Waarom aeen ww
voor ex-orostituée?
Ex-prostituée Violet Sjak Jansen
Publieke
vrouw
staat
niet
helemaal
in kou
ZATERDAG 4 JULI 1981
EXTRA
PAGINA 19
f-, ^JL m— Ook anno 1981 wordt het beroep van prostituée niet
M Lj ff IX £jj F"f 7 If* ff IXff ff f door de samenleving geaccepteerd. Daar nu heeft
f^X v f f Ir w f C Smml^^l I 1f V wf de prostituée schoon genoeg van. Ze wil erkenning
en de sociale zekerheid, die voor elk ander beroep
fX —a. geldt Prostituée buiten dienst Violet beijvert zich FrittV
f^X| ff f ff 1 f2t Lfff /™J ff ff f ft daar al enige tijd voor. Ze wil een vakbond voor rutu
I V V# II Vl If ClAU Vl lv/| Vf prostituees van de grond tillen. Op deze pagina het Lillik GOSeWehf
Violet: "Het hyprociete in ons land is: je mag prostituée zijn. Maar zodra je zegt: ik ben prostituée, word je vogelvrij verklaard"
ook ruimschoots blijk van ge
geven. Uit protest tegen de
volledig willekeurige behan
deling van de zedenpolitie
dreigden zij nog niet zo bij
ster lang geleden een boekje
te zullen opendoen over
hooggeplaatste lieden, die re
gelmatig van hun diensten
gebruik maakten.
In het geniep
Violet: ..Sommige prostituées
in ons land hebben met het
zelfde gedreigd. Of ik vind
dat dat kan? Nou ja, zolang
elk wapen tegen vrouwen is
geoorloofd en tegen hoeren
alles nog een keer dubbel
mag, zeg ik: 'Goed voorbeeld
doet goed volgen'. Niet dat ik
vind dat je dit wapen nou te
allen tijde moet hanteren,
maar als het echt noodzake
lijk is..., tja waarom niet?"
„Je herinnert je vast wel het ge
val van Cynthia Payne in En
geland. In Engeland mag je
prostituée zijn, maar in de
praktijk mag je geen klanten
werven. Daar moet je dus op
straat gaan staan en dan maar
denken van: Schat ga je mee,
schat ga je mee; en dan maar
hopen dat een vent die vibra
ties opvangt. Dus wat ge
beurt daar? Daar worden in
het geniep sexparties georga
niseerd."
„Cynthia Payne deed dat een
keer en Members of Parlia
ment waren daar van de par
tij. Prompt echter deed de
politie een inval. Cynthia
werd opgepakt, kreeg een
fikse boete, maar de parle
mentsleden gingen vrijuit.
Collega's van Cynthia heb
ben toen die lieden, onder be
dreiging van bekendmaking
van hun namen, geprest die
boete te betalen. En dat is
ook gebeurd. Het werkt dus
wel."
Stuk vee
Het geval van Cynthia Payne
zegt genoeg over de bevoor
rechte positie, waarin de
prostituant zich ten opzichte
van de prostituée bevindt.
Zo'n man, die hoeren aan
spreekt, mag bijna alles en
prostituées mogen heel veel
niet.
Wanneer hier ooit nog eroscen-
tra van de grond mochten ko
men, mogen prostituées zelfs
niet meer hun klanten uitzoe
ken. „Dan word je een stuk
vee", zegt Violet over dit
soort centra waarin prosti
tuées worden opeengehoopt.
,,Op de Wallen kon ik uitma
ken wie ik nam als klant. Er
zat geen portier met een mooi
fotoboek, zoals in eroscentra.
Dat zijn gewoon fabrieken."
Violet kan over die eroscentra
niet enthousiast raken. Wel
over de vakbond. Maar daar
over zal de souteneur ver
moedelijk in mineur raken.
Violet gelooft evenwel niet
dat deze de prostituée met
geweld ervan zal proberen te
weerhouden zich te organise
ren. „Dat soort souteneur be
staat nog amper en boven
dien zijn het nu naar mijn we
ten allang niet zoveel vrou
wen meer, die nog met een
souteneur werken."
Laten de Nederlandse prosti
tuées zich eigenlijk gemakke
lijk organiseren. Is er genoeg
animo?
Violet: „Gezien alle organisa
ties, die er in het buitenland
al wel zijn, heb ik daar zeer
goede hoop op. De vakbond
of vereniging zal er wel niet
dit jaar komen of volgend
jaar, maar toch heb ik de eer
ste geluiden al wel gehoord."
Solange
Lichtend voorbeeld in haar
strijd voor een maatschappe
lijke aanvaarding van prosti
tutie is voor Violet de Zwit
serse prostituée Solange.
Vanuit Genève voert deze
51-jarige dame van lichte ze
den al jarenlang actie voor
haar vakgenotes.
Vorig jaar zei Solange heel tref
fend in het weekblad Vrij Ne
derland: „Als de prostituées
hun werk consciëntieus
doen, dan moeten ze ook als
vrouw en als seksueel thera
peute worden gerespec
teerd."
Dat het ook in Zwitserland nog
niet zover was. illustreerde ze
een kolom verderop: „Een
Geneefse gyneacoloog heeft
het gepresteerd om me eruit
te gooien, toen ik hem vertel
de dat ik als prostituée werk
te Hij was vast bang zijn
deftige clientèle te verlie-
"Zolang je in het vak zit",
zegt Violet, „is er niks
aan de hand. Maar zo
dra je ziek of oud
wordt, een ongeval
krijgt of door de belas
ting wordt gepakt, wat
dan? Dan val je als
prostituée in een gat...
Hulpverleners zijn er
wel, maar ze kijken niet
naar de specifieke pro
blemen van een vrouw,
die hoer is geweest."
Enkele jaren terug werkte Vio
let nog op de Wallen, maar in
middels is deze Amsterdam
se van nog geen veertig jaar
oud prostituée in ruste. Ast
ma was de reden waarom ze
uit het vak stapte. Alweer vijf
jaar deelt ze nu samen met
tientallen planten en een
hond een flatje in een nieuw
bouwwijk. Ze leeft van een
uitkering en vooral de laatste
jaren stelt ze alles in het werk
om de prostituées in Neder
land te organiseren. Violet
wil een vakbond voor prosti
tuées van de grond krijgen en
daarmee de prostitutie uit de
taboesfeer halen.
„Wanneer je als hoer in een sex-
club werkt en op straat wordt
gezet, kun je niet naar het ar
beidsbureau gaan. En als een
klant zijn poen niet betaalt of
je op je gezicht slaat, kan ie
der ander naar de politie
gaan, maar de prostituée niet.
Soms wel, maar dan heb je
mazzel. Dan helpt de politie
je bij wijze van een gunst en
niet omdat je er recht op
hebt."
Bordeelverbod
Sociale zekerheid en een
rechtspositie. Dat is wat de
prostituées in Nederland wil
len. Nog altijd ontbreekt het
hen aan tal van rechten, die
in talloze andere beroepen in
ons land heel gewoon zijn of
zelfs wettelijk verplicht.
Daarom, vindt ook Violet,
dient prostitutie in de eerste
plaats maatschappelijk te
worden aanvaard. Het beroep
bestaat immers. Behoefte aan
seksuele dienstverlening is er
altijd geweest en zal er altijd
blijven.
Op zichzelf is die seksuele
dienstverlening niet verbo
den. Ons strafrecht staat het
toe, maar verbindt er wel en
kele voorwaarden aan. En die
zorgen ervoor dat de hoeren
hun werk in de illegale en
vaak criminele sfeer moeten
doen. Dikwijls zijn die bepa
lingen er ook de oorzaak van,
dat de prostituée in handen
valt van allerlei exploitanten,
zoals souteneurs en hoeren-
madammen.
Zo'n bepaling is bijvoorbeeld
het bordeelverbod, ofwel ar
tikel 250 bis. Dat bepaalt dat
je strafbaar kunt worden ge
steld, zodra je een gewoonte
maakt van het opzettelijk te
weegbrengen van ontucht
met anderen. Artikel 250 bis
verbiedt ook het verhuren
van kamers aan prostituées,
die daarin willen werken.
Violet vindt het de hoogste
tijd om dat artikel uit ons
strafrecht te schrappen.
„Trouwens dat hele woord
'ontucht' vind ik verouderd."
Tippelen
Blok aan het been van prosti
tuées zijn beslist ook de
APV's, de Algemene Politie
Verordeningen. Met zo'n
APV kunnen de autoriteiten
legio kanten uit. Ze kunnen
er tippelen en raam— en
bermprostitutie mee verbie
den. En ze kunnen er de pros
tituée ook mee verbieden op
bepaalde tijden en bepaalde
plaatsen haar beroep uit te
oefenen.
„Een beroepsverbod", verdui
delijkt Violet, „dat kan dus
niet. Dat is in strijd met de in
ternationale rechten van de
mens. Juridisch heet het dan
ook nooit zo, wanneer een
hoer zo'n verblijfs verbod
krijgt opgelegd. Nee, dan
heet het dat zij overlast ver
oorzaakt en dat is een zaak
van de openbare orde. Dan
wordt het dus niet op het in
houdelijke gegooid, maar op
het uiterlijke kenmerk van
haar handelingen."
- Anderzijds staan er in de wet
ook weer verboden voor pros
tituées, die door de autoritei
ten heel ruim worden toege
past.
Violet: „En dat is juist het hy
pocriete. Kijk, je mag prosti
tuée zijn, maar op het mo
ment dat je zegt: ik ben pros
tituée, ben je vogelvrij ver
klaard. Wanneer jij zegt: ik
ben freelance journalist, dan
is er niemand, die tegen je
zegt van: 'Je mag niet in het
ziekenfonds en geen huis hu
ren en geen pensioen opbou
wen, omdat je freelance jour
nalist bent'. Dat zeggen ze
echter wél tegen mij wanneer
ik zeg dat ik prostituée ben.
Je hebt geen beroep."
Schuldgevoel
„Dat hypocriete zit trouwens in
de hele maatschappij. De
hoer wordt gewoon veracht.
En maar al te vaak krijgt ze
daar bepaalde schuldgevoe
lens van. Daarom zegt de
hoer over het algemeen ook
niet: ik ben de hoer. Nee. ze
zegt: ik speel de hoer. Nou,
noem mij eens een verpleeg
ster. die zegt: ik speel de ver
pleegster....".
Zelfs heeft Violet die ooit
rechten studeerde dat
schuldgevoel nooit gehad.
„Ik vond dat er nog onsmake
lijker dingen te doen waren.
Belangrijk vond ik dat je met
mensen werkte, met mensen
in contact was, net als de bak
ker en de kruidenier. Alleen
met dit verschil dat ik mijn
broek ervoor uittrok".
Het (op scholen en vormings
centra) geven van eerlijke
voorlichting over het vak,
ziet Violet als één van de ta
ken van de op te richten vak
bond. Volgens haar is het van
groot belang dat meisjes, die
in het vak willen, wordt ver
teld hoe ze uit handen kun
nen blijven van exploitanten
en verdovende middelen, in
Violet zoekt contact met vrou
wen uit het vak. of vrouwen
die prostituée zijn geweest.
Haar adres is: Postbus 12906,
1100 AX Amsterdam Voor
antwoord verzoekt ze een
postzegel bij te sluiten.
de hoop dat ze niet in de vi
cieuze cirkel terecht komen,
waarin menig heroïnehoertje
zich gevangen weet. Niet zei
den ziet zo'n hoertje zich ge
noodzaakt onder de prijs te
werken. Vaak zal het haar
ook een zorg zijn. Ze verpest
kortom de markt. Maar door
middel van voorlichting kun
je dat hele^ proces in de kiem
smoren. Daarvan is Violet
overtuigd.
Rechteloos
Voordeel van het georgani
seerd zijn is ook. dat prosti
tuées voortaan met arbeids
contracten kunnen gaan
werken. „Arbeidsconflicten
kun je dan via de normale
wegen uitvechten", aldus
Violet. „Die wegen zijn er nu
ook wel, maar niet voor pros
tituées. Als je straks georga
niseerd bent. kun je zeggen:
kom we lokken een proefpro
ces uit."
Zijn de prostituées in Neder
land tot op heden wel rechte
loos. machteloos zijn ze niet
In Frankrijk en Engeland
hebben de prostituées daar
Prostituees weten zich
in Nederland niet hele
maal moederziel al
leen. In Amsterdam
bekommert zich om
hen de Mr. A. de Graaf
stichting. Deze lande
lijke instelling, die
wordt gesubsidieerd
door CRM, wil de
hulpverlening aan
prostituées stimuleren
en de deskundigheid
van de instanties, die
zich daarmee bezig
houden, vergroten.
De stichting verzet zich
tegen alle huichelarij
rond prostitutie en de
dubbele moraal: ener
zijds wordt prostitutie
beschouwd als een
noodzakelijk maat
schappelijk kwaad;
anderzijds worden
prostituées van alle
kanten dwars gezeten.
Niet zelden worden zij
geminacht, gediscri
mineerd en vervolgd.
Die vervolging heeft
prostituées in de Ver
enigde Staten en ande
re landen van Europa
er lang geleden al toe
aangezet, om, ter ver
dediging van de geza
menlijke belangen,
zich te verenigen. Nu
staat dit dus ook in ons
land te gebeuren, waar
naar de voorzichtige
schatting van de Mr.
De Graafstichting on
geveer 12.000 prosti
tuées (voor het leeuwe-
deel vrouwen) hun
brood verdienen. Ten
behoeve van hen zou
de stichting graag een
aantal zaken verwe
zenlijkt zien.
Naast de plicht tot het
betalen van belasting
zou het recht moeten
bestaan tot het sluiten
van verzekeringen te
gen ziekte, werkloos
heid, arbeidsonge
schiktheid en wat dies
meer zij.
Bepaalde vormen van
prostitutie kunnen
aan een vergunningen
stelsel worden onder
worpen. Aan zo'n ver
gunning kunnen dan
bijzondere voorwaar
den worden verbon
den, zoals medische
controle, het voeren
van een bedrijfsadmi
nistratie en vesti
gingseisen. Nadeel er
van is echter - en dat
onderkent de Mr. de
Graafstichting dat
een vrouw, die om wel
ke reden ook geen ver
gunning heeft, een ge
makkelijke prooi zal
zijn voor lieden met
minder goede bedoe
lingen.
