En dan verliest Bhagwan zijn functie...
KERKDIENSTEN
ZATERDAG 13 JUNI 1981
LEIDEN— Nog nooit in mijn journalistieke loopbaan had
ik in ongeschoeide toestand en op een grondkussen met
een paar mensen zitten praten. Toen ik het pas geopende
centrum van de Bhagwan-beweging in Leiden hoek
Volmolengracht-Langegracht binnenkwam, vroeg
Shanti Louise me vriendelijk maar dringend eerst m'n
schoenen uit te trekken. Even dacht ik, op 'heilige grond'
te zijn beland, maar ze hielp me spoedig uit de droom
door slechts te wijzen op de dure glanzende plavuizen.
Die zouden er door al dat geloop niet mooier op worden.
De tegelhandel die daar voorheen was gevestigd en die
'Shanti Niket' (Huis van Vrede) ruimte bood om er een
Rajneesh-meditatiecentrum te beginnen, was zo coulant,
de veelkleurige plavuizen te laten liggen. De groep van
dertien mensen die het Bhagwan-trefpunt runt is er even
zuinig op als op de posters en citaten van de Indiase goe
roe zelf, waarmee de wanden van het zaaltje rijkelijk zijn
behangen.
Dat mijn gaan op kousevoeten geen ritueel voorscnrijt was,
werd even later bevestigd toen de leider van de groep.
Swami Anand Vasubandhu, zelf op schoenen binnen
stapte en onbekommerd op Shanti Louise afstevende om
haar minzaam te groeten. Op een opmerking van mij
daarover liep hij vlug naar de ingang terug om zich als
nog van zijn schoenen te ontdoen. Een jochie dat hij bij
zich had maakte op de gladde tegels met z'n driewielertje
vrolijk rondjes tussen de kussens en matrassen die de vol
gelingen voor hun meditatie-oefeningen gebruiken.
Geen 'heilig plekje' dus aan de Volmolengracht, temidden
van een boze buitenwereld, en ook geen stelsel van regels
hoe men zich onder de beademing van de 'Meester precies
moet gedragen. De beweging gaat er juist prat op. ae
methode te hebben gevonden om door de normen en regels
van je opvoeding, je scholing en de maatschappij heen te
breken en eindelijk je 'natuurlijke zelf te ontdekken. Wat
niet wegneemt, dat je bij bepaalde activiteiten in het
Bhagwan-programma behalve je schoenen wel degelijk
ook je kousen of sokken en nog wel méér uittrekt.
Shanti Louise (37). qua kleur (oranje) en kleding een ge
trouwe discipelin, ontvangt de weinige belangstellenden
die uit nieuwsgierigheid zo maar eens binnenlopen ook
blootsvoets, iets waartoe de temperatuur in het zaaltje
met open deuren aan de straat - op een zonloze dag aller
minst uitnodigt. Zelfs met sokken aan had ik ai gauw
zere voeten van de kou. Maar de hete sterke koffie die de
gastvrouw in onbeperkte mate schonk - met rietsuiker en
müslikoek vergoedde veel.
Bewust van de dingen in je zelf
De Leidse Bhagwan-groep heeft eerst in een huis aan de Magdalena
Moonsstraat gezeten. Daar waren ze langzamerhand uit gegroeid.
De in België geboren psychotherapeut Pol Macquoy (33), die als Swami
Anand Vasubandhu de leiding heeft, vertelde, dat niet alleen het aantal
geïnteresseerden is toegenomen maar ook de behoefte aan dagelijkse
activiteiten. In het begin was er maar één activiteit per week. Nü heeft
hel centrum tussen Leeuwarden en Bergen op Zoom een van de 21 -
een heel programma opgezet.
Op het ogenbik zijn er in Leiden en
omgeving zo'n 200 mensen die
zich serieus tot Bhagwan Shree
Rajneesh voelen aangetrokken.
Daar zyn nogal wat studenten
bij. Ook vroegere beoefenaars
van Transcendente Meditatie,
een oudere beweging uit het
mystieke Oosten, die in ons land,
naar het schijnt, over haar hoog
tepunt heen is.
Alle dagen, behalve zondags, is het
Bhagwan-centrum aan de Vol
molengracht van 10 tot 5 uur
voor het verstrekken van inlich
tingen bemand. Als het niet re
gent, staat de deur er wijd open.
Daarnaast zijn er meditatiecur
sussen, tape-lezingen van de ver
re leider zelf. andere activiteiten
(zoals swingavonden en mstuif-
therapie) en groepswerk.
Voor elk onderdeel is een financië
le bijdrage vastgesteld. Zo kost
een enkele meditatie f. 3,50. Een
'maandpasje' (f. 40) komt voorde
liger uit. Voor een meditatiecur
sus van acht uren moet de deel
nemer f. 35 neertellen, voor een
'intensief meditatieweekeinde'
(zonder praten) f. 125 en voor een
'intensieve meditaticweek' f. 425.
Een tape-lezing kost de toehoor
der f. 1swing- en instuifavonden
komen op f. 15 en voor een week
einde met 'ervaringsoefeningen
en individueel werk' (van vrijdag
19 tot zondag 16 uur) betaalden
de deelnemers vorige maand f.
125. Twee weken van tevoren
moet het geld aan een bank in
Leiderdorp zijn overgemaakt.
Overgave
Shanti Louise is lerares Engels aan
een middelbare school in Lei
den. 'Gewoon' heet zij Van Gor-
kom. Ze is in Zwitserland gebo
ren. Na tien jaar Den Haag, vijf
jaar Australië en nog eens vijf
jaar Delft streek ze twaalf jaar ge
leden in Leiden neer. Met een
maatschapplijk werkster en de
psychotherapeut Pol Macquoy
vormt zij binnen de leidingge
vende groep van dertien r
de kern van drie. Leider Mac
quoy groeide op in België, kwam
tien jaar geleden naar ons land
en is nu verbonden aan een bu
reau voor levens- en gezinsvra
gen in Leiden.
Wat Shanti Louise bij Transcen
dente Meditatie haar vorige
geestelijke tehuis - miste, was
vooral de 'warmte tussen de
mensen'. "Je was er zo helemaal
bezig op je eigen houtje".
Bhagwan heeft haar gebracht tot
overgave aan wat er in haar aan
gevoelens leeft. Dat begrip 'over
gave' is de rode draad in elk ge
sprek.
"Gevoelenszegt Shanti Louise.
waren altijd ondergeschikt. Het
verstandelijke stond centraal en
kreeg alle nadruk. Nü pas word
ik me bewust van de dingen die
in mijzelf omgaan. Als je ver
vreemd bent van jezelf, door op
voeding. scholing, de maatschap
pij of wat dan ook, dan kun je
ook geen goed contact met ande
ren opbouwen".
Pol Macquoy is rooms-katholiek
geweest, ofschoon hij er nooit
echt iets in heeft gezien. Pas toen
de goeroe van Poona zich over
christendom en katholicisme op
een bepaalde manier had uitgela
ten - ook in relatie tot de andere
wereldreligies -, werd hij iets ge
waar van 'het authentieke' (ech
te) van zijn 'geloof. "Aan het
godsdienstige systeem dat je
wordt opgedrongen ga je kapot".
"In onze meditaties ben je steeds
een uur lang op jezelf gericht. De
ademhalingsoefeningen, de li
chaamsbewegingen, de dansen,
alles werkt daaraan mee. Je moet
je losschudden uit je aanpassin
gen. Die hebben als het ware een
automaat, een mechanisme van
je gemaakt. Als kind ben je on
schuldig. Je doet nog niets auto
matisch Je hebt nog niets ge
leerd Maar vroeg of laat raak je
door je opvoeding en milieu het
contact met je natuurlijke zijn
kwijt. Je wordt een gevangene
"Losschudden uit je aanpassingen"
van regels en normen die ande
ren hebben uitgedacht. De kern
vraag 'Wie ben ik?' komt niet
meer aan de orde".
met andere mensen door allerlei
i regels van buitenaf.
lijk"
Bewustzijn
t de t
De Bhagwan-methode doet nogal
individualistisch aan. Het 'ik'
lijkt verheven tot norm van alle
dingen. Alles draait om jezelf.
Swami Anand Vasubandhu: "Wat
we in onze ontwikkeling alle
maal moeten aanleren, kan ons
als norm zo beïnvloeden, dat dat
juist een belemmering is om
open naar elkaar te zijn. Door nu
een diep vertrouwen in Bhagwan
te stellen en me aan hem over te
geven, kan ik me ook aan mezelf
overgeven. Uiteindelijk verliest
Bhagwan zijn functie. Hij wil
zichzelf overbodig maken. Je
wordt niet wezenlijk verbonden
Waar je met het recept i
eerde Bhagwan Shree Rajneesh
nu precies uitkomt, kan ook Swa
mi Anand Vasubandhu niet met
zekerheid voorspellen. Hij zal 't
wel zien. Hij heeft er een groot
vertrouwen in. En Shanti Louise
moet moeizaam naar woorden
zoeken, als zij de vraag op zich
laat inwerken wat de sekteleider
van Poona voor haar persoonlijk
ten diepste betekent en wat zij bij
hem méér vindt dan bij andere
geestelijke leidslieden. "Je wordt
zo gauw misverstaan als je het in
woorden probeert te vatten. Het
is meer een algeheel gevoel. Een
innerlijk groeien in bewustzijn.
En dat wil je dan met anderen
delen".
Voelen
Een jongeman in leren jasje en
spijkerbroek gooit z'n fiets tegen
de gevel van Volmolengracht 29,
valt naar binnen en roept luid
keels dat hij niet meer komt.
Oorzaak: veel trammelant thuis
over zijn manier van leven. Hij
past niet meer in het leefschema
van thuis en gaat nu maar wat
zwerven. Nog één keer deze
week zal hij er zijn, in het Bhag-
wan-zaaltje, want hy heeft al
voor die les betaald.
Geen zichtbare schrik of emotie bij
de anderen. Eerder een gelaten
aanhoren.
Alleen, Shanti Louise richt zich op
van de grond, loopt naar hem toe
en drukt hem moederlijk tegen
zich aan. En hij omvat haér.
Een minuut lang zijn hun hoofden
dicht bij elkaar. Het zijne iets af
gewend. Het lijkt alsof zij hem
moed influistert. Maar dat is niet
zo. Ze staan daar alleen maar
roerloos in het midden van dat
verder zo lege zaaltje. Zonder
woorden. De ogen gesloten. In
lijfelijk voelbare genegenheid.
Hij maakt zich los uit haar omar
ming en valt slungelig neer op
een kussen aan de kant.
Wat is Bhagwan nou voor hém?
"Da's werkelijk niét te zeggen".
Een resoluut antwoord uit een
vertwijfeld hart. "Da's gewoon
ónmogelijk". "Het is echt waar
dat je het alleen maar kan voé
len".
Zou dat vreemde verschijnsel
'Bhagwan' niet een van de reke
ningen zijn die de westerse sa
menleving, met haar vaak zo on
persoonlijke en vormelijke gods
dienst, in deze tijd krijgt gepre
senteerd? Het ingesnoerde ge
voelsleven grijpt gretig naar
nieuwe kansen. De zoveelste stro-
halm? S.J. DE GROOT
Stiltecentrum
in Noordwijk
NOORDWIJK- De kerken van
Noordwijk aan Zee (rooms-ka-
tholiek, hervormd en gerefor
meerd) openen eind deze maand
in de rooms-katholieke kerk aan
de Nieuwe Zeeweg een 'stilte
centrum' voor de zomertyd. Van
maandag tot en met vrijdag is het
iedere dag open van 11 tot 12 en
van 5 tot 6 uur. Op zaterdag al
leen van 11 tot 12 uur. Er zal al
tijd iemand zijn om bezoekers te
woord te staan, zo nodig in het
Duits of Engels. De sacristie van
de kerk is beschikbaar voor een
persoonlijk gesprek.
Het motief om het 'stiltecentrum' te
beginnen is, dat mensen in deze
jachtige tijd een toenemende be
hoefte aan rust hebben, om tot
zichzelf en mogelijk ook tot God
te komen. En dan niet volgens een
bepaald programma, maar ge
heel vrij. op een eigen, persoonlij
ke
L)e Amerikaanse gospelgroep
'Second Chapter of Acts' besluit
haar Europese toernee vanavond
met een concert in de Gehoor
zaal te Leiden (8 uur). Het Leidse
interkerkelijke Petra-jeugdkoor
heeft dit concert voorbereid.
De Leidse baptistengemeente
verzorgt morgenavond om half 8
weer een bijzondere dienst in de
Lusthoflaanschool (Herensin
gel). De heer E. Poppe spreekt
over: 'Rijk maar toch arm'. De ei
gen jeugdgroep verleent mede
werking.
In de Vredeskerk (Burggraven-
laan) te Leiden begint morgen-
avond om half 8 een zangdienst
van het Leger des Heils. Mede
werking verlenen een twintigtal
kadetten van de Leger-kweek-
school in Amstelveen, het Leidse
muziekkorps en de zangbrigade.
Majoor F. Schram gaat voor. Na
afloop is er gelegenheid om van
de kapiteins Poppema afscheid
te nemen. Zij vertrekken binnen
kort naar Apeldoorn, waar ze een
centrum voor alcoholverslaafden
gaan leiden.
De commissie 'Bijbelonderricht
openbare scholen' in Leiden
heeft de heer A. Christ gelegen
heid geboden officieel afscheid
te nemen. Zeven jaar heeft hij
hier godsdienst- en bijbelondcr-
wijs gegeven. Hij gaat nu naar
Eek en Wiel (Betuwe), waar hij
voorganger wordt van de her
vormde gemeente. Het afscheid
is op 24 juni van half 8 tot 9 uur in
het gebouw 'De Goede Herder'
(Oude Vest 13). Men kan dan ook
met zijn opvolger, de heer R. de
Gooijer uit Moerkapelle, kennis
maken.
Hervormde Kerk: beroepen te
Vriezenveen J. Kaai Almkerk, te
Barsingerhorn (NH) eo kandi
daat E. Reefhuis Utrecht, te
Amersfoort A. de Reuver Capelle
aan de IJssel, te Amersfoort Th.
van 't Veld Ede; aangenomen
naar Doorn (voor Bartimeüsha-
ge) kandidaat H. O. Meininger
Driebergen, naar Raalte S. van
den Bos Hillegersberg; toegela
ten tot de evangeliebediening Z.
de Graaf Zoetermeer (beroep
baar), B. den Butter Streefkerk
(beroepbaar), Th. Ouwerkerk
Zeist (beroepbaar) en mevrouw
M. E. van Asbeck-van Leeuwen
Tienhoven. Gereformeerde Ge
meenten: bedankt voor Spijke-
nisse A. Bac Oostkapelle.
De Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt zijn de 100.000 leden
gepasseerd.
De kerkeraden van de Christelij
ke Gereformeerde Kerk en de
Nederlands Gereformeerde Kerk
in Lelystad hebben besloten, in
Almere samen een kerk te gaan
bouwen. De bouw begint in 1983.
De gemeente-in-wording telt nu
60 leden.
De afdeling Apeldoorn van de
Christelijk Nationale Werk
mansbond (de enige nog be
staande, opgericht in 1903)
schonk f. 60.000 aan de plaatselij
ke hervormde kerkvoogdij voor
kerkbouw in een nieuwe wijk.
Bovendien kregen alle Apel-
doornse hervormde wijkge-
meenten, inclusief de gerefor-
meerde-bonders en de vrijzinni
gen, f. 3000 voor het opknappen
van gebouwen.
LEIDEN. Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 dr
Lamping, 11.45 oecum. dienst.
Marekerk 10 ds. Lagerwey, Den Haag, 5
ds. v.d. Linden, Oudewater;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool
stra.
Regenboog (Merenwijk) 9.30 prof. dr
De Jonge. 11.15 prol dr. De Jonge en
pastoor v. Well.
Bethlehemk.(Dnftstr) 10 ds. Beks,
opendeurdienst,
Bevrijdingsk (Montgomerystr.) 9 ds
Rietveld, 10.30 dr. Jongencei;
Vrcdesk.(Burggravenl 10 ds. Eekhof.
Petrak. (Surinamestr.) 10.30 hr. v. Veel-
en, dovendienst;
Waalse kerk (Breestr 10.30 ds. Ribs,
Acad. Ziekenhuis 10 15 ds. Bakker en
mevr. Lindenburg. ha.
Diakonessenhuis 10.30 ds. v. Achter
berg.
Endegeest 9.30 pater Boshouwers.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. Sytsma;
Petrakerk (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
sms, 10.30 hr. v. Veclen. dovendienst.
Oude Vest 10 ds. Veenstra, 5 ds. Kool-
Maranathak (L. Morsw.) 10 ds. Kool-
Bevrijdingsk (Montgomerystr.) 9 ds.
Rietveld. 10.30 dr Jongeneel;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Ver
zie ook herv. gem.
Dolerende Geref Kerk (Lokhorstk
8.30 hr. Katerberg, 5 ds. v. Benthem
Geref. K. Vrijg. (Herengr ds. Wielenga,
ha
Chr Geref. K (Steensehuur); 9.30 en 5
ds. Den Hertog
Geref Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard
Gerei Gem in Ned (Bethl.kerk
Driftstr 11 30 en 5.30
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl Kerkgr
10.15 ds. Den Boeft.
Remonstr.-Doopsgez. Gem (Lok
horstk.) 2 30 nam bevt-tigmg en intr.
de ds. Koek
Baptistengcm (O. Rijn 3) 10 ds. Bos
veld. 7.30 nam. cvangclisaticdienst in
Lusthoflaanschool
Evang Christengem (Middelstegr. 3)
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21); 5 nam hr. Roos
Evangeliecentrum Zylsingcl 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zylstra
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang.
Leger des Heils (Hooigr 10 dienst, 7.30
zangdienst in Vredeskerk
Nieuw-Apost. Kerk <H Rynd 24). 9.30
en 4. WO 8
Zevendedagadventisten (Lokhorstk
elke zat 9.45 bijbelstudie. 10 45 predik-
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl): 9.30. 10.30 en 11.20.
Oud-Kath K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 8.30, 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo
9.30 en 11.30;
Steensehuur zat. 7, zond. 8.30, 10, 11.30,
6 en 7;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 10;
Lammcnschansweg zat. 7. zo 9.10.30 en
12;
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30. 10.45 en
12 15,
H. Ryndyk (zie Zoeterwoudc).
ABBENES Herv. Gem. 9.30 ds. Eve-
leens, Ermelo, ha.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem 10
ds. v. Malssen, L.dorp, 7 ds. Westera,
Geref. K.: 10 hr. v.d. Kraan, 7 zie herv.
gem.
Chr. Geref. K.; 9.30 en 5 ds. De Vries.
H eerde.
Rk Kerk. zat. 7. zo. 10.30
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv Gem.
Adventsk. 9.30 ds. De Jonge. ha. 6.30 ds.
Bogers; Kruisk. 9.30 ds. Bogers, ha. Op-
st.kcrk 9.30 ds. v.d. Heiden, ha; Salv-
.kerk 5 ds. Ringnalda. A dam. jeugd
dienst. G Herderk. 10 ds. Mulder, ha,
6.30 ds. Oosthoek, ha en jeugddienst; De
Bron 9 en 10 30 ds. Moll. ha. 6.30 ds v.d
Ree. ha; Ashram (Marsdiep) 9.30 ds.
Oosthoek, ha; Albanianae (Diamantstr
10 ds. v.d. Ree, ha. Onderweg (Lysterl
10 ds. Oort; Sionsk. (Planetensinel) 9.30
kand Langcrak, 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. K Mar.kerk 9.30 ds. Stolk. 6.30
ds Fcrnhout; Salv kerk 9.30 ds. Fcrn-
hout. 5 ds. Ringnalda. jeugddienst, zie
ook herv. gem
Geref K Vrijg.(Rijnstroom): 8.45
dienst, 6.30 ds. Foenstra.
Ned. Geref. K (school Willemstr 10.45
en 4.30 kand. Smouter.
Chr. Geref K.: 9.30 en 4 30 ds. Hamstia.
ha
Oud-Geref. Gem (Hooftstr. 240): 9.30 en
4, WO 17 juni 7 15 ds Smits.
Bapt gem (Molenwerfstr. 1): 10 evang
Hu knul. t; 80 evang Kits
Bjpt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62). 10 hr. v. Barneveld
Volle-evang.gem. (school Westprelu-
dew 10 hr Brunt.
Leger des H (Com. de Vlamingstr 10
en 6 30.
Raad van Kerken 11.30 in Bonifaciusk
oecum dienst, past. Velthuysc en ds.
Oosthoek
Rk Kerk Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk zat. 7. zo 9 en 10.30.
De Bron zat 7. zo 9 30 en 11
BENTHUIZEN Herv. Gem 9.30 ds.
Exalto. 6 ds. v Kooten. R.dam.
Geref Gem. 9.30 en 6 leesd., wo. 7.30 ds.
BODEGRAVEN Herv Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. Wieman, 6.30 hr. v.Dijk,
Opheusden;
Salv.kerk 9.30 ds. Richter, 6.30 ds. Wie-
Bethl.kerk 9.30 ds. De Vreugd, 6.30 ds.
Richter.
Geref. K 9.30 cn 6.30 ds. Elderman, ha.
Geref. K. Vryg
BOSKOOP: Herv. Gem Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen, 6.30 ds. Vlasblom,
De Stek 9.30 ds. Vlasblom
Geref. K 9.30 dienst, 6.30 dr. Bade,
Koudekerk
Chr Geref K 9.30 en 5 ds. v. Langevel-
de.
Rk Kerk zat 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE Herv Gem. 9.30
kand. De Graaf, 6.30 ds. Vermeulen,
Valkenburg.
Geref K 9.30 ds Bovenberg, Leiden, 5
ds De Zwart. V schoten.
Rk Kerk dorp zat 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat 7. zo 8 45 en 11.15.
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem 9.30 ds. 't
Hooft, jeugddienst. 11 ds. Kooy. 7 ds
Rothfusz
Geref K. zie herv. gem.
Rk Kerk: Mart zat. 7. zo. 8.30, 10 en
11.30;
Jozeflc. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE Herv Gem. 10 ds. v.d.
Hoek
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Kolk-
Rk Kerk zat. 7, zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv
Gem. Dorpsk. 9 30 ds Gall. Den Haag. 6
ds. Vrolijk, jeugddienst.
Ontm.kerk 10 ds. Aarents, 6 30 dr. Meij-
ers. Leiden.
Geref K 9.30 ds. Vrolyk. 6.30 ds. v.d
Horst.
Rk Kerk zat. 7. zo. 9 30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE Herv Gem N
Kerk 10 ds. Vink, 6 ds. De Jong;
O. Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. Aarents.
Ichthusk. 10 ds. Vroegindewey, 5.45
zang. 6 ds. Driebergen, jeugddienst;
Pnieik 9.30 ds v Roon, 6 kand. Visser;
Gr. v. Pr.school 10 ds. De Jong;
Overduin 2 ds. Baas,
Geref K.: Vr.kerk 9.30 ds. Kersten;
Triumfatork. 9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds.
Den Tonkelaar, Warmond, opendeur-
Geref. K. Vryg.: 10.30 er. 3.30 ds. Heida,
ha.
Ned. Geref. K." 8.45 kand. Smouter, 7 ds.
Verhey.
Chr. Geref. K 10 en 5 ds v.d. Meij,
Zaamslag. 3 ds. v.d. Meij, aangepaste
dienst voor gehandicapten.
Vrije Chr. Geref. Gem (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN Herv.
Gem. 10 ds. Batelaan. Voorschoten,
jeugddienst, 5 ds. Stolk, Alphen, gez.
Geref K.: 10 dr. Bade, 5 zie herv. ge
meente.
LEIDERDORP Herv. Gem en Geref
K. Dorpsk. 10 ds. Geursen. 3 ds Boven
berg, dienst met gehandicapten. 6.30 ds.
Geursen.
Hoofdstr. 10 ds. Knorth,
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen.
Bapt.gem. (wijkgeb.Zijlkw.) 10 br
Schouten.
Rk Kerk: zat. 7. zo 9. 10 30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv Gem en Geref.
Kerk: 9.30 gez. avondmaalsviering in ge
ref. kerk. 7 gez. viering in herv kerk.
Rk Kerk zat 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 hr.
Goedhart. Nieuwkoop. 7 ds 't Hooft,
Pauluskerk 10 dr v Vliet, Alphen
Geref K. 10 bevestiging ds Boswijk,
nam. intrede ds Boswijk
Geref K. Vryg.: 10.30 ds. De Putter, 3
ds. Zomer.
Ned Geref K. (Salvatori): 10.45 ds.
Schuurman. 5 leesdienst.
Chr Geref. K 10 en 7 ds. v. Dijken.
Geref. Gem 10 en 4
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7. zo. 10 en
11 30;
Poelpolder zat 7. zo 9 en 11 30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10.30 en 11 15,
Engelbew. zat 7. zo. 8. 9 30. 11 en 5.45
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Haakman, 6.30 ds. Bronsgeest.
Geref. K 9.30 en 6.30 ds. Nooteboom
Remonstr. Gem 10 prof dr Adriaanse
Rk Kerk zat. 7.30, zo. 9 en 10.45
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Molenaar.
Geref K.: 9.30 ds. v.d. Meulen, 's Gra
venmoer. 7 ds Mulder, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv Gem. 9.30 ds
Bergsma, ha, 7 ds. Romein, Rijnsburg.
jeugddienst.
Geref. K. 9.30 ep 6.30 ds. Rang
Chr. Geref. K.: 9.30 en 3 ds Visser.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Ver
maas. Huizen. 7 ds. Gijsbertsen. Gouda.
Geref K.(W. Verlaat): 9.30 hr. v.d Steen,
Baarn, 7 hr. v. Wallinga.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK Herv Gem Voorstr-
(Binnen) 10 dr. Henkei, Der. Haag. 5 ds.
v. Wingerden, Gorinchem, 7 ds. Lapre,
Tilburg;
Hoofdstr. (Zee) 10 kand. Colijn, Leiden,
7 ds. Warnink, Apeldoorn;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. v. Winger-
Geref. K Hoofdstr. (Zee) 10 ds. War
nink. afscheid, 7 zie hen.' gemeente;
Vinkenl 9.30 kand Colenbrander,
A dam. 7 ds. Marais. Purmerend;Stich
tingskerk 11 ds. v.d. Heide, Souburg.
Sole Mio 9 hr. v. Duin.
Rk Kerk Zee zat 7. zo 9.30 en 11.
Binnen zat. 7. zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk 10 ds.
Kret, Sassenheim.
Rk Kerk Victork zat. 9.30 en 11.
Jozefk. zat. 7. zo. 8.30 en 10
OEGSTGEEST Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds Ter Linden,
Pauluskerk 9.30 ds. Ter Linden, avond
maal;
Gemcentecentrum (Lijtw.) 10 ds Bons.
jeugdkerk, 10.30 ds Bruinsma. Den
Haag. 7 ds. Veenstra. Leiden.
Geref K 10 ds. Eringa, Den Haag.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 en 4.30 ds. De Put
Ned. Geref K. (Gem centrum) 8.45 ds
Janse. 4 ds. De Lange. ha.
Van Wijckerslooth 4.15 ds Ter Linden
Endegeest; zie Leiden
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Bonaventurakapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7. zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Westera, 5 ds.
Schalk, ha.
Geref. K.: 9.30 en 6.30 ds. Jaspers Focks,
ha.
Rk Kerk. zat. 7. zo. 8. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. De Kruijf, 7 ds. Koelewijn.
Chr Geref. K.: 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG Herv. Gem Voorhof 10
ds. Vermeulen;
Bethelkerk 8.45 en 10 ds. Driebergen,
Katwijk, 5 ds. v. Rossem, legerpred.;
camping Koningshof 10 ds. Romein.
Geref. K.: Petrak. 9.30 dr. v. Oeveren, 5
ds. Baayen;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen, 5 ds.
Damsma
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma, 5 dr. v Oe
veren; camping 10 ds. Romein
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Zomer.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. De Joode
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 br.
v.d. Geer.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING Rk Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM Herv. Gem 9 en 10.30
ds v.'t Hof, 7 ds. Zijlstra. Vorden, open
deurdienst.
Geref. K 9.30 ds. Baas, 7 zie herv. gem.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR Herv Gem 9.30 hr Christ,
Leiden. 6.30 ds. De Jonge. Alphen.
Geref. K 9.30 en 6.30 ds. IJtsma, Se-
rooskerke, ha.
Rk Kerk Aardam 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en
11.30.
VALKENBURG Herv Gem. 10 dr. v.d.
Bank, Ede, 6.30 hr. De Jong, IJmuiden.
Geref K 9.30 en 6.30 ds. De Raadt. ha.
Geref. K. Vryg. 8.45 en 5 ds. Heida, ha.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. Bro
kerhof
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9. 10.30 en 11.45
VOORSCHOTEN Herv Gem Dorps
kerk 10 ds. Broekema. Leiden, 7 zie ge
ref. kerk,
aula Noord-Hofl. 9.30 ds. De Zwart, ha;
kapel Rijndijk 10 ds. v.d. Schoot;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Geref. K.: 9.30 ds. De Zeeuw, ha, 7 ds.
v.d. Schoot.
Geref. K. Vrijg.: 9 ds. Begemann. 3 ds.
Geelhoed, ha.
Rk Kerk: Laur kerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
aula Noord-Hofl. 11.
WADDINXVEEN Herv.Gem. Brugk
9.30 ds. Tigchelaar, 5 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.30 ds. Roetman, 6.30 ds.
Verboom;
Bethelk. 9.30 ds. Verboom, 5 ds. Roet-
Immanuelk. 9.30 hr. IJska, 5 ds. Cnos-
Geref. Kerk: Kruisk. 9 ds. v.d. Berg, 5
ds. v.d. Bos;
Ontm.kerk 10.15 ds. v.d. Berg.
Remonstr. Gem. 4 nam. afscheid ds.
Hooykaas.
Rk Kerk Victork. 10;
Ontm.kerk 8.30 en 11.45.
WARMOND Herv.Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30. 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. v.d. Heuvel, Har-
melen. 7 ds v. Waasbergen;
Kievietk. 10 prof. dr. Berkhof;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 drs. Paul, Zoeter-
Geref. K.: Zyllaan 10 en 7 ds. v.d. Meu-
Zuid 10 ds. v.d. Kamp.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Engels, Driebergen.
Rk Kerk Will zat 7. zo. 10 en 11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
G. Herderk. zat. 7. zo. 9 en 11.30.
WOUBRUGGE Herv. Gem. 9.30 ds.
Koelewijn. 6.30 ds. De Kruijf.
Geref. K 9.30 ds. Gesink, 6.30 ds.Ver-
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN Herv. Gem. 9.30 ds.
Kielder.
Geref. K.: 9.30 hr. Schreuder, 7 ds. Hel-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE Herv. Gem. 10 prof.
dr v Gennep. Leiden.
Rk Kerk St. Jan zo. 9.30 en 11;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat. 7. zo. 9.30 en 11.
ZWAMMERDAM Herv Gem 9.30 ds
Bronsgeest, fi 30 zie geref. kerk
Geref K 9.30 kand. Schneider, 6.30,ds
Haakman.