Polen rouwt na
dood kardinaal
COSMEIKA STIKT
Thatcher onverbiddelijk tegen IRA
Begin en Sadat
beraden zich
over Libanon
Spaanse politie
wist dat er iets
werd uitgebroed
Onlusten Zuid-Afrika nemen toe
Wyszynski invloedrijk primaat
Ex-premier
Forlani
formateur
VRIJDAG 29 MEI 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
De Britse premier Thatcher bracht gisteren een onverwacht bezoek aan
het Noordierse Belfast.
Tijdens verrassend bezoek aan Belfast
BELFAST (UPI/AFP) - De
Britse regering zal nooit
geweld, binnen of buiten
een gevangenis, erken
nen. Dit kondigde pre
mier Margaret Thatcher
gisteren aan tijdens een
verrassend bezoek aan
Belfast.
Mevrouw Thatcher deed haar
krachtige en onverzoenlijke aan
val op het illegale Ierse Republi
keinse Leger (IRA) en de honger
stakers in de Maze-gevangenis
tijdens een toespraak in het kas
teel Stormont, waar ze een lunch
had met de minister voor Noord-
Ierland Humphrey Atkins en lei
ders van de Noordierse gemeen
schap. De premier zei dat het
IRA wordt geconfronteerd "met
de mislukking van zijn oneervol
le zaak" en heeft verkozen "een
kaart te spelen die wel eens zijn
laatste zou kunnen zijn", de cam
pagne van hongerstakingen. "Zij
hebben hun geweld tegen zich
zelf doen keren via de hongersta
kingen in de gevangenis. Ze pro
beren te werken op het diepste
van de menselijke gevoelens -
medelijden als een middel om
spanning te scheppen en het
vuur van bitterheid en haat op te
'stoken", aldus mevrouw That
cher.
Nog terwyl ze sprak laaide in Lon
donderry opnieuw het geweld op
nadat een Britse soldaat twee
mannen had doodgeschoten en
een derde had gewond in de
rooms-katholieke wijk Brandy-
well. Volgens een woordvoerder
van het Britse leger schoot de
soldaat toen hij door vier gemas
kerde mannen werd aangevallen.
De voorlopige vleugel van het
IRA maakte later bekend dat het
twee mannen "in actieve dienst"
waren. Hun dood werd gevolgd
door gewelddadige incidenten,
vooral ook op de plaats van het
gebeurde waar een schotenwis
seling van zeker tien minuten
volgde tussen onbekenden en de
militairen. Verscheidene vracht
auto's werden omvergeworpen
en in brand gestoken en talrijke
molotow-cocktails en andere
projectielen naar de veiligheids
troepen gegooid.
Margaret Thatcher zei dat haar be
zoek aan de Britse provincie, het
derde in dne maanden, een ui
ting was van de verplichting die
de regering tegenover Noord-Ier-
land draagt. Ze citeerde een ver
klaring van paus Johannes Pau-
lus "dat geweld een misdaad is
tegen de mensheid, want het ver
nietigt de structuur van de ge
meenschap". "Het terrorisme
waarvan zijne heiligheid nu zelf
het slachtoffer is geworden is
hetzelfde als dat waaronder wij
in Noord-Icrland lijden Hi
Volgens Thatcher toont het "bere
kende cynisme" van de Provisio
nals aan dat hongerstakers voor
hen van groot nut zijn als ze dood
zijn in plaats van levend. Ze
juichte het besluit toe van Bren
dan MacLaughlin, die zijn hon
gerstaking opgaf wegens een
doorgebroken maagzweer.
De Britse premier maakt nog een
verrassende wandeling door het
belangrijkste winkelcentrum
van Belfast. Ze werd toegejuicht
door protestantse sympathisan
ten.-.
WARSCHAU (Reuter/UPI) - De primaat van de Poolse katholieke kerk, kardinaal Stefan
Wyszynski, is gisteren overleden. De 79-jarige Wyszynski leed aan maagkanker.
Het Poolse episcopaat maakte gis
termiddag via een communiqué
bekend dat de begrafenisplech
tigheid zal worden gehouden
zondag aanstaande, om 17.00 uur
(onze tijd). Er werd niet aangege
ven waar Wyszynski precies zal
worden begraven, doch in kerke
lijke kringen in Warschau kon
worden vernomen dat het waar
schijnlijk de Sint Jans-kathc-
draal wordt in de Poolse hoofd
stad.
Met het bekendworden van Wys-
zynski's overlijden brak gisteren
voor de 36 miljoen Poolse bur
gers een periode van rouw aan.
Als leider van de Poolse katho
lieke gemeenschap beschikte
Wyszynski over een bijna ongeë
venaarde invloed voor een pri
maat in een land van Oost-Euro
pa.
De Poolse staatsradio zond de ge
hele dag klassieke muziek uit,
kerkklokken galmden in het ge
hele land en de gelovigen drom
den samen om te bidden en de
laatste eer te brengen aan de
aartsbisschop. Duizenden trok
ken langs het stoffelijk overschot
van de kardinaal dat lag opge
baard in de audiëntiezaal van
zijn residentie. De kardinaals
hoed was bovenop de kist ge
legd. Mensen knielden, huilden,
legden bloemen of kusten de
kist.
Leiders van de Poolse kerk over
wogen gisteravond een misvie
ring te houden op het plein van
de overwinning in Warschau.
Dat zou dan pas de tweede keer
worden dat een dergelijke plech
tigheid daar plaatsvindt sinds de
communisten na de Tweede We
reldoorlog in Polen aan de macht
kwamen. De eerste keer was op
de eerste dag van de triomfante
lijke terugkeer van paus Johan
nes Paulus naar zijn vaderland in
juni 1979.
De paus betuigde gisteren zijn
deelneming met het overlijden
van Wyszynski en noemde hem
"een onvermoeibare pastor en
een onbevreesd getuige, van het
evangelie van Christus". In een
telegram, waarvan de tekst door
het Vatikaan was gepubliceerd
zei de paus dat hij "verenigd is in
droefheid en gebed met de gehe-
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - Premier Begin van
Israël en president Sadat van
Egypte zullen volgende week
donderdag voor topoverleg bij
eenkomen. De beide staatslieden
willen zich op initiatief van Be
gin beraden over de situatie in
Libanon en de toenemende Rus
sische inmenging in het Midden-
Oosten. De ontmoeting zal
plaatsvinden nabij de Israëlische
nederzetting Ofira in de noorde
lijke Sinaiwoestijn. Dit gebied
zal in het kader van het vredes
verdrag volgend jaar door Israël
worden ontruimd en aan Egypte
teruggegeven.
De instemming van Sadat komt
zeer onverwacht, aangezien
Egypte al vorige zomer had laten
weten pas na de verkiezingen in
Israël, die 30 juni plaatsvinden,
de topbesprekingen te willen
voortzetten. Een ontmoeting tus
sen Sadat en Begin zou namelijk
voor electorale doeleinden benut
kunnen worden. Om deze reden
zal Sadat eveneens een onder
houd hebben met de Israëlische
oppositieleider Peres.
ADVERTENTIE
Caravans, tientallen
modellen en
opbouwmaten.
f.E.C., Burstner.
Solifer en Dragonei
Grote keuze in
vouwwagens.
Tago, Settler. Camp-let. Marechalcn Skimper.
1 Groot en breed
/assortiment
caravanaccessoires/^^®
De kandidaat van de oppositionele
Arbeiderspartij voor buitenland
se zaken. Abba Eban, zei dat het
hinderlijk zou zijn te beweren
dat Begin dit initiatief had geno
men zonder ook aan de verkie
zingen te denken. Alles wat Be
gin deze dagen doet. aldus Eban,
is niet vrij van electorale overwe
gingen. Eban drong er bij de re
gering op aan de diplomatieke
weg te bewandelen inzake de ra
ketcrisis in Libanon.
De crisis heeft een kritisch sta
dium bereikt nadat de Ameri
kaanse bemiddelaar Habib
woensdag j.l. voor overleg naar
Amerika is teruggeroepen.
Na drie weken pendeldiplomatie
staan de beide partijen nog
steeds lijnrecht tegenover elkaar.
Isral eist verwijdering van de Sy
rische raketstellingen uit Liba
non; de Syrirs stellen hier niet
toe bereid te zijn. Het zwaarte
punt van de bemiddelingspogin
gen is intussen in feite verplaatst
naar de Saoedische hoofdstad
Riaad, waar een Panarabische re
geling wordt gezocht voor de si
tuatie in Libanon.
Ie kerk van ons vaderland en met
al mijn landgenoten". Wyszynski
was "onze geliefde broeder, een
grote zoon van de kerk en van
onze natie". Het telegram was ge
richt aan kardinaal Franciszek
Macharski, *vice-voorzitter van
de Poolse bisschoppenconferen
tie.
Invloed
Als primaat van de Poolse katho
lieke kerk gedurende bijna 33
jaar, was kardinaal Wyszynski de
geestelijke leider van een hele
generatie die opgroeide onder
een officieel atheïstisch commu
nisme, maar die weigerde te bre
ken met haar christelijk verle
den. Hij leidde zijn kerk door de
donkere dagen van stalinistische
vervolging toen hijzelf drie jaar
lang werd vastgehouden, maar
waarna hij toch uiteindelijk de
overwinning kon smaken met de
verkiezing van een Poolse paus.
De kerk steeg onder Wyszynski
ook tot een positie van ongeëve
naarde invloed, zeker gedurende
de arbeidsonrust van vorige zo
mer en het ontstaan van de vrije
vakbeweging Solidariteit.
De officiële media in Polen gaven
uiting aan het nieuwe klimaat
van eerbiediging en vreedzame
coëxistentie tussen kerk en staat
in Polen door Wyszynksi te prij
zen als een groot patriot en lei
der. In een "in memoriam" van
het persbureau PAP werd ge
zegd dat de hele Poolse natie
diep is getroffen door droefheid
en smart. Met een openlijke ver
wijzing naar de periode dat de
kardinaal werd vastgehouden in
een klooster op een heuvel bij
Komancza, heette het dat Wys
zynski een man was van gema
tigdheid en wijsheid. "Zijn pos
tuur en zijn activiteit gaven hem
een groot prestige 'en gezag, zo
wel in binnen- als in buitenland",
aldus PAP. In bijzonder moeilij
ke tijden voor de Poolse natie en
de staat, zowel in verleden als he
den, was hij de vertolker van een
oprecht oordeel".
Het was duidelijk een verwijzing
naar de sleutelrol die Wyszynski
speelde in het aanvaarden van
een gematigd standpunt door de
vakbeweging Solidariteit toen
deze in maart een algemene sta
king had aangekondigd die
rampzalig voor Polen had kun
nen zijn. De leider van Solidari
teit, Lech Walesa, die de kardi
naal vaak ontmoette, zei dat Wys
zynski de enige echte en grote
persoonlijkheid was die hij ooit
had ontmoet.
Wyszynski laat in Polen een ver
enigde, krachtige en van zelfver
trouwen stralende kerk achter.
Maar kennelijk geen opvolger
van hetzelfde postuur als hijzelf.
Kardinaal Wyszinski bezocht zijn landgenoot paus Johannes Paulus 2 in Rome. kort nadat hij tot hoofd i
katholieke kerk was gekozen.
Bh agwan gaat
verhuizen van
Poona naar
Himalajadal
NIEUW DELHI (DPA) -
Moyoga Laxmi, de woord
voerster van de Indiase goe
roe Bhagwan Shree Raj-
neesh, heeft gisteren tegen
een verslaggever van het
Westduitse persbureau DPA
gezegd dat de Ashram (leef
gemeenschap) van Bhagwan
in Poona gaat verhuizen en
dat die verhuizing vóór eind
juni voltooid zal zijn.
Moyoga Laxmi zei alleen dat de
leefgemeenschap naar een
"wonderschone plaats" in
het noorden van India gaat.
Volgens in Nieuw Delhi cir
culerende geruchten zal de
nieuwe Ashram gevestigd
worden in een dal van de Hi-
maléga bij de stad Simla in de
Indiase staat Himachal Pra-
desj.
Mevrouw Laxmi sprak voorts
de geruchten tegen dat Bhag
wan Shree Rajneesh ziek is.
De goeroe communiceert
sinds 1 mei alleen maar stil
zwijgend met zijn discipelen.
(van onze correspondent Gerrit-
Jan Hoek)
MADRID - Aan alle ongerijmdhe
den rond de overval op de Banco
Central in Barcelona is gisteren
een nieuwe tegenstrijdigheid
toegevoegd. Naar nu bekend ge
worden is, was de Spaanse poli
tie al ruim vóór de overval op de
hoogte dat er iets uitgebroed
werd.
Op 13 mei - dus tien dagen voor de
overval - seinde de Franse politie
de Spaanse collega's in dat in het
Zuid franse Perpignan een terro-
ristencommando gesignaleerd
was, bestaande uit „Spanjaarden
van onbekende ideologie". Het
aanvankelijke vermoeden was
dat dit commando op 19 mei een
aanslag wilde uitvoeren op de
strafgevangenis van Figueras.
Toen dit loos alarm bleek, verslap
te de aandacht van de Spaanse
politie, waarna het commando
ongehinderd Spanje kon bin
nenglippen. Sinds maandag zijn
totaal negen leden
treem-rechtse organisaties gear
resteerd in verband met de ge
beurtenissen in Barcelona. Van
hen zijn er inmiddels al weer
twee vrijgelaten.
Onder de arrestanten bevindt zich
Jorge Mota, een voormalig voor
man van de Madrileense jeugd
beweging Cedade. Deze organi
satie kwam eind april in het
nieuws omdat ze in diverse pro
vinciale bladen rouwadverten
ties plaatsten ter nagedachtenis
van de dood van Adolf Hitler.
Naarmate het weekeinde nadert,
neemt de spanning in Spanje toe.
De ontdekking van een tunnel in
de buurt van het traject voor de
militaire parade in Barcelona
van aanstaande zondag werpt
nieuwe olie op het vuur. In poli
tieke kringen vreest men een
nieuwe spectaculaire geweld
daad gericht tegen het leger en
bedoeld om de Spaanse strijd
krachten tot interventie te provo-
ROME - Na twee dagen van be
raad heeft de Italiaanse presi
dent Sandro Pertini gisteren aan
de afgetreden premier Arnaldo
Forlani de opdracht gegeven een
nieuwe regering te vormen. For
lani werd dinsdagmorgen ge
dwongen het ontslag van zijn ka
binet in te dienen, toen zijn so
cialistische regeringspartness
weigerden genoegen te nemen
met het ontslag. Van drie minis
ters, deze waren genoemd in ver
band met de Vrijmetselaarsloge
P-2, een organisatie waarvan
sommige leden worden verdacht
van deviezensmokkel en andere
strafbare fettafl
Voor socialistenleider Bettino Cra-
xi was het ogenblik aangebroken
om het hele regeringsprogram
ma on do samenstelling van hot
kabinet opnieuw te bezien. On
middellijk na het aftreden van de
regering spraken twee socialisti
sche ministers van de noodzaak
het premierschap toe te vertrou
wen aan een socialist. Hiertegen
tekenden de christen-democra
ten dadelyk protest aan. waar
door Craxi wel werd gedwongen
in te binden bij zijn advies aan
president Pertini. Als hü tegen
de uitdrukkelijke wil van de
christen-democraten al in eerste
instantie het premierschap voor
zichzelf of een van zijn partijge
noten had opgeist, waren kame
rontbinding en vervroegde ver
kiezingen vrijwel onvermijdelijk
geworden.
Het socialistisch partijbestuur nam
gisteren een resolutie aan, waar
in de eis werd uitgesproken, dat
„de regering een zichtbare uiting
moet geven aan een nieuwe
koers in de Italiaanse politiek
Het laat zich niet aanzien, dat de
juist afgetreden premier aan de
ze eis kan voldoen In zijn Verkla
ring na de voorlopige aanvaar
ding van de formatie-opdracht
sprak hg zelfs nadrukkeluk van
„continuiteit" met het vorige ka
binet en sprak hij de wens uit,
dat de huidige vicrpartijencoali-
tie zal worden voortgezet en
eventueel kan worden uitgebreid
met de liberalen
Forlani denkt maandag met de ei
genlijke formatie-onderhande-
UPO te beginnen. Als die
mochten mislukken, komt presi
dent Pertini opnieuw voor de
vraag uit welke partij hu een for
mateur moet kiezen. Of de kan
sen van de socialisten dan geste
gen zullen zijn, zal pas blijken uit
het verloop van de komende be
sprekingen
WSASSENHEIM
Tevlingcrlaan 7-1
tel 02522 12597
CARAVANS kxv. Oók in Barendrccht
Klst/Amcrongen.
Bomaanslag
in Parijs
PARIJS (AFP Reuter) - Voor het
Armeens cultureel centrum in
het westelijk deel van Parijs is
gisteren een bom ontploft. De
ontploffing kostte het leven aan
de concierge van een naburig ge
bouw, aldus de Parijse politie.
Een pakje dat hij voor de deur
van het cultureel centrum had
opgepakt, ontplofte in zijn han
den.
Niemand heeft zich tot nu toe voor
de aanslag verantwoordelijk ge
steld. Een radiocommentator zei
dat de aanslag mogelijk een
wraakaktie is van een rechtse
Turkse groepering na een groot
aantal aanslagen van Armeense
verzetsgroepen de afgelopen ja
ren onder meer op Turkse diplo
maten. Hel was gisteren precies
63 jaar geleden dat de republiek
Armenië werd gevormd die twee
jaar later door Rusland werd
geannexeerd.
JOHANNESBURG - De onlusten
in Zuid-Afrika nemen de laatste
dagen vooral tqe doordat linkse
en rechtse studenten openlijk
met elkaar op de vuist gaan of
met de politie slaags raken. Het
wervingsbureau van het Zuid-
afrikaanse leger in Durban werd
getroffen door een zware ontplof
fing. In Kaapstad en Johannes
burg vonden demonstraties
plaats. De politie antwoordde
met een huiszoeking in het oecu
menisch bureau Diakonia in Dur
ban en arresteerde 48 demon
stranten in Kaapstad.
Voor de derde achtereenvolgende
dag stonden links-liberale en
rechts georienteerde studenten
aan de universiteit van de Witwa-
tersrand tegenover elkaar, toen
speciaal opgeleide eenheden van
de Zuidafrikaanse politie tussen
beide kwamen. De tweehonderd
politiemannen in camouflage-
unilormen stonden onder bevel
van brigadier Theun Swanepoel,
die wegens zijn hardhandig op
treden „de rooie Rus" wordt ge
noemd. Hij waarschuwde de stu
denten dat de bijeenkomst vol
gens een wet ter bestrijding van
onlusten illegaal was en dat zu al
len gearresteerd waren. Dit werd
uiteindelijk met gejoel, gelach en
geschreeuw beantwoord. De po
litie. die met gummistokken was
bewapend, nam honderden pam
fletten in beslag.
Intussen ontplofte gisteren in de
vroege ochtenduren in het cen
trum van Durban een bom nabij
het w.rvingsbureau van het
Zuidafrikaanse leger. Door de
ontploffing werd enorme mate
riële schade aangericht, die op
honderdduizenden rand (orige-
veer een miljoen gulden) wordt
geschat. De explosie werd tot op
een afstand van twaalf kilometer
gehoord en vernielde verschillen
de winkels in het centraal gele
gen winkelcentrum. In de namid
daguren maakte de politie be
kend dat zu naar aanleiding van
deze ontploffing spoedig enige
arrestaties hoopt te verrichte-
De minister van politie, Louis Ie
Grange, waarschuwde dat thans
„beledigingen van de Zuidafri
kaanse vlag" niet meer geduld en
hard gestraft zullen wordén. Met
name aan de universiteit van de
Witwatersrand hadden studen
ten de Zuidainkaanse vh|
scheurd en verbrand.
Aan sommige muren in het cen
trum van Johannesburg zjjn in
middels leuzen te lezen zoals
„Blanke republiek Nee. Volks
republiek J.i In de binnenstad
probeerden studenten eveneens
tegen de viering van het repu
bliek feest te protesteren Zu wer
den echter spoedig door de poli
tie uiteengejaagd In kaapstad
werden 48 studenten gearres
teerd toen zij daar met een de
monstratie tegen de republiek
voor het hotel begonnen waar op
dat ogenblik een internationaal
vleescongres plaatsvond
(ADVERTENTIE)
De praktijken van een cosmeiica-gigant.
Over Avon consulentes, wetsontduiking
en andere onwelriekende zaken. Onfris is
ook de verloedering van mensen, creperend
in hun eigen vuil. Vier gemeentelijke
reinigingsfunctionarissen hebben er een dag
taak aan. En schrijver Simenon heeft 't over
de 10.000 vrouwen waarmee hij naar bed ging.
