Reagan: Israël
had reden tot
bezorgdheid
China kan voortaan
wapens in YS kopen
Opnieuw doodvonnis tegen twee Belgische moordenaars
2T
Herdenking
"vijf jaar
Soweto"
tamelijk
rustig
Dodendoor
hitte in
Portugal
Een verfrissende
kijkop badkamers
ICOATHIBU
Advocaten 4 Poolse
dissidenten vragen
uitstel van proces
/£TMJA/£V
rttwes
D0W£/ï2W EV
.OpDelfieuweRijn...
WOENSDAG 17 JUNI 1981
BUITENLAND
PAGINA
BRUGGE (GPD) - Het Hof van
Assisen in de Belgische stad
Brugge heeft gisteravond het
doodvonnis uitgesproken tegen
Freddy Horion (33) en Ronald
Feneulle (27). Zij stonden voor
een twaalfkoppige jury terecht
voor het bestelen en doden van
vijf inwoners van Sint Amands-
berg, twee jaar geleden. Boven
dien had Horion vier maanden
daarvoor een winkelierster uit
Gent doodgeschoten.
Wrok en haat tegen de maatschap
pij waren de drijfveren voor Ho
rion om met geweerschoten aan
zes mensenlevens een einde te
maken. Feneulle noemde zich
zelf een meeloper, die onder in
vloed van Horion zou hebben ge
staan. Hij schoot tijdens de roof
overval in Sint Amandsberg op
een 13-jarig meisje, dat naar zijn
zeggen al was bezweken aan de
kogels die Horion op haar had af
gevuurd.
Het proces duurde een week en
was een herhaling van de Assi
sen-zaak in Gent, november vo
rig jaar. die wegens een onbedui
dende juridische fout - het proco-
tol met de namen van de beëdig
de juryleden was niet door de
griffier getekend - in cassatie on
geldig was verklaard.
Zoals hij eerder ook al in Gent had
gedaan, eiste de procureur-gene
raal. A. de Smet. ook in Brugge
de doodstraf. In zijn wraakzuch
tig en haatdragend requisitoir
wekte de openbare aanklager de
indruk alsof de tijd in België bij
de Middeleeuwen is stil blijven
staan.
Zonder ook maar een moment in
het requisitoir in te gaan op de
diepgewortelde haat van de ver
dachten tegen de samenleving,
die aan het drama ten grondslag
had gelegen, schilderde de pro
cureur Horion en Feneulle als
beesten af. „Draken met twee
koppen houden ons onder schot.
Wij moeten die koppen vernieti
gen. De doodstraf is een mini
mum. een totale afkeuring van
de gruwelen".
Zichtbaar nog grimmiger vervolg
de hij: „Zij zijn onze wraak- en
haatgevoelens niet waardig.
Beesten, van nacht en nevel, die
voor altijd de naam van mensen
hebben verspeeld". En zo ging
hu nog een uur door.
Hoewel de verdediger van Horion,
mr. Jef Vermassen, de procureur
naar de wetenschappelijke argu
menten voor de zin van de dood
straf had gevraagd, negeerde de
openbare aanklager een discus
sie over dit zwaar omstreden ui
terste strafmiddel in sommige
rechtstaten. In een fel, maar door
Vermassen wel met wetenschap
pelijke gegevens onderbouwd
pleidooi, trachtte de advocaat de
doodstraf uit het hoofd van de
zichtbaar vermoeide juryleden te
praten. „Een verlaging van de
moraal. Een uiting van volks
woede, die lekenrechters niet
past", betoogde Vermassen.
Volgens de raadsman is het execu
teren van misdadigers een pleis
ter op een houten been. „Het lost
niets op. Uit statistieken van lan
den die de doodstraf uitvoeren,
is gebleken dat de dreiging met
galgen, elektrische stoelen, gas
kamers en wurgpalen de zware
misdaad niet heeft teruggedron
gen", zo luidde het verweer van
Vermassen.
Van demagogie en huichelarij be
schuldigde de raadsman zijn op
ponent van het Openbaar Minis
terie. Hij daagde de procureur èn
de jury uit de guillotine van zol
der te halen als ze zouden beslui
ten de hoofden van Horion en
Feneulle op de Korenmarkt in
Gent 'bij vonnis bepaald als
plaats van openbare terechtstel
ling' te laten rollen.
In Belgié bestaat weliswaar de
doodstraf, maar dezelfde procu
reur, die deze straf eist, vraagt
onmiddellijk na de uitspraak aan
de koning der Belgen Boudewijn
het vonnis in levenslange
dwangarbeid om te zetten. „En
dat is struisvogelpolitiek. Het is
het een of het ander", repliceerde
hij de zuurkijkende procureur-
generaal.
Horion zat anderhalfjaar in voorar
rest. Zijn advocaat maakte van
de gelegenheid gebruik om het
barre gevangenisregime in Bel
gië aan de kaak te stellen. Na een
ontsnappingspoging isoleerde
justitie beide verdachten 39 da
gen naakt in een strafcel, versto
ken van daglicht, verwarming en
meubilair. De wet stelt echter dat
een gedetineerde slechts negen
v dagen in de isoleercel mag wor
den opgesloten.
In tegenstelling tot Gent kregen de
verdachten in Brugge een eerlijk
proces. Voorzitter Jean Tijtgat
van het Gentse Hof van Assisen
schendde het strafrecht dag aan
dag door getuigen en juryleden
te manipuleren en onafgebroken
van zijn vooringenomenheid
blijk te geven. Daarentegen ver
liepen de discussies onder lei
ding van mr. Laurens van het hof
in Brugge in een objectieve en
serene sfeer. Deze voorzitter be
sloot zelfs de film met de recon
structie van de misdrijven van
wege de weerzinwekkende beel
den die erin voorkomen achter
gesloten deuren aan de jury te
vertonen In Gent had Tijtgat de
film wel aan het talryke. op sen
satie beluste publick laten zien
Evenals m Gent was ook nu de
psychiater, prof. Gijsbrecht. niet
bereid zun door de verdediging
aangevochten conclusies over de
geestestoestand van beide ver
dachten terug te nemen H<M 1 I
zelfs een van de rechters door
middel van een vraag zijn twij
fels over het rapport van Ggs-
brecht liet merken, hield de
hoogleraar uit Leuven vol dat
Horion en Feneulle volledig toe
rekeningsvatbaar voor hun da
den zijn. Hoewel uit het omvang
rijke dossier is gebleken dat ze
ker Horion en in mindere mate
Feneulle psychopatische trek
ken vertoonden voor en na de
misdrijven, vond Ggsbrecht het
blijkbaar niet nodig een toch ge
bruikelijk diepgaand onderzoek
in te stellen naar de gecstelijKe
vermogens van beide verdach
ten.
Vele malen kwamen het boek
'Monster zonder waarde? Het le
vensverhaal van een zesvoudige
moordenaar' ter sprake dat Ho
rion in de gevangenis schreef en
dat onlangs werd uitgegeven
Omdat veel Belgen hel bock zien
als een rechtvaardiging van zijn
daden, hoewel het is bedoeld om
een inzicht te krijgen in de ziele-
roerselen van Horion, die hem
ertoe hebben gebracht zes men
sen te doden, nam de standaard
boekhandel in België het ge
schrift uit de handeL
Hoe door de Belgen in het alge
meen over deze door haat en
wrok gedreven misdadigers
wordt gedacht, werd na het uit
spreken van het vonnis door
sommigen op de publieke tribu
ne geïllustreerd met gebalde
vuisten namen zij afscheid van
de terdoodveroordeelden.
WASHINGTON (UPI/AFP/DPA) - De Amerikaanse president Ronald
Reagan heeft gisteren op een persconferentie gezegd, dat Israël "reden
tot bezorgdheid" had wat de Iraakse nucleaire plannen betreft.
JOHANNESBURG (DPA/AFP) -
Met enkele kleine incidenten en
verminderd beroepsverkeer tus
sen de zwarte miljoenenstad So-
weto en Johannesburg is giste
ren herdacht cfat in Soweto vijf
jaar gelden onlusten uitbraken.
Woordvoerders van de politie zei
den in de ochtend dat de toe
stand in Soweto normaal en rus
tig was. Later bleek echter dat
velen van de dagelijks ongeveer
450.000 neger-forenzen niet naar
hun werk in Johannesburg wa
ren gegaan. Veel winkels in So
weto bleven dicht.
De politie patrouilleerde door de
straten en controleerde de mees
te auto's op de toegangswegen.
In de naburige woonoorden van
kleurlingen bleven de leerlingen
thuis uit protest tegen het onder
wijssysteem dat door hen als
tweederangs wordt beschouwd.
De bloedige onlusten van vijf jaar
geleden waren ontstaan door de
eis van de regering dat het onder
wijs in het Afrikaans moest wor
den gegeven. Na hard optreden
van de politie tegen demonstre
rende scholieren verspreidden
de onlusten zich toen over alle
woonoorden van negers in Zuid-
Afrika. Er vielen tenslotte 575
doden.
Ter herinnering werden gisteren
verscheidene religieuze plechtig
heden gehouden. Enkele ervan
waren verboden maar de belang
rijkste gingen door.
Bij de roomskatholieke kerk "Re-
gina Mundi" in Soweto vuurde
de politie met rubber kogels en
traangas op een menigte zwarten
die in de kerk de gebeurtenissen
van vijf jaar terug hadden her
dacht. Volgens de politie wier
pen studenten bij de kerk barri
cades op en wierpen zij met ste
nen naar auto's. Ooggetuigen zei
den echter dat de politie ook met
traangas schoot op de ongeveer
500 kerkgangers.
Organisaties van zwarten hadden
opgeroepen Soweto "waardig en
rustig" te herdenken. Zwarte
strijder voor burgerrechten
Nthato Motlana riep in Soweto
een gehoor van 5000 mensen op
in de bevrijdingsstrijd alle krach
ten te verenigen.
Volgens Reagan moet men erken
nen dat Israël reden tot bezorgd
heid had gezien het feit dat Irak
nooit een wapenstilstand geslo
ten heeft met Israël en Israël
nooit heeft erkend als staat. "Het
heeft Israël zelfs niet erkend als
land", aldus de president.
Hij onderstreepte dat de Israëli
sche actie heeft aangetoond dat
het "zeer belangrijk" is dat de
problemen in het Midden-Oos
ten "voor eens en altijd" worden
opgelost. Een echte vredesrege
ling voor het Midden-Oosten is te
lang uitgebleven, meent hij.
Reagan wilde zich niet uitlaten
over de vraag of Washington nog
meer maatregelen zal nemen te
gen Israël nadat het vanwege de
aanval op het Iraakse kerncom
plex vorige week reeds de ver
koop aan Israël van een aantal F-
16-gevechtsvliegtuigen op
schortte. Op de vraag of Israël
niet het verdrag tegen de ver
spreiding van kernwapens moet
ondertekenen, antwoordde hij
dat hij daarover nog niet had na
gedacht. Wel zei hij dat het moei
lijk voor hem was Israël als een
bedreiging voor zijn buren voor
te stellen. In het verleden was
volgens hem Israël door zijn bu
ren bedreigd.
Reagan verklaarde dat Israël "op
recht van mening kan zijn ge
weest dat de aanval een defensie
ve actie was".
Over de Midden-Oostenmissie van
de speciale Amerikaanse afge
zant Philip Habib, die probeert
een oplossing te vinden voor de
rakettencrisis tussen Israël en
Syrië, zei de president dat hij
hoopt dat deze niet mislukt. "Ik
vind dat hij (Habib) tot nu toe
wonderbaarlijk werk heeft ver
richt wanneer men bedenkt dat
de wapens schietklaar waren
voor een oorlog toen we hem
naar het Midden-Oosten zon
den", aldus de president. "Of hij
moet naar huis komen en zeggen
dat hij hei opgeeft, maar ioi aai
moment zal ik blijven geloven in
zijn welslagen", zo voegde Rea
gan eraan toe.
Polen
Hij verklaarde voorts dat de onrust
in Polen de eerste scheuren in
het communistische systeem
blootlegt. "Het begin van het ein
de", aldus luidt de overtuiging
van Reagan. Het is onmogelijk
voor welke regeringsvorm dan
ook een volk voor altijd zijn vrij
heid te onthouden.
Het Amerikaanse besluit om wa
pens te verkopen aan China be
stempelde hij als een middel om
de Amerikaans-Chinese betrek
kingen te verbeteren.
De president voegde er nog aan toe
dat de verkoop van offensieve
wapens aan China als dat land
deze wenst, niets te maken heeft
met de Russische dreigementen
jegens Polen. Overigens zal Was
hington defensieve wapens blij
ven leveren aan Taiwan ondanks
de bezwaren die Peking daarte
gen heeft, aldus Reagan.
Pakistan
Het nieuwe hulpprogramma van
drie miljard dollar voor Pakistan
(dat voor twee derde in militaire
hulp voorziet) beantwoordt vol
gens Reagan aan de "zeer strate
gische positie" van dit land.
De president voegde eraan toe dat
het in het belang van de Verenig
de Staten is dat zij steun blijven
verlenen aan Pakistan.
Reagan noemde het bewaren van
de vrede zijn hoogste doel. Zijn
politiek die gericht is op verster
king van de VS dient dit doel.
Hij verzekerde dat hij met de Sow-
jet-Unie wil onderhandelen over
ontwapening. De VS zullen zich
ook in de toekomst verzetten te
gen de verspreiding van kernwa
pens, maar dat mag niet het
vreedzaam gebruik van kern
energie in de weg staan.
De eerste dag van de paardenraces in het Engelse Ascot werd gisteren zoals gebruikelijk gekenmerkt door dames met extravagante
hoeden. Vooral de rechter dame viel op met haar luxueus uitgevoerde zonneklep.
LISSABON (UPI/AFP) - De
grote hitte in Portugal die
een 120-jarig record deed
sneuvelen, heeft de dood van
omstreeks 50, meest oude.
mensen veroorzaakt, zo heb
ben autoriteiten gisteren in
Lissabon meegedeeld.
Ziekenhuizen in het hele land
maakten melding van een re
cord-aantal patiënten die ge
vaar liepen door uitdroging
en vaatziekten. Ziekenhuizen
in het noordelijke Porto lie
ten via radio en televisie
noodkreten om ijs uitzenden.
Veel kippen- en konijnenboe-
ren zeiden te vrezen failliet te
gaan nadat ca 16 miljoen van
deze dieren (40 procent) door
de hitte waren bezweken.
De hittegolf die ook Spanje al
enkele dagen treft, heeft daar
één mensenleven geëist en in
het hele land veel materiele
schade veroorzaakt.
In Jaen in Andalusië. waar een
temperatuur van 43 graden
gemeten werd, is een herder
bezweken. Er ontstonden tal
van bosbranden, zoals in de
gebieden van Barcelona, Va
lencia, Cuenca, Huelva en
Jaen.
Door de hitte wordt verder de
graanoogst ernstig getroffen.
Volgens officiële kringen zou
50 procent van de verwachte
oogsten worden bedreigd.
(ADVERTENTIE)
In de showrooms bij Ico/Athibu
doet u nieuw»* ideeën op Hier staan,
in vele opstellingen, evenzovele
badkamers om uw kijk op badkamers
te verfrissen.
Duik eens in de mogelijkheden!
Ico Athibu biedt n, in kombinatie met
de in onze showroom gepresenteerde
dtegels, ae badkamer
imer-op-n
budget
Showrooms geopend
dinsdag t/m vrijdag 9 - ri
donderdagavond 7 - 9 uui
zaterdag 9d0 -1.30 uur o
afspraak ook 's avonds.
J.'ll lKG Ix-iden
PEKING (GPD) - De Amerikaan
se regering heeft besloten de be
perkingen op de verkoop van
'dodelijke wapens' aan China op
te heffen. Deze belangrijke stap
in de betrekkingen tussen Was
hington en Peking werd gister
avond bekend gemaakt door mi
nister van buitenlandse zaken
Alexander Haig. op een perscon
ferentie aan het eind van zijn
driedaagse officiële bezoek aan
de Chinese hoofdstad. Haig zei
verder dat er uitzicht was op een
verdere versterking van de rela
ties tussen de beide landen on
der de regering Reagan
Tot nu toe kan China in de Ver
enigde Staten alleen 'niet-dode-
lijke wapens' inkopen, zoals
vrachtwagens, verkennings
vliegtuigen en daarbij behorende
apparatuur. Het opheffen van de
beperkingen op militaire goede
ren geeft China een soortgelijke
positie als Joegoslavië nu heeft:
van geval tot geval zal Washing
ton bekijken welke verzoeken
voor de aankoop van wapentuig
gehonoreerd kunnen worden.
In augustus zal een Chinese dele
gatie onder leiding van de plaats
vervangend chef van de menk
staf Liu Huaqing in de Vererug-
de Staten verder bespreken wel
ke wensen op Pekings wapen
lijstje gerealiseerd kunnen wor
den. Maar algemeen wordt niet
verwacht dat China nu op grote
schaal wapens zal willen gaan
kopen bij Amerikaanse fabnkan
ten. China heeft daarvoor het
geld eenvoudig niet, en boven
dien wil het niet te afhankelijk
worden van het buitenland op
dit gebied
De betekenis van deze doorbraak
in de Amenkaans-Chin. I
trekkingen is dan ook vooral van
politieke aard. De bevestiging
van het belang dat Washington
stelt in haar betrekkingen met
Peking heeft de Chinese leiders
voorlopig gerust gesteld wat be
treft de bedoelingen van de rege
ring Reagan, die tijdens zijn ver
kiezingscampagne en daarna
aankondigde de relaties met Tai
wan te zullen opwaarderen
De kwestie-Taiwan, waarmee de
VS geen officiële relaties meer
onderhouden sinds de vestiging
van diplomatieke banden met
Peking in 1979, ligt in China der
mate gevoelig dat het lot van de
huidige Chinese leiders er moge
lijk zelfs van kan afhangen Deng
Xiaoping heeft al zo veel veran
deringen doorgezet in China,
met name de opening naar het
Westen, dat hij een gefundeerde
beschuldiging van het ..uitverko
pen van Taiwan" welücht poli
tiek niet zou overleven.
Achter de schermen hebben Chi
nese functionarissen echter laten
doorschemeren dat zij wel kun
nen leven met de huidige stand
van zaken in de verhouding tus
sen Washington en Taipei. Pe
king zou slechts moeite hebben
met een uitbreiding daarvan of
met het leveren van modernere
wapens Of Haig nu al dan niet
toezeggingen heeft gedaan op dit
terrein, de beide partijen hebben
voor de buitenwacht in elk geval
zorgvuldig de indruk gewekt dat
Taiwan geen belemmering hoeft
te vormen voor een verdere ver
sterking van de wederzijdse rela
ties.
WARSCHAU (AFP/DPA/Reuter)
De advocaten van de vier le
den van de dissidente Poolse or
ganisatie KPN (confederatie
voor een onafhankelijk Polen)
hebben de rechtbank gisteren
gevraagd het proces een maand
uit te stellen De advocaten wil
len meer tijd om de zaak voor te
bereiden. Het proces dat aanvan
kelijk op 8 juli zou worden ge
opend begon gisteren na een op
schorting van een dag.
De leider van de KPN, de 50-jange
historicus en journalist Leszek
Moczulski en zyn drie medebe
klaagden, de juristen Romuald
Szeremietiew en Tadeu&z Stans
ki en de historicus Tadeusz
Jandziszak. worden ervan be
schuldigd het communistische
systeem te willen omverwerpen
en te streven naar losmaking van
Polen uit het Sowjetblok. Zij
kunnen daarvoor de doodstraf
krijgen. De vier werden onlangs
uit voorarrest ontslagen, wat in
de Russische pers werd geïnter
preteerd als toegeven van de
Poolse autoriteiten aan de con
trarevolutie
De rechtbank zal mogelgk wel
voor uitstel van het proces voe
len. Zij hoeft dan niet vóór het
buitengewone partgcongres van
14 juli een uitspraak te doen. In
geval van te hard oordeel zou de
rechtbank de onafhankelyke
vakbond "Solidariteit" tegen
zich innemen en een te mild oor
deel zou tot een heftige reactie
van de haviken in de partij en
van de Russen kunnen leiden.
In heel Polen vinden nu bijeen
komsten plaats ter voorberei
ding van het buitengewoon par
tijcongres van 14 juli. In verschil-
lende regio's werden gisteren af
gevaardigden voor het congres
gekozen Na partijleider werd
maandagavond laat ook premier
Jaruzelski gekozen als gedele
geerde In de discussies in de di
verse afdelingen speelde de re
cente brief van Moskou, waann
de Poolse leiding werd gemaand
contrarevolutionairen harder
aan te pakken, een belangrijke
rol Partijleider Kama verklaarde
gisteren op een partgbijeen
komst in Plock dat het verloop
van de discussies in de afdelin
gen zijn optimisme en geloof ver
sterkt dat de voortdurende pro
blemen op eigen kracht kunnen
worden overwonnen
ADVERTENTIE
