Mooiste Verkade-album
ligt nog in de kluis
DE GROENE MASKERS
r
DINSDAG 7 JULI 1981
Henricus Rol (75) schildert nog steeds
De oude originele Verkade-al
bums met de ingeplakte
plaatjes zijn tegenwoordig
heel wat waard. Er was op
een gegeven moment zoveel
vraag naar deze legendari
sche boeken, dat in 1975 zelfs
heruitgaven verschenen van
de 'Vier jaargetijden'. Dat
waren albums uit de eerste
periode van de Verkade-uit-
gaven.
Na een onderbreking van en
kele jaren verscheen er van
af 1925 een nieuwe reeks,
aanvankelijk nog geschre
ven door dr. Jac. P. Thijsse,
later door dr. A. Portielje, de
directeur van Artis. Met Jan
Voerman, Koeman en Corne-
lis Rol was Henricus Rol de
tekenaar van de illustraties.
Riek Rol is onlangs 75 jaar ge
worden. Vandaag bijgaand
artikel over de vitale schil
der, die nog elke dag hard
werkt in zijn atelier, ergens
aan de Zuidhollandse plas-
ML
•Henricus Rol: 'Een vetpot was het niet'
HAARLEM/LEIDEN (GPD) „Het
mooiste Verkade-album is nooit
uitgekomen". Henricus Rol zegt
het dwalend langs wanden vol
schilderijen. Hij trekt een wand
opzij. „Kijk, dat zijn de originele
U geschilderde voorstudies voor
'Apen en hoefdieren in Artis'."
J Tableaus vol apekoppen en vo-
v gels. Een wonderlijk gezicht om
die beesten zo bij elkaar te zien,
als je de albums kent.
„Voerman, Koeman en ik verdeel
den het werk. Omdat mijn voor
liefde altijd is uitgegaan naar por
tretten, kreeg ik de apen. Heerlij
ke dieren. Sommigen kon je -
door strak naar ze te kijken -
doodstil laten zitten. Erg makke
lijk bij het schetsen. Die vogels
kon ik voor andere albums ge
bruiken. 'Vogels' zo zou het laat
ste Verkade-album gaan heten,
van Portielje".
„Dat zou ongetwijfeld ook het
mooiste zijn geweest. De illustra
ties en de tekst (een deel is jam-
mergenoeg zoek geraakt) ligt bij
.Verkade in de kluis. Het is nooit
uitgegeven. Het zou te duur zijn
geworden na de oorlog. Het was
een hele organisatie en admini-
stratie met die plaatjes".
(Henricus Rol is er trots op aan die
vermaarde Verkade-albums te
hebben meegewerkt. „Een vet
pot was het niet. Ik kreeg voor
één kleine aquarel, een plaatje in
het album dus, zoiets van 20, 25
gulden. Daar had ik vijf dagen
werk aan. Het was wel plezierig
om te doen. Ik leerde onder ande-
re Jacq. P. Thijsse kennen. Hij
was een prettige, vriendelijke
schoolmeester. Met hem ging ik
nu en dan plantjes halen in Thijs-
ses Hof om die te schilderen".
„Met de auteursrechten van de
aquarellen en tekeningen was en
is het maar slecht gesteld. Dat
werd vroeger helemaal abomina
bel geregeld. In de Winkler Prins
zag ik ineens tekeningen van
apen van mijn hand, uit de al-
bums. Verkade had ze voor repro-
duktie aan Elsevier gegeven. Aan
mij werd niets gevraagd. Je kunt
dan wel gaan reclameren, maar
wat haalt het uit?"
.Henricus Rol kijkt met genoegen,
j» toch wel, op die 'Verkade-tijd' te-
J rug. Op een schap in zijn atelier
- liggen de albums, waar hij aan
meewerkte: 'Waar wij wonen',
'Apen en hoefdieren ln Artis',
'Vetplanten', 'Cactussen', 'De
bloemen en haar vrienden' en
'Onze grote rivieren'. Sommige
omslagen zijn van zijn vader Cor-
nelis Rol, fraaie ontwerpen in Ju-
gendstil.
£,Door myn vader ben ik voor Ver-
i kade gaan werken. Ik maakte
a aquarellen, aanvankelijk ondér
de naam van mijn vader. Toen ze
zagen, dat ik het ook goed deed,
g werd ik als vaste medewerker
aangenomen".
"Andere rol
Sedert die dag prijkt op de prenten
de signatuur HR. „Er zijn nader
hand heel wat vervalsingen op de
markt gekomen. Ik word wel
eens opgebeld door mensen, die
vragen of - wat zij gekocht heb
ben - inderdaad van mijn hand is.
Heel vervelend is, dat er nog een
Rol is met de voorletter H. Hy
heeft werk trachten te maken in
mijn stijl en signeert dat met HH
Rol. Als er mensen met zijn pro-
dukten komen aansjouwen, om
te vragen of dat mijn werk is, dan
antwoord ik niet eens".
jvWie zo weinig kijk op schilderen
heeft, moet het zelf maar uitzoe
ken. Het is ontzettend om te zien,
dat werk van die Rol. Ik heb er
ook nog wel eens om gelachen. Ik
zat met vrienden op een veiling
en daar werd een doek van de an
dere Rol gepresenteerd. Mijn
vrienden riepen: Ha, ha, weer een
Rol".
De 'echte' Rol heeft een gedegen
opleiding gehad. Toen zijn vader
Cornelis in 1918 tot leraar aan de
Koninklijke Akademie voor
Beeldende Kunsten werd be
noemd verhuisde het gezin Rol
naar Den Haag. Riek kreeg er een
veelzijdige opleiding. Hij ging
aan de Koninklijke Akemademie
studeren, leerde er onder andere
lithograferen van Dominicus de
Ruiter (net zoals zijn oudere Ver-
kade-collega-illu strator Jan
Voerman) en kreeg model- en
portretschilderen van Henk Meij-
Hij had zich al eerder op de am
bachtsschool bekwaamd in vak
werk dat nu bijna is verdwenen:
het schilderen van imitatie mar
mer-, noten-, mahonie- en eiken
hout. Hij heeft er thuis nog een
paar voorbeelden van staan.
Boetseren leerde hij van Bon In-
gen Housz.
Tweedeling
Aangezien er indertijd geen finan
ciële regelingen voor kunste
naars waren - geen BKR - moest
er van alles worden aangepakt. In
het artistieke werk van Rol is dan
ook een tweedeling te maken, zo
als in het voorjaar ook was te zien
op een expositie in de Leidse La
kenhal, die door ruim 6000 geïn
teresseerden werd bezocht. Er
zijn de illustraties voor de Verka-
dealbums, blocmbollencatalogi
en schilderijenrestauraties en
daarnaast de stillevens, land
schappen en vooral portretten,
die hij als vrij kunstenaar maak
te.
De actieve Henricus Rol - hij schil
dert nog dagelijks - geneert zich
niet voor het werk, dat hij moest
doen om in leven te blijven en zo
ook als vrij kunstenaar ander
werk te kunnen maken. „Ik heb
33 jaar lang alle bloembollencata
logi voor Stassen in Hillegom ge
maakt." Hij trekt een grote la
open, waar talloze bloemenvellen
liggen opgestapeld. „Dat was kei
hard werken. Ik mag wel zeggen,
dat ik nooit stil heb gezeten. Hon
derd uur per week moest je make-
Rol heeft ook veel schilderijen voor
musea gerestaureerd. „Je moet
daarvoor over een goede basis
techniek beschikken. Er zijn
knoeiers genoeg, die maar ergens
over heen verven, als het maar
een beetje lijkt. Het is moeilijk en
precies werk. Ik heb heel wat
schilderijen gekopieerd met als
enige doel om mijn techniek aan
te punten. Kijk, daar hangt de
Mona Lisa". En inderdaad gluurt
Lisa half vanachter een kast in de
richting van mijn blocnote.
Door zijn atelier lopend wordt het
me duidelijk dat Henricus Rol's
liefde vooral uitgaat naar mén
sen. Overal staan of hangen por
tretten. veel van kinderen, ook
van ouderen - zo voltooide hij pas
een schilderij van dr. D. Bouvy,
de directeur van het Catharijne-
convent in Utrecht - en vanuit
een hoek van het vertrek kijkt
ons ook koningin Juliana aan-
Vorstinnen
Rol is verscheidene malen in het
paleis geweest. Hij portretteerde
de vorstinnen Wilhelmina, Julia
na en Beatrix, in opdracht van het
rijk. Dat heeft - zo herinnert de
schilder zich - wel eens tot komi
sche situaties geleid.
„Ik kreeg voor een opdracht een ka
mer van de prins ter beschikking
om te werken. Er was een mode
pop neergezet met de echte kro
ningsrobe en hermelijnen mantel
om zich heen gedrapeerd. Op een
gegeven moment wilde ik me
even verplaatsen. Ik trapte op de
slip van de mantel. De etalagepop
wankelde en in een groteske be
weging probeerde ik die op te
vangen, wat moeizaam lukte.
Door mijn bewegingen echter
ging een grote Chinese vaas drei
gend op zijn voetstuk wiebelen.
Gelukkig bleef die vaas staan. Er
was wel een klein stukje herme
lijn van de mantel. Maar dat is
prima hersteld. Ik zag er bij de
kroning niets van", grinnikte Ro-
Een van die statieportretten van de
koningin was bestemd voor Bata
via. Tijdens de Indonesische op
stand werd het door klewangste
ken beschadigd. Dat schilderij is
nu in bezit van het Rijksmuseum.
Het mag - vanwege de authentici
teit van de historische klewang
halen - niet gerestaureerd worde-
Behalve portretten van leden van
het huis van Oranje heeft Henri
cus Rol nog vele officiële portret
ten gemaakt. Het liefst echter is
hij als vrij kunstenaar bezig ge
weest. En daar viel niet zijn werk
als camoufleur onder, dat hij in
de mobilisatietijd moest doen: hij
deed dat zo goed, dat een hoge
officier in een door Rol met ge
verfde hei gecamoufleerde kuil
stortte. In zyn atelier prijkt op
een ereplaats een fraai stilleven,
dat hij tijdens de militaire dienst
maakte.
Leerlingen
Henricus Rol, die in de oorlog ver
huisde naar het Zuidhollandse
merengebied - hij kon er een ou
de graanmalerij kopen, die hij
herbouwde tot een prachtig huis
met sfeervol atelier - had zich in
middels onder andere bekwaamd
in het schilderen van miniaturen:
ragfijne portretjes. Het accent
bleef echter liggen op de grotere
portretkunst. Daarbij kon hij zich
de laatste jaren - vrij van welke
druk dan ook - uitleven. Karakte
ristieke dorptypes - de dokter
vroeg bij de geboorte van de drie
kinderen van Rol geen honora
rium in geld, maar een portret
van een oude dorpsbewoner,
maar ook veel kinderen. De
meeste van die kinderen zijn leer
lingen van zijn vrouw, die piano
les geeft.
„Dat is een uitstekende combina
tie. Als de jongens en meisjes
even moeten wachten duiken ze
mijn atelier in en dan schets ik ze.
Dat heeft kostelijke dingen opge
leverd". Een aantal van die leer
lingen is op het doek te zien met
violen of een cello van Henricus.
„Ja, ik speel zelf viool en geef ook
als amateur wel eens vioolles. Ik
verzamel instrumenten. De kin
deren mogen daar dan op spele-
Inderdaad huppelt er een meisje
binnen. Ze koketteert wat rond
de oude meester. Met een forse
koek - wellicht van Verkade -
verdwijnt ze in de richting van de
vleugel in de huiskamer. Henri-
Rol kijkt haar vergenoegd
HANS ROMBOUTS
na.
MOID
li&ZKLMPT
neenEA)
A£aj<XD, oneen DE
l£ IM DROÖ/7 IC
/M Z«UA*?T W'T- K/AT
eerereur EAT:
FRED BASSET
De belevenissen van Jommeke
En ze verdwijnen elke
keer spoor too 3. Hoe
kan dat nu
Ja.ook metmjn
papegaaien -
verstand
kan ik daar
niet bij
M
5sst ....still Dour zijn AnnërrïïëkëenjJ^
Rozernieke Die moeten daar
niets van horen. hun i
Agenda
Leidse bioscopen
al.
CAMERA: "Ordinary paople", da. 19.00
en 21.15 uur. al.
Kindermatinee: "Tom en Jerry 4", za V
m woe 14.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Grimmig spel", vry
en za. 24.00 uur. 16 jr.
LIDO 1: "For your Eyes only", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo 14.30.16.45. 19.00
en 21.15 uur. 12 jr.
LIDO 2: "For your eyes only", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45. 19 00
en 21.15 uur. 12 jr
LIDO 3: "Platvoet", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.30,16.45,19.00 en 2115
uur, 12 jr.
LIDO 4: "Soldaat Benjamin", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.45.19 00
en 21.15 uur. al.
STUDIO: "The holy grail", da. 19.00 en
21.15 uur. al.
Kindermatinee: "Dumbo", da. 14.30
uur. Zo. 14.30 en 16.45 uur.
TRIANON: "A change of seasons", da.
14.30,19 00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,16.30,
19.00 en 21.15 uur, al.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "For your eyes only", da. 13.30,
18.30 en 21.15 uur. Zo. 13.15,16.00.18 30
en 21.15 uur. 12 jr.
Nachtvoorstelling: 'Take a hard ride",
za 24.00 uur, 16 jr
EURO 2: "For your eyes only", da. 13.30,
1830 en 21.15 uur. Zo. 13.15, 16.00, 18.30
en 21.15 uur.
Nachtvoorstelling: "For your eyes on
ly". za 24 00 uur, 16 jr.
EURO 3. "Buddy goes west", da. 13.45,
1845 en 21 30 uur. Zo. 13.45, 16.15. 18.45
en 21.30 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Five for hell", za.
24.00 uur. 16 jr.
14 00 c
Nachtvoorstelling: "Moll Flanders", za.
24.0 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY The car", vrg 19.00; za.
16.00 en 19.00; zo 16.00 en 18.15; woe
20.15 uur, 12 jr.
"Le demier metro", do 20.15; vrij en za
21 15. zo 20 45 ma en di 20 15 uur
Kindermatinee: "De kat van de melk
weg (Walt Disney)", za t/m woe 14.00
CHARLOTTE VAN
loi met 75 gr poeder*ui
-pel» vanil
4 eetlep
1. Breng 3
me ik mn de kook cn
vuur Schep er enkele
eetlepel» van door het
eterpapje en roer dit
door de ml vin de
melk Bluf roeren,
•leed* boven lu| vuur.
tot een licht gebonden
vla onUtMt. De melk
mag daarbij vooral niet
de kook komen
I .Ie «.Chaal. nj
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diaeones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling vaders extra van
18.00-18.30 uur Kinderafdeling dage-
Schepen
KLEINE VAART
"Breczand 5 te Rotterdam
:Dutch Faith 4 v Rotterdam nr Tees
Dutch Mate 5 v Rotterdam nr Tees
Dutch Sailor 5 v Rotterdam nr Tees
Mare Silentum 5 v Rotterdam nr Pur-
fleet
GROTE VAART
Acmaea 6 t.a. Aruba
e^Ukmaar 5 te Antwerpen
r Vlissin-
gen
Day
Atlantic Crown 6 v Antwerpen nr Go-
tenburg
Atlantic Star 4 240 ozo Kp Race nr New
York
Begonia 6 te Tuxpan
Benattow p 7 Str Gibraltar nr Hamburg
Bilderdijk 4 v Savannah nr New Orleans
Broere Emerald 4 v Luanda nr Douala
Chevron Nederland 5 te Bahrain
Chevron The Hague 4 v Bordeaux nr
Rotterdam
Coral Isis 4 te Guayanilla
Coral Maeandra 6 v Stettin nr Ventspils
Crania 4 v Halifax nr Comerbrook
Dallia 6 v Portland nr Curacao
Delfborg 4 v Vallvik nr Zaandam
Diadema 4 v Garyville nr Coatzacoalcos
Dockexpress-10 4 120 no Maussao nr
Bahrain
Dockexpress-11 5 800 nno Wake nr
Shanghai
Dockespress-12 6 300 nno Mindama nr
Rotterdam
Felnia 5 te Dubai
Felipes 5 te Curacao
Fulgur 5 v Lome nr Curacao
Gardenia 6 te Gent
Holland ia 6 te Liverpool
Incotrans Speed 6 te Amsterdam
Largsbay 6 te Rotterdam verw
Mijdrecht 6 300 z Kobe nr Savannah
Nedlloyd Albany 6 12 Cairns nr Jakarta
Nedlloyd Bahrain 4 te Bilbao
Nedlloyd Barcelona 4 v Jubail nr Dam-
Nedlloyd Dejima 4 te Hongkong
Nedlloyd Ebro 65 300 ono Brisbane nr
Soerabsja
Nedlloyd Hobart 6 te Dar es Salaam
Nedlloyd Holland 5 v Singapore nr Tau-
.anga
Nedlloyd Hongkong 6 te Hongkong
Nedlloyd Honshu 5 te Hongkong
Nedlloyd Katwijk 5 te Rotterdam
Nedlloyd Kembla 5 te San Francisco
Nedlloyd Leuve 6 330 zo Mahe nr Bue
nos Aires
Nedlloyd Madras 5 te Singapore
Singapore
Nedlloyd Nile 6 te Kribi
Nedlloyd Rhone 5 te Hamburg
Nedlloyd Rochester 6 te New York
Nedlloyd Rosario 4 v Suez nr Jeddah
Nedlloyd Rotterdam 5 310 o Boston nr
New York
Nomed Thor 4 v Drogheda nr Baltimore
Prins Frederik Hendrik 5 t.a. Galveston
Rijnborg 3 v Delfzijl nr Kotka
Safocean Mildura 7 te Adelaide verw
Salland 4 v Buenos Aires nr Paranagua
Ton Menkenhal - tentoonstelling Au
rail, t/m 16/8, geopend van 10-18 uui
zon- en feestdagen van 12-18 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde,
Steenstraat 1, t/m 3/1 '82. "Indianen van
Mexico, Azteken in 't Verleden. Nahuas
van Heden, geopend ma t/m za 10-17
uur; zo- en feestdagen 13-17 uur.
Art Tea House Oude Rijn - expositie
van Doris Groeneveld zeefdrukken. Ma-
riet Schedler keramiek.
Stille Mare 4. tel. 146330. van 7/6 t/m 15/
7, geopend van 10-18 uur, zondag van
11-17 uur.
Lakenhal - Leidse Schoolschilders tot
15 september.
Centrale Bibliotheek - Nieuwstraat,
tentoonstelling ter nagedachtenis aan
de Leiderdorpse architect Piet van der
Sterre; tot 1 september te bezichtigen.
d'Ouwe Vest - Oude Vest 81. fototen
toonstelling "Performance", foto's van
Annelies Braker en Wim Lam boo. van
22/8 t/m 22/7 vanaf 16.00 uur.
Hortus Botanicus - Oranjerie, ingang
Rapenburg 73, tot 28/9, tentoonstelling
'Bomen, Beesten, Hout', geopend van
ma t/m za van 10 tot 16.30 uur en zo van
12.30 tot 15.30 uur
Wassenaar - Auberge de Kievit Stoep-
laan 27. expositie van veelkleurige tex
tiele figuren, vervaardigd door de kun
stenares Kea Tan uit Den Haag. van 21/6
t/m 13/8.
Museum Boerhaave - Steenstraat la. t/m
15/11, tentoonstelling "Mooie klokken,
beste kijkers". Sterrenkunde in de 19e
eeuw ma. Lm za van 10-17 uur zo.. 13-
17 uur (na 1/10 tot 16 uur).
Sportmedisch Advies Centrum; blessu
respreekuur: Elisabethziekenhuis. Lei
derdorp, 's maandags van 19.30-20.30
Kraamafdeling: dag. van 11 15-12 00 uur
(alleen voor echtgenoot) en van
18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volat:
Elke dag
14 15-15 00 uur
18 30-19 30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur
Praematurcnafdeling dagelijks van
14 30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten: wanne*..-
voor ernstige paUcnten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan do hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kxnderkltniek:
Dagelijks:
15 00-15 45 uur
18 30-19 00 uur
Bezoektijden kindera/deling
Elke dag
14 15-15 00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 111130;
13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e kla»
13 30 14 15 en 18 3a 19 30 uur Kraamal
deling 13.3ai4.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bg het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
yol (02a 175000)
c(0u(lc)Xieuius
7 juli 1981.
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Bij Brxgel, in het Zwitsersche
kanton Grauwbunderland, is
verleden week eene kudde van
1.300 schapen met hunne her
ders door een sneeuwval bedol
ven, Menschen noch dieren kon
den worden gered.
- Mejuffrouw M. Gillett, van
Washington, is, na hare studiën
in de rechten voltooid le hebben,
door den president der Ver.
eenigde Staten tot notaris be
noemd. Zij is de eerste vrouw
die tot dit gewichtige ambt ge
roepen wordt.
- Twee dames-studenten heb
ben verleden week aan de uni
versiteit te Rome den doctora
len graad in de natuurweten
schappen verworven. Het zijn
Carolina Magistrelli van Man
tua en Evangelina Bottero ran
Acqui, die vroeger met uitmun
tenden uitslag examen hadden
afgelegd in de Grieksche. La
tijnsche en Italiaansche lette
ren. Daar ieder van haar het
maximum der vereischte stem
men verkreeg, hadden zij te
vens het recht hare stellingen te
doen drukken. De "Opinione"
zegt dat het, i>oorzoover haar
bekend is, de eerste vrouwen
zijn, die te Rome een graad heb
ben verkregen Eerst zag men
haar met leede oogen komen,
maar hare naarstigheid en
voorbeeldig gedrag uxmnen
spoedig de algemeene hoogach
ting onder de professoren en
den ridderlijken eerbied der
overige studenten
Vijftig jaar geleden
- Na een vergadering van
anarchisten te La Coruna in
Spanje is het tot ernstige onlus
ten gekomen. De deelnemers
trokken in gesloten rijen door
de stad en staken een Capucij-
ner klooster tn brand De
brandweer kon niet anders
doen dan voorkomen, dat het
vuur naar andere gebouwen
oversloeg Toen de politie
trachtte de brandstichters te ar
resteren. werd ztj met stokken
en steenen aangevallen, zoodat
militairen de orde moesten her-
stellen. De troepen maakten
van hun vuurwapens gebruik,
waardoor vele personen wer
den gewond. De bewonen van
het klooster konden zich allen in
veiligheid sullen