Geen excuses van Israël
Moskou met recht
en reden ongerust''
Polen vatten
waarschuwing
ernstig op
IHIl
Politieke crisis
in België
Poolse parijleider:
Begin schrijft brief aan Sadat
"EG-landen
lappen het
milieubeleid
aan hun laars'
Vechtpartijen in
straten van Teheran
Dorp VS
verbiedt
wapenhandel
Habib begint tweede
pendel in Beiroet
Voerstreek inzet conflict
WOENSDAG 10 JUNI 1981
WARSCHAU (AFP, Reuter. DPA) -
Het politbureau van de Poolse
Verenigde Arbeiderspartij
(PVAP, de communistische par
tij) is van mening dat er niets an
ders op zit dan door te gaan met
de vernieuwingen waartoe in ok
tober vorig jaar is besloten. De
Sowjet-Unie heeft echter alle re
den en het recht met ongerust
heid te reageren.
Dit heeft partijleider Stanislaw Ka-
nia gisteren verklaard op de bij
eenkomst van het centraal comi
té van de PVAP in de Poolse
hoofdstad.
Kania bevestigde het ontvangst
van de brief van het Kremlin
waarin de sowjet-leiders ervoor
waarschuwden dat de dreiging
voor het socialisme in Polen de
onafhankelijkheid van het land
in gevaar brengt. Het gaat er vol
gens Kania niet om de lijn van de
vernieuwingen te veranderen,
maar om de methodes te veran
deren teneinde het socialistische
karakter van de vernieuwing te
verzekeren. Kania hekelde dege
nen die de beginselen van het
Leninisme opzij wilden zetten en
die neigden naar sociaal-demo
cratische modellen.
Voorts veroordeelde hij de anti-
BUITENLAND
Sowjet houding zoals die in ver
schillende publicaties van het
onafhankelijke vakverbond 'So
lidariteit' naar voren is gekomen
en de neiging van dit vakver
bond zich op te stellen als een
oppositie-partij.
De toespraak van Kania werd uit
gezonden door de staatsradio. In
de brief die zou zijn ondertekend
door Brezjnjev werd gezegd dat
de poolse massamedia openlijk
het revisionisme bevorderen.
Kania zei dat Polen een toon
beeld was geworden van valse en
onofficiële voorlichting en dat
daarom wijzigingen zouden
plaatsvinden in de hoofdredac
ties van de verschillende officië
le massa-media. De pers moet
volgens hem het standpunt van
de arbeidersklasse weergeven op
het gebied van de politieke ont
wikkelingen.
Kania verzekerde plechtig dat Po
len een socialistische staat en
een geloofwaardig lid van het
Warschau-pact zal blijven. "Wij
zijn in staat alle gevaren te weer
staan. we moeten de partij ver
stevigen en doelmatige stijden
om de crisis te boven te komen -
een strijd tegen de contrarevolu
tionaire dreiging, tegen anar
chie". Kania kondigde aan dat
het buitengewoon partijcongres
zoals voorgenomen in juli zal be
ginnen. Volgens hem waren er
partijleden die het wilden uitstel
len. maar het politbureau meent
dat het gewoon moet doorgaan.
Het Kremlin is bevreesd, maar
algemeen wordt aangenomen.
dat het partijcongres eerder de
democratische hervormingen
van de afgelopen maanden zal
bevestigen dan terugdraaien.
Kama ging in zijn rede ook in op de
economische situatie van het
land die volgens hem uiterst mi
serabel is. Het bruto nationaal
produkt zal dit jaar met ongeveer
14 percent afnemen, maar zo zei
hij, er zijn aanwijzingen dat Po
len uit deze moeilijke situatie
kan komen. Over enkele jaren
mag in dat geval weer een groei
van het bruto nationaal produkt
worden verwacht, aldus de par
tijleider. Het is, zo zei Kania. ook
nodig dat de vakbonden verant
woordelijkheid nemen voor het
productieniveau.
De Romeense president Nicolae
Ceaucescu heeft gisteren het ge
bruik van militaire middelen om
geschillen tussen staten te be
slechten verworpen. In een toe
spraak die hij hield in Wenen zei
hij (zonder Polen met name te
noemen, maar volgens waarne
mers wel degelijk doelend op Po
len) dat problemen tussen staten
alleen door vreedzame onder
handelingen mogen worden op
gelost.
JERUZALEM (GPD) De Israëlische premier Begin
heeft in een persoonlijke brief aan president Sadat van
Egypte de noodzaak van de Israëlische actie tegen Irak
uitgelegd. Hij deelde mee dat ook in de toekomst Israël
niet zal duider, dat haar vijanden wapens ontwikkelen
die een dodelijk gevaar voor Isral vormen.
Egypte heeft echter inmiddels offi-
cieel tegen de actie geprotes
teerd. Begin zei dat Israël pas het
verdrag tegen verdere versprei
ding van kernwapens zal teke
nen als „onze buren eerst vredes
verdragen met ons zullen slui
ten". Begin stelde dat het Israëli
sche bombardement op de kern
reactor in Irak een legitieme
daad van nationale zelfverdedi
ging was waarvoor Israël zich in
het geheel niet hoeft te veront
schuldigen. „We zullen ons volk
verdedigen met alle middelen
die tot onze beschikking staan.
Als Irak de kernreactor weer zal
opbouwen zullen we daarop rea
geren", aldus de premier.
Begin deelde mee dat hij een per
soonlijke brief aan president Sa
dat had geschreven waarin hij
hem de noodzaak van de Israëli
sche actie had uitgelegd. De Is
raëlische premier toonde zich
vertoornd over het feit dat het
Amerikaanse State Department
de Israëlische actie veroordeeld
had zonder te wachten op zijn
brief aan president Reagan.
Alle Israëlische politieke partijen,
met uitzondering van de commu
nistische partij, toonden zich vol
lof over de wijze waarop de actie
was uitgevoerd. Oppositieleider
Perez weigerde zich uit te laten
over de politieke aspecten van de
actie omdat hij dit niet gepast
vond nu Israël al door de hele
wereld werd aangevallen. In een
verklaring namens de Arbeiders
partij viel oud-opperbevelhebber
Goer Begin persoonlijk aan.
Goer zei dat het optreden van
Begin niet altijd even bezonnen
DEN HAAG (ANP) - Tal van door
de Europese Commissie opge
stelde en door het Europese Par
lement goedgekeurde richtlijnen
ter bescherming van het milieu
blijven bij de raad van milieumi
nisters liggen. De richtlijnen
worden door de lidstaten dik
wijls niet of nauwelijks ten uit
voer gebracht. Niet één Europe
se milieurichtlijn wordt tijdig en
volledig door de aangesloten lan
den overgenomen.
Het Nederlands lid van de socialis
tische fretie in het Europees par
lement, H.J. Muntingh, kondig
de gisteren aan in de Europese
volksvertegenwoordiging een
debat uit te lokken. Hij wil daar
mee proberen een eind te maken
aan deze volgens hem onhoudba
re toestand, vooral omdat er dik
wijls duidelijk sprake is van poli
tieke onwil.
In de milieuraad bereiken de mi
nisters lang niet altijd overeen
stemming over een voorgestelde
milieurichtlijn. Sommigen vin
den de richtlijn veel te ver gaan,
een enkeling niet ver genoeg.
Een ander, die economische
schade van een bepaalde richt
lijn vreest, neemt de industrie en
handel in eigen land in bescher
ming en weigert zijn fiat aan het
voorstel te geven.
Het gevolg van de onenigheid is
dat het voorstel terzijde wordt
gelegd. Dikwijls blijft de richtlijn
volgens de heer Muntingh dan
lange tijd liggen. Zo is er onnodi
ge vertraging ontstaan bij de on
derhandelingen over richtlijnen
ten aanzien van de kwaliteit van
het oppervlaktewater, omdat En
geland blijft vasthouden aan een
kwaliteitsdoelstelling van het
water.
was. „L)e vergelijkingen die Be
gin met de Holocaust trekt zijn
overbodig. Juist de hysterische
toon veroorzaakt een gevoel van
onrust en een gebrek aan zelfver
trouwen bij de bevolking".
Goer, die intertijd het bevel had ge
voerd over de Entebbe-actie. zei
over informatie te beschikken
waaruit blijkt dat Israël ook tot
na de verkiezingen met deze ac
tie had kunnen wachten. Boven
dien, aldus Goer, zou het ver
standiger zijn geweest, ook ge
zien de situatie in Libanon en de
verkiezingsuitslag in Frankrijk,
als de regering eerst alle diplo
matieke wegen tot het einde toe
had geprobeerd. Ondanks deze
kritiek hadden de jubeltonen gis
teren de overhand. Op straat was
de actie het onderwerp van ge
sprek. Alle kranten prezen het
staaltje van machtsvertoon van
de Israëlische luchtmacht en
stelden zonder uitzondering dat
de actie volledig gerechtvaar
digd was.
Slechts hier en daar gingen voor
zichtige stemmen op dat de actie
alleen maar een tijdelijke oplos
sing vormt omdat de ontwikke
ling van kernwapens door de
Arabische staten niet te stuiten
is. Vast staat dat premier Begin
en zijn Likoed-partij met deze ac
tie hun kansen op een verkie
zingsoverwinning aanzienlijk
vergroot hebben.
Israël heeft gisteren secretaris-ge
neraal Waldheim van de Verenig
de Naties ervan beschuldigd be
vooroordeeld te zijn bij zijn ver
oordeling van de Israëlische
luchtaanval op de Iraakse kern
centrale. Waldheim reageerde
daar verrast op en liet in een ver
klaring weten dat het zijn "recht
en plicht" was bij zo een belang
rijke kwestie van zich te laten ho
ren.
In een persverklaring liet de Israë
lische ambassadeur bij de VN,
Yehuda Blum, weten dat Wald
heim "iedere schijn van onpartij
digheid die zijn functie van hem
eist, heeft opgegeven". Wald
heim heeft het zich opnieuw ver
oorloofd een te vroeg oordeel uit
te spreken over een uiterst inge
wikkelde zaak, aldus Blum.
Een woordvoerder van Waldheim,
die op het ogenblik een bezoek
aflegt in Japan, reageerde verrast
op de aantijgingen. Hij zei dat de
Israëlische actie een ernstige be
dreiging kan vormen voor de
handhaving van de internationa
le vrede en veiligheid, waarvoor
de secretaris-generaal op basis
van het VN-handvest verant
woordelijkheid draagt.
De Israëlische ambassadeur riep in
een eerdere brief aan Waldheim
op tot het organiseren van een in
ternationale conferentie over de
vorming van een kprnwapenvrije
zóne in het midden oosten.
PAKISTAN - In een Pakistaans vluchtelingenkamp bukt een Afghaanse vluchteling zich om een zak graan
in ontvangst te nemen, deel van een Westduitse schenking. De Afghaan woont met 93.000 landgenoten in het
Pakistaanse Mera Berakai vluchtelingenkamp.
Tijdens verboden demonstratie
TEHERAN (UPI) - Revolutionaire
gardisten hebben gisteren in Te
heran met schoten in de lucht en
traangas duizenden volgelingen
van president Abolhassan Bani-
Sadr uiteen proberen te drijven
die een verbod op marsen ne
geerden en vochten met hun fa
natieke mohammedaanse tegen
standers.
Volgens ooggetuigen werden tien
tallen mensen gewond, onder
wie een aantal door messteken,
en moesten velen naar zieken
huizen worden vervoerd.
Maandag was in Teheran ook al ge
vochten tussen aanhangers van
Bani-Sadr en mohammedaanse
fundamentalisten, naar aanlei
ding van de sluiting van de
spreekbuis van de president, het
dagblad "Islamitische revolu
tie". Maandag kwam het blad uit
LONDEN De Saoedische koning Chaled rechts)
brengt op het moment een bezoek aan Groot-Brittan-
nië. Hij en diverse leden van zijn gevolg werden gis
teren op Buckingham Palace ontvangen door konin
gin Elisabeth middenen haar echtgenoot prins Phi
lip (links)
met een "ondergrondse editie.
Het niet verschijnen gistern wek
te bij sympathisanten woede.
Aan de betoging werd deelgeno
men door 15.000 mensen, die met
Bani-Sadr's portret door de stra
ten liepen, enkele uren nadat de
justitie alle betogingen had ver
boden, een verbod dat bij herha
ling door radio-Teheran werd
omgeroepen.
Bij de gevechten tussen beide
groeperingen werden messen en
stokken gebruikt.
Aan de betogingen werd deelgeno
men door leden van de linkse
Mohammedaanse organisatie
Moedjahideen Chalq, die - al
thans op dit ogenblik - voor Ba
ni-Sadr is.
De betogingen van gisteren waren
een reactie op die van maandag
avond door de fundamentalisten
die "dood aan Bani-Sadr" had
den geroepen en foto's van de
president hadden verscheurd.
ORTON GROVE. ILLINOIS
Het dorp Morton Grove in
de Amerikaanse staat Illinois
is de eerste gemeente in de
Verenigde Staten geworden
dat de handel in en het bezit
van handvuurwapens heeft
verboden.
De gemeenteraad van Morton
Grove nam het verbod op
handel in handvuurwapens
aan met 5 tegen 1 en het bezit
ervan met 4-2 stemmen
Gemeentewoordvoerder Neil
Cashman zei dat veel ge
meenten in Amerika de han
del in en het bezit van hand-
vuurwapens hebben willen
verbieden, maar dat het nooit
was gelukt.
De besluiten in Morton Grove
zijn onmiddellijk van kracht
geworden. Bezitters van
handvuurwapens hebben ne
gentig dagen de tijd gekregen
er zich van te ontdoen.
„Ernstig, maar niet hopeloos"
Met deze woorden heeft vak
bondsleider Lech Walesa de
bestaande toestand in Polen
deze week het best uitge
drukt. De waarschuwing van
de Sowjet-Unie aan Polen -
de Polen gaan niet zover om
het een ultimatum van het
Kremlin te noemen - is door
de leiders van de Poolse com
munistische partij als hoogst
ernstig opgevat
De Polen zien met de Russi
sche waarschuwing niet een
onmiddellijke interventie
van de Russen voor de deur
staan. Het is een onderdeel
van een groeiende Russische
campagne om de Poolse
communistische leiders te
dwingen de buitengewone
zitting van de Poolse commu
nistische partij die volgens
de plannen van 14 tot 18 juli
wordt gehouden, uit te stel
len.
De Russische campagne is ongeveer drie weken geleden, kort na
de moordaanslag op de paus en vóór de dood van de Poolse
kardinaal Stefan Wyszynski begonnen toen zich een reeks inci
denten voordeed waarbij Russische soldaten door Poolse bur
gers werden afgeranseld en Russische eigendommen werden
vernield. De zelfmoord of toevallige dood van de Russische con
sul in Poznan werd door de Russische pers gebruikt om te illu
streren dat er antisocialistische elementen in Polen aan het werk
zyn om het communistisch-marxistisch-leninistische systeem te
ondermijnen.
Tegelijkertijd bracht het hoofd van de Warschaupact-troepen. de
Russische maarschalk Koelikov, een onverwacht bezoek aan
Polen. Aangenomen wordt dat de Russische maarschalk intus
sen in Polen is teruggekeerd. Zijn eerste bezoek aan Polen viel
samen met de publicatie van een rapport, waarin de Poolse com
munistische leiding heftig werd bekritiseerd door een stalinisti
sche groep binnen de Poolse communistische partij, die zich het
Katowice-discussieforum noemt. De Polen hebben het forum
kortgeleden abrupt het zwijgen opgelegd.
De Sowjet-Unie heeft zich nu tot doel gesteld haar aanvallen
rechtstreeks op de kern van de Poolse communistische partij te
richten en geeist dat de Poolse communistische partij haar naar
de zin van het Kremlin de liberale koers wijzigt. En als dat niet
gebeurt, dan komen de Sowjet-Russische strategische commu
nistische lijnen, die door Polen lopen, in gevaar en zien de Rus
sen zich genoodzaakt in te grijpen om die te beschermen.
Het Poolse antwoord op de Russische dreigementen is tot dusver
helder en duidelijk. De dreiging van een staking is afgewend en
zowel de Poolse commmunistischc partij als de vrije onafhanke
lijke vakcentrale ..Solidariteit" hebben de rijen gesloten De eer
ste secretaris van de Poolse communistische party, Stanislaw
Kania, heeft onomstotelijk duidelijk gemaakt dat de Polen hun
zelfbeheersing niet zullen verhezen en niet bang zijn te gehoor
zamen. „De enige koers voor Polen is die van hervorming",
heeft hij verklaard. Kama's oproep aan het Poolse volk zyn ver
stand te gebruiken valt zeker niet in dovemansoren.
ANTON KOENE
BEIROET (DPA) - De speciale af
gezant van de Amerikaanse rege
ring voor het Midden-Oosten,
ambassadeur Philip Habib, is
gisteren in de Libanese hoofd
stad Beiroet zijn tweede pendel
in het Midden-Oosten begonnen
Zijn taak is te voorkomen dat Syrië
en Israël elkaar in de haren
vliegen over de opstelling van
Syrische luchtdoelraketten in de
Bekaa-vallei in Libanon.
Habib begon zijn tweede pendel
met een onderhoud met presi
dent Elias Sarkis van Libanon.
Na afloop wilde hij geen mede
delingen doen aan de per 1S 1
ren was hij in de Libanese hoofd
stad aangekomen en Synè, Israël
en Saoedi-Arabië staan nog op
zijn programma.
Nog vlak voor de aankomst van
Habib was in politieke kringen
in Beiroet de vrees ontstaan, dat
de Israëlische luchtaanval van
zondag op de reactor in Irak Ha-
bibs missie zou blokkeren.
De ambassadeur was twee weken
geleden naar Washington terug
gekeerd. na een eerste bemidde
lingsmissie van drie weken in Li
banon, Syrië, Israël en Saoedi-
Arabié.
De Israëlische luchtaanval op Irak
is van Israëlische zijde ook beti
teld als "signaal" aan Syrië, dat
Israël niet aarzelt geweld te ge
bruiken als het om de bescher
ming van zijn belangen gaat
Israël is nog steeds van plan om.
als Habibs bemiddelingspoging
geen resultaat oplevert, de Syri
sche raketstelhngen in Bekaa te
vernietigen Dcz»- stellingen ver
hinderen volgens Israël dat zyn
verkenningsvliegtuigen de be
wegingen van Palestijnse guer-
nlleros in Libanon volgen.
De Libanese regering heeft laten
weten dat zij vóór vernieuwing is
van het mandaat van Umfil, het
uit contingenten van negen lid
staten van de Verenigde Naties
bestaande vredesleger van de
volkerenorganisatie voor het
zuiden van Libanon. De man
daatskwestie sis gezet op de
agenda van de volgend eweek, zo
werd gisteren in Beiroet verno-
Unifil bestaat uit zesduizend mili
tairen, momenteel onder het op
perbevel van de Ierse generaal
William Callaghan. Het vredesle
ger werd in maart 1968 ingezet,
toen het Israëlische leger zich uit
het zuiden van Libanon terug
trok. Israël heeft echter in tegen-
I lling tot het besluit van de
V N. het eigenlijke grensgebied
niet aan Umfil overgedragen,
maar aan nauw met Israel sa
menwerkende dissidente rechtse
Libanese troepen onder majoor
Haddad
Taak van Unifil is Palestijnse vry-
heidstrijders uit het gebied weg
te houden en er het gezag van
Beiroet te herstellen.
BRUSSEL (GPD) - In België
dreigt een politieke crisis over de
Voerstreek. De Waalse socialis
ten stelden de toekomst van dit
gebied (ten zuiden van Neder
lands Limburg) onverwacht en
provocerend aan de orde. Ze wil
len dat gepraat wordt over even
tuele aansluiting van de Voer bij
Wallonië. Voor de Vlamingen, in
en buiten de regering, is dat on
aanvaardbaar.
De sfeer in de rooms-rode coalitie
van premier Marc Eyskens die
toch al slecht was, is nu grondig
bedorven. Voor de Vlaamse
christen-democraten en socialis
ten is de actie van de Waalse so
cialistische partg een doelbe
wuste provocatie. Dne Waalse
socialistische ministers beplei
ten in enkele dagen t|jds nieuwe
onderhandelingen over de toe
komst van de Voerstreek.
Vertrouwensmotie
Een politiek schandaal, oordeelde
partijvoorzitter Leo Tindemans
van de Vlaanse christen-demo
craten (CVP), de grootste coali
tiepartij Premier Eyskens (CVP)
wil vandaag van de Waalse socia
listenleider Spitaels horen of
diens party het regeerakkoord
nog onderschryft. Daarin wordt
over de Voerstreek niet gerept.
Desnoods wil Eyskens het parle
ment om een vertrouwensmotie
«H| l
Minister van justitie Moureaux
was de eerste Waalse socialisti
sche bewindsman die een nieuw
gesprek eiste over de Voer - altijd
een teer punt voor de Vlamin
gen. Hy werd door Eyskens in
een kabinetsvergadering op zijn
nummer gezet Maar twee dagen
later kreeg Moureaux spectacu
lair steun van zyn collega van
binnenlandse zaken Busquin En
op pinkstermaandag maakte de
minister van het Waalse gewest
Dehousse een demonstratieve
wandeling in de Voerstreek
De Waalse socialisten hebben in
het kabinet al verscheidene sla
gen thuisgehaald. De Vlaamse
ontevredenheid over het rege
ringsbeleid is groots en bereikt
nu een hoogtepunt met de nieu
we rel over de Voer. De bedoe
ling van do Waalse- socialisten is
niet geheel duidelijk Het is deels
een manoeuvre om de aandacht
af te leiden van de btw-verhogm-
gen die op 1 juli van kracht wor
den. beweert de liberale opposi
tie Ook is er sprake van een po
ging om de Waalse christende
mocraten (PSC) verder te ver
zwakken. De PSC is intern ver
deeld nadat onlangs bleek dat de
rechterpartyvleugel jarenlang
geld had gegeven aan een fascis
tische jeugdorganisatie.
