Polen wijzigt regering
Koffiep r o duktie
groter dan ooit
Ian Paisley beschoten
West-Duitsland
gaat "vreemd"
met Engeland
Verwachting Amerika
Slechts uren voor aankomst Gromyko
Verbetering
betrekkingen
Irak—Rusland
Arrestaties in Iran
Begin stuit op moeilijkheden
ij de vorming van coalitie
bij
China waarschuwt YS
Liefde met Frankrijk voorbij
ZATERDAG 4 JULI 1981
WASHINGTON - Het Amerikaan
se ministerie van handel ver
wacht voor het seizoen 1981-1982
een wereldkofficproduktie van
94,2 miljoen balen (van zestig ki
lo), meer dan in enig voorgaand
seizoen en twaalf procent meer
dan in het vorige seizoen. In een
eerste oogstbericht voor het sei
zoen 1981-82 zegt het ministerie
dat de toeneming van de produk-
tie vooral te danken is aan de ver
vanging van oude koffiestruiken
door variëteiten met een hogere
opbrengst.
De hoeveelheid die de voornaam
ste koffieproducerende landen
in 1981-82 voor export beschik
baar worden wordt voorlopig op
73 miljoen balen geraamd verge
leken met 62,2 miljoen in het sei
zoen 1980-81. Het ministerie laat
zich niet uit over het vermoede
lijk prijsverloop maar aangeno
men mag worden dat de prijzen
door de toeneming van het aan-
bod ook in het komende seizoen
onder druk zullen staan. Er zijn
maar weinig landen die een ver
mindering van de produktie
overwegen in verband met de
forse prijsdaling van de laatste
tijd, aldus het ministerie.
De koffie-oogst in Brazilië, het
grootste koffieland, zal in het ko
mende seizoen vermoedelijk vijf
tig procent groter uitvallen en 31
33 miljoen balen bedragen.
Zelfs als de Braziliaanse oogst
licht tot matige vorstschade zou
oplopen zal het land zeker over
voldoende koffie beschikken om
tot medio 1983 in zijn binnen
landse behoefte te
aan zijn exportverpiichtingen te
voldoen, aldus het ministerie.
Ook in andere Latijns-Ameri
kaanse landen - bijvoorbeeld Me
xico, Honduras, de Dominicaan
se Republiek en Haiti - zijn de
oogstvooruitzichten bijzonder
goed.
In El Salvador zal de oogst vermoe
delijk vier procent kleiner uitval
len doordat de koffiestruiken er
veel te lijden hebben van roest.
De politieke verwikkelingen in
het land lijken weinig invloed op
de produktie te hebben. Ook in
Afrika zal de koffieproduktie
vermoedelijk wat kleiner uitval
len; een achteruitgang van de
produktie in Kameroen, Ivoor
kust, Oeganda, Rwandc en Zaire,
zal naar het zich laat aanzien
ruimschoots opwegen tegen be
tere oogstresultaten die in Ango
la, Boeroendi, Ethiopië, Kenia,
Madagascar en Tanzania worden
verwacht.
WENEN - De Russische minister van buiten
landse zaken Andrei Gromyko is gisteren laat
in de middag in de Poolse hoofdstad Warschau
aangekomen voor wat wordt omschreven als
een „kort, vriendschappelijk bezoek". Direct
na aankomst had Gromyko al een ontmoeting
met de Poolse partijleider Kania. Enkele uren
eerder had het parlement in Warschau de voor
stellen goedgekeurd van premier Jaruzelski
voor een ingrijpende wijziging in de samenstel
ling van de regering.
zeiski keerde gisteren in de loop
van de dag met grote spoed terug
uit de Bulgaarse hoofdstad Sofia,
waar hij de Poolse delegatie bij
de Comecon-vergadering heeft
geleid. Er werd snel een kabi
netszitting ingelast alvorens hij
op het vliegveld van Warschau
de hoge Russische gast persoon
wei ae partij naar roois inzicnt Uik begroette,
hervormen. Naar verwachting Acht ministers moeten verdwij-
i-~ -i- i:jï-— nen, en de elf bestaande ministe
ries die zich bezig houden met
economisch beleid bracht de
premier terug tot zes. Dit is een
duidelijke aanwijzing dat hij
ernst wil maken met het indam
men van de bureaucratie en de
economische chaos.
Er werd ook een aantal nieuwe mi
nisters benoemd, onder wie Wla-
dislaw Baka, die behalve van de
ministerraad ook lid wordt van
de regeringscommissie voor de
uitvoering van de hervormings
plannen. De nieuwe minister
voor mijnbouw, in Polen een van
de belangrijkste ministerspos
ten, is generaal Jezlaw Petrows-
ki.
Gromyko zal gedurende twee da
gen met de Poolse partijleiding
praten over het partijcongres van
de Poolse communistische par
tij, dat over tien dagen begint.
Dit congres zal voor zover nu kan
worden beoordeeld de Poolse
communistische partij niet in
grijpend veranderen, maar zeker
wel de partij naar Pools inzicht
zal Gromyko, die als lid
machtige Politbureau in War
schau is, uiteenzetten tot hoever
de Polen in hun hervorming van
de partij in de ogen van het
Kremlin kunnen gaan.
De Poolse minister-president Jaru-
Raadsels rond
Eva Braun
LONDEN (AP) Het lijk dat aan
het einde van de tweede wereld
oorlog is geïdentificeerd als
Eva Braun, de vriendin vai
Duitse nazi-leider Adolf Hiti<
lijk
de
Sognnaes, een gezaghebbende
Amerikaanse wetenschapsman,
in een interview met de London
Times verklaard.
Sognnaes, die kaakchirurg is, heeft
indertijd mede de stoffelijke res
ten van Hitier geïdentificeerd,
maar hij zei twijfels te hebben
over het vrouwenlichaam dat in
de buurt van de bunker in Ber
lijn was aangetroffen. In die bun
ker zouden Hitier en Eva Braun
zich op 30 april 1945 van het le
ven hebben benomen.
BEIROET (Reuter) Het bezoek
dat de Iraakse vice-premier Taha
Yassin Ramadhan afgelopen
maand aan Moskou heeft ge
bracht, heeft geleid tot een ver
betering van de Iraaks-Russi-
sche betrekkingen die lange tijd
in een impasse hebben verkeerd.
Dit heeft de vice-premier giste
ren verklaard.
De twee landen zijn bij dit bezoek
overeengekomen dat de omvang
van hun onderlinge handel zal
worden vergroot en dat de moge
lijkheden van samenwerking op
andere terreinen zullen worden
onderzocht.
De verhouding tussen Irak en de
Sowjet-Unie verkoelde toen
Moskou in verband met de oor
log tussen Irak en Iran zijn wa
penleveranties aan Irak op
schortte.
Poolse mijnen die niet toerei
kend is om de Oosteuropese in
dustrie draaiende te houden, was
onderwerp van felle kritiek door
de Warschau-pactlanden tijdens
de Comecon-conferentie. Behal
ve Roemenië vielen alle leden
van het Warschau-pact de Polen
hard aan vanwege hun tekortko
mingen. De Poolse delegatie be
loofde alles te doen wat in haar
vermogen ligt om de sterk terug
gelopen kolenproduktie, die met
meer dan 20 procent is gedaald
sinds voor de mijnwerkers vorig
jaar de vijfdaagse werkweek is
ingevoerd, weer op te voeren.
Polen, gesteund door andere klei
nere communistische landen,
sloeg hard terug naar de Sowjet-
Unie. Polen verweet de Sowjet-
Unie dat het zijn bondgenoten
niet genoeg te hulp is gekomen
met grotere energieleveranties
en het betere betalingsvoorwaar
den voor hun produkten op het
moment dat zij het nodig had
den.
Aan de vooravond van het bezoek
van Gromyko heeft de Poolse
veiligheidsdienst vijf mensen
gearresteerd wegen het beklad
den van Russische oorlogsmonu
menten en graven van Russische
soldaten. Twee van hen, aldus
het Poolse persagentschap PAP,
waren lid van de onafhankelijke
vakcentrale Solidariteit. Solida
riteit heeft daarop voor het geval
dat het inderdaad leden van de
vakcentrale zouden zijn, haar
verontschuldigingen aangebo
den. Men voegde er echter aan
toe dat de bekentenissen aan de
politie werden gedaan toen de
twee beschuldigden, beiden 17
jaar, onder invloed waren.
Goudgekleurde speren zullen de route markeren die lady Diana Spencer en prins Charles van Engeland op hun
trouwdag (29 juli) zullen afleggen. Danny Stupple, een negentienjarige schilder uit Londen, heeft er zijn handen
vol aan. Hij doet dit karwei op slechts geringe afstand vn hel Buckingham Palace.
De bruiloft zal worden bijgewoond door vier koningen, vijf koninginnen, vijf prinsen en drie prinsessen. Drie
honderd gehandicapten krijgen zeer goede plaatsen vanwaar zij het paar kunnen bewonderen.
De TROS-televisie zal morgenavond om acht uur een interview met lady Diana uitzenden
BELFAST - In het oosten van Bel
fast is gisteren een schot afge
vuurd op de politiewagen die do
minee Ian Paisley vervoerde. De
kogel miste zijn doel, de extre
mistische, protestantse leider
bleef ongedeerd.
In telefoongesprekken met de ">u?rémanTmÜ pröbwrt'ie doden
len we naar buiten treden en de
doders doden?"
Paisley verklaarde gisteren echter,
nadat Atkins zijn misnoegen
kenbaar had gemaakt, dat hij net
had voorgesteld om het recht in
eigen handen te
Noordierse media eiste het Ierse
Nationale Bevrijdingsleger (IN-
LA) de aanslag op, maar de op
beller zei niet of de aanslag ge
richt was op Paisley of op de po
litiewagen.
Paisley, die altijd onder scherpe
politiebewaking staat, werd naar
zijn huis gebracht van de BBC-
studio in Belfast waar hij een in
terview had gegeven.
Het incident volgde kort na de
waarschuwing van de Britse mi
nister Humphrey Atkins aan het
adres van Paisley dat de autori
teiten een onderzoek instellen TEHERAN
naar de uitlatingen van de domi
nee over de oprichting van een
protestants leger als tegenhanger
van het voornamelijk rooms-ka-
tholieke IRA.
Atkins zei dat niet zal worden toe
gestaan dat dominee Paisley de
wet overtreedt. In een interview
in Londen met de Britse televisie
zei Atkins dat Paisley's opmer
kingen over het oprichten van
een protestants leger door de po
litie worden bestudeerd.
De rechtlijnige Noordierse domi
nee zei die avond dat de Noord
ierse protestanten "een keus
hebben.... laten we ons doden en
vermoorden door de IRA of zul-
ik dood hem, dan zou ik niet
willen beweren dat ik de wet
overtreed", aldus Paisley.
De leider van de overheersend
roomskatholieke sociaal-demo
cratische Labourpartij van
Noord-Ierland, John Hume, zei
dat Paisley eigenlijk gearres
teerd moet worden vanwege het
uitlokken van geweld en moord.
Het incident rond Paisley vond
plaats op de dag dat Joe McDon-
nel, een van de IRA-hongersta-
kers in de Maze-gevangenis bij
Belfast, de laatste sacramenten
kreeg toegediend, terwijl discus
sies losbarstten over het optre
den van zijn dochtertje voor de
Amerikaanse televisie.
Een woordvoerder van Sinn Fein,
de politieke vleugel van de IRA,
verklaarde dat McDonnel op de
56ste dag van zijn hongerstaking
door een priester is bediend.
Veiligheidsagenten
hebben vijftig vermoedelijke le
den van de radicale Mojaheddin
guerrillagroepering Khalq gear
resteerd op verdenking van de
bomaanslag van zondag waarbij
74 mensen, onder wie opperrech
ter Behesjti, om het leven kwa-
De arrestaties werden bevestigd
door Hojatoleslam Bahonar, de
nieuwe voorzitter van de Islami
tische republikeinse partij.
Op de vraag wie er verantwoorde
lijk waren voor de aanslag zei hij
dat alle contra-revolutionairen,
zowel van rechts als van links, te
gen de revolutie samenzweren.
"Het is niet maar een groep die
daarvoor verantwoordelijk is"
Bahonar zei dat de regering docu
menten heeft waaruit blijkt dat
de Mojaheddin en Amerikaanse
agenten de bom hebben ge
plaatst.
Bahonar bevestigde dat de aanslag
tot doel had zoveel mogelijk ho
ge regeringsfunctionarissen uit
te schakelen om het bestuur van
het land te verlammen.
Bahonar zei dat alle politieke groe
peringen zullen worden toegela
ten die geen "destructieve oog
merken" hebben of geweld ge
pleegd hebben.
Sadegh Ghotbzadeh, oud-minister
van buitenlandse zaken, heeft
echer voorlopig maar afgezien
van zijn plan tot het oprichten
van een partij van gelijkgezinde
gematigden, gezien het lot van
de aanhangers van oud-presi
dent Bani Sadr. Hij zou er nu de
voorkeur aan geven zoveel mo
gelijk uit de publieke belangstel
ling te blijven, aldus de leden
van de oppositie. In november
vorig jaar was hij al eens gearres
teerd na kritiek op radio en tele
visie en bracht hij drie dagen in
de Evin-gevangenis door todat
Chomeini opdracht gaf hem vrij
te laten.
TEL AVIV - De Israëlische pre
mier Menachem Begin is giste
ren op nieuwe moeilijkheden ge
stoten bij zijn pogingen een sta
biele regeringscoalitie te vormen
na de jongste verkiezingen. In
elk geval bleef het standpunt van
zijn mogelijke coalitiepartners
schommelen.
Nu het tellen van de stemmen in
Israël op zijn einde loopt, voor
spellen deskundigen dat gere
kend moet worden op een gelijk
spel tussen de oppositiepartij
van Sjimon Peres en het Likoea-
blok van Begin, waarbij elke par-
tijcoalitie 48 zetels heeft behaald.
Weliswaar kan na vaststelling
van het officiële resultaat nog
een extra zetel gaan naar een van
de twee partijblokken.
Dit gelijke spel bemoeilijkt overi
gens zowel voor Begin als voor
Peres de vorming van een le
vensvatbare regeringscoalitie.
Medewerkers van Begin wuiven
wel de zorgen die bij de aanhang
bestaan weg door erop te wijzen
dat Begins problemen bij het
vormen van een nieuwe regering
niet groter zijn dan in het verle
den, wellicht zelfs nog wat klei
ner. Maar volgens Israëlische
persberichten heeft de voorzitter
van de zo belangrijke Nationale
Religieuze Partij (6 zetels), Josef
Burg, een heroverweging 'ge
maakt van de mogelijkheid zich
bij het Likoedblok aan te sluiten,
als dat slechts een meerderheid
van één zetel in de Knesset, het
Israëlische parlement, oplevert.
"Het probleem is niet hoe een rege
ring moet worden gevormd,
maar veeleer hoe zo'n regering
draaiende te houden", zo zei
Burg. "Een regering die 61 zetels
heeft in het parlement (totaal 120
zetels tellend) is een nationale
ramp", aldus Burg.
Tot vreugde van de Arbeiderspartij
van Peres wordt in de jongste
voorspellingen een extra zetel in
geruimd voor de Shinui-groepe-
ring of voor de burgerrechten-
groepering - alle twee links van
het centrum en natuurlijke
bondgenoten van Peres Waar
door hun gecombineerde kracht
op 2 of 3 Knesset-zetels uitkomt.
Een andere kleine lijst, geleid
door de voormalige minister van
buitenlandse zaken Mosje Dajan,
lijkt in het laatste gedeelte van
de tellingen ook stemmen te win
nen. Naar verluidt staat Dajan
niet afkerig tegen de mogelijk
heid zijn 1 of 2 zetels onder te
brengen in een coalitie van Pe-
PEKING (AP) - Het officiële Chinese persbureau Xinhua heeft gisteren
verklaard dat de betrekkingen tussen China en de Verenigde Staten
zullen verslechteren. China zal wellicht gedwongen zijn om tegen Tai
wan geweld te gebruiken, als de Verenigde Staten hun huidige beleid
inzake Taiwan voortzetten
"De Chinees-Amerikaanse betrekkingen zijn een lange martelgang ge
gaan en bevinden zich thans in een nieuwe kritieke fase, waarin moet
worden besloten of wordt doorgegaan in de richting die is aangegeven
in het 'Chinees-Amerikaanse communiqué' of in de 'wet inzake betrek
kingen met Taiwan'," aldus Xinhua.
De Amerikaanse president Ronald Reagan verklaarde eerder dat hij voor
nemens is de zogenaamde "Taiwan relations act" als richtlijn voor zijn
beleid te blijven gebruiken. De wet werd door het congres goedge
keurd om inhoud te jgeven aan de Amerikaanse betrekkingen met Tai
wan, nadat de Verenigde Staten de officiële banden met Taipei hadden
verbroken om diplomatieke betrekkingen aan te gaan met Peking
De wet voorziet in de verkoop van Amerikaanse wapens aan Taiwan, de
zetel van de nationalistisch Chinese regering China zegt dat de wet
tevens een officieel karakter geeft aan de betrekkingen tussen Taiwan
en de VS, ondanks Amerikaanse toezeggingen dat die betrekkingen
zuiver officieus zouden blijven.
"Mitterrand steelt de show
op top". Onder deze kop
schreef het Engelse dag
blad The Times deze week
een beschouwing over het
optreden van de nieuwe
Franse president tijdens
de halfjaarlijkse top van
de tien EG-leiders.
Naar dat eerste openbare
optreden van Mitterrand
hadden zowel politici als
journalisten reikhalzend
uitgekeken.
Vooral de ontmoeting tussen de Westduitse bondskanselier Hel
mut Schmidt met het nieuwe Franse staatshoofd was stof voor
tal van speculaties geweest.
In dat bewuste artikel schreef The Times dat Schmidt "diep onder
de indruk was van de manier waarop Mitterrand zijn huiswerk
voor de top had gemaakt".
De Britse premier Thatcher was volgens dezelfde krant met Mit
terrand gaan ontbijten en had er "vreselijk van genoten", terwijl
de Nederlandse premier Van Agt zich erover had verbaasd dat
"Mitterrand een half uur lang het woord had gevoerd zonder
gebruik te maken van notities
Door al deze loftuitingen wordt de indruk gewekt dat het eerste
officiële optreden van de Franse president afgelopen maandag
en dinsdag in Luxemburg in heel goede aarde is gevallen.
Dit enthousiasme moet echter meer worde n gezien als diplomatie
ke opmerkingen in de marge. De werkelijkheid ziet er namelijk
anders uit.
Mitterrand heeft in Luxemburg zijn collega-politici min of meer
voor het blok gezet door bijvoorbeeld op het punt van de so
ciaal-economische crisis een volstrekt andere koers voor te stel-
Giscard
EG-
len dan waarop men tijdens het bewind vai
verband had gevaren
Stond de laatste jaren infiatiebestrijding voorop en kwam de be
strijding van de werkloosheid op de tweede plaats. Mitterrand
stelde voor dit om te draaien. "Werkloosheidsbestrijding is prio
riteit der prioriteiten op dit moment", aldus het Franse staats
hoofd in die half uur durende rede
Wat hij daarbij niet verheelde is dat hij zijn programma voor
Frankrijk in een heel nieuwe Europese dimensie ziet. De andere
landen van de Europese Gemeenschap werden mm of meer uit
genodigd hem op die weg te volgen
Dit zou betekenen dat het beleid dat de EG de laatste jaren heeft
gevoerd om de economische crisis het hoofd te bieden, geheel
moet worden omgedraaid. Een stap die niet zonder slag of stoot
kan worden gezet, zo hij al zal worden gezet.
Vooralsnog heeft hij niet veel handen op elkaar gekregen voor zijn
plan en het ziet er niet naar uit dat hij dat applaus ooit zal krij
gen. De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en de Brit
se premier Thatcher hebben in elk geval al duidelijk laten mer
ken daar niets voor te voelen. Nederland steunt hen daarbij.
Alleen de Denen hebben waardering voor het plan van Mitter
rand. Maar die hadden dan ook al heel lang dezelfde gedachte in
dit opzicht gekoesterd, zonder daar ooit een medestander voor
te vinden.
Wat Mitterrand ook niet in dank is afgenomen is het feit dat hij het
intitiatief van de (toen nog negen) EG-landen in Venetie met
betrekking tot het Midden-Oosten afwijst. "Laten we een oplos
sing voor dat probleem nu maar aan de Amerikaanse regering
overlaten", zo luidt populair gezegd zijn mening. Hij merkte in
deze op vast te houden aan de akkoorden van Camp David, die
indertijd onder de regering-Carter tussen Israel, Egypte en de
VS zijn gesloten.
Ook hiervoor heeft hij in Luxemburg weinig bijval kunnen krij
gen. Niettemin zit die hele kwestie van het Midden-oosten wat
de EG betreft in een impasse. De reizen van de Nederlandse
minister van buitenlandse zaken naar het Midden-Oosten ten
spijt. Nu de Britten het voorzitterschap voor een half jaar van
Nederland overnemen, lijken de problemen zich op andere za
ken te concentreren. Lord Carrington. de Britse collega van Van
der Klaauw, heeft op voorhand het intitiatief tentoongespreid
een conferentie over Afghanistan te beleggen. En daarmee
scoorde hij hoog bij zijn EG-partners. Hoger dan de hele Mid-
den-Oosten-missie van Van der Klaauw ooit heeft gedaan.
Inmiddels bereiden de Europese politici zich al voor op die even
tuele conferentie over Afghanistan, die oktober-november van
dit jaar zou moeten worden belegd. Carrington is daarvoor in
Moskou geweest en het Kremlin staat er niet afwijzend tegen
over. Hetgeen erop zou kunnen duiden dat er met Brezjnjev
over Afghanistan te praten valt
Spijkers met koppen zijn deze week in Luxemburg niet geslagen.
De ontmoeting tussen de Europese leiders kan meer worden
gekwalificeerd als "verkennend".
Schmidt en Mitterrand liefde bekoeld
En daar had de entree van Mitterrand alles mee te maken Zo'n
Europese Top is zeker in dit geval niet meer dan een (dure) vorm
van eikaars mening aftasten. Dat is voor wat betreft de verhou
ding Frankrijk-West-Duitsland dan negatief uitgevallen Was die
eerst zo mooi tussen Giscard d'Estaing en Helmut Schmidt, van
af nu is dat wel anders geworden Zaten bij vorige tops Schmidt
en Giscard gebroedelijk naast elkaar, nu zaten zij tegenover el
kaar. Hetgeen als symbolisch mag worden beschouwd En wat
de bondskanselier daar moest aanhoren Val hem niet erg beval
len zijn" aldus de Frankfurter Allgemeine Dat het niet botert
tussen Schmidt en Mitterrand heeft misschien zijdelings ook te
maken met hot taalprobleem waarvoor beide heren zich zien
geplaatst. Mitterrand spreekt slechts Frans en Schmidt nu t
Tussen Giscard en Schmidt werd altijd Engels gesproken, maar
nu moeten beide heren zich in een discussie van tolken bedie
nen. Hetgeen ae conversatie zeker niet ten goede komt
Schmidt heeft in zijn opperste nood een medestander gevonden in
de Britse ijzeren maagd Zij delen dezelfde standpunten, zeker
wat betreft het EG-budget Beide landen betalen het meest aan
de EG en krijgen er het minst voor terug Het lijkt erop dat waar
frankrijk en West-Duitsland het op ideologische gronden niet
meer met elkaar kunnen vinden. Bonn en Londen een tête a téte
zijn aangegaan om samen dit financiële probleem het hoofd te
bieden De liefde met Frankrijk is over. d« verhouding met
Groot-Bnttannié is daar min of meer het gevolg v.m
ANNEM1EK RUYGROK
