Onmacht idealen
te verwezenlijken
"Uit talloos veel miljoenen"
Vuilniskoningin en heksenkind
Vakantieleestips
Record aantal
rij-examens
verkiezingen
Ruzie over succes boycot
WOENSDAG 17 JUNI 1981
EXTRA
PAGINA 21
Eindelijk, na 6 jaar, ligt er weer een nieuwe roman
van Willem Frederik Hermans in de winkel. Een
roman met de intrigerende titel Uit talloos veel
miljoenen.
Het eerste dat opvalt is dat Her
mans zijn verhaal opnieuw si
tueert in de Groningse uni
versiteitswereld. In het in
1975 gepubliceerde Onder
professoren - na deze roman
zou Hérmans zes jaar lang op
enkele novellen na vrijwel
zwijgen - werd het wereldje
van academici al aan een iro
nische analyse onderworpen.
Nu fungeert het milieu van
professoren meer als decor
om het thema van de schrij
ver duidelijk te markeren: ae
onmacht van de mens zijn
idealen waar te maken. Het is
een bekend thema bij Her
mans o.a. uitgewerkt in zijn
roman Nooit meer slapen.
Hermans tekent mensen, on
zeker en in voortdurende
twijfel over hun capaciteiten
zich vastklampend aan een
ideaal dat ze nooit zullen ver
wezenlijken.
Deze menselijke onmacht iets
in het leven te bereiken of te
veranderen geeft Hermans in
zijn boek Uit talloos veel
miljoenen gestalte door mid
del van het echtpaar Sita en
Clemens van de Wissel. Twee
mensen met een relatie die
het midden houdt tussen
haat en liefde, levend in sleur
en onvrede, weggedronken
met liters sherry en jenever.
Clemens is 43 jaar, wetenschap
pelijk hoofdmedewerker en
zwaar gefrustreerd vanwege
het uitblijven van zijn hoog
leraarschap. Elke avond zet
de man zich aan zijn bureau
om een wetenschappelijke
verhandeling te schrijven,
maar verder dan de titel is hij
nooit gekomen. Dit onvermo
gen wetenschappelijk werk
te produceren voert hij terug
op zijn huwelijk met de wei
nig inspirerende Sita, die in
een cafetaria werkte toen Cle
mens haar leerde kennen. Si
ta, een ongehuwde moeder
met een dochter verwekt op
de toonbank van het wolwin
keltje van haar ouders. Cle
mens, veelbelovend zoon van
een oud-minister, maakt haar
opnieuw zwanger. Op gezag
van vader van de Wissel volgt
een abortus, maar evengoed
voelt Clemens zich verplicht
Sita te trouwen. Nog steeds,
na 23 jaar huwelijk, wordt Si
ta achtervolgd door schuld
complexen. In de eerste
plaats heeft ze Clemens opge
zadeld met het kind van een
ander. En is Parel niet een
dellerige meid met een ty
pisch talent voor de verkeer
de mannen? Ze had zich
nooit boven het eenvoudige
milieu van haar ouders moe
ten uitwerken, concludeert
Sita na talloze tegenslagen.
Wie als een dubbeltje is gebo
ren, hoeft niet te proberen
een kwartje te worden. Het is
hèèr schuld dat de maat
schappelijke carrière van
Clemens in een impasse is ge
raakt. De opmerkingen van
haar man voelt ze als stille
verwijten. Na 23 jaar samen
zijn is Sita een zenuwpees,
half-alcoholisch, onzeker,
twijfelend, altijd maar pieke
rend, 'machteloos iets tot een
goed einde te brengen'.
Dochter Parel vormt de verfris
sende noot in dit verhaal.
Geenszins gehinderd door de
frustraties van haar moeder
en stiefvader weet deze 26-ja-
rige mooie meid wat er in het
leven te koop is. Zonder
moeilijk te doen, het leven
accepterend zoals het op haar
afkomt, grijpt Parel haar kan-
Iets wat niet bepaald gezegd
kan worden van haar moeder
Sita. Al jarenlang loopt deze
rond met kinderversjes over
een beertje. Beertje Bomba
zijn. Nu eindelijk een uitge
ver brood ziet in de knullige
versjes, ziet Sita zich beroofd
van haar tas met het kostbare
manuscript. Het einde van al
haar illusies.
'Niets, wordt er, niets, uit tal
loos veel miljoenen', luidt de
dichtregel die Hermans als
motto en gedeeltelijk als titel
voor deze roman heeft geko
zen. Een voortreffelijke keu
ze, want zowel Clemens als
Sita falen in hun pogingen
iets van hun idealen te verwe
zenlijken. Clemens verzoent
zich met zijn lot. Stiefdochter
Parel lapt de wereld aan haar
laars en verdient geld als wa
ter in een Duits Eroscentrum.
En Sita? 'Er zijn nog zoveel
heerlijke dingen in het leven',
houdt de gynaecoloog Sita
voor, wanneer ze zojuist heeft
gehoord dat 'alles wegge
haald' moet worden. Met een
tas van croco véritable op de
schoot - een kadootje van Pa
rel met een waarde van meer
dan tienduizend(l) gulden -
weet Sita niets anders te be
denken dan dat 'die heerlijke
dingen feitelijk nooit binnen
haar bereik zijn gekomen'.
Een sterk slot, al valt Uit talloos
veel miljoenen als geheel wat
tegen. Dat komt voorname
lijk door de vorm die Her
mans kiest om zijn gegeven
uit te werken. De eenvoudi
ge, soms banale dialogen en
innerlijke bespiegelingen
van zijn personages onder
strepen nog eens het lege be
staan en het onvermogen van
de betrokkenen daar veran
dering in te brengen. Het hel
dere. duidelijke taalgebruik
Willem Frederik Hermans
is niet voor tweeërlei uitleg
vatbaar en laat over de be
doelingen van de schrijver
geen twijfel bestaan. Zelden
worden de voortkabbelende
mono- en dialogen onderbro
ken voor enige actie, zoals
het uitstapje naar de lompen
handel van de Zwarte Dwerg.
Er zijn maar weinig fragmen
ten waar Hermans zich de ou
de meester toont met zijn iro
nische, weergaloze typerin
gen. De beschrijving van
Klaas van Zeerijp bijvoor
beeld, collega van Clemens.
Hermans prikt de holle kreto
logie - 'evaluatie, multidisci
plinaire stuur- en werkgroe
pen, samenwerken aan de ba
sis enz. - van deze weten
schapper genadeloos door.
'Zijn wetenschappelijk taal
gebruik stokte in een volzin
die hij nog wel op een hoofd
zin en vier bijzinnen had be
groot, geëvalueerd beter ge
zegd, of, nog veel beter, inge
schat'.
Dergelijke passages zijn jam
mer genoeg te schaars. Wordt
de meester soms moe? Is hij
het na al die jaren zat? Het is
niet te hopen. Het zou ook
onzinnig zijn deze roman aan
te vallen op grond van een te
heldere - lees: doorzichtige -
uitwerking van het gegeven.
Er zijn al meer dan genoeg
diepzinnige filosofische ver
handelingen vol symboliek,
waaraan een eenvoudig mens
geen touw meer kan vastkno
pen, of, het andere uiterste,
romans die niet meer om het
lyf hebben dan oppervlakki
ge prietpraat. Verhalen die de
argeloze lezer als literatuur in
de maag worden gesplitst.
Uit talloos veel miljoenen
vormt een gunstige uitzonde
ring: het is een roman met
een wezenlijk thema dat ook
herkenbaar is uitgewerkt. En
toch Het vorige werk van
Hermans ontleende zijn
kracht aan de ironische bena
dering en intrigerende vorm
geving van het gegeven. In
Uit talloos veel miljoenen
maakt Hermans te weinig ge
bruik van deze elementen.
Maar literair vakmanschap
laat zich niet loochenen. Ook
deze roman blijft een 'typi
sche Hermans', een waarborg
voor onmiskenbare kwaliteit
Uit talloos veel miljoenen.
Willem Frederik Hermans,
uitg. De Bezige Bij, prijs
f29,50.
MARGOT KLOMPMAKER
Een vuilniskoningin en een hek
senkind. Dat zijn de spotna
men van de hoofdpersonen
uit Mevrouw Vis, aap en de
vuilniskoningin van Norma
Fox Mazer en Een heksen
toer van Nina Bawden, twee
onlangs bij Querido versche
nen jeugdboeken.
Beide boeken hebben één ge
meenschappelijk kenmerk:
centraal staat een kind - een
meisje van een jaar of tien -
dat niet wordt geaccepteerd
door haar leeftijdgenoten en
geïsoleerd raakt.
Wie nu mocht denken dat dit
uitgangspunt heeft geleid tot
twee boeken vol diepe treur
nis, vergist zich. Dat Nina
Bawden het in haar vingers
heeft spannende, knap ge
schreven verhalen te schrij
ven, was bekend. Een hek
sentoer is dan ook geen echte
verrassing. Norma Fox Mazer
daarentegen kende ik niet,
maar bliikt eveneens een
schrijfster die in staat is tot
een gave sfeertekening.
Allereerst Nina Bawdens Een
heksentoer, dat zich afspeelt
op het eilandje Skua, gelegen
voor de kust van Schotland.
Hoofdpersoon is het meisje
Perdita, dat na de dood van
haar ouders wordt verzorgd
door Annie MacLaren, een al
oudere vrouw en huishoud
ster van ene meneer Smith.
Gedrieën wonen ze in een af
gelegen bouwvallig huis. Per
dita groeit op, eenzaam, ver
waarloosd, zonder vrienden.
Perdita is ènders; Annie
dicht haar zelfs geheime
krachten toe, een bepaalde
vorm van helderziendheid.
Heksenkind, noemen de ei
land-kinderen het meisje
spottend. Angstvallig gaat
Perdita ze uit de weg. Voor
zichtig probeert ze aanslui
ting te zoeken bij Tim en Ja-
ney Hoggart, kinderen van
vakantiegangers. Vanaf dat
moment gebeuren er allerlei
onverklaarbare dingen: va
der Hoggart wordt neergesla
gen, meneer Smith krijgt een
vreemde bezoeker en Tim
vindt een kostbare robijn, die
even later weer verdwijnt.
Voor ze het weten raken de
kinderen betrokken bij een
juwelendiefstal.
Nina Bawden is sterk in het op
roepen van een geheimzinni
ge, mysterieuze sfeer. Maar
dit keer is de intrige - hoewel
spannend - toch iets te ge
kunsteld en bedacht. Nina
Bawden moet oppassen niet
af te glijden naar het peil van
tweederangs avonturenro
mans met een ongeloofwaar
dige verhandeling en een op
pervlakkige karakterteke
ning. Een heksentoer is op
het randje: de wijze waarop
Perdita en meneer Smith zijn
neergezet vergoedt veel.
Heel anders gaat Norma Fox
Mazer te werk. Mevrouw Vis,
aap en de vuilniskoningin is
niet direct avontuurlijk te
noemen, maar boeit meer
door de voortreffelijke ma
nier waarop de schrijfster de
drie hoofdpersonen gestalte
geeft. Allereerst Joyce
Adams, de vuilniskoningin.
Samen met haar oom Henry
('Oompa') woont ze bij een
vuilnisbelt, waar Oompa
werkzaam is. In de ogen van
haar klasgenoten is vuilnis
iets smerigs en wordt Joyce
spottend de 'vuilniskoningin'
genoemd. Niemand wil met
haar omgaan. Oom Henry is
een typische Einzelganger.
Hjj is niet bepaald een
schoonheid - een aap zegt hij
zelf - en wil tot in het absurde
zijn onafhankelijkheid bewa
ren. Mevrouw Vis tot slot is
werkster en ziet eruit, zoals
Joyce ergens zegt, als een
enorme, grote petemoei uit
een sprookje. Emily Vis
wordt Joyce's steun en toe
verlaat, vooral wanneer oom
Henry een beroerte krijgt.
Tussen Oompa en mevrouw
Vis echter wil het niet zo best
vlotten. Henry heeft geen
hulp nodig, zegt hij, zeker
niet die van Emily Vis. Opzet
telijk gedraagt hij zich grof
en onbehouwen. Maar me
vrouw Vis laat zich niet zo ge
makkelijk opzij zetten.
Joyce, Henry Adams en Emily
Vis worden raak getypeerd.
Vooral de gedachtenwereld
van Joyce, met haar fanta
sieën over haar moeder, haar
hunkering naar vriendschap,
haar machteloze woede over
de pesterijen op school. Maar
ook de manier waarop Nor-
ma Fox de haat-liefde ver
houding tussen Emily Vis en
Henry Adams beschrijft, ge
tuigt van haar vermogen ka
rakters en relaties tussen per
sonen te kunnen uitdiepen.
Het boek van Norma Fox Ma
zer is misschien minder span
nend dan Bawdens Heksen
toer, maar vertoont wel een
subtielere psychologische
uitwerking van de persona
ges.
Het taalgebruik in beide boe
ken is niet moeilijk en voor
kinderen vanaf 10 jaar goed
te volgen. De zinnen zijn vrij
kort. veelal in dialoogvorm
geschreven. De vertaling is
prima, op enkele anglicismen
in Een heksentoer na.
Mevrouw Vis, aap en de vuil
niskoningin, Norma Fox Ma
zer, uitg. Querido, prijs
f 16,50, vert. Bob den Uyl, ill.
Nicolaas Wijnberg;
Een heksentoer, Nina Bawden,
uitg. Querido, prijs f 17,50,
vert. Karin Bron, ill. Karin
Meister en The Tjong Khing.
MARGOT KLOMPMAKER
Als ik iets haat is het wel om - vooral in vakantietijden - verplich
tingen na te -komen. Deze afkeer strekt zich uiteraard, en mis
schien vooral, uit tot het lezen (en recenseren) van belachelijke,
nutteloze, slecht geschreven literaire boeken
Dat behoort te gelden voor alle fatsoenlijke mensen. Daarom hier
(en later) vermelding van - zowel op 't strand van Rhodos als op
een kletsnatte camping in de Achterhoek - enkele prettig lees
bare boekjes. Voor de verandering de beoordeling is positief by
voorbaat en zo min mogelijk gelardeerd met zinloze, universi-
tair-geschoolde of literaire kanttekeningen.
In het geval van Eefje Wijnberg, die enkele maanden eerder debu
teerde met haar 'bekentenisroman'Een meisjesleven, is boven
staande opmerking niet overbodig. In veel. zo niet de meeste
scherpzinnig-literaire recensies in dag-, week-, maand- en jaar
bladen is dit erg aardige "vrouwenboek" ten onrechte afge
kraakt. Naar ik meen. op literaire gronden. Als we - zoals ik
beloofd heb -dergelijke zwaargetaalde entena achterwege te
laten, blijft een prima boek over. zelfs door mij. op een leeftijd
van onverzoenlijke vrouwenhaat, met veel plezier, inleving en
rode wangen gelezen.
Het begin van Een meisjesleven (voorafgegaan door een treffend
motto van Cat Stevens: ("the first cut is the deepest") ontwapent
al volledig: "Ik ben geen schrijfster. Mijn eerste liefde (niet mijn
eerste vriendjewas een dichter zonder pen die niet veel zei.
Maar als ik hem nog wel eens tegenkom, in de stad of op het
strand, sta ik te trillen op mijn benen en wordt mijn keel ge
snoerd zodat ik hem niet zeggen kan wat hij m(j allemaal ont
houden heeft in zijn verzameld zwijgen.
Het vervolg stelt niet teleur. In kalme vogelvlucht en met een
aangenaam helder taalgebruik beschrijft de auteur (in de ik
vorm) het leven van. pakweg, een gemiddelde jonge vrouw die
al vlot via misbruik van hasj en door aantrekkelijke vriendjes
een lastige jeugd aanvat. Betrekkelijk vroeg krygt ze een doch
tertje en wat al niet voor narigheid: wat dit boek boven de mid
delmaat doet uitstijgen, is vooral elke afwezigheid van jam
merklacht en mensenhaat - integendeel: de hoofdpersoon cq.
schrijfster zelf rekent bedaard, met humor en beslist schrijfvaar
dig talent af met haar "verleden", in dit geval haar jeugd Ecf)e
Wijnberg schrijft een zo natuurlijk proza dat maar weinig le
zers/lezeressen in staat zullen zyn zichzelf, familie en/of kennis
sen niet in de inhoud te herkennen. Een prima boek. vond ik, en
een nieuw boek van de auteur zou ik zonder zuinig te zijn, op
slag aanschaffen.
Dan is zopas op het wondere gebied der science fiction Wim Gij-
sen's De Konging van Weleer verschenen, een vervolg op het
vorig jaar al zo terecht bejubelde De Eersten van Rissan Dit
gejuich gold niet alleen het feit dat een Nederlands SF-autcur
door - een absolute en veelbelovende uitzondering uitgeverij
Meulenhoff gedrukt werd. maar natuurlijk tegelijk de opmerke
lijke kwaliteit, zeker naar SF-maatstaven.
Heel in 't kort handelt het verhaal over de belevenissen van hoofd
persoon Hirdan op de ooit door de Aarde gekoloniseerde pla
neet Rissan. Aldaar heersen rin het le deel) allerlei theologisch-
feodale misstanden welke de jonge hoofdpersoon - een soort
charismatisch leider - m.b.v. paranormale gaven en goede
vrienden rechtzet. Het 2e (en tevens laatste) deel gaat nader in
op de oorspronkelijke bewoners van Rissan. de buitenaardse
"Koningen van weleer"; Hirdan en de zynen (van wie m.n. de
Aardse archeoloog Rhes een interessante rol vervult) gaan op
zoek naar de bron die zich ergens op de planeet moet bevinden.
Wim Gijsen weet op buitengewone wijze (zijn beide SF-romans
steken ver uit boven wat gemiddeld in 't buitenland uitkomt)
avontuur, fantasie, werkelijkheid, (para)psychologie, actie en vi
sionaire creativiteit te vermengen. Een boel woorden voor wat
eigenlijke een van de beste SF-werken is die ik - sedert Jack
Vance, Tolkien en enkele anderen - gelezen heb. Geen moment
valt te betwijfelen dat we hier voor het eerst met een auteur te
maken hebben die science fiction boven de slechte naam van dit
genre kan uittillen.
De lezer hoopt hartstochtelijk op méér (SF- of ander) literair werx
van deze schrijver. Met complimenten aan speurzin en inzicht
van Meulenhoff s SF-redactie!
Tenslotte nog enkele prettige regels voor Lucky Jim, een "klassie
ke satire op de Engelse universiteitswereld" door Kingsley Amis.
Na de dood van lachwekkende-butler-auteur Wodchousc en ei
gen Godfried Bomans viel er in dit land nog maar weinig of
hooguit zuur, te grinniken. Om dit oorspronkelijk van 1953 date
rende en eerder al in 1962 vertaalde pro fessoren-boek heb ik -
ik kan 't niet ontkennen - soms hardop gelachen. Niemand zag
me, maar toch
Wie lijdt aan liefde, aan school- of univcrsiteitsbezoek en ellende
lingen rondom, kan troost putten uit dit (soms wat ouderwets
vertaalde) werkje. Ook voor na de vakantie als college-ellende
en bijpassende ondergeschiktheid hoogtij vieren. Voor universi
taire horigen. Wat mij betreft, ik ben nog steeds goed. haast
glimlachend gehumeurd. Zomaar drie boeken uitgelezen. Wie
verlangt meer van 't leven?
ROB VOOREN
Eefje Wijnberg, Een meisjesleven. Uitg. De Arbeiderspers, Am
sterdam 1981, 29.50.
Wim Gijsen, De Koningen van Weleer. Uitg. Meulenhoff (MSF
164), Amsterdam 1981, 14,50.
Kingsley Amis, Lucky Jim. Uitg. Veen. UtrechbAntwerpen 1981,
2e vert. druk (H.WJ. Schaap), 24,50.
RIJSWIJK (ANP) - De Stichting
Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen (CBR) heeft over
1980 een record aantal aanvragen
voor het afleggen van een rijexa
men geboekt: 914 768. Dat zijn er
ruim 55.000 meer dan in 1979. Dit
staat in het jaarverslag van het
CBR over 1980.
Het meeste aantal aanvragen had
betrekking op het rijbewijs-BE.
dat voor personenauto's. Van de
ruim 820.000 afgenomen exa
mens in deze categorie, werd 38,8
procent met goed gevolg afge
legd. De mannelyke kandidaten
scoorden 44,8 en de vrouwelijke
34,2 procent. Het aantal vrouwen
dat zich bij één van de 59 oproep-
plaatsen voor het BE-examcn
meldde lag wel hoger dan dat bij
mannen: 51,7 procent In zyn to
taliteit bezien namen de jonge
ren onder de kandidaten het
grootste aantal examens voor
hun rekening, bijna 58 procent
van de examens werd afgelegd
door personen tussen de 18 en 21
jaar. zo staat in het jaarverslag
Ondanks de forse toeneming van
het aantal examens behoefden
de kandidaten met langer dan
andere jaren op hun oproep te
wachten. Dankzij het door het
CBR ontwikkelde prognose- en
beheersingssysteem van de zoge
noemde doorlooptijden, konden
ook de herexamenkandidaten
binnen de tien elf weken opko
nden. De gemiddelde doorloop
tijd kwam in 1980 uit op onge
veer acht en een halve week.
Niet alle aanvragen werden door
het CBR ook daadwerkelijk in de
praktijk verwezenlijkt. Ruim
11 500 aanvragen konden niet
worden geaccepteerd. Het ont
breken van documenten of gege
vens op de in te vullen formulie
ren en het te laat of helemaal niet
betalen van de aanvraag waren
de meest voorkomende redenen
tot het weigeren van een kandi
daal. Aan het einde van het jaar
bleek dat de 550 examinatoren
toch nog 339 427 keer de presta
ties van de kandidaat goed ge
noeg voor een rijvaardigheidsbe
wijs hadden gevonden, op 49.000
na alle BE-bewijzen.
President Marcos voor zes jaar herkozen
(Van onze speciale verslaggever)
MANILLA (GPD) De Filippijnse
president Ferdinand Marcos is
gisteren voor een termijn van zes
jaar herkozen. De regeringsge
zinde kranten, radio en televisie
meldden vandaag dat negentig
procent van de kiezers op de 63-
jarige president heeft gestemd.
Volgens de kiesraad die toezicht
had op de verkiezingen is de boy
cot-actie van de Unido (de Ver
enigde Democratische Opposi
tie) volkomen mislukt. Volgens
de raad was de opkomst meer
dan negentig procent. Marcos'
twee rivalen, generaal Santos
van de Nationalistische Partij en
majoor Cabangbang van de Fe
derale Partij, kwamen niet boven
de vijf procent.
Unido-voorzitter Gerardo Rochas
vocht de verklaring van de kies
raad aan. Hij verklaarde desge
vraagd dat men niet zo maar de
cijfers van de media moet gelo
ven. "Volgens onze eigen waar
nemingen is de opkomst van de
ruim 25 miljoen geregistreerde
kiezers maar zestig procent ge
weest. In Manilla was de op
komst veertig procent". In de
hoofdstad waren volgens Rochas
ruim 4 miljoen geregistreerde
kiezers. Unido had voorspeld dat
51 procent van de kiezers de ver
kiezingen zou boycotten.
„Onze boycot-actie is dus in alle
opzichten gelukt", verklaarde
Rochas. De boycotters waren in
twee groepen te verdelen: dege
nen die niet hebben gestemd en
zij die toch maar zijn gaan stem
men uit vrees voor gerechtelijke
vervolging maar hun stembiljet
blanco of beschadigd hebben in
geleverd. Dat is in de totale uit
slag niet tot uitdrukking geko
men.
In elk geval zal Unido de uitslagen
aan een nauwkeurig onderzoek
onderwerpen om te weten te ko
men hoeveel mensen precies
zich van stemming hebben ont
houden of op andere wijze blijk
hebben gegeven aan de oproep
om de verkiezingen te boycotten,
aldus de Unido-voorzitter.
De Volksbeweging voor Onafhan
kelijkheid, Nationalisme en De
mocratie, een groep van veront
ruste burgers aangevoerd door
uitgever Roces, meldde dat de
partijleden van Marcos bij hun
supervisie over de stembureaus,
flink met de stembiljetten heb
ben geknoeid. Zo werden in vele
stembureaus de stembussen ge
vuld met stembiljetten die tevo
ren al waren ingevuld en waren
voorzien van valse duimafdruk
ken: een afdruk van iemand
wiens naam niet op het biljet
staat.
Verder, zo onthulde de Volksbewe
ging, zijn honderden kiezers
door hun wijkhoofden gedwon
gen om op Marcos te stemmen.
Ook de zogenaamde flying vo
ters, door de regering ingehuur
de kiezers die in tot bussen om
gebouwde jeeps van het ene
stembureau naar het andere re
den om de stembiljetten in te
vullen, hebben de uitslag beïn
vloed, aldus een woordvoerder
van de Volksbeweging.
Marcos heeft om er zeker van te
zijn dat er werd gestemd parallel
met de verkiezingen een referen
dum laten houden over de wen
selijkheid van nieuwe gemeente
raadsverkiezingen. Krachtens
het in april gehouden referen
dum is de president na deze ver
kiezingen de machtigste man in
het land. De premier heeft in de
nieuwe constellatie slechts een
representatieve functie, terwijl
de president de dienst uitmaakt.
Marcos zal zijn minister van fi
nanciën. Cesar Virata, waar
schijnlijk benoemen tot zijn
nieuwe premier.