Plan voor 17.000 windmolens
Statiegeld inzet conflict
Hoeveel gras
eet een koe?
Verkoop Asselbergs onzeker
buitenlander
nog steeds
kwetsbaar"
Beurs Amsterdam
EHmr
marktberichten
Ambitieuze opzet kost 250 miljoen gulden
sHr i II
lp?" 4? -Is
DONDERDAG 4 JUNI 1981
Hormonen
Aan alle onduidelijkheid die er mo
menteel bestaat over de hormo
nenkwestie moet zo snel moge
lijk een eind komen. Dat zei
A.J.L. Schopman van de Ko
ninklijke Nederlandse Boeren-
en Tuinders Bond (KNBTB) gis
teren in de bestuursvergadering
van het Landbouwschap in Den
Haag, naar aanleiding van het
onderzoek naar het hormonenge
bruik bij slachtvee.
Volgens Schopman is er sprake
van een chaos in de rechtspraak
en weten de betrokkenen niet
waar ze aan toe zijn.
Uitvoer
De Nederlandse uitvoer is in net
eerste kwartaal van dit jaar in
omvang met vijf procent achter
uitgegaan ten opzichte van de
betrekkelijk grote uitvoer in het
eerste kwartaal van 1979. Dit
heeft het ministerie van econo
mische zaken aan de hand van
voorlopige gegevens van het cen
traal bureau voor de statistiek
meegedeeld.
Olie (1)
In kringen van afnemers van Mexi
caanse ruwe olie in de Verenigde
Staten is gisteren vernomen dat
Mexico zijn exportprijs op 1 juni
met vier dollar per vat van 159
liter heeft verlaagd. Volgens de
zegslieden heeft de Mexicaanse
nationale oliemaatschappij, Pe-
mex, de directies van verschei
dene Amerikaanse oliemaat
schappijen telefonisch van de
prijsverlaging in kennis gesteld.
Slapte
Eén op de vijf internationale weg
vervoerders in ons land heeft in
het eerste kwartaal van dit jaar
een of meer vrachtwagens stilge
zet in verband met de zeer slech
te situatie bij het goederenver
voer op de weg. Voorzitter D.
Hooykaas van de vervoersorga
nisatie NOB-wegtransport zei dit
gisteren in Apeldoorn.
Ontwikkelingshulp
De 67e wereldarbeidsconferentie
in Genève is gisteren begonnen
met een beroep op de industrie
landen om meer hulp te geven
aan de ontwikkelingslanden. De
driedaagse bijeenkomst wordt
bijgewoond door afgevaardigden
van regeringen, werkgeversorga
nisaties en vakbonden uit bijna
alle 145 lidstaten van de Interna
tionale Arbeidsorganisatie (ILO),
een instelling van de Verenigde
Naties.
De meest prominente afgevaardig
de is de leider van de Poolse vak
bond "Solidariteit", Lech Wale
sa. Hij zal de conferentie vrijdag
toespreken.
Staal
Estel Hoogovens heeft vorig jaar
5,0 miljoen ton ruwstaal gepro
duceerd tegen 5,5 miljoen ton in
1979. Door die productievermin
dering is het bedrijf twee plaat
sen gezakt tot 24ste op de lijst
van staalproducenten van het in
ternationale IJzer- en Staalinsti-
tuut (HST) in Brussel. De Duitse
tak van Estel, Hoesch, zag de
productie verminderen van 6,0
tot 5,2 miijoen ton, en die onder
neming zakte van de 20ste naar
de 23ste Dlaats.
Olie (2)
De president van het Saoedische
monetaire bureau (centrale
bank), Abdul Aziz Alquraishi,
verwacht dat Saoedi-Arabië en
andere landen van de OPEC hun
olieproductie zullen verminde
ren als Iran en Irak hun oorlog
beëindigen en meer olie gaan uit
voeren. Hij zei dat gisteren in
Lausanne, waar hij een monetai
re conferentie van de Ameri
kaanse Bankiersvereniging bij
woonde. Het huidige overschot
op de wereldmarkt voor ruwe
olie zal naar zijn mening vóór
1985 verdwenen zijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling 3 juni: andijvie 24-33, spitskool
58-72, bospeen II 56-1,82, waspeen A
II per kist 47,10-54,-, prei per kg A
2,06, B 61-60, radijs (bos) 18. sla (na
tuur) I 36-28. II 0.15-0.16. spinazie
77-82. bosuien 0,17-32, peterselie
(krul) 87-92, bloemkool 6 per bak I
2,37-2,40, 8 I 1.95.
Milieudefensie boos op winkels
AMSTERDAM (GPD) - De vereni
ging Milieudefensie vindt het on
toelaatbaar dat de Nederlandse
levensmiddelenwinkels wèl een
miljoen gulden willen uittrekken
voor een voorlichtingscampagne
over glasbakken, maar dat de
winkels daaraan de voorwaarde
verbinden dat minister Ginjaar
de huidige statiegeldregeling
niet uitbreidt.
De milieuorganisatie vindt dat de
levensmiddelenwinkels (ver
enigd in het Centraal Bureau Le
vensmiddelenhandel CBL) over
de grens gaan door de bewinds
man op deze manier onder druk
te zetten.
De strijd rond de verpakkingspro-
blematiek is in alle hevigheid
losgebarsten, nu minister Gin
jaar op het punt staat een beslis
sing te nemen over het opnieuw
invoeren van de retourfles. Op
dit moment bestaat dat systeem
al voor flessen met koolzuurhou-
AMERSFOORT (ANP) - Bui
tenlandse werknemers wor
den nog steeds gediscrimi
neerd. Hun positie in de Ne
derlandse maatschappij blijft
kwetsbaar. Zij zijn gebrekkig
gehuisvest, worden vaker
met werkloosheid geconfron
teerd en zij zijn vaker ziek.
Dit zei de secretaris van het
CNV (Christelijk Nationaal
Vakverbond) vandaag op een
jaarvergadering van de Ne
derlandse Maatschappij voor
Nijverheid en Handel in
Amersfoort. Volgens Hofste
de worden buitenlanders in
de bedrijven nog steeds on
dergeschikt geacht aan Ne
derlandse werknemers en
krijgen buitenlanders de
mindere baantjes. Ook de
promotiekansen zijn kleiner.
Hofstede stelde dat discrimina
tie in de bedrijven werd
bevorderd door de houding
van de overheid. Als voor
beeld noemde hij de discri
minerende artikelen in de
wet arbeid buitenlandse
werknemers. Ook wees hij in
dit verband op de steeds op
laaiende discussies in de poli
tiek over "te veel buitenlan
ders in ons land" en de wei
nig zorgvuldige bewoordin
gen die bewindslieden voor
radio en tv gebruiken als het
gaat om de verschillende
groepen nieuwe landgeno
ten.
Discriminatie in de bedrijven
kan worden tegengegaan, zei
Hofstede, door een bewust
wordingsproces, gericht op
politieke partijen en over
heid, door anti-discriminatie
artikelen op te nemen in de
cao's, door de ondernemings
raad te belasten met het toe
zicht, en door buitenlandse
werknemers te stimuleren
actief mee te doen aan het
werk in de ondernemings
raad, werkoverleg bedrijfsle-
dengroepen en andere
bondsafdelingen.
Goede arbeidsverhoudingen,
aldus Hofstede, kunnen wor
den bevorderd door meer re
kening te houden met de spe
cifieke behoefte en eigen cul
tuur van de "nieuwe Neder
landers". Een moslim heeft
niet zoveel behoefte aan vrij
af met behoud van loon tij
dens Pasen of Pinksteren,
maar hij wil wel graag Offer
feest en Suikerfeest vieren.
In cao's dienen dergelijke za
ken op korte termijn te wor
den geregeld.
dende dranken en voor bierfles
jes. Ginjaar en de Tweede Kamer
voelen veel voor uitbreiding om
de hoeveelheid wegwerpver
pakkingen terug te dringen en
zodoende de afvalstroom in te
dammen.
Het CBL, dat het grootwinkelbe
drijf en de detailhandel vertegen
woordigt. is tegen het statiegeld
systeem. De winkels verwerken
nu ongeveer twee miljard flessen
per jaar. Dat is de grens. De sta
tiegeldregeling zet de bedrijven
voor grote problemen, aldus het
CBL. Zo is er geen ruimte om de
extra hoeveelheid flessen op te
slaan en heeft een statiegeldrege
ling een kostenverhoging tot ge
volg.
De vereniging Milieudefensie is
daarentegen een groot voorstan
der van de retourfles. Twee
maanden geleden startte de
milieuorganisatie de actie 'pak
de fles'. Vooralsnog is de actie
toëgespiksiop ue veipaAKing van
melk en melkprodukten. Vol
gens milieudefensie heeft de ac
tie al resultaat gehad. Na een ja
renlange daling van het aandeel
van de flessenmelk ten opzichte
van die in het pak, steeg het de
afgelopen tijd enigszins. Woord
voerders van Milieudefensie wij
zen erop dat de Nederlandse
melkorganisatie de actie enthou
siast steunt, mede om redenen
van klantenbinding. Het argu
ment van het CBL dat er geen
ruimte voor retourflessen is.
wordt dan ook niet erg overtui
gend gevonden.
Het CBL wil geen statiegeldrege
ling, maar toont zich bereid om
eraan mee te werken dat de een
malige glasverpakking weer op
nieuw gebruikt kan worden.
Daarvoor zou de glasbak meer
bekendheid moeten krijgen. De
consumenten kunnen dan fles
sen en glazen potjes in een con
tainer gooien, opdat ze gesmol
ten kunnen worden om vervol
gens als grondstof te dienen voor
glazen verpakkingsmateriaal
Adjunct-directeur mr. M. J. Roos
van het CBL gelooft niet dat het
laakbaar is om alleen maar de
glasbak te willen propageren als
er geen statiegeldsysteem komt.
Hij vindt het zelfs heel logisch.
Als de minister uitbreiding van
de retouremballage verplicht
stelt, is er doodeenvoudig geen
glas voor de glasbak, stelde hij.
Roos vindt de glascontainer een
goed alternatief. Het CBL is
voorts van plan om terughou
dend te zijn met het maken van
reclame voor het eenmalige ka
rakter van een bepaalde verpak
king.
Het ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne deelde
desgevraagd mee dat zal worden
vastgehouden aan de plannen
om de retourfles op op grotere
schaal in te voeren
WAGENINGEN (ANP) - De twee miljoen melkkoeien in ons land
kunnen met minder bij voedering toch evenveel of zelfs meer
melk produceren als zij op het juiste moment op of van het land
worden gehaald. Tot die slotsom komt ing. J. Megs van het Insti
tuut voor Veevoedingsonderzoek in Lelystad
Meijs ontwikkelde daar een methode, waardoor voor het eerst vrij
nauwkeurig kan worden vastgesteld hoeveel gras de koeien in
een weide opeten Dat was tot nu toe nauwelijks uit te rekenen
De veeboeren doen er volgens Meijs goed aan hun koeien uit het
land te halen voordat het helemaal is afgegraasd. Het gras groeit
beter als het vee bgtgds uit de wei wordt gehaald. De boeren
krijgen zodoende een betere tweede grasopbrengst, die in de
stal aan de dieren kan worden gevoerd.
De grasopname door koeien is volgens Meijs nauwkeurig vast te
stellen door een stukje weiland voor en na de weiding te maaien
en het gemaaide gras te wegen. Uit het verschil is de hoeveel
heicl door de koeien opgenomen gras te berekenen. Bg deze
methode wordt rekening gehouden met de groei van het gras
tgdens de weidingsperiodc.
Ing. Meijs heeft zijn onderzoek en de resultaten ervan beschreven
in een proefschrift waarop hg gisteren aan de Landbouwhoge
school in Wageningen promoveerde.
VELDHOVEN (GPD) - Nederland
krijgt, als de plannen van het
Energie Centrum Nederland
(ECN) doorgaan, nog vóór het
jaar 2000 in totaal 17.000 wind
molens.
Nog deze maand zal het ECN bij de
m^pister van economische zaken
voorstellen indienen voor een
vervolg op het nationaal onder
zoekprogramma windenergie.
De minister moet namelijk geld
beschikbaar stellen voor de uit
voering van het ambitieuze ECN-
plan.
Met het onderzoek- en ontwikke
lingsprogramma dat het ECN wil
uitvoeren is een bedrag gemoeid
van naar schatting ruim 250 mil
joen gulden. Dr. F. P. Sens van
het ECN zei dat gisteren tijdens
het nationaal windenergiecon
gres 1981 in Veldhoven.
Het voorgestelde programma valt
uiteen in de volgende onderde
len: de bouw van een kleine win
denergiecentrale met een capaci
teit van tien Megawatt als proef
project; daarnaast het starten
van een studie over bouw van
een windturbinepark op zee en
tenslotte de creatie van een
proefproject met kleine windmo
lens van uiteenlopende types.
Dit laatste project zal ertoe moeten
leiden dat er in Nederland in het
jaar 2000 zo'n 15.000 windmolens
met een gemiddelde capaciteit
van 30 kilowatt per turbine zul
len draaien, zodat het totale geïn
stalleerde vermogen in dit gede
centraliseerde project 450 Mega
watt zal bedragen. Dat is onge
veer evenveel als het vermogen
van een gemiddelde conventio
nele elektriciteitscentrale. Daar
naast acht het ECN het haalbaar
windparken in te richten met in
totaal 2000 windturbines met een
vermogen van één Megawatt elk.
Als dót project slaagt, leveren die
turbines evenveel energie als
drie conventionele elektriciteits-
centrale's.
Of de doelstelling van het ECN zal
worden gehaald, hangt ook af
van de mate waarin de industrie
op de plannen inspeelt. Tgdens
het congres werden ten aanzien
van de rol van de industrie nogal
wat twgfels uitgesproken. W. J.
Lenstra van de stichting Energie
Anders, meende dat de overheid
met meer geld over de brug zal
moeten komen. In het algemeen
werd van de zijde van de onder
zoekers die zich met windener
gie bezighouden, aangedrongen
op meer steup. Voor de komende
twee jaar raamt het ECN de be
nodigde investeringen al op circa
90 miljoen gulden.
meest optimistische officiële ra
ming van de mogelijkheden die
windenergie ons land kan bie
den. In de Energienota van sep
tember 1979 wordt gesteld dat in
het jaar 2000 met windenergie
een besparing zou kunnen wor
den bereikt van een half tot een
miljoen ton olie per jaar, hetgeen
gelijk werd gesteld met een op
gewekt vermogen van 1500 tot
2500 Megawatt.
Een van de grote problemen bg de
invoering van windenergie is de
onbetrouwbaarheid van het
windaanbod. Daardoor kan niet
meer dan 650 Megawatt door
windenergie opgewekt vermo
gen in het elektriciteitsnet wor
den opgenomen. Dit omdat bij
het samenvallen van pieken in
de vraag met windstilte een plot
seling tekort aan energie zou
kunnen ontstaan.
Het opstarten van de conventione
le centrales om in zo'n plotseling
optredend tekort te voorzien,
duurt te lang om soelaas te kun
nen bieden. Het KNMI streeft
naar snellere korte-termijnvoor-
spellingen, waarbij het windaan
bod per uur kan worden aange
geven. Hiervoor moeten echter
nieuwe technieken worden ont
wikkeld, omdat de computer
voorspellingen zich niet voor dit
korte termijn werk lenen.
Wel werkt het KNMI aan een be
trouwbare windkaart, die eind
deze zomer zal verschijnen. Ook
is opdracht verleend voor het sa
menstellen van een windenergie-
atlas naar Deens model, die naast
meteorologische gegevens ook
cijfers op het gebied van de
windsnelheid zal bevatten.
VLISSINGEN - De jachtwerf "Frans Maas", die vorig jaar nog door de Middelburgse rei htbank failliet werd
verklaard, heefl dezer dagen een order in de wacht gesleept voor tien jachten, met een totale waarde van 3
miljoen gulden. Vijf ex-werknemers van "Frans Maas", onder leiding van F Maas. begonnen het bedrijf zelf
opnieuw, en wisten deze orders te verkrijgen. Op de foto: F Maas (links) met enkele medewerkers op een door
hen gebouwd jacht
Bonden oneens met massa-ontslag
Optimistisch
De doelstellingen van het ECN ko-
men overigens overeen met de
BERGEN OP ZOOM (GPD) - De
verkoop van de failliete ijzergie
terij Asselbergs Holland in Ber
gen op Zoom aan het Britse BMI-
concern staat plotseling weer op
losse schroeven. Een gesprek
tussen BMI, de curator en de
bonden is uitgelopen op een
compleet fiasco. De bonden von
den de plannen van BMI veel te
vaag en deels onacceptabel.
Daarop stapten de Britten op. De
bonden willen nu de hulp van
'Den Haag' inroepen om alsnog
tot zaken te komen.
Aanvankelijk stonden de vakorga
nisaties positief tegenover de
plannen voor de overname, maar
na het eerste gesprek met BMI
wordt daar heel anders over ge
dacht. BMI kon geen inzicht ge
ven in de toekomstplannen en
wilde de sociale positie van de
werknemers nogal drastisch ver
anderen. Dat was voor de bon
den -onaanvaardbaar. Zg kwa
men dan ook met tegenvoorstel
len die de BMI-vertegenwoordi-
gers op hun beurt niet eens in
overweging wilden nemen. Zon
der er verder woorden aan vuil te
maken, stapten de Britten op.
BMI is bereid 8,6 miljoen gulden te
betalen voor de Bergse ijzergie
terij. De Nederlandse overheid
heeft tot nu toe ruim 70 miljoen
gulden in het bedrijf gestopt om
het te helpen bouwen en open te
houden. Dat is met gelukt. In
april ging Asselbergs failliet. De
vakbonden waren uiterst gepi-
keerd over de opstelling van de
BMI-vertegenwoordigers.
BMI was van plan het hele perso
neel (nu nog zo'n 300 man) per 1
juli naar huis te sturen en in au
gustus te beginnen met een klei
ne honderd mensen. Die zouden
minder moeten verdienen dan ze
bij Asselbergs kregen. De bon
den kregen geen duidelijk ant
woord op de vele vragen die ze
stelden. Zo is niet duidelgk of
BMI van Asselbergs een filiaal
wil maken of dat het een zelf
standige onderneming wordt
Een voorstel van de bonden om de
verkoopsom te verlagen en de fi
nanciële ruimte die daardoor
vrijkomt te gebruiken voor de
verbetering van de rechtspositie
van de nieuwe werknemers wil
de BMI niet in overweging ne
men. De vakbonden hebben kri
tiek op het optreden van de cura
tor aan het ministerie van econo
mische zaken. Industriebond-be
stuurder H. Stehmann, meende
dat de curator in opdracht van
het ministerie teveel aandacht
heeft besteed aan de verkoopmo
gelijkheden en daarbij te weinig
heeft gelet op de belangen van
het personeel.
KNP
10,00b
Tokyo P
Japan Fund
1-rhman Corp.
Trrhnolocir 1
as>»
45.00
170,00
20.10
10.10
20.00
47.00
Sao
GOUD EN ZILVER
Goud: onbrw 39640 -
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - De mede
deling van de Westland-Utrvcht
Hypotheekbank, dat kostcnver
laging via een forse verminde
ring van het personeel om daar
mee tot een stijgende rentabili
teit te komen nodig is. heeft op
de beurs een schrikreactie te
weeg gebracht
In een sneltreinvaart ging de koers
van de bank omlaag naar 146
De andere grote hypotheekbank,
FGH, verloor tot het middaguur
bgna 1 op 53,20 De beurs lag
er verder over het algemeen niet
slecht bg. Zeer in trek was weer
eens Gist-Brocades, die spoedig
4 aan de koers toevoegde op
69.50.
KLM wen
IrrK pond u 4.24
werd ondermeer onder in
vloed van de stijgende dollar ook
snel 7 50 duurder op 140.50
Philips zette de stgging van de
afgelopen dagen onverdroten
stukken spoedig 90 .i nt hoger
van eigenaar op 25.10. Akzo
was vanmorgen zestig cent duur
der geworden op 24.80
lever 20 cent op 144 50 i
vens noteerde
18 10 De grote
wat verdeeld met
voorNMBop/ 151
