Belgisch socialist
raakt in opspraak
„Politici hechten
teveel waarde
aan enquêtes"
"Uitkeringen niet lager"
Betrokken bij schandaal
gS Zo zijn wij en niet anders.
Socialistiese Partij
Interview
Professor politieke wetenschappen G. A. Irwin
WOENSDAG 20 MEI 1981
ADVERTENTIE
BRUSSEL (ANP) - Het politieke
aanzien van de Belgische oud-
premier en PSC-voorzitter Paul
Vandenboeynants (Belgische
socialisten) heeft gisteren een
forse deuk opgelopen.
Toen namelijk lekte via het socia
listische ochtendblad "De Mor
gen" een geheim rapport uit.
waaruit blijkt dat het "front de la
jeunesse" (een uiterst rechtse mi
litante oproep) jarenlang is gefi
nancierd door Baron Benoit de
Bonvoisin.
Deze baron. 41 jaar oud, is een
naaste medewerker geweest van
Vandenboeynants en is daarbij»
penningmeester van het Cepic.
een rechtse studiegroep van de
PSC.
Minister van justitie Moureaux
wenst de publikatie niet te be
vestigen noch te ontkennen. "De
zekerheden die door De Morgen
zijn gepubliceerd zijn gedeelte
lijk gebaseerd op dit rapport. Ik
betreur het dat het vertrouwelijk
karakter van dit rapport niet be
waard is gebleven".
Smaad
Ook Vandenboeynants moet volle
dig verrast zijn geweest door de
ze publikatie. Urenlang bleek hij
gisteren niet bereikbaar. Uitein
delijk legde hij via het persbu
reau Belga de volgende verkla
ring af: "We hebben kennis geno
men van de verklaring van de be
trokkene, die de beschuldigin
gen tegen zijn persoon weerlegt.
De heer Bonvoisin speelt met de
gedachte deze zaak voor de rech
ter te brengen. Dit is smaad van
de ergste soort".
Ondanks deze uitspraak van de
oud-premier blijkt alles tegen de
baron en indirect ook tegen hem.
Uit de nota is namelijk gebleken,
dat Bonvoisin vele miljoenen
francs per jaar "schonk" aan het
jeugdfront en aan de redactie
van het maandblad Nouvel Euro
pa Magazine. Zowel de hoofdre
dacteur van dit extreem rechtse
blad, Emiel Lecerf, als de natio
nale voorzitter van het front,
Francis Dossogne. kreeg jaren
lang vele tienduizenden gulden
om hun activiteiten uit te brei
den. Bonvoisin deed dat via een
omweg en maakte gebruik van
prive-firma's en tussenpersonen.
De 41-jarige baron komt uit ec
milie die financieel niets te kla
gen heeft. Zijn vader was direc
teur van de bank Societé Genera
le en zijn grootvader zelfs gou
verneur. De baron zelf beschikt
over invloedrijke relaties in de fi
nanciële wereld. Als penning
meester van de Cepic, de rechtse
studiegroep van de PSC, stond
de Bonvoisin dagelijks in con
tact met Vandenboeynants en
nam hij in de partij een sleutel
positie in. De financiering van
verkiezingscampagnes bijvoor
beeld liep voor een groot gedeel
te via de kas van Cepic. Hoewel
zijn relaties met het Front de La
Jeunesse in Brussel wel vaag be
kend waren heeft men in de Bel
gische hoofdstad nimmer ge
dacht dat deze contacten zo in
dringend waren.
Een fraai voorbeeld uit
het Poggenpohl-programma
de NR 18. Dekoratieve
kunststof omlijst door een
raamwerk van donker
eiken. Ook van deze
Poggenpohl-keuken zijn
nog na jaren en jaren
onderdelen te verkrijgen.
Zodat u altijd kunt
uitbreiden of veranderen.
h.\. Gebr. RollTs Handclmij.
Industrieweg 14 Dc Grote Polder
oelerwoude-Rijndijk
Tel 071-8G02r)G
Winkelcentrum Bahvlnn
Den Haag Tel 070-851308
DEN HAAG (GPD) - Driekwart
van de Nederlandse bevolking
meent dat er misbruik wordt ge
maakt van de sociale voorzienin
gen. Daarentegen vindt men
over het algemeen niet dat de uit
keringen in ons land te hoog zijn.
Ongeveer de helft is bereid het
inkomen te matigen. Dat blijkt
uit een enquête die de NCRV-te-
levisic heeft laten houden.
Slechts een derde (34 procent) van
de Nederlanders vindt dat de
hoogte van de werkloosheidsuit
keringen best verlaagd kan wor
den van 80 procent van het
laatstgenoten inkomen tot 70
procent daarvan. Veertig procent
is het daar echter helemaal niet
mee eens. De rest van de mensen
weet het niet.
Wel vindt twee derde van de onder
vraagden dat bij het verlenen
van een uitkenng aan een werk
loos geworden iemand, van wie
man of vrouw ook een inkomen
heeft, rekening moet worden ge
houden met het feit dat er in dat
gezin twee inkomens zijn
Slechts 21 procent wil dat feit
buiten beschouwing laten.
Vind! U dal alle kernwapens Nederland i
nictigend zijn. dat niet cèn weldcnk
hel recht hebben in een schoon
n de lucht en in het
Vind! U ook dat alle
recht hebben op
'jt er nog zoveel te doen is. denk man
r woningbouw. en omdat mensen door
hun eigen kostje weer kunnen vtrdu
i recht heeft op een
irrkloze bouwvakkers
djsas goedkoper moet worden9
t aardgas is uil onze bodem, omdat
kosten onbetaalbaar zi/n. tcrwiil Shell rn
chatn/k van worden en omdat het aardgas
buitenland wordt verkwanseld mor ren
Vindt IJ ook dat ..inleveren" nietv oplevert?
>mdai bhikt dat sleedt meer bednjven stuiten
omdat de mensen die moesten inleveren geen geld
meer hebben om hun produkten te kopen, dus nog
meer werklozen, dut nog minder koopkracht,
dus nog meer sluitingen, dus
Als U dat allemaal vindt,
dan is de SP het met U eens.
MEER INFORMATIE
010 668068 673150
Drie dagen
bluswerk
ALKMAAR (ANP) - Twee ex
plosics in een garage op het
industrieterrein Huiswaard
gisteren hebben de Alkmaar-
se Ij rand weer voor zeker drie
dagen werk gegeven. De ex
plosies. vermoedelijk door
opgehoopt gas en een later
ontplofte buUgasfles, veroor
zaakten brand in een onder
grondse butagastank met een
inhoud van zevenduizend li
ter.
Volgens een woordvoerder van
de Alkmaar se politie acht dc
brandweer het raadzamer het
gas langzaam te laten ver
branden wat zeker tot mor
gen duurt - dan het direct met
behulp van schuim te doven
Bij de eerste explosie, op het
moment dat personeelsleden
van de garage bezig waren
een LPG-tank van een perso
nenauto te vullen, raakte één
van de directeuren van het
bedrijf, de 66 jarige C.A. Hoo
gerwerf. ernstig gewond De
linkerkant van diens gezicht
is of verbrand of door de
kracht van de explosie weg
geslagen Ook zyn linker arm
en-bovenbeen zyn door vuur
verwond. De man is in een
ziekenhuis in Alkmaar opge
nomen.
LEIDEN - Mol do Tweede Kamerverkiezingen van 26 mei voor de deur wemelt
het de laatste maanden weer van de opiniepeilingen die een indruk moeten
geven van de politieke voorkeur van het kiezersvolk. Over de invloed van de
peilingen op de kiezer wordt zeer verschillend geoordeeld. In sommige landen
wordt die invloed groot geacht, reden waarom bijvoorbeeld in Frankrijk in de
laatste week voor de presidentsverkiezingen geen opinieonderzoek meer mag
worden gedaan. In Nederland bestaal zo'n verbod niet. Terecht, vindt professor
G.A. Irwin, als hoogleraar verbonden aan de vakgroep politieke wetenschappen
van de universiteit van Leiden.
Volgens hem hebben verkic-
zingsenquèlcs weinig in
vloed op de kiezer. Irwin: "Er
zijn twee hypotheses over hel
effect van opiniepeilingen.
Enerzijds het zogenaamde
band wagon effect. Dat houdt
in dat mensen graag op een
winnaar zouden willen stem
men. Anderzijds het under
dog effect en dat houdt in dat
mensen juist op een verliezer
zouden willen stemmen om
dat ze een slecht resultaat zie
lig of jammervinden voor
een partij of lijsttrekker'
De redenen dat de uit de Ver
enigde Staten afkomstige Ir
win de invloed van peilingen
niet groot acht baseert hij op
onderzoek dat onder meer
voor de Kamerverkiezingen
van 1977 is verricht. "Er is
een categorie mensen die niet
of nauwelijks is geïnteres
seerd in politiek. Zij volgen
het politieke nieuws i iet.
Peilingen gaan langs hen
heen en hebben weinig in
vloed op hun keuze, als ze al
gaan stemmen. En de men
sen die het nieuws wel vol
gen. die wel geïnformeerd
zijn, laten zich door een pei
ling ook niet van dc wijs
brengen Mensen hebben al
lerlei andere dan politieke re
denen om op een partij te
stemmen, zeker in Neder
land. MenScn van christelijke
huize stemmen vaak op een
christelijke partij, onafhan
kelijk van welke peiling. En
de waarde van de mening van
het milieu is ook heel belang
rijk".
Nuttig
Ook al schat Irwin de invloed
van de 'verkicz.ingspolls' niet
groot, hij vindt ze wel een
nuttige tegenhanger voor de
subjectieve uitlatingen van
.politici. "Kijk naai dc on
langs in Frankrijk gehouden
presidentsverkiezingen. De
gaullist Chirac vertoonde in
de polls een stijgende lijn. In
de laatste week voor de ver
kiezingen. toen er op wettelij
ke gronden geen peilingen
meer mochten worden ver
richt. bleef Chirac beweren
dat z'n aanhang groeide. Als
politici dergelijke uitlatingen
gaan doen dan kun je maar
beter objectieve informatie
krijgen via peilingen van on
afhankelijke bureaus. Waar je
ook voor moet oppassen zijn
enquêtes van politieke partij
en zelf. zoals in Amerika ge
beurt. Dan worden er alleen
maar resultaten gepubliceerd
die gunstig zijn voor de eigen
campagne".
Een schoolvoorbeeld van een
uitgelezen campagne waarbij
toch wel gebruik is gemaakt
van opiniepeilingen was des
tijds dc geboorte en opkomst
van D'66 Irwin: Daar moet
je dan wel de rol van de me
dia bij betrekken. Die partij
is opgezet na een soort
marktonderzoek waarbij een
gat in dc markt werd ontdekt.
Bij de oprichting waren jour
nalisten betrokken die wis
ten hoe ze dc media moesten
hanteren. Die combinatie
werkte.
Professor Irwin: "Opiniepeilingen zijn niet*meer dan momentop-
Maar over hel algemeen staat
een nieuwe partij voor het
probleem dat de mensen
moeten worden overtuigd
dat het zin heeft om op zo'n
club te stemmen Mensen
zien vaak wel iets in een nieu
we. meestal kleine partij
maar kiezen uiteindelijk toch
liever voor een grotere, ver
wante partij Zo kan de situa
tie zich voordoen dat een par
tij veel aanhang heeft maar
toch klein blijft omdat de
mensen er niet op stemmen.
Dat moet zo'n partij zien te
doorbreken".
Vermoedens
Opiniepeilingen over langere
termijn waaruit voor een par
tij een beeld van geleidelijke
stijging naar voren komt kan
er wellicht volgens Irwin toe
bijdragen dat er toch iets van
een band wagon effect ont
staat. (De term band wagon is
afkomstig uit Amerika en
slaat op het veel voorkomen
de gegeven dat een muziek
band een groeiend aantal
meelopers trekt).
Irwin: Opiniepeilingen geven
hooguit een objectieve basis
voor vermoedens. Er wordt
over het algemeen te veel
waarde aan gehecht door po
litici en campagncmcdcwer-
kers. niet alleen in Nederland
maar ook in het buitenland
Een ander voorbeeld is de
strijd om het presidentschap
van Amerika in 1968 lussen
Nixon en Humphrey
Humphrey deed het aan van
kelijk heel slecht in de peilin
gen en dc Democraten lieten
zich daar erg door ontmoedi
gen. De campagne werd me
de daardoor te laat gestart
Pas in dc laatste weken werd
er hard door de Democraten
gewerkt. De aanhang van
Humphrey groeide snel al
haalde hij hot net niet meer.
Het effect van vorkiczingson-
quêtes wordt echt overschat
Jan Terlouw van D'66 zou
wel gek zijn als hij op grond
van de opiniepeilingen zou
denken: het gaat goed zo. ik
hoef er niet veel meer aan te
doen Hij moet blijven
werken, zeker omdat D'66
kiezers trekt uit alle richtin
gen Kijk. een SGP hoeft
minder bevreesd te zijn voor
verlies bij een minder inten
sieve campagne. Die partij
heeft een vast kiezerspu
bliek. Maar de meeste politici
doen er goed aan te beseffen
dat opiniepeilingen alleen ge
voelens registreren van men
sen op een bepaald moment
Er van uitgaande dat de pei
ling goed is verricht".
Cijfertjes
En over dat laatste valt ook nog
wel wat op te merken Irwin
"Statistisch bezien zit een op
de twintig enquêtes er ruim
naast. Elke enquête heeft ook
een onnauwkcunghcidsmar-
ge van ongeveer vijf procent
Maar dat wordt vaak gene
geerd. Men vindt het veel te
leuk om alleen naar de cijfer
tjes te kijken".
Overigens wil Irwin niet bewe
ren dat een peiling foutief is
geweest wanneer dc verkie
zingsuitslag een volkomen
ander beeld oplevert. Irwin
"Een peiling is nou eenmaal
een momentopname en het
beeld kan door écn of andere
gcbeurtcnis soms plotseling
omslaan Een bekend effect
is dal een volk zich achter z'n
leider schaart bij een crisis.
Carter profiteerde destijds
van de Iran-crisis ten koste
van Edward Kennedy die
meedong naar dc presidents-
kandidatuur voor de Demo
craten De kansen voor Ken
nedy lagen aanvankelijk erg
goed totdat dc crisis rond
Iran ontstond. En op het
ogenblik zie je het in Israel
De populariteit van premier
Begin was erg gedaald maar
door dc crisis met Syrië scha
ren zich weer meer mensen
achter hem.
Daar komt bij dat mensen ook
graag leiders willen die actie
ondernemen en vaak doet het
er met toe welke actie John
son kon destyds in Vietnam
aanvankelijk doen wal hij
wilde, als hij maar wat dood
Het kwam zijn populariteit
ten goede.
Onvoorspelbaar
En de onvoorspelbaarheid van
het kiezersgedrag kwam ook
duidelijk naar voren vorig
jaar tijdens de tweestrijd tus
sen Carter en Reagan Vol
gens de peilingen zou het een
nek-aan-nek-race gaan
worden maar kennelyk sloeg
dit in de laatste dagen om
Carter wist al aan de voor
avond van de verkiezingsdag
dat hu het niet zou redden
Hij schijnt in huilen tc zijn
uitgebarsten toen hu door
zyn medewerkers werd inge
licht over de verschuivingen
die zy vlak voor de stemmin
gen hadden gemeten.
Daarom nogmaals, opiniepei
lingen zijn niet meer dan mo
mentopnames. Maar datzelf
de geldt ook voor verkiezin
gen Ook verkiezingen zyn
niet meer dan momentopna
mes".
Beroemd is hel viMiil>ccld
van dc verkiezingen in Enge
land. in 197(1 Dc toenmalige
socialistische prcmici Wilson
deed het zo goed in de petkn
gen dat hij voortijdig verkie
zingen uitschreef Zyn La
bourpartij voerde nauwelijks
campagne omdat ;ncn ovei
tuigd was van de zege Uit
eindelijk won de Conserva
tief Heath
