Schmidt krijgt
steun Bondsdag J
Arabische Golfstaten slaan handen ineen
ftW'llhilUiTO
Moeizame formatie wacht Italianen
ES EG-begroting voor '82
zestien procent hoger
Voor tweeledig NAVO-besluit
Classe Royale. Pils van grote klasse.)
Politie
Barcelona
ontdekt
geheime
tunnel
Spaanse
premier
weinig
helder
tegenover
parlement
DENSDAG 27 MEI 1981
De Italiaanse president Pertini gaf gisteren een persconferentie, nadat
lij de eerste gespreksronde met adviseurs over de huidige kabinetscrisis
lchter de rug had.
(Van onze correspondent Hein ten Korte-
naar)
ROME - De bananenschil waarover het Ita
liaanse kabinet van Arnaldo Forlani is
uitgegleden, is de ledenlijst van de vrij
metselaarsloge ,.P 2", die vorige week
werd bekend gemaakt. Hieruit bleek dat
niet alleen een groot deel van de militaire,
financile en politieke top van het land tot
deze geheime organisatie zou behoren,
maar ook drie ministers uit het zittende
kabinet: de christen-democraten Sarti
(justitie) en Foschi (sociale zaken), en de
socialist Manca (buitenlandse handel).
Sarti koos al dadelijk de wijste weg en dien
de afgelopen zaterdag zijn ontslag in. Hij
werd nog dezelfde dag vervangen door
zijn collega zonder portefeuille Darida.
Premier Forlani had kennelijk de bedoe
ling de schade zo beperkt mogelijk te
houden, door ook zijn twee in opspraak
gekomen collega's tot aftreden te bewe
gen en door onbesproken figuren te ver
vangen. Daarvoor had hij maandagmid
dag een ontmoeting georganiseerd met
de leiders van de vier regeringspartijen:
christen-democraten, socialisten, sociaal
democraten en republikeinen.
Op het laatste ogenblik liet socialistenlci
der Craxi weten, dat hij niet van plan was
deel te nemen aan het overleg. Dat kon
maar één ding betekenen: de socialisten
lieten het kabinet-Forlani als een bak
steen vallen. Aangezien het zonder de
steun van de socialisten ogenblikkelijk
zijn meerderheid in het parlement ver
loor, zat er dus niets anders op dan aftre
den. En dat is dan gisteren zonder veel
plichtplegingen geschied.
Voor het land komt deze regeringscrisis
wel op een zeer ongelegen moment: juist
een maand voor de gemeenteraadsverkie
zingen in een aantal steden, waarvan Ro
me veruit de belangrijkste is (het heeft
sinds 1976 voor het eerst een links ge
meentebestuur en een communistische
burgemeester) en de regionale verkiezin
gen op Sicili alsmede enkele andere
gewesten. Aan de uitslagen van deze ver
kiezingen wordt algemeen groot belang
gehecht voor de landspolitiek. Het was
dan ook al vrijwel afgesproken dat het ka
binet daarna vrijwillig zou aftreden om
tot een nieuw programma en een nieuwe
samenstelling te komen
De grote zuiveringsactie tegen vrijmetse
laars in de christendemocratische gelede
ren zou deze partij, naar Craxi's oordeel,
vermoedelijk te grote verkiezingsvoorde
len opleveren. Zijn eigen partij zit van
ouds vol met vrijmetselaars en een groot
aantal socialisten komt op de beruchte
lijst van P 2 voor. Zolang niet afdoende is
aangetoond dat deze loge inderdaad
staatsvijandige activiteiten heeft uitgeoe
fend (wat door een deel van de pers voet
stoots wordt aangenomen), heeft het geen
zin tegen hen op te treden In tegenstel
ling tot de christen-democraten handelen
socialisten door hun lidmaatschap niet
tegen de beginselen van hun partij.
De enige tegemoetkoming aan de opge
wonden publieke opninie die Craxi dus
open stond, was een directe actie tegen
de regering. Het is duidelijk dat het in de
komende verkiezingscampagne meer
dan ooit hard tegen hard zal gaan, wat de
verstandhouding tussen do twee belang
rijkste partijen van de regeringscoalitie,
christendemocraten en socialisten, niet
ten goede zal komen. Ook bu de formatie
van oen nieuwe regering zal Craxi zijn ei
sen zo hoog mogelijk stellen. Na afloop
van de ministerraad. waarin gisteren tot
aftreden van de regering werd besloten,
lieten enkele socialistische ministers al
blyken in welke nchtmg die zullen gaan
,.De enige manier om uit deze crisis te ko
men", zei transportministcr Formica, ..is
een duidelijk zichtbare politieke verandc
ring".
Welke verandering dat moest worden, zei
zijn collega van de staatsbedrijven de Mi
ch elis: „Wij zullen met kracht het pro
bleem stellen van een socialistisch pre
mierschap". Craxi als formateur: het was
al eerder geprobeerd (in 1980. voor het
tweede kabinet-Cossiga, en gestrand op
christendemocratische weerstand) en
volgens velen zal het ook deze keer daar
op uitdraaien. Het lijkt vry onwaarschijn
lijk dat de christen-democraten er nu wel
aan zullen meewerken. De komende on
derhandelingen zullen vermoedelijk heel
lang en moeizaam worden.
orixTXT r* j x (Van onze correspondent)
BONN - De drie grote Westduitse partijen - SPD, FDP en de christen-democraten -
nebben gisteren m de Bondsdag na hoofdelijke stemming het tweeledige Navo-raket-
tenbesluit goedgekeurd.
Dit vo.orziet in de stationering van
572 Amerikaanse Cruise- en
Pershing li-raketten op Euro
pees grondgebied bij gelijktijdi
ge onderhandelingen met de
Sowjet-Unie over een verminde-
j ring van nucleaire midden-af-
standswapens tot een zo laag mo
gelijk aantal. Basis voor dit be
sluit was een gezamenlijk motie
van de beide regeringsparijen
SPD en FDP. De christen-demo-
craten trokken een eigen motie
in nadat een voor hen onaan
vaardbare passage uit de rege
ringsmotie was geschrapt.
De regering, en met name bonds
kanselier Schmidt, hebben met
de goedkeuring van het zoge
noemde dubbelbesluit een be
langrijke overwinning behaald,
waardoor de sociaal-liberale coa
litie een broodnodig steuntje in
de rug kreeg. Bij de stemming
over het rakettenbesluit bleken
zes SPD-afgevaardigden tegen;
vijf onthielden zich van stem
ming.
Gevaar
De principile tegenstanders moti-
veerden hun afkeuring vooral
met „het groeiend gevaar dat Eu
ropa het toneel van een
atoomoorlog wordt". De meer
derheid van de SPD-fractie wil
de in deze situatie bondskanse
lier Schmidt niet in de rug aan
vallen. „Alleen de huidige rege
ring biedt de garantie voor suc
cesvolle onderhandelingen en
het behoud van de vrede", lieten
zij in „persoonlijke verklarin
gen" weten. Dit waarschijnlijk
indachtig de recent door
Schmidt op de partijdag van de
Beierse SPD geuite dreiging af te
treden als hij voor het NAVO-be
sluit niet voldoende steun van
zijn eigen partij zou krijgen.
Ook SPD-voorzitter Willy Brandt
kon zich in de motie vinden. Ge
durende het debat wees hij op de
zogenoemde „nul-optie" - het
volledig afzien van de plaatsing
ADVERTENTIE
D 66 bedankt de
Nederlandse kiezers
voor het enorme
vertrouwen.Wij zullen
hard werken om het
echt waar te maken.
Daarop kunt u
vertrouwen
van Amerikaanse midden-af
standsraketten in Europa als de
Russen voldoende tegemoet ko
men.
Reisverhaal
„Een boeiend reisverhaal", zo
noemde oppositieleider Kohl de
regeringsverklaring van kanse
lier Schmidt over zijn gesprek
ken met de Amerikaanse presi
dent Reagan en aansluitend met
de nieuwe Franse president Mit
terrand. Kohl viel Schmidt aan
op de weerstand binnen de SPD
tegen diens veiligheidspolitiek.
Het debat in de Bondsdag heeft
aangetoond dat regering en op
positie het eens zijn over essenti-
le vraagstukken van de buiten
landse politiek en veiligheid. De
christen-democraten zijn met de
regering van mening dat de on
derhandelingen tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjet-Unie
gemakkelijker zouden verlopen
als Moskou de produktie en de
stationering van nog meer SS-20-
raketten zou beindigen en zijn te
gen West-Europa gerichte raket-
tenarsenaal zou verminderen.
MOSKOU - De Russische president en partijleider Leonid Brezjnjev verwelkomde gisteren in Moskou koning
Hoessein van Jordanië. De Jordaanse vorst zal in de Sowjet-Unie spreken over de huidige crisis in
het Midden-Oosten.
Als nou steeds meer
mensen vinden dat Classe
Royale'n lekker pilsje is,
kunnen we ook 'ns groot
adverteren.
Informatie lidmaatschap:
D 66. Antwoordnummer 1%6.
2500 ZM Den Haag
Verder herstel Franse frank
AMSTERDAM (AFP) - De Franse frank heeft zich gisteren verder
weten te herstellen van de schade die hij had opgelopen van de
verkiezing van de socialist Francois Mitterrand tot president
van Frankrijk. Het Franse geld won vooral terrein ten opzichte
van de Westduitse mark, die weer onder druk stond ten gevolge
van bezorgdheid over de Poolse situatie. Maar ook ten opzichte
van de dollar steeg de frank in koers, hoewel er een krachtige
vraag naar dollars was in verband met de hoge rentevoet in de
Verenigde Staten.
Volgens valutahandelaren in Parijs profiteerde de frank gisteren
nog steeds van de opmerking van bondskanselier Helmut
Schmidt dat West-Duitsland de Franse munt zal blijven steu
nen. De nieuwe Franse minister van economische zaken, Jac
ques Delors, zei maandag dat hij alles zal doen wat in zi jn vermo
gen ligt om de positie van de frank te versterken. Ook dat bevor
derde de vraag kennelijk.
De nieuwe Franse regering heeft gisteren besloten de uitwijzing
van buitenlanders naar hun vaderland voorlopig op te schorten
en een herziening van de desbetreffende wetgeving aangekon
digd. Naar minister Defferre van binnenlandse zaken meedeel
de. zullen in de toekomst kinderen van buitenlanders die in
Frankrijk zijn geboren of daar sinds hun kinderjaren wonen niet
meer kunnen worden uitgewezen.
BRUSSEL (ANP) De begroting
van de Europese Gemeenschap
pen moet volgend jaar een be
drag omvatten van 62,668 miljard
gulden aan betalingskredieten
en 66,980 miljard gulden aan
vastleggingskredieten. Dat is een
stijging met respectievelijk 15 en
16 procent vergeleken met de be
dragen voor dit jaar. Christopher
Tugendhat, de Europese com
missaris die verantwoordelijk is
voor de budgetzaken heeft dat
gistermiddag in Brussel bekend
gemaakt. Het voor-ontwerp van
de begroting, zoals de EG-com-
missie die nu heeft voorgelegd,
vertegenwoordigt een bedrag
van 0,94 procent van het bruto
nationaal produkt van de 10 EG-
lidstaten samen.
De voornaamste kenmerken van
de ontwerp-bcgroting voor ko
mend jaar zijn de volgende: het
aandeel van de landbouwuitga
ven is lager dan vorig jaar en er
wordt in verband met de ernstige
werkloosheid 40 procent meer
uitgetrokken dan dit jaar voor
het Europees sociaal fonds. Ver
der wil de EG-commissie het Eu
ropese regionale fonds 26 pro
cent meer geld laten uitgeven. Ze
vindt dat er meer geld op tafel
moet komen voor hulp aan ont
wikkelingslanden. die niet met
de EG geassocieerd zijn en ze wil
de voedselhulp uitbreiden
Tegelijk met het voorontwerp van
de begroting voor komend jaar
heeft Tugendhat een voorstel ge
daan om de begroting voor dit
jaar te wijzigen.
Hij wil meevallende kosten in de
sector landbouwgarantie (een
bedrag van ongeveer 1.400 mil
joen gulden) gebruiken voor het
regionaal fonds, voor voedsel
hulp, voor hulp aan de niet met
de EG geassiocieerde ontwikke
lingslanden en voor het oriénta-
tiefonds van de Europese land
bouw. Alles bijeen zouden de uit
gaven van de gemeenschap in dit
jaar dan toch nog ruim 75 mil
joen gulden lager komen te lig
gen dan oorspronkelijk was be
groot.
BARCELONA AFP'UPI) - De
politie van Barcelona heeft
een tunnel ontdekt, die dicht
bij de route loopt waarlangs
zondag een militair défilé zal
plaats hebben. De tunnel pas
seert op 300 meter afstand de
plaats waar een tnbune zal
worden opgericht voor ko
ning Juan Carlos en de
Spaanse regering. De tunnel
is gegraven vanaf een leeg
staande winkel, die enkele
maanden geleden werd ge
huurd door Jose Maria Cue-
vas Jimenez, de terrorist die
zondag bij de bestorming van
de Banco Central in Barcelo
na om het leven kwam, zo is
van officiële zyde in Barcelo
na vernomen
De militaire parade van komen
de zondag moet het hoogte
punt worden van de 'dag van
de strijdkrachten'. Uit de be
kendmaking blijkt niet hoe
ver de onvoltooide tunnel al
was gevorderd. In het huis
dat als beginpunt diende
heeft de politie ook enkele
wapens, kentekenbewijzen
en identiteitsbewijzen gevon
den.
(Van onze correspondent Gerrit
Jan Hoek)
BARCELONA In een bijzondere
zitting van het Spaanse parle
ment heeft premier Calvo Sotelo
weinig opheldering verschaft
over de achtergronden van de
bankoverval van Barcelona van
het afgelopen weekeinde. De
Spaanse premier bevestigde in
feite alleen enkele details over de
mysterieuze ontmoeting tussen
een extreem-rechts persoon, be
kend onder de naam Antonio
Luis, en enkele overvallers in
Perpignan Op 22 maart vond de
eerste ontmoeting plaats waarbij
de leider van het commando in
structies ontving over de opera
tie en de tekst kreeg van het
communiqu, dat tijdens de be
zetting werd voorgelezen.
Op 12 mei werden tijdens een bij
eenkomst in een cafetaria van
een groot warenhuis in Barcelo
na de laatste details voor de gy-
zeling geregeld. Bij die gelegen
heid ontving de leider van het
commando ook een sporttas met
wapens. Verder sloot premier
Calvo Sotelo de veronderstelling
niet uit dat zich toch mensen van
de Guardia Civil onder de over
vallers bevonden. Maar op de be
klemmende vraag welke groepe
ring achter deze provocaties
steekt, had Calvo Sotelo nog
geen antwoord.
De leider van de socialistische par
ty, Felipe Gonzalez, onderstreep
te. dat de overval van Barcelona
een schakel is in het offensief om
stap voor stap een einde te ma
ken aan de Spaanse democratie.
Gonzalez verwonderde zich bo
vendien over de termyn van 72
uur, die de overvallers stelden
voor inwilliging van hun eisen,
vrijlating van vier officieren. Hij
vroeg zich af of in deze periode
geen andere actie gepland was.
in nauwe samenhang met de
overval in Barcelona.
Op sommige momejiten van het
debat ontstond een gespannen
sfeer. Vooral toen het conserva
tieve parlementslid Carro een
lofzang hield op de Guardia Ci
vil. die volgens hem in zijn eer
was aangetast door valse berich
ten in de pers. Bovendien by de
waarschuwing van de rechts-ra-
dicale voorman Bias Pinar, die
zei dat ..waar de Francoisten het
Francoisme hebben opgeblazen,
nu de democraten de democratie
om zeep helpen brengen".
(Van onze correspondent Rienko
Wilton)
BEIROET Zes Arabische oliepro
ducerende Golfstaten hebben
kortgeleden officieel een ge
meenschappelijke „samenwer
kingsraad" in het leven geroe
pen, ondanks hun onderlinge ge
schillen over veiligheidsproble
men in de regio. De staatshoof
den van Saoedi-Arabië, Koeweit,
Bahrein, Katar, de Verenigde
Arabische Emiraten en Oman
ondertekenden gisteren in de
lobby van het Intercontinental
hotel in Aboe Dhabi het hand
vest van de Golf-samenwer-
kingsraad. die - zo is de bedoe
ling - zal moeten uitgroeien tot
het Arabische equivalent van de
Europese Economische Ge
meenschap
Op het eerste gezicht gaat het dus
om economische samenwerking
tussen zes Arabische staten die
samen 15 miljoen inwoners tel
len, 14 miljoen vaten olie per dag
exporteren, meer dan 50 procent
van de olieproductie van heel de
OPEC voor hun rekening ne
men, tweederde van de bewezen
oliereserves in de wereld onder
de grond hebben zitten en een
gezamelijk bruto nationaal pro
dukt hebben van 150 miljard dol
lar.
Maar in werkelijkheid is de Golf-
raad in het leven geroepen om
eenheid en veiligheid in de Golf
te bewerkstelligen, zaken die
nogal op de tocht zijn komen te
staan de laatste jaren tengevolge
van de Iraanse revolutie, de Sow
jet-interventie in Afghanistan en
de Iraaks-Iraanse oorlog.
Berichten uit Aboe Dhabi wijzen
erop dat de Golfraad het welis
waar eens is over sociaal-econo
mische zaken, maar verdeeld
blijft over kwesties aangaande
veiligheid en defensie. Het sulta
naat Oman speelt hierbij een om
streden rol: sultan Qabous van
Oman zou in Aboe Dhabi erop
gestaan hebben voorrang te ver
lenen aan de kwestie van „collec
tieve veiligheid" in de Golf bo
ven samenwerking tussen de zes
Golfstaten op andere, niet-mili-
taire terreinen. Qabous zou het
oude plan voor het vormen van
een Golf-strijdmacht om de stra
tegische Straat van Hormoez -
waar meer dan de helft van de
olie bestemd voor de niet-com-
munistische wereld dagelijks in
tankers doorheen komt te be
schermen, weer aan de orde ge
steld hebben
Dit plan voorziet in militaire bij
stand van Amerika. Engeland.
Frankrijk, West-Duitsland en Ja
pan om de Golf-strijdmacht te
bewapenen en te trainen. Maar
het huidige defensie-concept van
de Golflanden, zoals ontworpen
door Koeweit en ondersteund
door de gigant onder de „zes",
Saoedi-Arabi, gaat uit van de
strategie om de militaire aanwe
zigheid van zowel Amerika als de
Sowjet-Unie in de regio en in de
Indische Oceaan ongedaan te
maken, en om de Golf buiten de
rivaliteitssfeer van de twee su-
permogendheden te houden
Wat dit betreft is Oman al het
„zwarte schaap" in de Golf-fami-
lie. omdat Muscat militaire facili
teiten (op het eiland Masirah) aan
de Amerikanen verleend heeft.
Sultan Qabous stond al onder
zware druk van andere leden van
de Golfraad. met name van Koe
weit. om de militaire faciliteiten-
overeenkomst met Washington
op te zeggen. Oman weigert dit
evenwel met het argument dat
het zich constant bedreigd voelt
door het marxistische regime in
het naburige Zuid-Jemen
In de haven van Aden, de hoofd
stad van Zuid-Jemen, begon op
de dag dat de Golf-raad in Aboe
Dhabi z'n openingszitting hield,
een Russisch marine-smaldeel
een „vriendschap.-.be/<.. k Km
duidelijk signaal van Moskou,
juist op het moment dat de Golf
staten wat veiligheidszaken be
treft, een onafhankelijke positie
formuleerden los van Moskou en
Washington. Uitsluitend wat vei
ligheidszaken betreft, want de
„zes" vrezen het „Russische ge
vaar" ook om ideologische rede
nen - van alle Golfstaten heeft al
leen Koeweit diplomatieke be
trekkingen met Moskou en /nn
geenszins bereid om hun politie
ke affiniteit jegens het Westen op
te geven
Alleen geloven zij dat aanwezig
heid van Amerikaans militair
personeel in de Golf (bijvoor
beeld de „rapid deployment for
ce") door Moskou als voorwend
sel gebruikt zal worden om de
Russische militaire aanwezig
heid in de Indische OtMn Al
ghanistan en Zuid-Jemen op te
voeren. Opvallend in dit verband
is dat de Russen de Golfraad zelf
als puur „pro-westers" beschou
wen Ook de (grotendeels onder
grondse) communistische partij
en in niet minder dan elf Arabi
sche landen hebben de Golfraad
veroordeeld en omschreven als
een „werktuig van het imperia
lisme'
Op het intern-Arabische vlak is hot
in het leven roepen van de Golf
raad niet zonder betekenis. De
„zes" hebben gelijke (conserva
tief- feodale) politieke structu
ren. Daarom vallen Irak (te .pro
gressief' baathistisch) cn Zuid-
Jemen (pro-Sowjet) uit de golf-
hor.t i Mli' i' cl i ii< i Inlfr.i id t<
gen niemand gericht" maar h«-t
kan wel degelijk als tegcnwi. ht
gezien worden voor de „extre
misten" binnen de Arabische li
ga.
Als „extremistisch" in dit verband
kan genoemd worden het uit Sy
n. de PLO. Lybi. Algerije en
Zuid-Jemen bestaande „front
van standvastigheid" Binnen de
Autotocht liga zijn d«- leden van
dt Golfrttd voort] ooi flati
le redenen - bijzonder invloed
rijk, maar het „front van stand
vastigheid" kan op meer sympa
thie rekenen van de Arabische
en vooral Palestynse publieke
opinie.
