sa
SPD-top steunt Schmidt
Ruzie ondermijnt Thatcher's prestige
O-trucs
m
0
IRA wreekt hongerstakers
Met opblazen Brits legervoertuig
EG geeft
Turkije geld
Partijleiding achter kernwapenstandpunt
blokkeren afval
van Bayer-chemie
Berlijn: CDU
biedt FDP
coalitie aan
'J
Giscard neemt
afscheid in stijl
Universiteit Kosovo
na rellen gesloten
WOENSDAG 20 MEI 1981
BRUSSEL (ANP) - De Euro
pese ministerraad is gisteren
in Brussel akkoord gegaan
met het verstrekken van een
bedrag van 1680 miljoen gul
den aan Turkije. Dat Europe
se geld komt ter beschikking
in het raam van het zogehe
ten vierde financiële proto
col. Turkije is met de Europe
se Gemeenschap geasso
cieerd.
BELFAST (REUTER'AP) - Het
Ierse Republikeinse Leger (IRA)
heeft gisteren meegedeeld, dat
de aanslag op het gepanserde
voertuig waarbij vijf Britse sol
daten om het leven kwamen een
vergeldingsactie was voor de
weigering van de Britse regering
om aan gedetineerde IRA-leden
die in hongerstaking zijn politie
ke status te verlenen.
De aanslag gebeurde enige kilome
ters ten oosten van het stadje
Camlough, de woonplaats van de
IR A-hongerstaker Raymond
McCreesh. Het gepanserde voer
tuig van de Britten werd opge
blazen door een landmijn, waar
volgens deskundigen 450 kilo
springstof werd gebruikt.
Zodra het nieuws van de aanslag
bekend werd trokken in de ste
den Belfast en Londonderry
mensen de straat op die brand
stichtten en bussen kaapten en
vernielden.
In Belfast zei een hooggeplaatste
woordvoerder van het IRA tegen
verslaggevers: "Dit is een waar
schuwing aan premier Margaret
Thatcher geen hongerstakers te
laten sterven. Er is meer van dit
op komst".
Andy Tyrie, hoofd van de grootste
protestantse paramilitaire orga
nisatie in Noord-Ierland, de Ul
ster Defense Association (UDA).
heeft gisteren gezegd, dat de
Britten moeten toegeven aan de
eisen van de IRA-hongerstakers.
In een interview met de Associa
ted Press zei Tyrie. dat de 15.000
leden tellende UDA een burger
oorlog wil vermijden met het
hoofdzakelijk rooms-katholieke
Ierse Republikeinse leger. "Hoe
eerder de Britse regering beseft
dat hier een oorlog aan de gang is
en er niet slechts sprake is van
een misdaadgolf, hoe beter", al
dus Tyrie.
Een Britse soldaat inspecteert de plaats waar gisteren een legervoertuig met vijf Britse militairen werd
opgeblazen.
BONN (GPD/DPA) Aan de vooravond van zijn bezoek
aan de Verenigde Staten heeft de Westduitse bondskan
selier Schmidt binnen zijn sociaal-democratische partij
(SPD) belangrijke steun gekregen voor zijn standpunt
over de plaatsing van kernwapens in West-Europa.
Schmidt dreigde vorige week met
aftreden, als hij in zijn politiek
door zijn eigen partij wordt ge
hinderd. Dit betekent, dat de
SPD volgens Schmidt het NA-
VO-besluit om kernraketten in
West-Europa te plaatsen en ge
lijktijdig onderhandelingen over
wapenbeheersing met de Sovjet-
Unie te beginnen moet respecte-
Tegen dit besluit bestaat oppositie
binnen een deel van de SPD. Een
groep partijleden vindt dat de ra
ketten helemaal niet geplaatst
moeten worden.
Zowel partijvoorzitter Willy
Brandt alsook de fractieleider
van de SPD in de Bondsdag,
Herbert Wehner schaarden zich
gisteren na urenlange beraadsla
gingen achter Schmidt en zijn
politiek. Zij roepen de partij op
het NAVO-besluit te steunen.
(Van onze correspondent)
BONN (GPD) - Westduitse milieu
beschermers hebben gisteren ge
probeerd in de Rijnhaven van
Leverkusen met rubberboten en
een houten vlot een transport
van verdund zwavelzuur en an
der chemisch afval naar de
Noordzee te verhinderen. Met
deze actie willen zij het chemie
concern Bayer dwingen hun af-
valprodukten in daarvoor ge
schikte verwerkingsinstallaties
onschadelijk te maken.
De blokkade van de overslagplaats
van het in Leverkusen zetelende
grote Duitse chemieconcern be
tekende tevens het startsignaal
voor de „internationale waterbe-
schermingsweek" tijdens welke
milieubeschermers uit vijf Euro
pese landen tegen de toenemen
de watervervuiling willen protes
teren.
Het is de tweede maal, dat West
duitse milieubeschermers met
een „bootactie" de Bayer-
werken willen beletten verdund
zwavelzuur in de Noordzee te lo
zen. De eerste actie vond in okto
ber vorig jaar plaats. Volgens een
Duitse en ook tot maart 1984 gel
dige Nederlandse vergunning
mag Bayer zijn verdunde afval
stoffen nog in de Noordzee lozen.
Hiermee rekening houdend wil
de firma Bayer alle mogelijkhe
den benutten om de „blokkade"
in de Rijnhaven van Leverkusen
te breken. Een woordvoerder
van de firma zei gisteren dat het
de demonstranten meer om agi
tatie dan om zakelijke argumen
ten te doen is. Tot nu toe heeft de
politie niet ingegrepen.
Brandt verklaarde dat van
Schmidts reis naar Washington
veel afhangt en dat er geen ande
re bruikbare alternatieven zijn.
Wehner toonde zich ervan over
tuigd dat het NAVO-besluit de
beide grote mogendheden tot on
derhandelingen zal dwingen.
Gezien de moeilijkheden die
Schmidt binnen de eigen partij
over de kernbewapening heeft
en de steeds sterker wordende
Vredesbeweging' van links geo
riënteerde groeperingen heeft de
oppositie voor volgende week
dinsdag een veiligheidsdebat in
de Bondsdag geëist. Daarbij wil
zij in hoofdelijke stemming over
twee moties laten beslissen. Ten
eerste een bekrachtiging van het
NAVO-dubbelbesluit en ten
tweede een appel aan de Russi
sche regering SS-20-raketten te
produceren of te installeren. Ver
der, dat Schmidt over zijn be
sprekingen in Washington voor
het parlement een 'regerings
verklaring' afgeeft.
In de schaduw van de reis van
bondskanselier Schmidt naar
Washington en het aangekondig
de veiligheidsdebat in de Bonds
dag gaat - ondanks de oproep tot
terughoudendheid - de discussie
over de raketbewapening verder.
De jeugdorganisatie van de libe
rale FDP waarschuwde bijvoor
beeld vandaag voor intimidatie
pogingen inzake kernbewape
ning en rakettenbesluit. De voor
zitter van de JUDOS, Werner
Lutz, merkte op dat de kritiek in
de FDP op het NAVO-besluit
even sterk is als in de SPD.
Ook binnen de vakbondsjeugd is
er een handtekeningenactie op
gang gekomen. Daarbij wordt de
bondsregering verzocht haar toe
stemming tot het plaatsen van
Cruise- en Pershing li-raketten
in Midden-Europa in te trekken.
De secretaris-generaal van de SPD,
Peter Glotz, kondigde na bespre
kingen binnen het partijbestuur
een 'intensieve en open discussie
in de partij' aan om haar rol als
sterkste vredesbeweging in de
Bondsrepubliek en haar veilig
heidspolitieke doeleinden duide
lijk te maken.
BERLIJN (DPA) - De leider van de
christen-democratische partij
(CDU) in West-Berlijn, Richard
von Weizsaecker, heeft de libera
le FDP gisteren aangeboden om
samen een stadsbestuur te vor
men. Dit aanbod komt nadat de
verkiezingen in Berlijn geen ab
solute meerderheid voor een van
de deelnemende partijen ople
verden. Verwacht wordt dat vrij
dag op een FDP-congres de
meerderheid van die party tegen
samenwerking met het CDU zal
stemmen.
Tot ziens
(Van onze correspondent Rudolph Bakker)
PARIJS (GPD) - Op een inderhaast aangesleepte kleurentelevisie
verzamelde zich gisteravond een kleine groep champagne-drin
kers om er de afscheidsrede van president Giscard te zien. Het
was acht uur op het ministerie van buitenlandse zaken en Jean
Francois-Poncet had een groepje journalisten om zich heen ver
zameld voor een laatste woord. Velen hebben de uitnodiging
niet aanvaard: wie verliest is vergeten.
Om acht uur zweeg het kleine gezelschap stil toen de president
onder de kroonluchters op de kleurenbuis verscheen. Geheel in
het blauw had Giscard alle losbolligheid van de verkiezingstijd
van zich afgeworpen en sprak hij weer zwaar op de hand met
een tuit-mond. Het was dit beeld dat na zeven jaar zoveel Fran
sen eindeloos begon te irriteren Giscard vertelde zyn onderda
nen dat hij zeven jaar geleden gedroomd had van een betere tyd,
dat de wereld slecht is en dat hij hoopt dat zyn opvolger daarte
gen opgewassen zal zijn. Tenslotte liet de president weten dat hy
zich altijd bereid houdt voor het geval de Fransen om zyn terug
keer vragen.
De toespraak eindigdeop een verrassende manier. De camera reed
terug en toonde de aftredende staatsman achter zijn bureau.
Toen stond na enige seconden van spanning en een gedragen
"tot ziens" Valèry Giscard d'Estaing langzaam op. draaide hij
zich om en wandelde zonder overhaasting het vertrek uit. Het
laatste wat het volk dat hem afdankt van hem zag was zyn rug.
Ook daarna bleef de camera nog lange tyd op het lege decor ge
richt Het presidentiële paleis is niet van gisteren en de kamer
van waaruit de president gesproken heeft is zeker uit de 18e
eeuw. Naarmate de camera bleef volharden in zyn blik werd de
kamer steeds minder kamer en steeds meer decor van een schel
menroman uit de époque van Casanova.
De minister en zijn groepje hervatten hun gesprek. Ik verliet de
zaal vol goud en licht. Een lid van de garde salueerde aan zyn
rode kepi. Het 'Quay d'Orsay' (het ministerie van buitenlandse
zaken verwacht een andere heer. Wie dat zal zijn heeft de nieuwe
president Mitterrand nog steeds niet bekendgemaakt. Morgen
zullen we het weten, zo wordt algemeen gezegd.
ROME (AP) - De man die verdacht wordt van de aan
slag op paus Johannes Paulus de tweede heeft de
Italiaanse politie verteld dat hij Engeland heeft be
zocht om koningin Elizabeth te vermoorden.
De politie gelooft echter dat de verdachte probeert
haar te misleiden en meent, dat hij om een andere
reden in Londen is geweest.
"Ik denk dat hij inderdaad naar Engeland is geweest,
maar ik geloof niet dat hij om die reden daarheen is
gegaan," aldus een zegsman van de politie. "Hij pro
beert de zaken voor ons te bemoeilijken."
De verdachte, de 23-jarige Mehmet Ali Agca, heeft de
politie tevens verteld aanslagen te hebben overwo
gen op secretaris-generaal Kurt Waldheim van de
Verenigde Naties en Simone Veil, voorzitter van het
Europese Parlement. Deze beweringen van de man
worden door de politie evenmin au serieux geno-
Op de foto: Paus Johannes Paulus de Tweede, die gis
teren voor het eerst sinds de aanslag van verleden
week woensdag een "werkgesprek" voerde met kar
dinaal Casaroli, zijn minister van buitenlandse za
ken en na de paus de voornaamste man in het Vati-
kaan.
BELGRADO (UPI/AP) - De rege
ring van de Joegoslavische auto
nome provincie Kosovo heeft
gisteren besloten de universiteit
van Pristina voor een vroege zo
mervakantie te sluiten vanwege
de reeks pro-Albanese demon
straties door studenten van Alba
nese afkomst.
In Pristina, de hoofdstad van de
Joegoslavische provincie Koso
vo, hebben meer dan 1.000 stu
denten gedemonstreerd en
geëist, dat de provincie de status
van republiek wordt verleend, al
dus het dagblad Politika Ekspres
in Belgrado gisteren.
De betoging vond maandag plaats
voor het studentencentrum in
Pristina.
(Van onze correspondent
Lia van Bekhoven)
In het Britse Lagerhuis brak giste
ren een ruzie uit tussen de con
servatieve premier en conserva
tieve kamerleden over de uitge
lekte plannen van de regering
om flink te bezuinigen op de de
fensie-uitgaven. Conservatieve
kamerleden lieten duidelijk hun
ongerustheid hierover blijken
aan de vooravond van een Lager
huisdebat over Engelands defen
sie gedurende de komende tien
jaar. De ruzie broeide al weken te
midden van speculaties dat pre
mier Thatcher op defensiepost
vyf miljard gulden wilde bezui
nigen.
Het breekpunt kwam maandag
avond toen de premier haar on
derminister voor de marine,
Keith Speed, op staande voet
ontsloeg. Speed had eerder de
geheime bezuinigingsvoorstel
len van de regering openbaar ge
maakt en was daarmee in de
ogen van premier Thatcher on
trouw geweest aan haar en haar
kabinet. „Ministeriële onenighe
den moeten binnen het ministe
rie blijven", zei de premier. Op
positieleider Michael Foot sug
gereerde dat Speed door premier
Thatcher ontslagen was „omdat
hy de waarheid sprak".
Verhit
Speeds ontslag gaf nog een extra
dimensie aan de ernst van het de
fensiedebat. Het verhitte boven
dien de gemoederen van onge
ruste conservatieve kamerleden
die niet van de defensiebezuini
gingen willen weten. Ze hielpen
de Britse premier er gisteren aan
herinneren, dat ze twee jaar gele
den gekozen was op een verkie
zingsprogramma dat uitbreiding
beloofde van de defensiebegro
ting. Premier Thatcher die het
doorgaans bijzonder goed kan
vinden met de „havikken" bin
nen haar partij, zei „voor moeilij
ke keuzes te staan die nu een
maal gemaakt moeten worden".
De premier zelf heeft in het verle
den keer op keer gewezen op de
noodzaak van een sterke Britse
ADVERTENTIE
Het Nederlandse casino: de croupiers
proppen hun zakken vol.
Nieuwe Revu toont u de trucs om
I miljoen te "winnen". Nieuwe
Revu noemt 73 missers van het
kabinet Van Agt/Wiegel. Bovendien:
de mensen die door hun werk de
pispalen van Nederland zijn.
defensie en de "dreiging van een
Russische aanval". De economi
sche situatie dwingt haar echter
om het bezuinigingsmes in de
defensie-uitgaven te zetten, hoe
zeer haar dat ook tegen de borst
stuit. Voor de conservatieve par
ty is defensie altijd een byzonder
gevoelig onderwerp geweest
De premier was echter niet van
plan de bezuinigingen tijdens
het defensiedebat dat vandaag
en morgen gehouden wordt in
het Lagerhuis te bespreken. De
bedoeling was de kwestie binnen
het ministerie rond te krijgen en
dan later binnen het kabinet te
bespreken. De bezuinigingen
zouden openbaar gemaakt wor
den vlak voor het zomerreces.
Een conservatieve opstand zou
daardoor haast onmogelijk zyn
geweest.
Waarschuwingen
De waarschuwingen van staatsse
cretaris Speed hebben het hele
proces sneller dan de bedoeling
was in de openbaarheid ge
bracht. Maar beslissingen over
hoeveel en waar precies er bezui
nigd gaat worden zijn nog niet
genomen. Premier Thatcher
moet buiten zinnen zyn geweest
over de uitgelekte suggesties in
verschillende Britse kranten, dat
vooral de marine het zou moeten
ontgelden en dat die met de helft
gereduceerd zou worden. Van de
totale bezuinigingen zou op de
marine 75 procent beknibbeld
worden, op de landmacht 20 pro
cent en twee procent op de lucht
macht.
De regering is echter vastbesloten
door te gaan met de koop van de
controversiële Trident-onder-
zeer. De peperdure Trident, die
uitgerust is met nucleaire raket
ten, gaat de regering zo'n 30 mil
jard gulden kosten over de ko
mende tien jaar. Om zich dat te
kunnen permitteren zal er vooral
op een deel van de conventionele
wapens beknibbeld moeten wor
den.
Trident maakt deel uit van Enge
lands onafhankelijke wapenarse
naai en is controversieel, omdat
velen het beschouwen als een
prestigewapen. Ook in dc con
servatieve gelederen zyn er ka
merleden die menen dat Enge
lands prioriteit niet ligt op een
onafhankelyk defensiesysteem
maar op een gezamenlijke Euro
pese verdedigingsmacht, zoals
de NAVO. Groot-Brittannie
heeft evenals de andere partners
de NAVO beloofd haar defensie
uitgaven jaarlyks met dne pro
cent te verhogen. Engeland geeft
relatief gezien het meeste van de
NAVO-landen uit aan defensie,
met uitzondering van de Ver
enigde Staten
Belofte
Premier Thatcher maakte dinsdag
herhaaldelijk duidelijk haar be
lofte aan de NAVO na te zullen
komen. De minister van defen
sie. John Nott, schynt serieus
overwogen te hebben om het
Britse Rynleger in West-Duits-
land te halveren. Hy zou bere
kend hebben, dat hy hiermee op
zyn defensiebegroting 20 pro
cent zou besparen zonder de NA
VO met meer dan vyf procent te
verzwakken. Hy ontkende de ge
ruchten over de enorme bezuini
ging in de marine en zei dat er
geen sprake was van bezuinigin
gen als zodanig, maar van hoe
het geld gespendeerd moest wor
den.
De stafchefs van het Britse leger
zullen in de loop van deze week
hun ongerustheid uiten over de
voorgenomen bezuinigingen
door de premier voor dc tweede
keer in een jaar met een bezoek
te vereren. Sinds dc Tweede We
reldoorlog is dat niet meer voor
gekomen. Normaal gesproken
vragen ze slechts om een onder
houd met de premier als ze vre
zen voor de veiligheid van hel
land.
De ontslagen secretaris Speed zei
dinsdagavond in het Lagerhuis
„niets fouts" te hebben gedaan.
Nadat de premier Speed van zyn
taak onthief, dienden twee rege
ringsleden hun ontslagbrief in
by dc premier. Zy protesteerden
hiermee tegen het economisch
beleid van de regering. Hoewel
een en ander dc positie van pre
mier Thatcher niet rechtstreeks
ondermynt, berokkent het wel
schade aan haar geloofwaardig
heid.
