Hervorming kan ramp voorkomen" Mitterand zoekt Bonn Begin heeft haast met vorming nieuw kabinet VS gaan akkoord met hulpplan Italiaanse beurs weer open Strauss herkozen als leidsman CSU Poolse intellectuelen: Eerste gesprek met Schmidt behoedzaam Kraakoptocht voert Berlijn naar rellen Tanker ontploft bij Genua: Vijf doden MAANDAG 13 JULI 1981 (Van c correspondent) JERUZALEM - Premier Begin heeft met nieuwe verkiezingen gedreigd als hij er niet snel in slaagt een nieuwe regering te vormen. Begins dreigement wordt als een waarschuwing aan zijn coalitieparners gezien, die aan het kibbelen zijn over een aantal ministersposten. Vooral het ministerie voor religieuze za ken is een vette kluif, waar de Nationaal Religieuze Partij en de nieuwe Tami Partij om vechten. De huidige minister van religieu ze zaken, Aboe Chatsera. eist als leider van de Tami Partij het mi nisterie op. Nieuwe verkiezingen zouden zowel de Tami Partij als de NRP slecht uitkomen Vandaag begint president Navon met het raadplegen van de frac tievoorzitters, en later deze week zal hij premier Begin officieel vragen een nieuw kabinet te vor men. Begin wil nog voor het eind van de maand de formatie rond hebben van een kabinet dat op 61 Kncssetleden steunt (een meerderheid van de helft plus 1). Daarna wil hij op uitnodiging van president Sadat naar Ale xandria om over de Palestijnse autonomie te praten. Intussen hebben Israëlische vlieg tuigen gisteren opnieuw Pale stijnse stellingen in Libanon ge bombardeerd. Volgens de Israë lische legerwoordvoerder wer den 15 km ten zuiden van Bei roet, nabij het plaatsje Damoer. onder meer Palestijnse munitie opslagplaatsen gebombardeerd. Daar waren wapens opgeslagen die onlangs uit Lybië zijn aange voerd. De bombardementen von den plaats vlak voordat Habib in Jeruzalem ruim twee uur met premier Begin sprak. Habib is gistermorgen vanuit Bei roet in Israël aangekomen. Hij werkt aan een Amerikaans plan om geleidelijk aan zowel de Is raëlische als Syrische invloed in Libanon terug te draaien. In dat kader zouden ook de Syrische Sam-raketten uit Libanon moe ten verdwijnen. Volgens dat plan zou er een sterke centrale Liba nese regering moeten komen als gevolg van een nationale verzoe ning tussen alle partijen in de Li banon. De christelijke falangis- ten zouden hun banden met Is raël moeten verbreken en de Li banese regering zou ook langza merhand in heel Libanon het ge zag moeten overnemen, ook in zuidelijk Libanon, waar majoor Hadad met Israëlische steun de scepter zwaait. Pas daarna zou ook de Syrische invloed vermin derd moeten worden. Dit plan is niet officieel gepubli ceerd en er is dan ook geen offi ciële Israëlische reactie. Maar premier Begin heeft Habib wel dringend gevraagd naar Jeruza lem te komen voordat hij zijn be middelingspogingen in de Arabi sche landen voortzet. Gisteravond sprak Habib twee uur lang met Begin vlak nadat Israë lische vliegtuigen voor de twee de maal dit weekeinde bombar dementen in Libanon uilvoer den. Officieel hebben die bom bardementen niets met Habibs bemiddeling te maken, maar de Israëlische boodschap is duide lijk: de PLO dient geen partij te zijn bij een Libanese nationale verzoening, en Israël zal de oor log tegen de PLO voortzetten ook als de PLO wel betrokken wordt bij een algeheel akkoord in Libanon. (Van c correspondent) Franz-Josef Strauss WARSCHAU - Als de Verenigde Arbeiderspartij (PVAP) op haar morgen beginnende buitengewone congres niet besluit tot radicale hervormingen, gaat Polen een "ramp" tegemoet, die de vernietiging van "mondiaal links" inluidt alsmede de "politieke isole ring" van de Sowjet-Unie i de Bondsrepubliek diende voornamelijk om het ijs tussen de Deze verwachting heeft de Poolse studiegroep "ervaring en toe komst" uitgesproken in een kort geleden uitgebracht rapport. (Van onze correspondent) BONN - Het eerste gesprek tussen de Franse presi dent Mitterrand en bonds kanselier Schmidt in het kader van de geregelde Duits-Franse consultaties was „buitengewoon open hartig en zeer vriend schappelijk". Dat zei een woordvoerder van de Duitse bondsregering, Becker, gisteren op een persconferentie. Dc twee staatslieden hebben ruim twee uur vertrouwelijk met el kaar gesproken. In het middel punt van de discussie, die het ka rakter van een 'tour d'horizon' had, stond het vraagstuk van de Oost-West-verhouding, met daar aan gekoppeld de problematiek van de nucleaire middellange-af- standsraketten. Mitterrands woordvoerder Vauzel- le verklaarde dat de standpunten van de Franse en Duitse regering over bewapening en ontwape ningsonderhandelingen vrijwel identiek zijn. Hij legde er de na druk op dat Mitterrand vindt dat het Westen uiteraard met de Sowjet-Unie moet onderhande len over ontwapening, maar dat dit alleen mogelijk is als het Wes ten 'sterk genoeg' is om dit in rust te kunnen doen. Verder heeft de Franse president tegen kanselier Schmidt gezegd dat de vrede in de wereld niet be reikt kan worden als alleen over de Oost-West-problematiek wordt gesproken. Voor de toe komstige generatie kan de vrede alleen worden gewaarborgd als er ook een oplossing wordt ge vonden voor het Noord-Zuid conflict. Daarvoor is het, volgens Mitterrand, nodig dat er een nieuwe krachtsverhouding komt tussen de rijke geindustrialiseer- de landen en de Derde Wereld. Schmidt en Miterrand hebben ver der uitvoerig gepraat oer de si tuatie in het Midden-Oosten en de regio rondom de Perzische Golf. Ook is aandacht besteed aan de ontwikkelingen in Afrika en Centraal-Amerika. De beide staatslieden zijn gekomen dat kanselier Schmidt in de herfst voor een privé-be- zoek naar Mitterrand gaat. Vol gens de Duitse woordvoerder Becker is dit een weerspiegeling van de bijzondere vriendschap tussen beide landen. Na de verkiezing van de socialist Mitterrand tot president van Frankrijk is er in de Bondsrepu bliek veel over gespeculeerd of dit negatieve uitwerkingen zou hebben op de verhouding tussen de Bondsrepubliek en Frankrijk. Schmidt heeft er in feite name lijk nooit een geheim van ge maakt dat hij liever had gezien dat zijn persoonlijke vriend Gis- card d'Estaing zou worden her kozen. De eerste dag van de Duits-Franse consultaties in Bonn, die van daag zijn afgelopen, heeft in elk geval uitgewezen dat zowel Bonn als Parijs er het grootste belang aan hechten dat de nauwe samenwerking tussen beide lan den blijft bestaan en dat Frank rijk en de Bondsrepubliek ook in de toekomst een 'gemeenschap pelijke taal' zullen spreken. ROME (AP) - De Italiaanse effec tenbeurzen, die woensdag wer den gesloten na een golf van ver kopen, zijn vandaag weer open gegaan. Minister Beniamino Andreatta verklaarde zaterdag dat een aantal maatregelen is ge nomen om grote prijsdalingen te voorkomen. Verscheidene grote banken, verze keringsmaatschappijen en parti culiere beleggers zijn overeenge komen om tot beschermende aankopen van effecten over te gaan om de prijsdaling tegen te gaan, aldus de minister. De regering heeft ook de termijn verkort waarbinnen aandelen moeten worden betaald die op krediet zijn gekocht. Hiermee wil men onverantwoorde specu latie voorkomen, aldus Andreat ta. Verder zal volgens de minister zijn departement belastingvoordelen voor kleine beleggers voorstellen om het bezit van aandelen aan trekkelijker te maken. Minister Andreatta toonde zich op timistisch over het effect van de ze maatregelen en vertrouwt er op dat het evenwicht tussen Woensdag schortte de regering alle handel in effecten op. Het was de eerste maal dat de autoriteiten een dergelijke drastische maatre gel namen sinds 1917, toen de Italiaanse strijdkrachten een desastreuze nederlaag leden te gen de troepen van Oostenrijk- Hongarije bij de slag van Capo- retto. In de afgelopen vijf weken zijn de noteringen van aandelen gemid deld meer dan 40 procent ge- In de groep, die naar de Poolse ini tialen wordt aangeduid als "DIP", zitten intellectuelen van uiteenlopende overtuiging. On der hen zijn ook partijleden. "DIP", dat de roerige gebeurtenis sen van vorig jaar nagenoeg voorspelde, schetst drie scena rio's: dat van de status-quo, dat van de ramp en dat van de we dergeboorte. De eerste twee be helzen aldus DIP. een uiteen spatten van de partij. Arbeiders en "realistische intellectuelen" zouden - buiten de PVAP - een of meer "partijen van werkenden" oprichten, die de bondgenootschappen waar Po len deel van uitmaakt, zouden eerbiedigen. Verder zou mén be dacht moeten zijn op "onbeheer ste woede-uitbarstingen van de kant van de massa". In het ramp-secenario voorspelt DIP verschijnselen van "burger lijke ongehoorzaamheid", ver achting van elke groep die zich communistisch noemt alsook de vorming van verzetsbewegingen in een brede ondergrondse sa menzwering. In dit scenario pas sen "gewelddadige oplossingen van binnenuit of van buitenaf' Het gevolg daarvan zou zijn het verbreken van de belangrijkste economische betrekkingen tus sen oost en west, terwijl een halt zou worden toegeroepen aan de uitbreiding van de Sowjet-in- vloed in de derde wereld. Verder levert het ramp-scenario een in grijpende versterking van de Na- vo en een opvoering van de be wapeningsinspanningen, aldus DIP. Het derde scenario, dat van de "wedergeboorte" verlangt van het congres, dat het "tot zichzelf komt" en een "linie voor nationa le redding' vormt. Daarin zou den de partij, het onafhankelijke vakverbond "Solidariteit" en de kerk moeten samenwerken. Het rapport acht de partij echter niet gereed voor een "breuk" in haar manier van denken, die voor zo'n samenwerking nodig is. DIP wijst erop, dat de getalsver houdingen binnen de partij zich niet weerspiegelen in de af gevaardigden naar het congres. Niet meer dan 5 procent van de gedelegeerden zou afkomstig zijn uit de "radicale basis". Daar naast zouden de leden van deze stroming veelal hun stem heb ben gegeven aan leden van "Soli dariteit", die 20 procent uitma ken van de afgevaardigden. Zij zijn veeleer hervormingsgezind dan radicaal, aldus DIP. De studiegroep acht het standpunt van de partijleiding van beslis send belang voor het resultaat van het congres. BONN - Franz-Josef Strauss is za terdag op het partijcongres van de CSU met de gebruikelijke grote meerderheid herkozen als voorzitter. De vroegere kandi daat-kanselier kreeg 844 van de 893 stemmen (96,7 procent). Strauss leidt de CSU - de doch terpartij van de CDU - nu al 20 jaar. In zijn twee uur durende rede tot de gedelegeerden van het con gres zei de CSU-voorzitter dat er zo snel mogelijk een aflossing van de sociaal-liberale coalitie in Bonn moet komen. „Zonder de leidende kracht van de Union (CDU-CSU) zijn Duitsland en Europa verloren", aldus Strauss. Volgens hem heeft de 'socialisti sche politiek van de bondsrege ring tot holle beloften en burger oorlogachtige toestanden in vele grote steden gevoerd'. Hij ver klaarde verder dat de oppositie bij het oplossen van de econmi- sche crisis geen hulp zal leveren aan een regering die 'bankroet' Strauss noemde de buitenlandse en militaire politiek van de Sow jet-Unie agressief. Hij uitte scherpe kritiek op SPD-voorzit- ter Willy Brandt, die door zijn reis naar het Kremlin een 'be langrijke rol in het vredestheater van Moskou speelt'. De CSU- chef was van mening dat Brandt de bondsregering een stoot on der de gordel heeft toegediend. Het congres van de CSU was het langste (bijna drie dagen) en grootste (ongeveer 900 gedele geerden en 600 gasten) in de ge schiedenis van de Beierse partij. Voor het eerst werd ook in zoge noemde werkgroepen over bin nenlandse politieke thema's als het gezin, woningbouwpolitiek en recht gediscussieerd. De te genwoordig in de Bondsrepu bliek heftig omstreden buiten landse en veiligheidspolitiek kwam slechts zijdelings ter spra ke. De partijleiding motiveerde dit met erop te wijzen dat het wat deze zaken (bijvoorbeeld het NA- VO-besluit over de modernise ring van middellange-afstandsra- ketten) betreft er in de CSU een gesloten mening heerst. WEST-BERLIJN (DPA) De Westberlijnse politie is gisteren met wa penstokken en traangas opgetreden tegen krakers en hun sympathi santen die tijdens een aanvankelijk vreedzaam verlopen "wandeling" van ongeveer 5.000 deelnemers in de villawijk Grunewald tegen huis- en grondspeculaties demonstreerden. De "alternatieve lijst" van kra kers en burgerinitiatieven had onder het motto "de demonstranten be zoeken de speculanten" opgeroepen tot de actie. De deelnemers kregen via luidsprekers te horen in welke huizen "speculanten" wonen. Com mando's van in totaal 1.000 politiemannen werden ingeschakeld toen enkele demonstranten bij de drieëneenhalf uur durende mars stenen en verfbundeltjes naar de politie gooiden. Drie politiemannen werden gewond. Van het gebouw van het Zuidafrikaanse consulaat werden ruiten ingegooid. De Westberlijnse senator (minister) van binnenlandse zaken, Heinrich Lummer (CDU), sprak na afloop van deze demonstra tie van "tekenen van een psychoterreur". Berlijn werd volgens hem geconfronteerd met een nieuw soort demonstraties. Afgelopen nacht hadden honderden jongelui uit krakerskringen een van de drukste ver keerskruispunten van de stad bezet. Met een "sleep in" blokkeerden zij daar zeven uur lang het verkeer dat door de politie moest worden om geleid. GENUA (UPI/AFP) - Een blik semflits tijdens zwaar onweer heeft gisteren in de haven van Genua een ontploffing op de Ja panse tanker Hakuyuh Maru ver oorzaakt. waardoor een deel van het 102.000 ton metende schip werd weggereten en vijf Zuidko- reaanse bemanningsleden de dood vonden. Vier van de 32 bemanningsleden waren op slag dood, de vijfde overleed later in een ziekenhuis. Tien mensen werden door de ont ploffing gewond. Het schip had juist 83.700 ton olie gelost toen de bliksem insloeg op de slangen waar nog olie in zat. Daardoor ontplofte ook het gas dat nog in de tanks hing, waar door een heel segment van de tanker werd weggescheurd en brandende olie over het water stroomde. De hitte van de brandende olie was zo groot dat brandweerlieden en blusboten niet dicht genoeg bij de Japanner konden komen. Door de ontploffing sneuvelden veel ruiten in de omgeving van de haven. Mexico krijgt zin: geen voorwaarden ■n uiterst rek- economische i de Caraibi- Midden-Ameri- buitenland- landen, bij- MEXICO-STAD - Dc Verenigde Staten, Canada. Mexico en Vene zuela zijn het dit weekeinde eens geworden over e baar plan voor hulpverlening sche eilanden c ka. De ministers se zaken i een in Nassau, de hoofdstad de Bahama s, signaleerden in een gezamelijk slotcommuniqué het belang van samenwerking bij hulpverlening aan de beide re gio's, maar stelden eveneens dat elk van de vier donorlanden zelf mag beslissen aan wie het wel hulp geeft en aan wie niet Het slotcommuniqué wordt over het algemeen gezien als een over winning van de Mexicaanse mi nister van buitenlandse zaken, Jorge Castaneda. Naar het heet had zijn collega uit Washington, Alexander Haig, in Nassau aan gedrongen op uitsluiting van Cu ba, Grenada en Nicaragua. Casta neda: „Washington is niet bereid Cuba, Grenada en Nicaragua te helpen. Men wil een algemeen plan voor het hele gebied maar dan moest er ook rekening wor den gehouden met de opstelling van andere donorlanden, zoals bijvoorbeeld Mexico, en Vene zuela". Uitsluiten De Verenigde Staten hebben wat dat betreft uiteindelijk toege stemd in de voorstellen die Mexi co op de Bahama s presenteerde. In het slotcommuniqué staat dat militaire overwegingen geen rol mogen spelen bij de hulpverle ning en dat er evenmin politieke voorwaarden vooraf mogen wor den gesteld. „En uiteindelijk zijn we het er ook over eens gewor den dat geen enkel land automa tisch kan worden uitgesloten" aldus Castaneda. Dc vier ministers van buitenlandse zaken hebben afgesproken dat er de komende maanden contact zal worden gezocht met de lan den die men wil steunen. Voor het eind van dit jaar moeten de vier ministers elkaar dan weer ontmoeten om alle wensen en voorstellen met elkaar te rijmen. Olieverkoop Het ligt in de bedoeling dat Mexico en Venezuela hun goedkope olie verkoop aan Caraibische en Mid- denamcrikaanse staten verder gaan uitbreiden (op het ogenblik profiteren Costa Rica, El Salva dor, Guatemala, Honduras, Nica ragua, Panama, Barbados, Ja maica en de Dominicaanse Re in die oliekredieten en i Venezuela onderhan- opname van Haiti en publiek Mexico delen o\ Cuba). Canada zal in beide regio's sociaal gerichte ontwikkelingsprogram ma's op touw gaan zetten. Was- hingtons bijdrage bestaat uit het beschikbaar stellen van 200 a 300 miljoen dollar voor directe finan ciële hulp en de belofte om te trachten het particuliere be drijfsleven aan te zetten tot in vesteringen in het Caraibisch ge bied en Midden-Amerika. SAN FRANCISCO (UPI) - De politie van San Francisco heeft een 38-jarige man gearresteerd die ervan wordt verdacht de brand vrijdag te hebben aangestoken die 27 gebouwen in de stad zwaar heeft beschadigd of verwoest. De brand was de grootste sinds 1906 toen de stad door een aardbeving werd getroffen. De brandweer zoekt in het puin nog naar eventuele slachtoffers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 6