Mooiste Verkade-album ligt nog in de kluis DE GROENE MASKERS r DINSDAG 7 JULI 1981 Henricus Rol (75) schildert nog steeds De oude originele Verkade-al bums met de ingeplakte plaatjes zijn tegenwoordig heel wat waard. Er was op een gegeven moment zoveel vraag naar deze legendari sche boeken, dat in 1975 zelfs heruitgaven verschenen van de 'Vier jaargetijden'. Dat waren albums uit de eerste periode van de Verkade-uit- gaven. Na een onderbreking van en kele jaren verscheen er van af 1925 een nieuwe reeks, aanvankelijk nog geschre ven door dr. Jac. P. Thijsse, later door dr. A. Portielje, de directeur van Artis. Met Jan Voerman, Koeman en Corne- lis Rol was Henricus Rol de tekenaar van de illustraties. Riek Rol is onlangs 75 jaar ge worden. Vandaag bijgaand artikel over de vitale schil der, die nog elke dag hard werkt in zijn atelier, ergens aan de Zuidhollandse plas- ML •Henricus Rol: 'Een vetpot was het niet' HAARLEM/LEIDEN (GPD) „Het mooiste Verkade-album is nooit uitgekomen". Henricus Rol zegt het dwalend langs wanden vol schilderijen. Hij trekt een wand opzij. „Kijk, dat zijn de originele U geschilderde voorstudies voor 'Apen en hoefdieren in Artis'." J Tableaus vol apekoppen en vo- v gels. Een wonderlijk gezicht om die beesten zo bij elkaar te zien, als je de albums kent. „Voerman, Koeman en ik verdeel den het werk. Omdat mijn voor liefde altijd is uitgegaan naar por tretten, kreeg ik de apen. Heerlij ke dieren. Sommigen kon je - door strak naar ze te kijken - doodstil laten zitten. Erg makke lijk bij het schetsen. Die vogels kon ik voor andere albums ge bruiken. 'Vogels' zo zou het laat ste Verkade-album gaan heten, van Portielje". „Dat zou ongetwijfeld ook het mooiste zijn geweest. De illustra ties en de tekst (een deel is jam- mergenoeg zoek geraakt) ligt bij .Verkade in de kluis. Het is nooit uitgegeven. Het zou te duur zijn geworden na de oorlog. Het was een hele organisatie en admini- stratie met die plaatjes". (Henricus Rol is er trots op aan die vermaarde Verkade-albums te hebben meegewerkt. „Een vet pot was het niet. Ik kreeg voor één kleine aquarel, een plaatje in het album dus, zoiets van 20, 25 gulden. Daar had ik vijf dagen werk aan. Het was wel plezierig om te doen. Ik leerde onder ande- re Jacq. P. Thijsse kennen. Hij was een prettige, vriendelijke schoolmeester. Met hem ging ik nu en dan plantjes halen in Thijs- ses Hof om die te schilderen". „Met de auteursrechten van de aquarellen en tekeningen was en is het maar slecht gesteld. Dat werd vroeger helemaal abomina bel geregeld. In de Winkler Prins zag ik ineens tekeningen van apen van mijn hand, uit de al- bums. Verkade had ze voor repro- duktie aan Elsevier gegeven. Aan mij werd niets gevraagd. Je kunt dan wel gaan reclameren, maar wat haalt het uit?" .Henricus Rol kijkt met genoegen, j» toch wel, op die 'Verkade-tijd' te- J rug. Op een schap in zijn atelier - liggen de albums, waar hij aan meewerkte: 'Waar wij wonen', 'Apen en hoefdieren ln Artis', 'Vetplanten', 'Cactussen', 'De bloemen en haar vrienden' en 'Onze grote rivieren'. Sommige omslagen zijn van zijn vader Cor- nelis Rol, fraaie ontwerpen in Ju- gendstil. £,Door myn vader ben ik voor Ver- i kade gaan werken. Ik maakte a aquarellen, aanvankelijk ondér de naam van mijn vader. Toen ze zagen, dat ik het ook goed deed, g werd ik als vaste medewerker aangenomen". "Andere rol Sedert die dag prijkt op de prenten de signatuur HR. „Er zijn nader hand heel wat vervalsingen op de markt gekomen. Ik word wel eens opgebeld door mensen, die vragen of - wat zij gekocht heb ben - inderdaad van mijn hand is. Heel vervelend is, dat er nog een Rol is met de voorletter H. Hy heeft werk trachten te maken in mijn stijl en signeert dat met HH Rol. Als er mensen met zijn pro- dukten komen aansjouwen, om te vragen of dat mijn werk is, dan antwoord ik niet eens". jvWie zo weinig kijk op schilderen heeft, moet het zelf maar uitzoe ken. Het is ontzettend om te zien, dat werk van die Rol. Ik heb er ook nog wel eens om gelachen. Ik zat met vrienden op een veiling en daar werd een doek van de an dere Rol gepresenteerd. Mijn vrienden riepen: Ha, ha, weer een Rol". De 'echte' Rol heeft een gedegen opleiding gehad. Toen zijn vader Cornelis in 1918 tot leraar aan de Koninklijke Akademie voor Beeldende Kunsten werd be noemd verhuisde het gezin Rol naar Den Haag. Riek kreeg er een veelzijdige opleiding. Hij ging aan de Koninklijke Akemademie studeren, leerde er onder andere lithograferen van Dominicus de Ruiter (net zoals zijn oudere Ver- kade-collega-illu strator Jan Voerman) en kreeg model- en portretschilderen van Henk Meij- Hij had zich al eerder op de am bachtsschool bekwaamd in vak werk dat nu bijna is verdwenen: het schilderen van imitatie mar mer-, noten-, mahonie- en eiken hout. Hij heeft er thuis nog een paar voorbeelden van staan. Boetseren leerde hij van Bon In- gen Housz. Tweedeling Aangezien er indertijd geen finan ciële regelingen voor kunste naars waren - geen BKR - moest er van alles worden aangepakt. In het artistieke werk van Rol is dan ook een tweedeling te maken, zo als in het voorjaar ook was te zien op een expositie in de Leidse La kenhal, die door ruim 6000 geïn teresseerden werd bezocht. Er zijn de illustraties voor de Verka- dealbums, blocmbollencatalogi en schilderijenrestauraties en daarnaast de stillevens, land schappen en vooral portretten, die hij als vrij kunstenaar maak te. De actieve Henricus Rol - hij schil dert nog dagelijks - geneert zich niet voor het werk, dat hij moest doen om in leven te blijven en zo ook als vrij kunstenaar ander werk te kunnen maken. „Ik heb 33 jaar lang alle bloembollencata logi voor Stassen in Hillegom ge maakt." Hij trekt een grote la open, waar talloze bloemenvellen liggen opgestapeld. „Dat was kei hard werken. Ik mag wel zeggen, dat ik nooit stil heb gezeten. Hon derd uur per week moest je make- Rol heeft ook veel schilderijen voor musea gerestaureerd. „Je moet daarvoor over een goede basis techniek beschikken. Er zijn knoeiers genoeg, die maar ergens over heen verven, als het maar een beetje lijkt. Het is moeilijk en precies werk. Ik heb heel wat schilderijen gekopieerd met als enige doel om mijn techniek aan te punten. Kijk, daar hangt de Mona Lisa". En inderdaad gluurt Lisa half vanachter een kast in de richting van mijn blocnote. Door zijn atelier lopend wordt het me duidelijk dat Henricus Rol's liefde vooral uitgaat naar mén sen. Overal staan of hangen por tretten. veel van kinderen, ook van ouderen - zo voltooide hij pas een schilderij van dr. D. Bouvy, de directeur van het Catharijne- convent in Utrecht - en vanuit een hoek van het vertrek kijkt ons ook koningin Juliana aan- Vorstinnen Rol is verscheidene malen in het paleis geweest. Hij portretteerde de vorstinnen Wilhelmina, Julia na en Beatrix, in opdracht van het rijk. Dat heeft - zo herinnert de schilder zich - wel eens tot komi sche situaties geleid. „Ik kreeg voor een opdracht een ka mer van de prins ter beschikking om te werken. Er was een mode pop neergezet met de echte kro ningsrobe en hermelijnen mantel om zich heen gedrapeerd. Op een gegeven moment wilde ik me even verplaatsen. Ik trapte op de slip van de mantel. De etalagepop wankelde en in een groteske be weging probeerde ik die op te vangen, wat moeizaam lukte. Door mijn bewegingen echter ging een grote Chinese vaas drei gend op zijn voetstuk wiebelen. Gelukkig bleef die vaas staan. Er was wel een klein stukje herme lijn van de mantel. Maar dat is prima hersteld. Ik zag er bij de kroning niets van", grinnikte Ro- Een van die statieportretten van de koningin was bestemd voor Bata via. Tijdens de Indonesische op stand werd het door klewangste ken beschadigd. Dat schilderij is nu in bezit van het Rijksmuseum. Het mag - vanwege de authentici teit van de historische klewang halen - niet gerestaureerd worde- Behalve portretten van leden van het huis van Oranje heeft Henri cus Rol nog vele officiële portret ten gemaakt. Het liefst echter is hij als vrij kunstenaar bezig ge weest. En daar viel niet zijn werk als camoufleur onder, dat hij in de mobilisatietijd moest doen: hij deed dat zo goed, dat een hoge officier in een door Rol met ge verfde hei gecamoufleerde kuil stortte. In zyn atelier prijkt op een ereplaats een fraai stilleven, dat hij tijdens de militaire dienst maakte. Leerlingen Henricus Rol, die in de oorlog ver huisde naar het Zuidhollandse merengebied - hij kon er een ou de graanmalerij kopen, die hij herbouwde tot een prachtig huis met sfeervol atelier - had zich in middels onder andere bekwaamd in het schilderen van miniaturen: ragfijne portretjes. Het accent bleef echter liggen op de grotere portretkunst. Daarbij kon hij zich de laatste jaren - vrij van welke druk dan ook - uitleven. Karakte ristieke dorptypes - de dokter vroeg bij de geboorte van de drie kinderen van Rol geen honora rium in geld, maar een portret van een oude dorpsbewoner, maar ook veel kinderen. De meeste van die kinderen zijn leer lingen van zijn vrouw, die piano les geeft. „Dat is een uitstekende combina tie. Als de jongens en meisjes even moeten wachten duiken ze mijn atelier in en dan schets ik ze. Dat heeft kostelijke dingen opge leverd". Een aantal van die leer lingen is op het doek te zien met violen of een cello van Henricus. „Ja, ik speel zelf viool en geef ook als amateur wel eens vioolles. Ik verzamel instrumenten. De kin deren mogen daar dan op spele- Inderdaad huppelt er een meisje binnen. Ze koketteert wat rond de oude meester. Met een forse koek - wellicht van Verkade - verdwijnt ze in de richting van de vleugel in de huiskamer. Henri- Rol kijkt haar vergenoegd HANS ROMBOUTS na. MOID li&ZKLMPT neenEA) A£aj<XD, oneen DE l£ IM DROÖ/7 IC /M Z«UA*?T W'T- K/AT eerereur EAT: FRED BASSET De belevenissen van Jommeke En ze verdwijnen elke keer spoor too 3. Hoe kan dat nu Ja.ook metmjn papegaaien - verstand kan ik daar niet bij M 5sst ....still Dour zijn AnnërrïïëkëenjJ^ Rozernieke Die moeten daar niets van horen. hun i Agenda Leidse bioscopen al. CAMERA: "Ordinary paople", da. 19.00 en 21.15 uur. al. Kindermatinee: "Tom en Jerry 4", za V m woe 14.30 uur. Nachtvoorstelling: "Grimmig spel", vry en za. 24.00 uur. 16 jr. LIDO 1: "For your Eyes only", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo 14.30.16.45. 19.00 en 21.15 uur. 12 jr. LIDO 2: "For your eyes only", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45. 19 00 en 21.15 uur. 12 jr LIDO 3: "Platvoet", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45,19.00 en 2115 uur, 12 jr. LIDO 4: "Soldaat Benjamin", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45.19 00 en 21.15 uur. al. STUDIO: "The holy grail", da. 19.00 en 21.15 uur. al. Kindermatinee: "Dumbo", da. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 uur. TRIANON: "A change of seasons", da. 14.30,19 00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.30, 19.00 en 21.15 uur, al. Bioscopen Alphen EURO 1: "For your eyes only", da. 13.30, 18.30 en 21.15 uur. Zo. 13.15,16.00.18 30 en 21.15 uur. 12 jr. Nachtvoorstelling: 'Take a hard ride", za 24.00 uur, 16 jr EURO 2: "For your eyes only", da. 13.30, 1830 en 21.15 uur. Zo. 13.15, 16.00, 18.30 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "For your eyes on ly". za 24 00 uur, 16 jr. EURO 3. "Buddy goes west", da. 13.45, 1845 en 21 30 uur. Zo. 13.45, 16.15. 18.45 en 21.30 uur. al. Nachtvoorstelling: "Five for hell", za. 24.00 uur. 16 jr. 14 00 c Nachtvoorstelling: "Moll Flanders", za. 24.0 uur, 16 jr. Bioscoop Voorschoten GREENWAY The car", vrg 19.00; za. 16.00 en 19.00; zo 16.00 en 18.15; woe 20.15 uur, 12 jr. "Le demier metro", do 20.15; vrij en za 21 15. zo 20 45 ma en di 20 15 uur Kindermatinee: "De kat van de melk weg (Walt Disney)", za t/m woe 14.00 CHARLOTTE VAN loi met 75 gr poeder*ui -pel» vanil 4 eetlep 1. Breng 3 me ik mn de kook cn vuur Schep er enkele eetlepel» van door het eterpapje en roer dit door de ml vin de melk Bluf roeren, •leed* boven lu| vuur. tot een licht gebonden vla onUtMt. De melk mag daarbij vooral niet de kook komen I .Ie «.Chaal. nj Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diaeones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.) Bezoekuren ziekenhuizen Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling vaders extra van 18.00-18.30 uur Kinderafdeling dage- Schepen KLEINE VAART "Breczand 5 te Rotterdam :Dutch Faith 4 v Rotterdam nr Tees Dutch Mate 5 v Rotterdam nr Tees Dutch Sailor 5 v Rotterdam nr Tees Mare Silentum 5 v Rotterdam nr Pur- fleet GROTE VAART Acmaea 6 t.a. Aruba e^Ukmaar 5 te Antwerpen r Vlissin- gen Day Atlantic Crown 6 v Antwerpen nr Go- tenburg Atlantic Star 4 240 ozo Kp Race nr New York Begonia 6 te Tuxpan Benattow p 7 Str Gibraltar nr Hamburg Bilderdijk 4 v Savannah nr New Orleans Broere Emerald 4 v Luanda nr Douala Chevron Nederland 5 te Bahrain Chevron The Hague 4 v Bordeaux nr Rotterdam Coral Isis 4 te Guayanilla Coral Maeandra 6 v Stettin nr Ventspils Crania 4 v Halifax nr Comerbrook Dallia 6 v Portland nr Curacao Delfborg 4 v Vallvik nr Zaandam Diadema 4 v Garyville nr Coatzacoalcos Dockexpress-10 4 120 no Maussao nr Bahrain Dockexpress-11 5 800 nno Wake nr Shanghai Dockespress-12 6 300 nno Mindama nr Rotterdam Felnia 5 te Dubai Felipes 5 te Curacao Fulgur 5 v Lome nr Curacao Gardenia 6 te Gent Holland ia 6 te Liverpool Incotrans Speed 6 te Amsterdam Largsbay 6 te Rotterdam verw Mijdrecht 6 300 z Kobe nr Savannah Nedlloyd Albany 6 12 Cairns nr Jakarta Nedlloyd Bahrain 4 te Bilbao Nedlloyd Barcelona 4 v Jubail nr Dam- Nedlloyd Dejima 4 te Hongkong Nedlloyd Ebro 65 300 ono Brisbane nr Soerabsja Nedlloyd Hobart 6 te Dar es Salaam Nedlloyd Holland 5 v Singapore nr Tau- .anga Nedlloyd Hongkong 6 te Hongkong Nedlloyd Honshu 5 te Hongkong Nedlloyd Katwijk 5 te Rotterdam Nedlloyd Kembla 5 te San Francisco Nedlloyd Leuve 6 330 zo Mahe nr Bue nos Aires Nedlloyd Madras 5 te Singapore Singapore Nedlloyd Nile 6 te Kribi Nedlloyd Rhone 5 te Hamburg Nedlloyd Rochester 6 te New York Nedlloyd Rosario 4 v Suez nr Jeddah Nedlloyd Rotterdam 5 310 o Boston nr New York Nomed Thor 4 v Drogheda nr Baltimore Prins Frederik Hendrik 5 t.a. Galveston Rijnborg 3 v Delfzijl nr Kotka Safocean Mildura 7 te Adelaide verw Salland 4 v Buenos Aires nr Paranagua Ton Menkenhal - tentoonstelling Au rail, t/m 16/8, geopend van 10-18 uui zon- en feestdagen van 12-18 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde, Steenstraat 1, t/m 3/1 '82. "Indianen van Mexico, Azteken in 't Verleden. Nahuas van Heden, geopend ma t/m za 10-17 uur; zo- en feestdagen 13-17 uur. Art Tea House Oude Rijn - expositie van Doris Groeneveld zeefdrukken. Ma- riet Schedler keramiek. Stille Mare 4. tel. 146330. van 7/6 t/m 15/ 7, geopend van 10-18 uur, zondag van 11-17 uur. Lakenhal - Leidse Schoolschilders tot 15 september. Centrale Bibliotheek - Nieuwstraat, tentoonstelling ter nagedachtenis aan de Leiderdorpse architect Piet van der Sterre; tot 1 september te bezichtigen. d'Ouwe Vest - Oude Vest 81. fototen toonstelling "Performance", foto's van Annelies Braker en Wim Lam boo. van 22/8 t/m 22/7 vanaf 16.00 uur. Hortus Botanicus - Oranjerie, ingang Rapenburg 73, tot 28/9, tentoonstelling 'Bomen, Beesten, Hout', geopend van ma t/m za van 10 tot 16.30 uur en zo van 12.30 tot 15.30 uur Wassenaar - Auberge de Kievit Stoep- laan 27. expositie van veelkleurige tex tiele figuren, vervaardigd door de kun stenares Kea Tan uit Den Haag. van 21/6 t/m 13/8. Museum Boerhaave - Steenstraat la. t/m 15/11, tentoonstelling "Mooie klokken, beste kijkers". Sterrenkunde in de 19e eeuw ma. Lm za van 10-17 uur zo.. 13- 17 uur (na 1/10 tot 16 uur). Sportmedisch Advies Centrum; blessu respreekuur: Elisabethziekenhuis. Lei derdorp, 's maandags van 19.30-20.30 Kraamafdeling: dag. van 11 15-12 00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar tier van avondbezoek. Kinderafdeling: dag. Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten behalve kinderen zijn de bezoekuren als volat: Elke dag 14 15-15 00 uur 18 30-19 30 uur Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.00-19.00 uur Praematurcnafdeling dagelijks van 14 30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur Bezoek aan ernstige patiënten: wanne*..- voor ernstige paUcnten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan do hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken Bezoektijden Kxnderkltniek: Dagelijks: 15 00-15 45 uur 18 30-19 00 uur Bezoektijden kindera/deling Elke dag 14 15-15 00 uur 18.30-19 00 uur Alphen aan den Rijn Rijnoord: le en 2e klas 111130; 13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e kla» 13 30 14 15 en 18 3a 19 30 uur Kraamal deling 13.3ai4.45 alleen voor echtgeno ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou- Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bg het in formatiecentrum Geluidshinder Schip- yol (02a 175000) c(0u(lc)Xieuius 7 juli 1981. Honderd jaar geleden stond in de krant: - Bij Brxgel, in het Zwitsersche kanton Grauwbunderland, is verleden week eene kudde van 1.300 schapen met hunne her ders door een sneeuwval bedol ven, Menschen noch dieren kon den worden gered. - Mejuffrouw M. Gillett, van Washington, is, na hare studiën in de rechten voltooid le hebben, door den president der Ver. eenigde Staten tot notaris be noemd. Zij is de eerste vrouw die tot dit gewichtige ambt ge roepen wordt. - Twee dames-studenten heb ben verleden week aan de uni versiteit te Rome den doctora len graad in de natuurweten schappen verworven. Het zijn Carolina Magistrelli van Man tua en Evangelina Bottero ran Acqui, die vroeger met uitmun tenden uitslag examen hadden afgelegd in de Grieksche. La tijnsche en Italiaansche lette ren. Daar ieder van haar het maximum der vereischte stem men verkreeg, hadden zij te vens het recht hare stellingen te doen drukken. De "Opinione" zegt dat het, i>oorzoover haar bekend is, de eerste vrouwen zijn, die te Rome een graad heb ben verkregen Eerst zag men haar met leede oogen komen, maar hare naarstigheid en voorbeeldig gedrag uxmnen spoedig de algemeene hoogach ting onder de professoren en den ridderlijken eerbied der overige studenten Vijftig jaar geleden - Na een vergadering van anarchisten te La Coruna in Spanje is het tot ernstige onlus ten gekomen. De deelnemers trokken in gesloten rijen door de stad en staken een Capucij- ner klooster tn brand De brandweer kon niet anders doen dan voorkomen, dat het vuur naar andere gebouwen oversloeg Toen de politie trachtte de brandstichters te ar resteren. werd ztj met stokken en steenen aangevallen, zoodat militairen de orde moesten her- stellen. De troepen maakten van hun vuurwapens gebruik, waardoor vele personen wer den gewond. De bewonen van het klooster konden zich allen in veiligheid sullen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 15