Een hele
goeie zware shag
is samen
gesteld uit de
beste Kentucky
tabakken.
Rakettencrisis
druk van ketel
Nauwere banden tussen VS en Zuid-Afrika
België spaart
bedrijfsleven
Paus spreekt via
band gelovigen op
Pietersplein toe
Het betere zware werk.
Israël geeft bemiddelaar meer tijd
Engeland
zou op
defensie
willen
bezuinigen
Egyptische minister
justitie treedt af
Joegoslavië beschuldigt
Albanië van inmenging
MAANDAG 18 MEI 1981
(Van onze correspondent
Henk Kolb)
WASHINGTON (GPD) - Het be
zoek van de Zuidafrikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
aan Washington is in meer dan
een opzicht veelbetekenend.
Toen Jimmy Carter nog presi
dent was, werden hoge Zuidafri
kaanse functionarissen geweerd
om uitdrukking te geven aan
Amerikaanse afkeer van de
Zuidafrikaanse apartheidspoli
tiek. Onder president Reagan
echter is het beleid ten aanzien
van de mensenrechten onderge
schikt gemaakt aan strategische
belangen.
Daaruit vloeide niet alleen toena
dering voort tot regimes in Chili
en Argentinië, die voorheen op
de 'zwarte lijst' stonden, maar
ook een nauwelijks beheerst ver
langen het strategisch belangrij
ke Zuid-Afrika (zowel vanwege
zijn ligging als met het oog op
zijn grondstoffen) nader te be
trekken bij het offensief dat de
Verenigde Staten tegen de Rus
sische expansiedrift zijn begon-
Botha kwam officieel, maar inmid
dels waren vijf hoge Zuidafri
kaanse officieren van de militai
re inlichtingendienst al geweest:
tersluiks maar toch volop in con
tact met zulke overheidsinstan
ties als de Nationale Veiligheids
raad (in het Witte Huis) en het
Pentagon. Reagan heeft het Con
gres bovendien gevraagd de be
paling op te heffen die de CIA
verbiedt zich te bemoeien met de
toestand in Angola, een kwestie
waarover nog bittere politieke
strijd zal losbarsten, omdat noch
in de Senaat, noch in het Huis
van Afgevaardigden de commis
sies voor buitenlandse betrek
kingen even rechtlijnig conser
vatief zijn, als het Witte Huis
blijkt te zijn geworden.
In Angola strijdt de Unita tegen de
regering en tegen de Cubanen
die de Angolese regering steu
nen. Unita krijgt steun van Zuid-
Afrika. De regering van Angola
daarentegen steunt de Namibi-
sche onafhankelijkheidsstrijders
van de SWAPO. De Verenigde
Staten willen de Cubanen weg
hebben uit Angola. Dat kan, mits
Namibië langs vreedzame weg
onafhankelijk wordt. Maar VS-
hulp aan Unita zou het hele poli
tieke gebeuren in deze hoek van
zuidelijk Afrika opnieuw in fac
toren ontbinden.
De Verenigde Staten wensen voor
alles dat in Namibië geen links
bewind de nieuwe vrijheid gaat
beheren. Daarom wil men in
Washington vertraging van een
onberekenbare onafhankelijk
heid voor Namibië. Van Europe
se kant is daar van diverse zijden
tegenover gezet dat de kansen op
een links, marxistisch bewind
groter worden naarmate de vrij
heid langer uitblijft.
Botha kon in Washington te werk
gaan in de betrekkelijke zeker
heid dat hij niet in het openbaar
nadrukkelijk zou worden aange
vallen vanwege de apartheidspo
litiek, en hij kon behendig profi
teren van de voorzichtige Ameri
kaanse pogingen Zuid-Afrika al
thans strategisch respectabel te
maken. Het afwijzen van een
VN-politiemacht om de over
gang naar onafhankelijkheid van
Namibië te begeleiden betekent
op zijn minst nieuw uitstel en dat
is de Verenigde Staten, al wordt
dat niet toegegeven, niet onwel
kom.
Hoe nadrukkelijk de Verenigde
Staten terugschakelen blijkt ook
uit de toezegging van Haig dat
Zuid-Afrika geen oplossing op
gelegd zal krijgen die het niet
wenst (ongeacht kennelijk het
feit dat het Namibië geheel we
derrechtelijk onder beheer
houdt) en dat er ook wat de tijd
betreft op Pretoria geen druk zal
worden uitgeoefend Dit zijn me
dedelingen uit Zuidafrikaanse
bron - de Verenigde Staten zijn
vooralsnog uiterst karig met hun
informatie.
Het laat zich raden, dat de 'front-
lijn-staten' in Zuid-Afrika, die al
geweldig protesteren tegen Rea-
gans voornemen de CIA wat
meer de vrije hand te geven in
Angola, deze nieuwe ontwikke
lingen met nog meer rumoer zul
len onvangen. Voor de Ameri
kaanse Afnka-politiek belooft
dat weinig positiefs en zulke ont
wikkelingen bedreigen zelfs de
opmerkelijk rustige situatie in
Zimbabwe, het voormalige Rho-
desiè. Daar bleef tot ieders ver
bazing bloedvergieten uit en
Amerika kwam onlangs tijdens
een conferentie van donorlanden
met een opmerkelijk hoog be
drag aan steun voor de dag.
De irontiijn-staten" pogen Zim
babwe uiteraard bij hun keten
van anti-Zuidafrikaanse bastions
in te lijven. Onder de omstandig
heden die zich nu lijken aan te
dienen, zou Amerikaanse hulp
dan moeten worden afgewezen.
Dit lijkt economisch onverstan
dig, maar het zou Zimbabwe ver
lossen van een aanklacht om
trent politieke collaboratie met
een Amerikaanse regering, die
een beleid lijkt Ie willen voeren
dat zowel in Afrika als in Europa
op grote weerstand moet stuiten.
Kardinaal
Wyszinski
stervende
WARSCHAU (UPI) - De ernstig
zieke Poolse primaat, kardi
naal Stefan Wyszinski heeft
zaterdag volgens een com
muniqué het sacrament der
zieken toegediend gekregen.
Dit sacrament wordt toege
diend wanneer levensgevaar
bestaat en vormt de sterkste
aanwijzing dat de kardinaal
stervende is.
Na de plechtigheid nam de kar
dinaal afscheid van de aan
wezige medewerkers.
De kardinaal is sinds midden
maart ziek. Artsen hebben
niet precies gezegd waaraan
hij leidt, maar volgens kerke
lijke functionarissen heeft hij
vermoedelijk kanker
Dader ontkent complot
(Van or.ze correspondent Hein ten Kortenaar)
ROME (GPD) - Precies om twaalf uur, zoals elke week. klonk gisteren de
stem van paus Johannes Paulus over het Sint-Pietersplein. Zijn woor
den waren op de band opgenomen in het Gemelli-ziekenhuis in Rome,
waar hij wordt verpleegd sinds de aanslag van afgelopen woensdag.
De paus is gisteren een half uur opgeweest en zijn overbrenging uit de
afdeling intensive care naar een particuliere kamer op de tiende verdie
ping kan vandaag of morgen worden verwacht.
Over het verhoor van Mehmet Ali Agca, de Turkse dader van de aanslag,
is weinig nieuws te melden. In een memorandum van zes bladzijden,
dat hij zaterdag aan de politie heeft overhandigd, beschrijft hij zijn
bewegingen in de anderhalf jaar sinds zijn ontsnapping uit de militaire
gevangenis van Istanboel. Hij geeft toe lid te zijn geweest van de
rechtse nationalistische beweging, toen hij in februari 1979 de journa
list Abdi Ipekci vermoordde, maar beweert na zijn vlucht uit Turkije
zich bekeerd te hebben tot de Palestijnse bevrijdingsbeweging en als
lid van het Bevrijdingsfront van Georges Habasj een opleiding te heb
ben gekregen in een kamp in Syrië.
Agca blijft volhouden geheel alleen en zonder hulp van wie dan ook te
hebben gehandeld. De politie blijft er daarentegen van overtuigd, dat
hij op zijn reizen is voortgeholpen door zijn kameraden van de verbo
den Turkse terreurgroep de Grijze Wolven en door rechts-nationalisti-
sche groeperingen in de landen die hij op zijn reizen heeft aangedaan.
Het staat vast dat hij in Italië behalve Rome, Milaan en Perugia ook
Genua en Palermo heeft bezocht, voordat hij eind april vanuit Milaan
deelnam aan een veertiendaagse vakantiereis naar Palma de Mallorca,
vanwaar hij op 8 mei in Italië terugkeerde.
Een onaangekondigde reis van de Italiaanse minister van binnenlandse
zaken Virginio Rognoni naar Bonn, voor een lang onderhoud met zijn
Duitse collega Gerhard Baum, wordt in verband gebracht met het on
derzoek naar het terroristennet, dat Agca op zijn reizen heeft geholpen.
Grote boeketten bloemen worden binnengebracht in het Gemellizieken-
huis, waar de paus wort verpleegd. De belangstelling voor de gewonde
paus is overweldigend.
Hogere accijns
BRUSSEL (GPD) Sigaretten en
benzine worden in België duur
der. opdat het Belgische bedrijfs
leven twee miljard gülden min
der aan sociale lasten behoeft te
betalen. Dat is de kern van een
globaal plan om de economie op
te krikken, waarover de Belgi
sche regering het dit afgelopen
weekeinde eens werd. Daarmee
werd een crisis in de zes weken
oude regering van premier Mare
Eyskens vermeden.
De rooms-rode coalitie van Vlaam
se en Waalse christen-democra
ten en socialisten wil de kosten
van het Belgisch bedrijfsleven
drukken om de werkgelegenheid
te stimuleren. Premier Eyskens,
een Vlaamse christen-demo
craat, zei onlangs dat tien miljard
gulden moet worden overgehe
veld „van de gezinnen (con
sumptieve bestedingen) naar het
bedrijfsleven" (voor investerin
gen).
Hiermee is nu een begin gemaakt.
Door vermindering van de socia
le bijdragen met twee miljard
gulden en enkele andere al eer
der genomen fiscale maatregelen
wordt in totaal dik drie miljard
gulden naar het bedrijfsleven
overgeheveld. Omdat de staat
zelf geld tekort heeft, wordt de
twee miljard gecompenseerd
door optrekking van btw en ac
cijnzen. Behalve sigaretten (met
14 cent) en benzine (zeven cent)
worden ook de kappers, wasmid
delen, schoenen en mcubJlen
duurder.
Behalve deze algemene maatrege
len zijn er Waalse en Vlaamse on
derdelen in het pakket maatrege
len waarover het kabinet-Eys-
kens wekenlang onderhandelde.
De regering steekt opnieuw dik
twee miljard gulden in het Waal
se staal.
Ter compensatie voor de Vlamin
gen mogen Antwerpen en Zee-
brugge havenwerken uitvoeren
en zal haast worden gemaakt met
een nieuw overleg met Neder
land over de waterverdragen.
Ook de textielsector die vooral in
Vlaanderen belangrijk is, kan op
overheidssteun rekenen Poli
tiek is echter vooral belangrijk
dat aan de prijscompensatie, die
in België nog steeds wordt toege
past, nauwelijks wordt getornd.
ADVERTENTIE
f2.95
JERUZALEM, BEIROET (GPD. AFP. Reuter, UPI) - De
Amerikaan Philip Habib. die bemiddelt in de crisis tus
sen Syrië en Israël over de plaatsing van Syrische raket
ten in Libanon, krijgt van de Israëlische regering meer
tijd om een oplossing voor dit geschil ie bereiken.
Hierdoor lijkt de druk in de raket
tencrisis enigzins van de ketel te
zijn. Eerder kondigde Israël ac
ties aan. als Habib's bemiddeling
tot niets zou leiden. Het Israëli
sche kabinet besloot gisteren
geen termijn meer te verbinden
aan de missie van de Amerikaan.
In Israel zelf klinkt steeds luidere
kritiek op het beleid van de rege
ring Begin. Begin, die sinds het
vertrek van Ezer Weizmann als
minister van defensie zowel mi
nister van defensie als eerste mi
nister is. wordt steeds feller aan
gevallen in de Israëlische pers.
Ook was er zaterdagavond een
demonstratie van 10.000 mensen
in Tel Aviv, die Begin's beleid
hekelden.
De beslissing om Habib meer tijd
te geven lijkt mede door deze
binnenlandse politieke onrust in
Israël te zijn ingegeven. De toon
die Begin na de zondagse kabi
netsbeslissing aansloeg was vol
ledig anders dan die van vorige
verklaringen over het Syrisch-Is-
raëlische conflict.
Tweehonderd militairen hebben
Begin in een brief gevraagd "de
compromisloze weg van geweld
te verlaten en de crisis langs di
plomatieke weg op te lossen
Op een persconferentie zei de so
cialistische opposisitieleider Shi
mon Peres gisteren dat Begin
niet het recht heeft Israel te ver
plichten voor de Libanese chris
tenen te vechten. Met deze uitla
tingen haalde Peres zich de toorn
van enkele ministers op de hals.
Deze noemden de uitlatingen
van Peres "demoraliserend".
Begin; vriendelijker toon
Steun
Saoedi-Arabïe heeft dit weekeinde
openlijk haar steun aan Syrië
toegezegd in het conflict met Is
raël. Die verklaring werd uitge
geven tijdens Habib's bezoek
aan dat land. De Amerikaan
wordt vandaag in Damascus ver
wacht, om dan uiterlijk morgen
weer in de Israëlische hoofdstad
Jeruzalem terug te keren.
Ook dc Iraanse vice-premier Hats-
jcmi Rafsanjani heeft inmiddels
zijn steun betuigd aan Syrië.
Dit weekeinde werd in Libanon
zeer hard gevochten tussen Syri
sche eenheden en christelijke
milities. Zowel in Beiroet als in
Zahle werd strijd geleverd Pale
stijnse posities in zuid-Libanon
werden bestookt door Israëli
sche artillerie.
LONDEN (l'PI) - De Br.l.r minuter «an
defrn»ir John Nott sou tien miljard
pond 53 miljard) op dr defrn.ie-uit-
gaven willen beiuinigen. so wordt tan
"een hooggeplaatste functionaris op
het minutene van defen«ie" verno
men. Hij sou een aantal grote opper-
laktr*,-hepen van de marine willrn te
rugbrengen van 56 tot 15 en bijna de
helft van het Amerikaanse marineper
soneel willen pensioneren om de aan
koop van de Amerikaanse Tridenl-ra-
ketlen te kunnen beko.tigrn Dese ra
ketten worden door onderseeboten ge
lanceerd en moeten de verouderde I'o-
neuwing kost Engeland
>ond 32 miljard).
*ou volgen.
cher. eigen
verklaard t
CAIRO (UPI) - President Anwar
Sadat van Egypte heeft het ont
slag aanvaard van minister van
justitie Anwar Abu Sehli. De
Egyptische radio meldde zater
dag dat Sadat onmiddellijk hier
na Ahmed Samir Sami op deze
post benoemde.
De radio noemde geen reden voor
het vertrek van Sehli.
De minister van justitie is het twee
de kabinetslid in drie dagen dat
zijn ontslag aanbiedt. Het ont
slag van Sehli volgt op dat van
vice-premier Osman Achmed
Osman. Minister Sehli i
Libische
troepen
verlaten
Tsjaad
heeft zaterdagavond tn Tripo
li bekendgemaakt dat de Li
bische strijdkrachten in
Tsjaad begonnen zijn zich te
rug te trekken. Zij zullen zich
geleidelijk uit Tsjaad blijven
terugtrekken naarmate de
nationale Tsjadische eenhe
den hen vervangen
Het Libische persbureau Jana
meldde gisteren dat Gaddafi
zijn bekendmaking had ge
daan tijdens een diner dat ter
ere van de bezoekende voor
zitter van de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid, (OAE),
werd aangeboden Stevens
verklaarde bij die gelegen
heid dat "wij moeten erken
nen dat u dc rust, de vrede en
de veiligheid in Tsjaad heeft
hersteld. Uw inspanningen
zijn niet in strijd met het op
treden van de OAE"
delyk afgetreden uit solidariteit
met de vice-premier die een
jeugdvriend van hem is
Ten grondslag aan het aftreden van
Osman lag de publikatie van een
boek van zijn hand waarin de
vroegere president Nasser wordt
beschuldigd van misbruik van
zijn functie voor persoonlijke
doeleinden De beschuldiging
door Osman, een intieme vriend
van president Sadat, leidde tot
een parlementair onderzoek in
opdracht van de president Het
onderzoek zuiverde Nasser van
alle blaam en de parlementaire
onderzoekscommissie pleitte
ook Osman vrij van schuld om
dat hij niet de bedoeling zou heb
ben gehad de overleden presi
dent Nasser in zijn eer aan te tas
ten.
Een dag na publikatie van het on
derzoek diende vice-premier Os
man zijn ontslag in bij president
Sadat. die daarop verklaarde dat
deze er in zijn ogen "niet minder
om was geworden".
Minister weg
na kritiek
TOKIO (Reuter. AFP) - De Japanse
minister voor buitenlandse za
ken Ito is dit weekeinde afgetre
den nadat er tussen hem en de
Japanse eerste minister onenig
heid was ontstaan over de bete
kenis van een boodschap van het
Japanse kabinet. De boodschap
lt 1 h.ij
tussen Japan en de Verenigde
Staten, en werd uitgegeven na
een bezoek van de Japanse pre
mier Suzuki aan president Rea
gan van dc VS. Nadat Ito had
verklaard dal het "bondganoofc
schap" ook militaire betekenis
had. ontstond daar onenigheid
over in het Japanse parlement.
Ito bood hierna zijn ontslag aan.
Hij zal worden opgevolgd door
Sunao Sonoda, die al eerder mi
nister van buitenlandse zaken
O O
BELGRADO (Reuter) - Joegoslavië heeft het buurland Albanië beschul
digd van openlijke inmenging in zgn binnenlandse aangelegenheden
Het Joegoslavische persbureau Tanjoeg reageerde gisteren opeen artikel
in het Albanese partijblad Zen 1 Popullit, waarin er bij de Joegoslavi
sche regering op werd aangedrongen de zuidelijke provincie Kosovo
met haar voornamelgk Albanese bevolking de status van republiek te
verlenen Nu is Kosovo een autonome provincie binnen Servië, de
grootste Joegoslavische republiek.
Kosovo was in maart en april het toneel van bloedige nationalistische
rellen, waarbij ten minste negen mensen werden gedood en tallozen
gewond De Joegoslavische leiders hebben de rellen omschreven als
contra revolutionair Volgens Belgrado waren zij gericht op het doen
i het Joegoslavische federatieve staatsverband met zun
