Tien j aar LAK-theater
Hommage aan Heinrich von Kleist
vandaag..
toegelicht
[j\^\Rrogramma\
Podiumblik
N j met filter...
toch een Lucky!
'Kleist" van F act
"Wij zijn in principe een.openbare instelling"
Van Morrison was
dieptepunt op
het NCRV-festival
TV BUITENLAND
vlAANDAG 25 MEI 1981
L.EIDEN - Het stuk "Kleist". waar
mee F act vrijdagavond 29 mei in
het LAK komt, is in verschillen
de opzichten een stemmingen
stuk. Allereerst met betrekking
tot inhoud en vormgeving:
"Kleist" is samengesteld uit frag
menten uit het werk en brieven
van de Duitse dichter en toneel
schrijver Heinrich von Kleist
(1777-1811), en uit verklaringen
van zijn vrienden en kennissen.
Het stuk toont de laatste uren
van Kleist en zijn vriendin Hen-
Onder redactie
P.C. Rosier
riétte Vogel voordat zij zich van
het leven benemen. De voorstel
ling wil geen werkelijke weerga
ve van die uren geven, maar een
beeld te schetsen van Kleist, zijn
levensvisie, zijn verhouding tot
Henriëtte en zijn houding ten op
zichte van de dood. Die houding
is positivistisch: slechts door be
reid te zijn te sterven krijgt het
leven waarde. ("Het leven is veel
waard als je het veracht"). Het
feit dat de mens zelf zijn ster-
vensmoment kan bepalen be
wijst zyn macht over het leven.
"Kleist" is in de tweede plaats een
stemmingenstuk doordat het een
bepaalde houding van de toe
schouwer vraagt. Hij/zij moet
enigszins op de hoogte zijn van
de persoon van Kleist, weten wie
een belangrijke rol in zijn leven
gespeeld hebben, en vooral, hem
kunnen volgen in zijn filosofie.
Het stuk doet geen poging iets
over Kleist te vertellen of te ver
duidelijken, en nog minder om
hem te verdedigen. Het gaat er
van uit dat Kleist's beslissing
juist was.
Regisseur Peter te Nuyl heeft de
voorstelling geregisseerd vanuit
Kleist's perspectief: alles wat op
toneel gebeurd, is vormgegeven
als gezien door zijn ogen. Zo ver
andert de waard van de herberg
waarin de twee verblijven in
Christoph Wieland, Kleist's
vriend en leermeester, wordt de
waardin zijn nicht Marie von
Kleist en staat de dochter voor
alle meisjes die ooit op Kleist
verliefd werden. De handelingen
tijdens die laatste uren, eten, ver
kleden, dansen, zingen, brieven
schrijven, worden niet gespeeld
als gewone handelingen, maar
als gebeurtenissen met eeuwig
heidswaarde. Elke vingerbewe
ging is geladen met een bedoe
ling. Lucia Meeuwsen (Henriëtte
Vogel) is een geoefend zangeres
en Marjes Benoist (dochter van
de waard) kan goed pianospelen;
hun muzikaal samenspel neemt
een grote plaats in binnen de
voorstelling, en levert een be
langrijke bijdrage aan het stem
mingsbeeld: gevoelens die te
groot zijn om uit te spreken of in
een gedicht te verwerken, wor
den gezongen.
De voorstelling heeft een vorm ge
kregen die past bij de visie van
de regisseur op Kleist: groots.
Kleist is niet langer een man
maar een held, wat afstraalt op
Henriëtte Vogel. Een subjectieve
productie over iemand die uit
ging van een subjectief wereld
beeld.
JACQUELINE MAHIEU
Agaath Meulenbroek
LEIDEN Het LAK-theater viert deze week feest. Precies
tien jaar geleden nam het Leids Academisch Kunstcen
trum zijn intrek in de bovenste verdieping van het pand
van een grote supermarkt aan het Levendaal. Bovendien
is het dit jaar vijfendertig jaar geleden dat het L.A.K.,
toen nog strikt voor studenten, werd opgericht.
In de eerste jaren van zijn bestaan
was het LAK hoofdzakelijk
plaatskaartenbureau voor stu
denten, die voorstellingen wil
den bezoeken. De instelling was
gevestigd op de zolder van Ra
penburg 6. Na vele jaren ploete-
ren in deze te kleine behuizing
P kon de overstap naar het Leven
daal worden gemaakt. Daar is
het LAK-theater uitgegroeid tot
de enige plaats in de Leidse re
gio, waar met grote regelmaat
modern theater kan worden ge
zien. Daarnaast biedt het cen
trum cursussen op velerlei ge
bied, aan iedereen die zich op
kunstzinnig vlak wil bekwa
men.
f "We zijn in principe een openbare
instelling", vertelt Ronald Hel-
- mer, de coordinator van het thea
ter. "Enkele jaren geleden zijn
dan ook de puntjes tussen de
naam LAK uitgehaald. Het leeu
wendeel van ons budget komt
van de universiteit, maar die
vindt dat wij een brugfunctie
tussen de Leidse bevolking en de
studenten moeten vervullen".
In praktijk komt van die brugfunc
tie nog niet zo erg veel terecht.
De cursussen worden bijna al
leen door studenten gevolgd. Het
theaterbezoekend publiek is wat
meer gemengd, maar ook hier
voeren de studenten duidelijk de
boventoon. "We mikken met de
programmering niet doelbewust
op wel- of niet-studerenden",
verzekert Ronald Helmer. "Maar
het blijkt dat onder studenten
toch meer belangstelling voor
modern theater bestaat".
Sherry
Tijdens de feestweek staat onder
meer een toespraak van de cul
tuurfilosoof Jan Kassies op het
programma. Het onderwerp van
zijn rede is "De functie van klei-
ne-zaaltheaters in de ontwikke
ling van het toneel", een voor het
LAK zeer actueel thema. Het is
immers de enige kleine theater
zaal in Leiden, die beginnende
theatergroepen een kans geeft.
Die groepen worden dan wel re
gelmatig geconfronteerd met
slechts twintig toeschouwers.
"Ik lig geen minuut wakker van
een lege zaal", verklaart de LAK-
cöordinator. "Je hebt niks aan
een publiek dat zegt: 'het was
een moóóie veurstelling', en ver
volgens aan de sherry gaat. Een
voorstelling moet aanzetten tot
nadenken, je moet worden ge
dwongen om je een mening te
vormen over watje hebt gezien".
Ronald Helmer laat de verantwoor
delijkheid naar de optredenden
dan ook zwaarder wegen dan die
naar het publiek. "Ik vind dat het
onze taak is om groepen die in
ontwikkeling zijn de kans te ge
ven om op te treden. Bij de Leid
se schouwburg ligt dat weer an
ders. Dat is een grote zaal met
een ander publiek. Die heeft een
andere functie. Voor ons geldt
dat we een publiek bij de voor
stellingen zoeken en niet omge
keerd".
Een mooie gedachtengang, maar in
de praktijk pakt het soms anders
uit. Wie regelmatig het LAK-
theater bezoekt, zal weten dat
sommige groepen die daar gere-
Ronald Helmer, coördinator van het LAK-theater, samen met Els van
Loon, coördinatrice van alle LAK-werkgroepen, samen op de foto.
geld optreden, misschien wel
modern en experimenteel zijn,
maar verder niet om aan te zien.
Vaktechnische beheersing is
soms ver te zoeken. Ook daarop
heeft Ronald Helmer. die samen
met een theatercommissie de
stukken selecteert, een ant
woord. "Je kunt niet alles van te
voren zien. In sommige groepen
als Sater, Baal, Projecttheater en
het Onafhankelijk Toneel heb
ben we zo'n vertrouwen in, dat
we ze ongezien nemen. Ik be
houdt me dan ook het recht voor
om soms met een keuze op m'n
bek te gaan".
Dood spoor
Hij geeft toe soms ook wel wat wa
ter bij de wijn te doen. "We trek
ken wel onze konsekwenties uit
het feit dat we naast de Schouw
burg het enige theater in Leiden
zijn. Zo hebben we bijvoorbeeld
van de kleine-zaal produkties
van De Appel en de optredens
van De Springplank de indruk
dat die op een dood spoor zitten.
ADVERTENTIE
Maar als wij die groepen niet ne
men, is het gevolg dat ze niet
naar Leiden komen".
Een nieuw decennium aan het Le
vendaal zal het LAK niet meer
volmaken. Over ongeveer twee
jaar verhuist de instelling naar
het Centrale Faciliteiten Ge
bouw van de Universiteit aan de
Witte Singel. De eerste paal is
twee weken geleden de grond in
geslagen. Bij het LAK is nie
mand rouwig over die verhui
zing. Het onderkomen op het Le
vendaal is verre van ideaal. On
bekenden belanden niet zelden
in één van de opslagruimten van
.de onderliggende supermarkt,
want de ingang is voor wie het
niet weet erg moeilijk te vinden.
De geluidsisolatie tussen zaal en
foyer verdient die naam nauwe
lijks.
In het nieuwe theater zullen al die
problemen de wereld uit zijn. Er
komt een grote zaal voor 240 per
sonen, aparte oefenstudios voor
dans, toneel en muziek, uitge
breide opslag- en kantoorruim
tes en een ruime foyer. "Het
wordt het mooiste theater van
ons land", verzekert Ronald Hel-
mef ARIEJAN KORTEWEG
Het LAK heeft een uitgebreid
programma op touw gezet
om de beide jubilea te vie
ren. Alle activiteiten kun
nen door iedereen worden
bezocht.
Vrijdag 29 mei om half vijf is
er een receptie in de foyer
van het LAK aan het Leven
daal. Dan komt ook de be
kende cultuurfilosoof Jan
Kassies een toespraak hou
den over "De functie van
kleine-zaal theaters in de
ontwikkeling van het to
neel". Dezelfde dag speelt
om half negen theatergroep
Fact een stuk over Heinrich
von Kleist onder het motto:
"Kom laat ons iets goeds
doen en daarbij sterven".
Zaterdag 30 mei worden de he
le middag open lessen gege
ven in allerlei expressievor
men. Om één uur 's middags
speelt het LESKO muziek
van Logothetis. Een uur la
ter begint Collegium Musi-
cum met een programma
van kamermuziek. Dit alles
is vrij toegankelijk. Het
avondprogramma begint om
acht uur en staat in het te
ken van de Japanse film.
Hieraan vooraf worden door
de LAK-filmcursus gemaak
te korte films gedraaid. Het
filmfestival duurt tot na
middernacht.
Zondag 31 mei komt de Pop-
penkeet naar het LAK met
het kinderprogramma "Het
labyrinth van Quasilié". De
voorstelling begint om drie
uur. 's Avonds om zeven uur
komt de LAK-produktie
"Koning Arthur en de rid
ders van de ronde tafel" op
de planken. Die voorstelling
is dan drie dagen eerder in
première gegaan. De rest
van de avond wordt gevuld
met een uitgebreide LAK-sa-
lon, waarin alle LAK-groe-
pen zich met een kort optre
den presenteren. Het feest-
weekeinde wordt afgesloten
met een groot feest.
IN HARDBOX 20/275
ROTTERDAM (GPD) - Bijster
veel zichtbare arbeidsvreugde
heeft de wereldster Van Morri
son op het podium nooit ten
toongespreid. Wat hij er echter
zaterdagavond in de Rotterdam
se Ahoy'-hal van brouwde, mag
gevoeglijk worden gerangschikt
onder de dieptepunten uit 's
mans carrière. Van Morrison was
exclusief door de NCRV naar
Nederland gehaald om als hoofd
attractie te fungeren op het eer
ste popfestival uit de geschiede
nis van deze christelijke omroep
vereniging. Maar liefst 100.000
gulden heeft de NCRV er voor
overgehad om de Iers-Ameri
kaanse zanger-componist in huis
te halen.
De zaken werden zaterdag echter
uitgebreid omgekeerd. De nau
welijks voor de helft gevulde hal
- net 4000 man - werd aan het be
gin van het slotoptreden bij her
haling op het hart gedrukt vooral
geen flitsfoto's te maken van de
heer Morrison want dan zou hij
wel eens geïrriteerd kunnen ra
ken en vroegtijdig zijn biezen
kunnen pakken. Met behoud van
salaris natuurlijk Het publiek
slikte het heel braaf. En wat wil
je ook anders als je 40 gulden
voor je plekje hebt moeten neer
tellen.
Al even braaf onderging datzelfde
publiek een show waarin Van
Morrison zich beperkte tot het
volstrekt emotieloos afwerken
van zijn programma. De zo
broodnodige vonk naar de zaal
sloeg niet eenmaal over. Het was
een bijna schaamteloos diepte
punt van een festival dat ook
voor het overige muzikaal weinig
voorstelde. In schril contrast
daarmee stond de perfecte orga
nisatie van de rest van het evene
ment. Meer dan de helft van het
ongeveer 300 koppen tellende
NCRV-personeel was van 's mor
gens vroeg tot diep in de nacht in
de weer om met het jeugdige be
zoekers zo goed mogelijk naar de
zin te maken.
18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 Jeugdjournaal (NOS)
18.36 Sesamstraat (NOS)
18.50 - Vleermuizen (NOS)
19.00 - Wollie's Wereld (NCRV)
19.05 Jong geleerd oud niets te doen, cabaretprogr. (NCRV)
19.35 Zweden bijvoorbeeld (NCRV)
20.05 - Een nieuwe kans voor Christine (NCRV)
21.37 Journaal (NOS)
2155 - De Familie Bellamy (NCRV)
22 45 - Tot besluit (NCRV)
23 00 - Journaal (NOS)
23.05 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
TV Nederland 2
18.57 Journaal (NOS)
18.59 - Donald Duck en Woody Woodpecker (TROS)
19.13 - Zoo is de dierentuin (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20 27 - De groene Keizerin (TROS)
21.20 - Krabbe en Dresselhuys (TROS)
22 00 - Aktua TV (TROS)
22.35 - Soap (TROS)
23 00 - Filmpje van het Nederlandse Rode Kruis (SOCUTERA)
23.30 Journaal (NOS)
23.35 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Regionaal progr NDR 18.00 Sport.
18.30 Actualiteiten. 18 45 Kleuter-
progr 18.55 Achtung Zoll 19 25 Re
gionaal progr 19.59 Pro
grammanet r? WDR 18 000hdieser
Vatcr. 18.30 Informatief progr 18 40
Achtung Zoll 19 15 Actualiteiten.
19.45Tipsen ideecn) 20 00 Journaal
20 15 Exil Aanl TV-loterij 21.15
Filmreportage 21 45 Televisiepor-
tret 22 30 Actualiteiten 23.00 Das
Hollentnr 0.25 Journaal'.
DUITSLAND II
18.20 Der Fuchs von Overlgonne.
19.00 Journaal 19 30 Populair mu-
'.lekprogr 20 15 Informatief progr.
21 00 Actualiteiten 21 20 Filmrepor-
.age 22.55 Gesprek. 23 50 Journaal-
DUITSLAND III WDR
18.00 Klcuterprogr 18 30 Cursus
Duit: 19 00 Wetenschappelijk
progr 19 45 Journal 3 20 00 Jour
naal 20 15 Showprogr 22 45 Die
Schlangenpnesterin. 23 50 Jour-
BELGISCHE TV
BELGIS VLAAMS
kenfilm 19 05 Kinderserie 19 17 In
formatief progr. 19.37 Toto. medede
lingen en morgen. 19 45 Journaal.
20.10 Het testament. 2100 Sport -
show 21 45 Wetenschappelijk maga
zine. 22.30 Journaal
de
De acteur Jeroen Krabbé zal in drie praatprogramma's voor
TROS-televisie evenzovele bekende Nederlandse vrouwen intervie
wen. Vanavond heeft hij een ontmoeting met Mary Dresselhuys (zit
foto), later deze zomer met Willeke Alberti en Monique v d. Ven.
(Nederland 11, 21.20).
MAANDAG 25 MEI
HILVERSUM I
18 11 (S) Aktua 18 25 Kinderprogr
18 40 Prometheus XIII 19 02 (Si
Country Westernmuz. 20 02 (S)
Voorzichtig breekbaar 20.30 (S>
Peek.1 21 02 (Sl Getoetst en ak-
koovd bat ondt n 22 "j (S) Aktua
sportcafe NOS 23 02 (Si Met het oog
op morgen. AVRO 0 02 (S) Platens-
cala 1 02 (S) In the still of the night.
2 02 (S) AVRO's Servide Station
6.02 (S) Auto in AVRO aan 6 30. 7 30
AVROS Radiojournaal.
HILVERSUM II
18 OOSOMuziek in vrije tijd 19<>0 (Si
Steen in de vijver 20 00 (S> Jozelf
Evckmans. een dichter over mu/
22 25 Bond zonder naam NOS 22 30
Nws 22 40 Oen Scholltijd NCRV
23 25 (S> Muziek in eigen tijd 23 55
Nws
HILVERSUM III
Het Steenen Tijdperk
Blues ballads beat 22 02 <S>
AVRO s SwingUme 23 02 (S) Cand
lelight
vergulde middnweg 1602 13-
Speciaal 16 30 <S> DKom eens lang
op Slot Zeist. 17.57 Per saldo
HILVERSUM II
KRO 7 00 Nws 7 10 Ochtcn<lgymn.
7 20 Het levende woord 7 30 Nws.
7 36 Echo 8 30 Nws 8 36 Sociale en
consumentcninform 8 50 Postbus
900 9 00 Gvmn v d vrouw 9 10 Wa
ters! 9 15 Scheepspraat 9 20 De let
ter M 10.30 Oeder worden we alle
maal 11 (Hl Schoolradio 11 30 Ratel.
Vf Klit 1DS\ >1U. 12 I'. Citz
van de landbouw KRO 12 26 Me
d«-d voor land-en luinb 12 30 Nws.
12 36 Echo 13 00 Nws 13 II Goal
13 30 Schoolradio NOS 14 30Open
School KRO 15.15 Boekenwijs
heid 15 30 Geen verboden t<*gang
16 30 Babvlon 17 24 Mcded 17.30
Nws 17 36 Echo
HILVERSUM III
DINSDAG 26 MEI
HILVERSUM I
AVRO 7.30 Kadioj
Atuo in"" AVRO
joum I 9 03 Steunt
11 02 Biels en co. 11 30 (S) Uit is tn
11 45 <S) Rondom twaalf 13 U3 Ka
diojoum 13 20 (S) De AVRO Dili
gence 13 57 Per saldo 14 02 (Si De
VARA Van 7 00 18 00 Aktual via
dingen van de dag 7 02 (Sl Gesar,
progr 9 30 (Si Lichte mu/ I0 30(S)
Lichte mu/ 12.30 l.N. Het VIP spel
HILVERSUM IV
TROS 7 00 Nws. 7 02 (Sl Capriccio.
9 00 Nws 9 02 (S) Muzin 9 30 (S) Van
heinde en verre 10 00 (Sl Opus tien
tot twaall 1200 Nws 12 02 (Sl Inter-
I I r lit.
klassieke ben. 13 30 iSl Koren en
korpsen 14 00 Nws. 14 02 (S) De ho-
