Kclit voor commissie Groen Leidse kunstopdrachten Gastkolom Discussiedag gezondheidszorg Rijnland beraadt zich over gasprijs Twee miljoen opgepot Plaats voor duizend woningen in Roomburg Dagavondschool wacht gouden tijden 'Op de fiets geniet je voor niets' Gesprek met actiecomités 4 VRIJDAG 15 MEI 1981 LEIDEN - Onder het motto "Wat doen ze met je, hoe wil je het zeir?", wordt zaterdag in de Stcr- rewacht een discussiedag geor ganiseerd. Onderwerp van ge sprek is de hulpverlening in de ambulante geestelijke gezond heidszorg. Binnen die sector val len bijvoorbeeld medische op voedkundige bureaus en bu reaus voor levens- en gezinsvra gen. Daarnaast komen ook alter natieve hulpverleningsinstanties aan bod. zoals de telefonische hulpdienst en de vrijwilligers- centrale. Aanleiding tot deze dag is het ge voel dat er het een en ander schort aan deze vorm van hulp verlening. De organisatoren (van Vormingswcrksentrum/Studium Generale, een instantie van de universiteit) namen daarom con tact op met enkele belangenorga nisaties. Christiaan Ruppert: "Bedoeling van de dag is dat we ervaringen van mensen met de diverse instellingen op tafel krij gen. Er zijn een aantal vragen en knelpunten. We hebben de in druk dat veel van die problemen een gevolg zijn van een te kort schietende maatschappij". Ook van zogenaamde zelfhulp groepen. die door patiënten zijn opgericht om samen hun misère te lijf te gaan, zullen vertegen woordigers aanwezig zijn. Sa men met hen kunnen mensen, die ervaringen hebben met hulp verleners of gewoon geïnteres seerd zijn, in discussie treden. Volgens de organisatie wordt het hoog tijd dat de klachten en wen sen, die nu afzonderlijk worden geuit, eens worden gebundeld. Behalve de gespreksgroepen is er ook een forum en zal de to neelgroep Mcnes een program ma brengen dat op deze proble matiek is gebaseerd. Om tien uur wordt begonnen. LEIDEN - De raadscommissies 'maatschappelijke aangelegenheden' en 'ruimtelijke or de' gaven gisteravond het groene licht voor een nieuwe commissie openbare kunstop drachten. Sommige ambtenaren en kunstenaars zouden na de opmerkingen van de raadsleden misschien eerder van het geven van een oranje knipperlicht willen spreken. De jarenlange discussie blijft doormodderen, vooral over de openbaarheid of gedeelte lijke beslotenheid van de commissie. De commissie kunstopdrachten kan kunstenaars selecteren voor kunstopdrachten volgens de zo genaamde 'percentageregeling'. Deze regeling houdt in dat de overheid een- of twee procent van de kosten van openbare nieuwbouw of bouwrijp maken van grond mag gebruiken voor kunstopdrachten. De gemeente Leiden heeft maar liefst twee miljoen gulden percentage-geld opgepot. Bijna twee jaar geleden gaf de ou de commissie kunstopdrachter er de brui aan, wegens gebrek aan ambtelijke ondersteuning. Sindsdien zijn, zoals cultuurwet houder Piet Hein Schoute gister avond zei, "hap-snap enkele kunstopdrachten volgens de per centageregeling verleend, voon werken die echt niet konden wachten". Werken zoals de belet- LEIDEN - In Roomburg kunnen meer dan duizend woningen' worden gebouwd. Door het per centage kleine woningen op te voeren wordt het totaal aantal woningen van 950 in het oor spronkelijke plan tot 1025 in het huidige ontwerp gebracht. Tegen het ontwerp-bestemmings- plan voor Roomburg zijn vorig jaar 55 bezwaarschriften inge diend. Hoewel het plan nu op on derdelen is aangepast zal naar verwachting een groot aantal be zwaren worden gehandhaafd. Wethouder Waal zei gisteravond te verwachten dat de bezwaren tot aan de Kroon (hoogste be roepsinstantie) zullen worden uitgevochten. Hij noemde het niet in het belang van de volks huisvesting om tot die tijd te wachten met de realisering van het plan. B en W willen in elk geval de vesti ging van bedrijven (op een ge bied van 14 hectare tussen vuil- stort en spoorbaan) versneld mo gelijk maken. De grond is al in handep van de gemeente. Juist echter tegen deze industrie-vesti ging richten zich bezwaren van de bewoners van de Professoren- en Burgemeesterswyk. Ten behoeve van de industrie - ge dacht wordt aan vestiging van de veevoederbedrijven Schrama en Van Niekerk. metaalhandel Gij- zenij en Betonmortel - is aan het Rijn-Schiekanaal een insteekha- ven geprojecteerd. De boerderij Carola-hoeve, die in het eerste ontwerp hiervoor zou moeten verdwijnen, is nu gehandhaafd. Of de insteekhaven er komt is vooral afhankelijk van de finan ciële haalbaarheid ervan, wat alom sterk wordt betwijfeld. Ook in de ontsluiting van Room burg voor het verkeer zijn in het huidige ontwerp veranderingen aangebracht. Gekozen is voor de aanleg van een parallelweg langs rijksweg 4 en het opheffen van de op- en afritten van deze rijks weg op de Hoge Rijndijk. In plaats daarvan komt ^r ten zuiden van de spoorweg een aan sluiting op de rijksweg, ter hoog te van de toekomstige rijksweg 11 (Leiden-Alphen aan den Rijn). tering van het Stadsbouwhuis door de Amsterdamse kunste naar Harry Verdijk of zoals de opdracht aan de Amsterdamse kunstenaars Koetsier en Lixen- berg om een ideeënschets te ma ken voor een bewerking van de negen glazen deuren van de 2 brandweerkazerne. "Sluikhandel" Leidse kunstenaars, verenigd in de beroepsorganisatie BBK, veroor- deelden begin dit jaar de "beslo tenheid en sluikhandel" van de ze opdrachten door een 'hap snap' bijeengeroepen commissie van 'deskundigen' en beheerders van de betreffende gebouwen. De BBK verweet de gemeente dat de beeldende beroepskunste naars in de Leidse regio schade lijden in hun bestaansmogelijk heden door het uitblijven van een goed functionerend en open baar kunstopdrachten-beleid. Een nieuwe kunstnota, die voort borduurt op een onuitvoerbaar gebleken nota uit januari '79, moet nu leiden tot een nieuwe commissie kunstopdrachten. De ambtelijke ondersteuning voor die commissie is - in tegenstel ling tot enkele jaren terug- nu ruimschoots aanwezig. Cultuurwethouder Schoute gaf gisteravond deels loyaal toe aan kritiek van raadsleden en de BBK op de nieuwe nota, deels had hij geen zin de aloude strijd punten weer in alle hevigheid op te rakelen. "We moeten nu, na twee jaar oponthoud, zo snel mo gelijk van wal". Mede gezien de werkgelegenheids situatie krijgen kunstenaars uit de Leidse regio voortaan de voorkeur bij kunstopdrachten tot 50.000 gulden. Een afwijzing van een kunstopdracht gebeurt gemotiveerd. Beslotenheid B en W zullen zich echter nog moe ten beraden over de door de raadsleden en kunstenaars ge wenste openbare werkwijze van de nieuwe commissie kunstop drachten. Ambtenaar Van de Ree achtte een volledige open baarheid uit den boze. De com missie zou bij grotere opdrach ten kunnen rekenen op een sse- lectie van meer dan honderd aan vragen. "Dan heeft de commissie even een stuk beslotenheid no dig zonder dat alle kunstenaars over de schouder van de com missieleden heen kijken". Jonge kunstenaars zouden volgens Van de Ree in dat geval minder snel durven inzenden; bang dat zij in alle openbaarheid worden 'afge kraakt'. De raadsleden Frits van Oosten (PPR) en Annelies Ponsen (PSP) pleitten ervoor dat kunstenaars hun ideeënschets voor een kunstopdracht onder motto (anoniem voor de beoordelaars in de commissie) inzenden."De commissie zal zich dan minder snel laten leiden door klinkende namen maar enkel en alleen let ten op de waarde van het kunst object. De beginnende kunste naars krijgen zodoende een meer reële kans". Wethouder Schoute bekijkt dit oude "ruzie-punt" nog eens. De nota laat het inzen den onder motto of onder naam vrij. Wethouder Cees Waal zegde een vervolgnota toe over de integra tie van kunstenaars bij nieuw bouw en stadsvernieuwing. Het gaat er hierbij om kunstenaars vooraf te betrekken bij de woon- en werkomgeving. "Breng de kunst in de wijken", zei PvdA- raadslid Joop Maat. "En betrek die wijken er ook bij", vond ook D'66-raadslid Hoekema. In de landelijke, regionale en plaatselijke media, zo ook in enkele gastkolommen, vooraf gaande aan deze. wordt re gelmatig geschreven en ge sproken over de functie, die het dag- en avondonderwijs aan volwassenen vervult in het tegemoetkomen aan de educatieve behoeften van ve len, die in een zo geheten ach terstandsituatie verkeren. Hier worden nog even ge noemd het eclatante succes, sedert 1975, van de zgn. 'moermavo' nog altijd fou tieve, maar erg hardnekkige benaming voor het "avondon derwijs overdag": mavo, ha vo. atheneum, gymnasium en meao-, de aandacht, sedert enige jaren, voor hen die het niet aandurven direct aan het eerste leerjaar mavo te be ginnen: schakelklassen bie den de mogelijkheid vervaag de lagere schoolkennis op te helderen en te 'leren leren'; voorts ontstonden de Interna tionale Schakelklassen voor Volwassenen, bestemd voor 'anderstaligen', die in het moederland al een ruime ma te van onderwijs hebben op gedaan en die graag aan de mavo zouden willen begin nen, maar die een opstapcur- sus van één a twee jaar vooral voor het vak Neder lands. maar ook 'oriëntatie op de Nederlandse samenle ving' - toch beslist niet kun- Wat de dagopleidingen voor volwassenen, gevestigd in ca. 250 gemeenten, betekenen voor het wegnemen van vele onzekerheden en voor het ver sterken van het zelfvertrou wen en het zelfbewustzijn van de ettelijke tienduizenden die er aan deelnemen of deelna men, wordt door een aantal vari hen uit de doeken gedaan in een recente kleurenbijlage van 'Vrij Nederland' (11 april, 1981). Inderdaad, dit dagonderwijs levert een con crete bijdrage tot de emanci patie van de vrouwen in ons land. Juist omdat velen van hen er pas aan toe komen op het moment, dat hun gezins beslommeringen wat afne men, is de drempel, die moet worden overschreden vaak erg hoog. Mede daardoor ont stonden enkele jaren geleden de schakelklassen als voorbe reiding op het eerste leerjaar mavo. Eén avond per week gedurende één jaar betekent voor degenen, die soms al tientallen jaren geleden de (lagere)schoolbanken verlie ten de oudste leerlinge van 'Boerhaave' tot dusverre, was 71 jaar - een vrij grote kans op slagen in de mavo. Niet weinigen gaan daarna door in havo, vwo of meao. Door D. J. van Kooten, reclor dag/avond- scholengemeenschap Boerhaave Uitdaging Niet alleen de kwantitatieve ge volgen van de hausse heeft het dag/avondonderwijs op een bevredigende wijze weten op te vangen (landelijk aantal leerlingen in 1975 zo'n 35.000, in 1980-1981 geschat 120.000; 'Boerhaave' respectievelijk 85.2 en ca. 2.300 en bijna 170 docenten), maar ook de kwa litatieve uitdaging wordt steeds beter beantwoord. Er komen speciale nascholings cursussen voor docenten, die in het volwassenenonderwijs werkzaam zijn. Zij kunnen zo de bijzondere aspecten van dit onderwijs beter leren ken nen en er naar handelen. De zgn. deskundigheidsbevorde ring, o.a. door de Rijksuni versiteit te Leiden. Dit naar analogie van universitaire opleidingen, die in landen als de Verenigde Staten en Groot-Briltannië al tiental len jaren bestaan en in de Bondsrepubliek Duitsland se dert het begin van de jaren zeventig tot ontwikkeling zijn gekomen. Een volwassenen leert anders dan een jongere; brengt zijn levenservaring mee. Is echter ook sneller ont moedigd, ondervindt speci fieke invloeden van gezin, werkkring, andere sociale sectoren. Bepaalde docenten zijn het bijbrengen van stu dievaardigheid en aandacht geven aan de moeilijkheden, die men bij de studie onder vindt, toevertrouwd. Speciale opleidingen voor deze taak van 'counselor' (wie bedenkt een goede Nederlandse naam?) - in zoeven genoem de landen aanwezig - be staan in Nederland nog niet, maar zullen er wel komen. Verdere studie in vervolgop leidingen of mogelijkheden in de beroepsbeoefening kunnen worden besproken met de schooldekanen in het volwas senenonderwijs. Het is allemaal goed besteed aan de velen, die vroeger geen of weinig kansen op on derwijs hebben gekregen. Die al op jeugdige leeftijd aan de slag moesten en daarmee hun steentje hebben bijgedragen voor de bekostiging van de studie van hen, die wèl alle gelegenheid tot een goede op leiding hadden en thans in de meeste gevallen met een hoger inkomen dan het gemiddelde worden beloond. Maatschappelijk bezien is de vrijwel 100% overheidssubsi die, vooral voor wat betreft i het boekje beschreven routes loopt langs landgoed Cronesteij LEIDEN - "Eén van de prettigste eigenschappen van de stad Lei den is wel dat je er zo snel uit bent. Dat is ook daarom zo pret tig omdat buiten Leiden een ge varieerde omgeving wacht". Schrijver-bioloog Maarten 't Hart opent met die zinnen het boekje "Op de fiets geniet je voor niets". Een werkje dat is geschreven door de Leidse afdeling van de Enige Nederlandse Fietsers Bond (ENFB) en het Instituut voor Natuurbeschermingseduca tie (IVN). Degene die beslist deze brochure te kopen, kan, voordat hij op z'n fietst stapt kiezen uit acht nieu we recreatieve routes. De be schrijvingen zijn zeer uitvoerig. De fietser hoeft niet bang te zijn dat het detail hem wordt be spaard. Een voorbeeld: "In en rond het landgoed (Cronesteyn, red.) bloeit in het voorjaar zo massaal de daslook dat in de hele omge ving de uiengeur kan worden waargenomen". Of: "De grote bomen op de Beestenmarkt zijn paardekastanjes en als grote boom in de winter van 1980-1981 op deze plaats ge plant". de schakelklassen en de dag/ avondmavo het zgn. funde rende onderwijs/'basic edu cation' - volstrekt ge rechtvaardigd. Hetcursus geld van ca. 150,- per jaar is terecht zo laag. Het educa tieve verlof zou er al in ruime re mate moeten zijn. Niet alleen in Nederland, maar ook over de grenzen is de be langstelling van overheid en maatschappij voor de vol wasseneneducatie in de laat ste decennia toegenomen. En dan gaat het toch niet alleen achterstandsituatie verkeren. Gevolgd onderwijs, afgelegde examens, behaalde diploma's hebben veel minder dan vroe ger het geval was, waarde voor de rest van je leven. De maatschappij verandert ra zend snel; het bedrijfsleven stelt steeds andere en meestal hogere eisen; de kinderen krijgen op school ander on derwijs en op een andere wij ze dan vroeger hun ouders; door automatisering en fusie kunnen om-, her- en bijscho ling door velen niet worden ontweken. Naast diverse an dere instellingen voor vol wasseneneducatie vervult ook het dag/avondonderwijs een belangrijke aanvullende taak. Immers, men kan bij de ze scholen sedert enkele jaren ook terecht voor lessen in één of enkele vakken (cursorisch onderwijs), al dan niet af te sluiten met een officieel eind examen en uitzicht op een door het ministerie van on derwijs en wetenschappen uitgereikt en erkend certifi caat per vak. Zo telt ook 'Boerhaave' steeds meer cur sisten, die al in het bezit zijn van een mulo/mavo-, HBS- /atheneum-, gymnasium- of meaodiploma of welk diplo ma dan ook en die alsnog La tijn en/of Grieks doen, omdat ze de onbekendheid met die vakken als een gemis in hun opleiding bleven Spaans, omdat ze die taal kunnen gebruiken in hun be roep of uit pure interesse; zo ook Russischwiskunde, om dat dat vak anders schijnt te zijn dan vroeger op school (en het lukte toen niet zo best, maar wie weetstatistiek of informatica computer- kunde) om redenen, die voor de hand liggen, etc. Maar er is méér behoefte aan aanvullend volwassenenon derwijs. Hoeveel jongeren lo pen tegenwoordig niet vast in hun studie aan de dagscholen voor voortgezet onderwijs? De ruimte ontbreekt me hier om op de oorzaken nader in te gaan. Voor hen betekent het dag- en avondonderwijs een zeer belangrijke aanvullende 'tweede kans' om alsnog de studie af te maken en het ge wenste diploma te behalen. Tallozen slagen daar uitste kend in. En dan is er de zgn. 'Mammoet wet' van 1968. Die heeft haar feilen al op velerlei gebied be wezen en draagt op een ge heel eigen wijze bij tot de bloei van de dag/avondscho len. Ik noem twee van de vele zwakke plekken in het huidi ge algemeen voortgezet/voor bereidend wetenschappelijk onderwijs. Ten eerste is er de beperking van het aantal ein dexamenvakken van ca. 12 in het vroegere vhmo (toen mis schien wat veel) tot zes (mavo en havo) of zeven (vwo): nu zeker wat weinig. Men kan b.v. volstaan met het kiezen van slechts één vreemde taal (meestal Engels) of men kan een 'lastig vak' als natuur kunde binnen een B-pakket laten vallen. En dat wreekt zich dan uiteraard nader hand. De recente examennota van staatssecretaris De Jong suggereert voor de toekomst zeven vakken waaronder in elk geval twee moderne talen. Volgt O W 'het spoor te rug'?. Ten tweede is er het grote na deel dat de vakkenpakket keuze al op een vroeg tijdstip moet plaatsvinden (14 d 15 jaar) hetgeen een uitgebalan ceerde beslissing danig in de weg staat. Deze zwakke plekken in het hui dige onderwijssysteem zor gen er voor dat velen de scha de komen inhalen, de tekorten komen wegwerken bij de dag/ avondscholen voor volwasse nen. Zo kent 'Boerhaave' al sedert 1974 cursussen natuur kunde en scheikunde vwo voor diegenene, die in één vak of beide vakken het eind examen niet hebben afgelegd en die een studie aan univer siteit of hogeschool ambiëren, waarvoor genoemde vakken een vereiste zijn (zgn. defi ciënte vooropleiding). In 1980 werd begonnen met cursussen Frans en Duits voor eerste jaarsstudenten aan de 'Rein- wardt Academie', hogere be roepsopleiding voor museum- medewerkers in Leiden. Deze mogelijkheden van aanvul lend onderwijs zullen worden uitgebreid. En indien eventu eel en dan toch de midden school in Nederland wordt in- en doorgevoerd? Er wachten de dag/avondscholen gouden tijden! Eén van de routes loopt door Dei- den; een ander loopt in een cirkel rond Leiden. De overige routes bestrijken de wijde omgeving van Leiden. "Door de duinen- ,door de polder- en plassenge- bied, langs stille vergeten rivier tjes en door kleine dorpjes", schrijven beide organisaties. De lengte van de tochten varieert van 20 tot 70 kilometer. Op die manier komt iedereen aan z'n trekken, menen IVN en ENVB. "Van de rustig voort pedaleren- de stiltezoeker tot de heldhaftige lange-afstandsfietser". LEIDEN - Het College van Beheer van het Energiebedrijf Rijnland wilde zich gistermiddag in een gesprek met leden van Leidse ac tiecomités tegen de gasprijsver- hoging nog niet vastpinnen op het gevraagde "nee" tegen de stijgingen van de gasprijs. Het College doet 3 juni een uitspraak over de gasprijsstijging. De voorzitster van het College van Beheer, de Leidse wethoudster Jos Fase, zei de zorgen van de ac tiecomités weliswaar te delen maar anderzijds de consequen ties van het stopzetten van de gasprijsstijging, laat staan de verlaging van de gasprijzen niet te kunnen overzien. De rol van het Energiebedrijf Rijnland in de vaststelling van de gasprijzen schetste zij als zeer gering. De Leidse gascomités verweten het College van Beheer dat het Energiebedrijf Rijnland vorig jaar uiteindelijk binnen de Ver eniging van Gasbedrijven (Ve- gin) akkoord is gegaan met de gasprijsstijging van dit jaar. Jur- riën Jacobs wijdde uit over de brede beroering die onder de Leidse bevolking is ontstaan over die gasprijsstijging van 38 cent naar 47 cent per kubieke meter. Hij vroeg het College van Beheer zich tot het einde toe "hard" te blijven verzetten tegen een verdere stijging en te probe ren andere gasbedrijven op het zelfde standpunt te krijgen. Volgens college-lid Heemskerk - kan het Energiebedrijf bij afslui ting "niet socialer en soepeler optreden als het al doet. We slui ten niet af op formele gronden, anders zouden we heel wat meer afsluitingen hebben". "Dat soe pele en sociale afsluitingsbeleid zullen we dan eens heel scherp in de gaten houden", zei Jacobs. "Binnenkort komen we met schrijnende gevallen van afslui ting bij u aan de tafel". De gezamenlijke gascomités hou den volgende week donderdag avond 21 mei een forumavond waarbij de fractievoorzitters van de Leidse politieke partijen aan de tand worden gevoeld over hun standpunt over de gasprijs- verhoging, de tarieven en de win sten van het Energiebedrijf en de voorschotrekening. Hot House Op jazzzolder Hot House (Bree- straat 66) treedt morgen avond de groep Farrago op. In deze groep spelen onder andere Cees van der Laarse op bas en Henk Zomer op drums. De muziekstijl kan worden omschreven als jazz- rock met bop-invloeden. an- vang: negen uur. Rode Kruis De districtscolonne Oude Rijn van het Rode Kruis houdt morgenochtend van tien tot twaalf een oefening in Roelo- farendsveen vlakbij het be jaardenwoningcomplex Gog- herweide. Aan de oefening doen ook Rode-Kruismensen uit Alphen aan den Rijn. Moerkapelle, Rijnland en Wassenaar mee. Swingavond In het Leids Vrijetijdscentrum (Breestraat 66) wordt mor genavond weer een swing avond gehouden. Om negen uur gaat de zaal open. Films In jongerencentrum Augusti- nus (Rapenburg 24) worden morgenavond drie laliaanse films vertoond. Om half ne gen Permette van Ettore Sco- la. om half elf De Clowns van Federico Fellini en om twaalf uur ilnnocente van Luchino Visconti. Onderwijsactie Onder het motto Kiezen voor be ter onderwijs staat de Alge mene Bond van Onderwij zend Personeel (ABOP) mor gen op het Stadhuisplein. De ABOP wil duidelijk maken wat de verlangens zijn voor de verbetering van het onder wijs. Prestatieloop De atletiekvereniging Holland organiseert zaterdagavond een prestatieloop aan de Was- senaarse Slag. Deelnemers kunnen kiezen uit de afstan den van 2, 4 of 8 kilometer. Startschot om half acht. Abortus Internationale Abortus Aktie- dag op zaterdag 16 mei. Wij Vrouwen Eisen houdt daar om een demonstratie en ma nifestatie in Maastricht van af 13.00 uur. Vanuit Leiden gaan ze er heen met de trein. Verzamelen om 9.30 uur in de hal van het station. Er kan dan op meerpersoonskaarten worden gereisd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 4