijd. Die hobby had hij opgevat op zijn zes tiende jaar. als leerling van een Rotterdamse hbs. Een schoolvriend, bij wie hij vaak over de vloer kwam. had een moeder met buitengewone begaafdheden, die de jonge Tenhaeff zeer intrigeerde. Hij ging zich daar bijzonder voor interesseren en las over dit soort verschijnselen alles wat hij te pakken kon krijgen. Na zijn schooltijd werkte Ten haeff op het rederskantoor van zijn vader in Rotterdam. Dat beviel hem helemaal niet. In 1925 schreef hij zich in aan de Utrechtse universi teit en begon psychologie te studeren. Een jaar later schreef hij al zijn kennis over de parapsychologie op in een driedelig handboek, waar over hij later zei: „Ik snap nu nog niet hoe ik dat toen ge durfd heb". In 1928 richtte hij een parapsy chologisch tijdschrift op en in 1929 werd hij secretaris van de Studievereniging voor Psychical Research, zoals de parapsychologie vroeger werd aangeduid. In vier jaar studeerde hij af in de psycho logie, in 1933 promoveerde Tenhaeff op een proefschrift over een parapsychologisch onderwerp. Hij vestigde zich in Utrecht als privaat docent aan de univer- Prof. Tenhaeff: waardering en scepsis. siteit. Om in zijn levenson derhoud te voorzien, moest hij vele lezingen geven. Ook schreef hij zeer veel boeken, vaak over zijn waarnemingen van paranormale verschijnse len. Tenhaeff werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers ontslagen. Hij dook in die tijd onder. Na de oorlog hervatte hij zijn werk en leerde hij zyn be langrijkste proefpersoon kennen: de Utrechtse parag nost Gerard Croiset. Tussen beide mannen ontwikkelde zich een bijzondere relatie. Tenhaeff heeft zeer veel ex perimenten met Croiset be schreven. Maar ook Tenhaeff bleef zich verbazen over de begaafdheden van Croiset. van wie hij in 1978 nog in een interview zei: „Als Croiset in zijn huiskamer een telefoon tje krijgt uit Mexico over een vermiste jongen en bij verifi catie blijken zijn indrukken juist, dan denk ik nog altijd, hoe bestaat het?" Scherp Via vaak heel eenvoudige tes ten <met speciale kaarten of knikkers) onderzocht Ten haeff of mensen die zichzelf paranormaal achtten, inder daad over bijzondere gaven beschikten. Hij heeft zich al tijd scherp afgezet tegen kwakzalvers en mensen die zich voor een magnetiseur uitgaven. Toen er in 1955 di ploma's aan negen magneti seurs werden uitgereikt, die een bepaalde cursus hadden doorlopen, belegde Tenhaeff een persconferentie om te waarschuwen tegen dit „ge vaar voor de volksgezond heid". Hy vond dat deze men sen hoogstens onder verant woordelijkheid van een arts zouden mogen werken. In 1953 werd Tenhaeff buiten gewoon hoogleraar in de pa rapsychologie in Utrecht. Hij kreeg aan de Stnngweg zijn instituut, in een voormalig klooster. Hij vertelde eens dat paragnosten die hem be zochten, meermalen nonnen in zyn werkkamer zagen, welk genoegen hy zelf. als niet-paranormaal begaafde, nooit smaakte. Tenhaeff be studeerde vooral de parag nosten als mens en zocht ver band tussen hun persoonlijk heid en hun begaafdheid. Hij ontwikkelde de hypothese dat paragnosten vaak gespe cialiseerd zijn in een bepaal de richting, afhankelijk van ervaringen in hun jeugd. Zo verklaarde hij Croisets be langstelling voor het opspo ren van mensen van wie werd gevreesd dat ze waren ver dronken, uit het feit dat Croi set zelf in zijn jeugd eens by- na was verdronken Tenhaeff heeft tijdens zijn hoogleraarschap zeer veel waardering ondervonden, vooral in het buitenland, maar ook veel scepsis. Menig wetenschapper nam zijn me thoden niet serieus. Hij ver weerde zich altijd zeer strijd baar. nam nooit een blad voor de mond en sprak in rond, duidelijk Nederlands: „Op zichzelf vind ik het al erg", zei hij in 1954 eens over zijn wetenschappelijke kritici, „dat ze weinig of niets van de parapsychologie weten. Maar nog veel erger vind ik dat ze het niet eens willen weten". En over parapsychologen die meer statistisch te werk gaan en weinig van Tenhaeffs 'an tropologische' (op de mens gerichte) aanpak wilde we ten, zei hij: „Ze zijn meer ver liefd op hun schema's dan op Met zyn tegenstanders botste Tenhaeff frontaal toen in 1964 zijn opvolging aan de or de was Met name de toen pas benoemde hoogleraar psy chologie, prof. dr C. van Par- reren, kreeg de wind van vo ren Deze erkende dat hij het instituut van Tenhaeff onder de sub-faculteit psychologie wilde laten vallen. Boven dien wilde Van Parreren een opvolger benoemen die Ten haeff ronduit als 'een kneus' betitelde. Het conflict rond de opvolging was scherp, persoonlijk en langdurig. Hoewel Tenhaeff toen al diep in de zeventig was. weigerde hy zijn insti tuut te verlaten, een unicum in de universitaire geschiede nis. Uit meer dan honderd universiteiten in de hele we reld kwamen steunbetuigin gen voor Tenhaeff. die in 1978 verklaarde dat de toen gekozen oplossing hem wel beviel. In feite is het instituut opge splitst: onder de sub-faculteit psychologie valt de hoogle raar empirische parapsycho logie, terwijl de opvolger van Tenhaeff. prof. H. van Praag, directeur is van een zelfstan dig gebleven instituut Zelfs na zyn emeritaat was Ten haeff nog actief op zijn vak gebied Hy gaf nog lezingen en colleges, ook aan buiten landse universiteiten. De ge zondheid van Tenhaeff. die twee jaar geleden voor de tweede keer in het huwelijk trad, stelde hem daar tot het afgelopen voorjaar nog toe in feHl Tenhaeff heeft zijn belangrijk ste proefpersoon, Gerard Croiset. met precies één jaar overleefd. AD VAN LIEMPT DOESBURG (ANP) - De rykspo litie in Doesburg heeft zaterdag middag een 40-jarige Turk uit die plaats aangehouden, die ervan wordt verdacht een SS landgenoot voor diens woning aan de Oraryesingel in Doesburg te hebben doodgestoken. Zyn ei gen vrouw (36) ligt met ernstige steekwonden in een ziekenhuis in Velp De rijkspolitie veronder stelt voorlopig, dat de echtgeno te van de dader een verhouding had met het slachtoffer Zeker heid daarover bestaat nog niet. omdat de gearresteerde Turk vanwege taalproblemen nog niet goed is verhoord, aldus een woordvoerder van de rijkspolitie in Doesburg. Aan de Oranjesin gel in deze plaats wonen veel Turken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 7