Dilemma voor
premier Begin
Ruzie om begroting
Carter: geheim contact
met Cubaanse regering
Europese omroepregeling bepleit
Kritiek Schmidt
op FS en Engeland
In coalitievorming Israël
Isabel Peron vrij na
vijf jaar huisarrest
Hulpactie
Amsterdam
voor
Warschau
Opnieuw
rellen in
stadsdeel
Liverpool
Gromiko wijst
EG-voorstel
Afghanistan af
PAGINA 6
BUITENLAND
DINSDAG 7 JULI 1981
DEN HAAG (GPD) - Er dient zo
snel mogelijk een Europese con
ventie te komen met regels voor
het gebruik van omroepsatellie-
ten. Alleen met zulke internatio
nale wetgeving kan worden
voorkomen dat straks de com
mercie gaat bepalen wat er in Eu
ropa op de televisie te zien zal
zijn. Dit is de kern van een rap
port met aanbevelingen dat de
parlementaire juridische com
missie van de Raad van Europa
op voorstel van hel Nederlandse
Tweede-Kamerlid Piet Stoffelen
heeft aanvaard.
PvdA-cr Stoffelen gaat ervan uit
dat in het midden van de jaren
tachtig de eerste omroepsatelliet
in Europa in gebruik kan worden
genomen. Wat via deze satelliet
wordt aangeboden kan niet met
nationale wetgeving worden ge
regeld. Daarom moet er voor die
tijd een regeling zijn die voor alle
21 bij de Raad van Europa aange
sloten landen geldt. Stoffelen
geeft toe dat de tijd voor zo'n Eu
ropese conventie erg krap is
Maar op grond van zijn ervarin
gen van het afgelopen jaar. waar
in hij de juridische problemen
van de komst van de omroepsa-
tellieten bestudeerde, denkt hij
dat er genoeg steun zal zijn om
het karwei tijdig te kunnen kla-
Dreiging
Volgens Stoffelen gaan er van een
puur commercieel gebruik van
die satellieten twee dreigingen
uit. In de eerste plaats zal een on
beperkt aanbod van reclame
boodschappen allerlei nationale
wetten ondermijnen. Zo zal een
Europese commerciële zender
zich weinig hoeven aan te trek
ken van de regels die er in Neder
land bestaan voor reclame voor
bijvoorbeeld geneesmiddelen. In
de tweede plaats komt de veelzij
digheid in de programma's in ge
vaar. De commerciële zender zal
kiezen voor programma's met
een zo groot mogelijk aantal kij
kers en daarmee zoveel mogelijk
adverteerders lokken. Reclame
gelden die nu nationaal kunnen
worden gebruikt voor de finan
ciering van minder populaire
programma's zullen dan naar de
grote internationale pot vloeien.
De nationale omroepen zullen
daardoor in een steeds moeilij
ker concurrentie-positie komen
te zitten. Indirect zuLlen die ver
schuivingen in de advertentie
markt ook grote gevolgen kun
nen hebben voor dag- en week
bladen.
Belang
Hoewel er binnen West-Europa
zeer verschillende omroepbestel
len bestaan is er volgens de heer
Stoffelen toch een gemeenschap
pelijk belang bij zo'n Europese
regeling. Zaken als de onafhan
kelijkheid van de programma
makers, bescherming van de ei
gen wetgeving, bescherming van
de auteursrechten, garantie van
de vrijheid van meningsuiting en
dergelijke wil iedereen wel gere
geld hebben. Het rapport-Stoffe-
len zal 2 oktober door de Assem
blee van de Raad van Europa
worden behandeld. Als de aan
bevelingen worden overgeno
men kan daarna direct worden
begonnen aan het opstellen van
een Europese conventie. Vol
gens Stoffelen groeit het besef
dat er geen tijd is te verliezen.
(Van onze correspondent Jaap van W'esel)
JERUZALEM - Premier Begin wil een coalitie vormen met de religieuze partijen en
Mosje Dajan. Begin heeft gisteren met de ultra-orthodoxe Agoedat Jisraeel overleg
gepleegd en ook met Dajan over een mogelijke coalitie gesproken. Agoedat Jisraeel -
vier zetels - laat er geen twijfel over bestaan veel te voelen voor een nieuw kabinet-
Begin. Maar Dajan, die met een eigen lijst twee zetels veroverde, was na afloop van
een twee uur durend gesprek zeer terughoudend.
,,Oprispillgen,, in Belgische regering
fVan onze corresDondcnt)
BRUSSEL - De Belgische regering bevindt
zich in een toestand van decadentie die
ons terugvoert naar de zwartste bladzij
den van de Belgische politieke geschiede
nis. Dit zei minister-president Mark Eys-
kens maandag nadat tussen de vier partij
en van zijn rooms-rode coalitie een „mini-
crisis" was ontstaan.
Eyskens besprak gisterochtend met de voorzitters
(partijleiders) van de Vlaamse en Waalse christen
democraten en socialisten en de problemen rond de
begroting voor 1982. Die zijn enorm: het geschatte
tekort beloopt 17 a 20 miljard gulden. Ook dit jaar
komt de Belgische staat zo'n 17 miljard gulden te
kort om alle uitgaven te financieren.
Het begrotingsberaad ontaardde direct in een felle po
litieke ruzie. De Franstalige socialisten willen niet
aan het begrotingsoverleg deelnemen voor hun par
tijcongres van 18 juli. Dit congres zal misschien aan
sturen op een breuk met de coalitiepartners om ver
vroegde verkiezingen af te dwingen. Eyskens sprak
na afloop van „electoralistische oprispingen".
Van zijn kant zorgde voorzitter Leo Tindemans van de
Vlaamse christen-demoeraten (CVP) ook voor een
bijdrage aan wat Eyskens noemde het permanente
slechte klimaat in de regering. Hij leverde kritiek op
de benoeming van een Waalse vakbondsman tot di
recteur van de dienst buitenlandse handel. In een
Vlaamse krant had Tindemans deze benoeming al
een oorlogsverklaring genoemd. De CVP wil dat bo
ven de Walen een Vlaamse christen-democraat
komt te staan.
De dramatische omvang van dit Belgische begrotings
tekort wordt in belangrijke mate veroorzaakt door
de snelle stijging van de sociale uitgaven. Van de
109 miljard in 1979 tot 208 miljard frank (begroot) in
1982. Deze toename staat gelijk met 4 procent van de
rijksbegroting. Het opstellen van de begroting vooi
1982 wordt een zeer pijnlijke operatie, aldus Belgi
sche regeringskringen.
D<uan wil minister worden van au-
tonomiezaken, maar daar zitten
veel haken en ogen aan. Want
ruim anderhalf jaar geleden trad
Dajan af als minister van buiten
landse zaken juist omdat Begin
hem niet de vrije hand gaf inzake
de onderhandelingen over Pale
stijnse autonomie. Is Begin nu
wel bereid de autonomieonder-
handelingen aan Dajan over te
laten? „Geen sprake van", roe
pen de aanhangers van een groot
Israël. „Begin heeft ons nadruk
kelijk beloofd dat Dajan geen mi
nister van autonomiezaken
wordt", zegt rabbijn Drukman,
de vertegenwoordiger van Goesh
Emoeniem (het blok der gelovi
gen) in de Nationaal Religieuze
Partij, een van de toekomstige
coalitiegenoten.
de regering toetreden. Maar de
tegenstellingen met Likoed zijn
nog groot, vooral waar het de
kwestie-Jeruzalem betreft.
Dajan is bereid de Arabische be
volking van Jeruzalem deel te la
ten nemen aan de verkiezingen
voor een Palestijnse autonome
raad. Zulks in tegenstelling tot
Begin, die de zaak-Jeruzalem in
het geheel niet op de agenda wil
zien. Jeruzalem is immers de
eeuwige en ondeelbare hoofd
stad van Israël, punt uit.
elkaar moeten verzoenen en dan
met Dajan tot een akkoord zien
te komen. Zonder de oud-minis
ter zit er geen enkel perspectief
in de autonomieonderhandelin-
gen.
Dajan is mogelijk in staat voor ver
rassingen te zorgen. Dat is voor
Begins internationale status heel
belangrijk. De komende weken
zal blijken of Begin in staat is de
geit en de kool te sparen.
rrmalige Israëlische minister van buitenlandse zaken en defensie Dajan (links) in gesprek
ieuive Telem-partijleden, Zalman Shoval, na het gesprek dat zij over de nieuwe coalitie
er Begin.
Eenzijdig
Uitspelen
Begin zwijgt in alle talen en pro
beert de een tegen de ander uit te
spelen. Dajan heeft aan de ver
kiezingen meegedaan louter en
alleen om via een parlementaire
machtspositie zijn autonomie-
plan te kunnen uitvoeren. Alleen
als die beginselen door Begin
worden overgenomen zal hij tot
Een tweede plan van Dajan is om
de autonomie eenzijdig in te voe
ren als de onderhandelingen met
'Egypte vastlopen. Ook daar is
Begin tegen. Dat zijn de redenen
waarom Dajan indertijd de rege
ring verliet.
Begin heeft de twee zetels van Da
jan echter hard nodig. Likoed en
het religieuze blok hebben 61
van de 120 zetels. Maar het reli
gieuze blok is over verschillende
kwesties zeer verdeeld, zodat de
ze minieme meerderheid garant
staat vooreen spoedige kabinets
crisis. Begin zal de verschillende
religieuze vleugels nu eerst met
Onthulling voormalig medewerker
WASHINGTON (AFP/UPI) - De
regering van ex-president Carter
onderhield op verzoek van Fidel
Castro geheime contacten met
Cuba zonder dat Cuba's bondge
noot de Sowjet-Unie daarvan
wist. Dat heeft een voormalige
functionaris tijdens de regering
Carter gisteren onthuld. Gedu
rende een periode van twee jaar
vonden gesprekken op hoog ni
veau plaats, die echter stuk lie
pen op de Cubaanse steun aan
revolutionaire bewegingen in
Afrika en Latijns-Amerika, aldus
de functionaris, die anoniem wil
blijven, tegenover het Ameri
kaanse persbureau UPI.
Het Amerikaanse televisiestation
CBS, dat als eerste melding
maakte van Amerikaans-Cu
baanse ontmoetingen, bevestig
de maandagavond dat Cuba in
het voorjaar van 1978 als eerste
hun interesse in gesprekken met
de VS en normalisatie van de be
trekkingen toonde, ongeveer zes
maanden nadat beide landen een
"sectie voor hun belangen" had
den geopend in Havanna en Was-
Geflankeerd door de voormalige minister van buitenlandse zaken onder
het regime van Peron. verlaat Isabel Peron het gerechtsgebouw. Na
tweederde van haar vonnis tn huisarrest te hebben uitgezeten, werd zij
vrijgelaten.
BUENOS AIRES (AP) - Het huisarrest van de vroegere Argentijnse pre
sidente Isabel Peron is gisteren na meer dan vijf jaar opgeheven, aldus
het officiële nieuwsagentschap Telam. De 50-jarige weduwe van de
vroegere dictator Juan Peron werd weliswaar veroordeeld omdat ze
een openbaar gebouw had laten overschrijven op naam van haar eigen
partij, maar de rechter oordeelde dat zij al voldoende gestraft was.
Isabel Peron was presidente van Argentinië tussen de dood van haar man
in 1974 en de staatsgreep van 1976, die de huidige junta aan de macht
bracht. Haar regering werd bemoeilijkt door de economische chaos en
politiek geweld.
Naar verwachting zal zij naar Spanje vertrekken, waar ze al eerder met
haar man 13 jaar in ballingschap heeft geleefd. De zuster van de Spaan
se dictator Franco is vorige week in Argentinië aangekomen om "Isabel
mee naar Spanje te
BONN (Reuter) - De Westduitse
bondskanselier, Helmut
Schmidt, heeft verklaard dat zijn
regering nooit zal overgaan tot
een economisch beleid dat wordt
bepaald door een beheersing van
de geldhoeveelheid. Het mone
taire beleid is niet onbelangrijk,
maar het fiscale beleid en het
sluitend maken van de begroting
zijn dat in zijn ogen evenmin.
Schmidt deed deze uitspraak in
een interview met het Westduit
se blad Hannoversche Allgemei-
ne dat vandaag is verschenen.
"De Westduitse regering zal zich
in haar economische beleid in
geen geval laten leiden door het
monetarismc, of dat nu alleen in
Londen of in Londen en Was
hington tegelijk wordt gepre
dikt".
Schmidt zei verder dat West-Duits-
land zich ook niet bij de Verenig
de Staten en Groot-Brittannie zal
scharen als deze landen in de 1 o-
mende economische topconfe
rentie in Ottawa kritiek zullen
uitoefenen op de economische
politiek van de F'ranse president,
- Francois Mitterand. "Frankrijk
kent een van de kleinste begro
tingen ter wereld", aldus
Schmidt. "Het is dan ook duide
lijk dat de nieuwe president het
zich kan veroorloven veel geld NEW DELHI - Politieagenten worstelen i
op te nemen om zijn plannen te New Delhi met een bouwvakker. Tijdensee\
verwezenlijken. om het politiecordon te doorbreken, om eer
hington. David Aaron, assistent
van veiligheidsadviseur Brze-
zinski, was belast met het organi
seren van ontmoetingen in Ha
vanna, New York, Atlanta, Mexi
co en Washington, aldus de ge
noemde functionaris. Predident
Carter zou de ontwikkelingen
nauwgezet hebben gevolgd. De
contacten zouden zijn verbroken
na een gesprek in Mexico toen de
Cubanen weigerden hun steun
aan revolutionaire bewegingen
in Latijns-Amerika en Afrika te
herzien. Contacten op lager ni
veau werden voortgezet, maar
deze konden niet als "onderhan
delingen" worden gekwalifi
ceerd. aldus de ex-functionaris
van de regering Carter.
Volgens CBS hebben functionaris
sen van de regering Reagan ge
sproken met Cubaanse vertegen
woordigers maar is Reagan niet
geneigd de geheime gesprekken
met Castro voort te zetten. Na de
Cubaanse revolutie verbrak Was
hington de diplomatieke betrek
kingen met Havanna.
AMSTERDAM (ANP) - De ge
meente Amsterdam is een ac
tie gestart om de stad War
schau aan een aantal eerste
levensbehoeften te helpen.
Volgens het initiatiefcomité
'Amsterdam helpt War
schau', dat hiertoe in het le
ven is geroepen, is dat hard
nodig omdat de economische
situatie in Polen enorm is
verslechterd. Het comité
roept ook andere steden, zo
als Roterdam, Den Haag en
Utrecht, op om ook een Pool
se stad te adopteren en de ac
tie zo uit te breiden tot bij
voorbeeld Krakow, Katowice
en Gdansk. Het comité bena
drukt daarbij het 'volstrekt a-
politieke' karakter van de
hulpactie.
Het comité in Amsterdam
streeft er voorlopig naar om
voedsel en medicamenten ter
waarde van één miljoen gul
den voor Warschau bij elkaar
te krijgen. Daarmee is de stad
voor enige maanden uit de
brand. Tegen die tijd hoopt
Polen de beroerdste tijden
achter de rug te hebben, om
dat de oogsten dan weer wor
den binnengehaald.
LIVERPOOL (UPI/Reuter) - De
Liverpoolse wijk Toxteth is van
nacht opnieuw het toneel ge
weest vap onlusten tussen, voor
namelijk blanke, jongelui en de
politie. Het betekende de derde
achtereenbvolgende dag van ge
weld in de Britse havenstad. Het
totaal aantal gewonde politie
mensen is nu opgelopen tot on
geveer 260.
Volgens een woordvoerder van de
politie moesten ongeveer dui
zend politiemannen, met verster
kingen uit naburige gemeenten,
zich beschermen tegen de oproe
rige jongeren. De situatie zou
echter 'volledig onder controle'
zijn. De politie had 24 uur eerder
voor het eerst gebruik gemaakt
van traangas om groepen blanke
en zwarte jongeren uiteen te ja
gen, toen de situatie uit de hand
dreigde te lopen.
De burgemeester van Liverpool,
Trevor Jones, riep gisteravond
op tot het gereedhouden van mi
litairen om de stad te berscher-
men. Jones uitte de beschuldi
ging dat 'misdadige elementen'
uit Londen en Manchester zich
voorbereiden om een aanval uit
te voeren op het centrum van de
stad. De politie ontkende echter
dat ze de situatie niet meer in de
hand had en wees het voorstel
van Jones van de hand.
De Britse premier Margaret That
cher toonde zich geschokt over
de onlusten in Toxteth, maar zei
niet te kunnen zeggen of het ge
weld is veroorzaakt door de grote
werkloosheid, zoals oppositielei
der Michael Foot heeft ver
klaard. 'De meesten van ons
dachten dat dit soort zaken in on
ze samenleving niet meer kon
den gebeuren',aldus mevrouw
Thatcher
Bijna veertig procent van de jonge
zwarten in de wijk Toxteth zit
zonder werk. De blanke jongeren
liggen daarop niet ver achter.
MOSKOU (AP) - De Russische
minister van buitenlandse zaken
Andrei Gromiko heeft gisteren
het voorstel van de Europese Ge
meenschap voor een vredescon
ferentie over Afghanistan afge
wezen. Hij noemde het voorstel
'niet realistisch' en waarschuwde
'buitenstaanders' dat zij zich niet
met de interne aangelegenheden
van Afghanistan moesten be-
i de buurt van de woning van de Indiase premier Indira
demonstratie van hem en zijn ontevreden collega's werd q
gesprek met Gandhi te kunnen hebben.
De Britse minister van buitenland
se zaken Lord Carrington heeft
op een persconferentie ver
klaard, dat het voornaamste Rus
sische bezwaar is dat de EG-lan-
den het door de Sowjet-Unie ge
steunde regime niet willen er
kennen. Carrington heeft als af
gevaardigde van de EG het voor
stel aan de Sowjet-Unie overge
bracht.
Hij zei na de vijf uur durende be
spreking met Gromiko verbaasd,
maar niet teleurgesteld te zijn
over de Russische reactie. 'Gro
miko verklaarde dat de buiten
landse inmenging in Afghanis
tan het grootste probleem was.
maar weigerde de hand in eigen
boezem te steken', aldus Carring
ton.
Hij verwacht dat in september op
nieuw met de Russen gesproken
zal worden op de opening van de
algemene vergadering van de
Verenigde Naties in New York.
