Uitgaven voor
defensie
niet
verder omhoog
Felle kritiek Begin op EG-beleid
Veel kandidaten voor
Franse ministersposten
Vnnsten merken niets van groei
HaMb stelt
compromis
voor tossen
Syrië-Israël
Boerenvakbond in
Polen nu officieel
van der
WIEL
WOENSDAG 13 MEI 1981
(Van onze correspondenten)
JERUZALEM. BEIROET - De
Verenigde Staten hebben een
ingewikkeld compromis
voorgesteld om de crisis in
Libanon te beëindigen. Het
plan, dat de Amerikaanse be
middelaar Philip Habib in
Beiroet. Damascus en Jeru
zalem heeft voorgelegd, is
gisteren door de Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken Haig op een besloten
diplomatieke bijeenkomst in
Washington onthuld. Vol
gens het compromisvoorstel
moeten alle partijen in het
conflict een stapje terugdoen.
Syrië haalt de Sam-raketten uit
Libanon weg, zoals Israël eist
en Israël vermindert zijn
vluchten boven Libanon, zo
als Syrië dat wil. Dat moet
worden gekoppeld aan een
terugtrekking van Syrische
en falangistische strijdkrach
ten bij het Libanese stadje
Zahle. Die posities zouden
door het Libanese leger moe
ten worden overgenomen.
Israël zou wel de verkennings
vluchten boven Libanon mo
gen voortzetten, maar geen
zogenaamde 'operationele
vluchten' uitvoeren. Als
voorbeeld voor een 'operatio
nele vlucht' wordt het neer
schieten van de twee Syri
sche helikopters genoemd,
maar niet duidelijk is of dat
ook bombardementen op de
Palestijnen omvat.
Israëlische ministers lieten zich
gisteravond na een bijzonder
kabinetsberaad voorzichtig
optimistisch uit over de kans
van slagen van een dergelijk
vergelijk. In Libanon werd
gisteren al eerder opgelucht
ademgehaald toen de Ameri
kaanse bemiddelaar Philip
Habib besloot niet terug te
keren naar Washington, maar
vandaag opnieuw naar Da
mascus te gaan voor verder
overleg met de Syrische lei
ders.
Het betekent dat er nog hoop is
dat een Syrisch-Israëlische
oorlog voorkomen kan wor
den. Indien Habib namelijk
onverrichterzake naar Was
hington zou zijn terugge
keerd, dan zou een Israëlisch-
Syrisch militair treffen in Li
banon slechts een kwestie
van uren zijn geweest: Israels
premier Begin heeft gedreigd
de Syrische SAM-raketten in
Centraal-Libanon door zijn
luchtmacht te laten vernieti
gen als de Amerikaanse bë-
middelingspogingen zouden
mislukken.
Met die mogelijkheid wordt in
Libanon nog zeker rekening
gehouden: velen die in de
buurt wonen van waar de Sy-
riërs hun SAM-batterijen
hebben opgesteld, hebben in
middels een veilig heenko
men gezocht. Want de grote
klap, als die komt, zal in Li-
banons Bekaa-vallei vallen.
Een voorproefje van dit alles
vond dinsdag plaats, toen Is
raëlische jagers op een „ver
kenningsvlucht" hoog hoven
de Bekaa-vallei vlogen en de
Syriërs - niet vanaf Libanese
bodem, maar vanuit Syrië
zelf - SAM-raketten op de Is
raëlische binnendringers af
schoten. Zonder effect, want
de raketten ontploften hal
verwege in de lucht, wat er
op zou kunnen wijzen dat de
Isralische vliegtuigen zeer
geavanceerde apparatuur aan
boord hebben om de SAM-ra
ketten te „misleiden".
In kwestie Midden-Oosten
JERUZALEM (DPA-AFP) - In
een als "zeer hard" aangeduid
gesprek met de Nederlandse mi
nister van buitenlandse zaken
Chris van der Klaauw heeft de Is
raëlische premier. Menachem
Begin gisteren het Midden-Oos-
tenbeleid van de Europese Ge
meenschap aangevallen. Naar
journalisten meedeelde had hij
ook de ontmoeting van Van der
Klaauw met de leider van de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO. Jasser Arafat, van vorige
maand in Damascus gekriti
seerd. "Ik heb hem gezegd dat
hij daarbij de hand geschud
heeft van een man die met het
bloed van Israëlische kinderen is
besmeurd", aldus de premier.
De Nederlandse minister, die als
voorzitter van deEG-minister-
raad in opdracht van de gemeen
schap de mogelijkheden voor
een vredesinitiatief onderzoekt,
verliet de ambtswoning van de
premier met een ernstig gezicht
en weigerde op vragen van jour
nalisten in te gaan. Van der
Klaauw had gezegd dat er geen
Europees initiatief voor het op
lossen van het conflict in het
Midden-Oosten was. Daarop had
Begin geantwoord: "Maar u zegt
ons dat wij met de PLO moeten
onderhandelen".
Daarna had Begin zijn Nederland
se gast twee vragen gesteld.
"Waarom de EG de vrijheid ons
te zeggen wat onze veiligheid is
en hoe wij 'deze moeten berei
ken? Waarom heeft zij met geen
woord gerept over de massa
moord op de christelijke burger
bevolking van Beiroet en Zahle
door het Syrische leger?
Naar van regeringszijde verluidde
heeft men aan Israëlische kant
de indruk dat Van der Klaauw
"zelf niet zo helemaal overtuigd
is" van de zin van zijn Midden-
Oostenmissie.
Positief noemde Begin informaties
volgens welke Syrië te kennen
zou hebben gegeven dat het
"geen oorlog wil". Begin voegde
eraan toe dat Israel "ook geen ge
wapende confrontatie wil en vre
de nastreeft".
Begin legde er de nadruk op dat hg
gesproken had met de vertegen
woordiger van de EG en niet met
de minister van buitenlandse za
ken van Nederland
Ook de socialistische oppositielei
der Sjimon Peres heeft gisteren
de Midden-Oostenpolitiek van
de EG gekritiseerd Tijdens een
onderhoud me* minister Van der
Klaauw veroordeelde hij volgens
de Israëlische staatsradio dat de
EG in haar documenten van Ve-
nett n Brotad de PLO "gelegi
timeerd" zou hebben.
Peres vroeg de voorzitter van de
EG-ministerraad zich te beijve
ren voor steun aan de akkoorden
van Camp David.
Van der tUaauw bevestigde tegen
over een verslaggever van de Is
raëlische radio dat zijn gesprek
met premier Begin "hard" was
geweest en dat het gekenmerkt
werd door "meningsverschillen
bij verschillende onderwerpen".
Begin had bg zgn kritiek op de EG
overigens gewezen op de diepe
vriendschap" die er tussen Israël
en Nederland" bestaat.
(Van onze correspondent Jan Gerritsen)
BRUSSEL (GPD) Ondanks krachtige Amerikaanse aandrang de defensie-uitgaven
verder op te voeren, houden de NAVO-landen vast aan hun driejaar oude afspraak de
defensie-uitgaven jaarlijks met 3 procent reëel (bovenop de inflatiecorrectie) te verho
gen. Daarnaast zal meer gelet worden op de kwaliteit van de defensie-inspanning.
Dit zei de Nederlandse minister De
Geus na afloop van een onge
woon lange bijeenkomst van de
defensieministers die in Brussel
voor hun halfjaarlijkse defensie
planning bijeen waren. Het be
raad stond in het teken van de
confrontatie tussen de Europese
NAVO-partners en de Ameri
kaanse minister Caspar Weinber
ger, die aandrong op verhoging
van de militaire uitgaven.
Na een „indringende" (De Geus)
inleiding over de toename van de
militaire macht van de Sowjet-
Unie kwam Weinberger met een
nieuwe formule ter vervanging
van de 3-procentafspraak. En die
neigde naar meer, aldus De
windslieden hadden geen man
daat om daarmee akkoord te
gaan, zodat Weinberger terugviel
op de 3 procent, die voor de Eu
ropese landen „al moeilijk ge
noeg is".
Bij de beoordeling van de defensie
inspanning zal behalve op de fi
nanciën ook gelet worden op een
reeks andere factoren die de
kwaliteit van de militaire af
schrikking bepalen. De Geus
ging akkoord onder het voorbe
houd dat de nieuwe Nederlandse
regering niet aan de 3-procents-
norm gebonden kon worden. Hij
bleek zelf wel voorstander van
het vasthouden aan deze doel
stelling.
Geus. De meeste Europese be- Gezien de Russische militaire
(Van onze correspondent Anton Koene)
WENEN (GPD) - Dramatische en emotionele tonelen van duizenden uit
gelaten boeren uit heel Polen kenmerkten gisteren in Warschau de
officiële registratie van de nieuwe vakcentrale van particuliere Poolse
boeren, „Plattelandssolidariteit", bij het kantongerecht in Warschau.
Naar schatting hebben zich bij de nieuwe boerenvakcentrale al 2,5- van
de 3,5 miljoen Poolse boeren aangemeld. De lange en verbeten strijd
van de Poolse boeren voor erkenning van een eigen vakcentrale heeft
Polen niet ver van verhongering en op de rand van een invasie van
troepen van het Warschau-Pact gebracht.
Veertien dagen geleden herzag het Poolse parlement de vakbondswet
zodat er voor zelfstandige boeren ruimte werd geschapen een eigen
vakcentrale te registreren. Gisteren was het zover. Duizenden boeren
kwamen met paard en wagens, het vervoermiddel dat in een groot deel
van het landelijke Polen nog in gebruik is, naar Warschau. Nog voordat
de registratie in het gerechtsgebouw voltooid was stortten de boeren
zich in een voor Polen en zeker voor de Poolse hoofdstad ongewoon
feestgewoel om de overwinning te vieren. De opgetogen boeren deel
den worst en limonade uit. Warschau zag eruit alsof de klok een eeuw
was teruggedraaid.
macht is het huidige debat in Ne
derland over de kerntaken wel
een heel sterke versimpeling, al
dus de bewindsman. De plaat
sing van Kruis-rak^tten is een
onderdeel van de kerntaken, die
zijn een onderdeel van de defen
sie-inspanning en die weer van
het totale veiligheidsbeleid. Bij
de kabinetsformatie moet blij
ken wat we over hebben voor dat
hele veiligheidsbeleid, zo zei hij.
De aandrang naar meer kernwa
pens zal toenemen naarmate on
ze conventionele opstelling ver
zwakt, waarschuwde De Geus.
„Er komen nieuwe wapens waar
mee je kernwapens zou kunnen
vervangen, maar die zijn wel heel
duur". Besloten werd dit jaar
meer uit te geven voor het infra
structuurprogram van de N^VO.
Dat betekent voor Nederland
tien mihoen meer dan de kleine
honderd miljoen waarop was ge
rekend.
De ministers legden ook de uit
gangspunten vast voor militaire
activiteiten van individuele NA
VO-landen buiten het verdrags-
gebied van het bondgenoot
schap. Die luiden dat het ver-
dragsgebied niet wordt uitge
breid, dat er geen NAVO-activi-
teiten zullen plaatsvinden buiten
het Noordatlantische verdrags-
gebied, dat de bescherming van
vitale belangen (zoals de Perzi
sche Golf) aan individuele lidsta
ten wordt overgelaten, aldus De
Geus.
De Amerikaanse minister Wein
berger drong niet aan op Europe
se deelname aan de Amerikaanse
Rapid Deployment Force (snel
inzetbare troepenmacht). Bij de
NAVO wordt nog bestudeerd
hoe het onttrekken van strijd
krachten uit Europa voor optre
den buiten het NAVO-gebied op
gevangen moet worden.
met "het volk" te
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS (GPD) - Terwijl de ko
mende president Francois Mit
terrand zich voor consultaties in
zijn Parijse appartement heeft te
ruggetrokken - gisteren ontving
hij onder meer de socialistische
oud-premier van Portugal. Soa-
res - proberen de Fransen zich er
een voorstelling van te maken
hoe de eerste socialistische rege
ring sinds mensenheugenis eruit
ONTVOERING - De Italiaanse
stadsguerrilla-groepering Rode
Brigades die de Napolitaanse po
liticus Ciro Cirillo eind april ont
voerden hebben gisteravond een
verhoging geeist van de uitke
ring voor werklozen in Zuid-Ita-
lië.
De werkloosheidsuitkeringen in
Italië zijn doorgaans uiterst laag.
De Rode Brigades eisten ook dat
de tweede huizen van njke men
sen aan de daklozen van de aard
bevingsramp van vorig jaar no
vember zouden worden toegewe-
Minister de Koning bij opening Indonesische conferentie:
AMSTERDAM-JAKARTA (GPD)
De armste mensen in Indone
sië merken weinig van de in
drukwekkende economische
groei die dat land op het ogen
blik te zien gfeeft. Ruim één der
de van de bijna 150 miljoen Indo
nesiërs verdient nog altijd min
der dan 250 gulden per jaar. Dat
zei minister De Koning (ontwik
kelingssamenwerking) gister
morgen bij de opening van de
IGGI-conferentie in het Amstel-
hotel in de hoofdstad. De armoe
de en de werkloosheid zijn zo
groot, dat er voor de Indonesi
sche regering geen andere weg
open blijft dan radicale hervor
mingen.
Op de IGGI-conferentie, die elk
jaar in mei in Amsterdam verga
dert met Nederland als voorzit
ter, komen de belangrijkste 13
landen en internationele instel
lingen, die samenwerken bij het
verlenen van hulp aan Indonesië,
bij elkaar. Agenda-punten zijn
steevast: de omvang en de aard
van de ontwikkelingshulp die
aan Jakarta gegeven wordt. Te
vens wordt - aan de hand van
rapporten van de Wereldbank en
het Internationaal Monetair
Fonds - bekeken hoe Indonesië
het er in het voorafgaande jaar
economisch vanaf heeft ge
bracht.
Overigens prees minister De Ko
ning in zijn openingsrede de In
donesische leiders uitvoerig voor
hun economisch beleid. Hij sloot
met zijn opmerkingen aan bij de
inhoud van een rapport van de
Wereldbank, dat een sterke eco-
(ADVERTENTIE)
Gegarneerde gebakken scholfilets
f en lichtbruin baKkon Bak wal champignons cn
stukjes appel in boter goudbruin Verdeel deze
over de warm gehouden vis Schenk vervolgens d
na het bakken overgebleven olie vermengd met
enkele druppels citroen, over de vis
Doe meer met vis, omdat 't xo lekker is.
nomische groei constateert van
meer dan 7 procent jaarlijks,
maar tevens de noodzaak bena
drukte van ingrijpende verande
ringen in de Indonesische econo
mische politiek.
De Nederlandse delegatieleider De
Koning repte in zijn inleiding
gisteren met geen woord over de
situatie op het gebied van de
mensenrechten in Indonesië. De
Nederlandse afdeling van Am
nesty International heeft de be
windsman verzocht dat tijdens
de conferentie aan de orde te
stellen, met name "de nog steeds
honderdtallen politieke gevange
nen" en de vrijheidsbeperkingen
van ex-politieke gevangenen die
veelal vorig jaar zijn vrijgelaten.
Indonesië heeft dankzij de olie-in
komsten geen gebrek aan geld
en het ziet ernaar uit dat in de
eerstkomende drie jaar deze
riante positie nog wel zal voort
duren. maar, zo waarschuwt het
rapport van de Wereldbank, het
land moet zich voorbereiden op
een daling in de olie-exporten na
1985.
De sterke positie van de betalings
balans was voornamelijk het re
sultaat van de export van ruwe
olie. Jakarta kan bijna twee der
de van haar begroting dekken
met alleen al de inkomsten uit
die export van aardolie. Door de
stijging van de olieprijzen zullen
die inkomsten dit jaar een derde
hoger zijn dan vorig jaar
Minister Üf Koning tijdens zijn open
IGGI-conferentie Naast hem prof. dr. Widjijo Nitisastro. de leider van de
Indonesische delegatie.
De Wereldbank constateert in haar
economische studie over Indo
nesië verder dat ondanks de hui
dige geweldige overschotten in
reserves en lopende rekeningen,
het een onontkoombaar feit is
dat het gemiddelde per hoofd
nog altgd laag is. Elke 1 miljard
gulden die Indonesië aan export
inkomsten ontvangt, voegt maar
7 gulden aan het inkomen per
hoofd van de bevolking toe. al
dus het rapport
Het probleem van de werkloosheid
is nu een nog groter probleem
dan in het verleden, gezien het
feit dat Indonesië op het ogen
blik een bevolking van 147 mil
joen mensen hetft. De aanwas
van de bevolking is sneller ge
gaan dan in 1976 was geraamd
Een en ander heeft tot gevolg dat
in de periode 1981 tot 1984 zeker
1! niilj'x-n DIM rW Ik B
ten worden geholpen.
zal zien. Omdat niemand oojt een
links bewind serieus heeft geno
men heeft, bleven de mannen en
vrouwen aan de top van de partij
voor het grote publiek verbor
gen.
Speculaties over de leden van de
nieuwe regering komen steeds
weer op dezelfde namen uit.
Het vaakst genoemd wordt Pierre
Mauroy. in 1928 als zoon van een
onderwgzer geboren Mauroy is
burgemeester van Lille en de tra
ditionele sterke man van het so
cialisme in Noord-Frankrijk.
Een andere kandidaat voor het pre
mierschap - maar wellicht in een
later stadium, men moet tenslot
te nog zeven jaar tegen de storm
opboksen - is de eveneens so
ciaal-democratische Michel Ro-
card, 51. en zelf kandidaat voor
het presidentschap totdat Mitter
rand zichzelf naar voren schoof
en Rocard zich moest terugtrek
ken.
Tgdens zijn korte periode van pre
sidentskandidaat bleek Rocard
zo n immense aanhang te heb
ben verworven, dat Mitterrand
hem nu niet „rechts" kan laten
liggen. Zijn jeugdig voorkomen
en zgn open, integere blik bleken
voor de Franse kiezers een wel
kome afleiding na het gegroefde
advocatengezicht van Mitter
rand. dat ze al dertig jaar hebben
aanschouwd.
Ook Chevenement is in de markt
voor een ministerspost. De 42 ja
nge slordig-chique geklede oud-
leerling van de EN A - de school
voor super-breinen, die ook door
Giscard, Chirac en Rocard werd
bezocht - had een belangrijk aan
deel in de redding van Mitter
rand, toen die na een jammerlij
ke poging m mei 1968 van de
Gaulle de macht over te nemen
zichzelf de ..meest gehate man
van Frankrgk" voelde Dankzij
Chevenement werd Mitterrand
secretaris generaal van de socia
listische-partg-nicuwe-stgl. zoals
die op het congres van Epinay in
'71 gecreeerd was Chevenement
was tevens de centrale figuur in
de onderhandelingen met de
communisten over het gemeen
schappelijk regeerprogram. dat
schipbreuk leed bg de parle
mentsvcrkiezingen van '78
Een hoge rang in het kabinet wordt
ook toegedacht aan de 60-jarige
Claude Cheysson. de huidige
commissaris voor ontwikke
hngshulp bij de EG in Brussel.
Cheysson werd ook al eens door
Giascard voor een ministerspost
gepolst, maar hij weigerde Deze
kalme pgproker behoort tot de
intiemste raadgevers van Mitter
rand en men acht hem goed voor
buitenlandse zaken, maar ook
voor het ccrstc-ministcrschap
Gistermiddag maakte ook een cu-
rieuse. kleine man zijn opwach
ting in het voorlopige Parijse
hoofdkwartier van Mitterrand
de oud-minister van buitenland
se zaken van president Pompi
dou. Michel Jobert. Een onaf
hankelijk. origineel en standvas
tig man, die het klappen
diplomatieke zweep kent
de
Nog een minister uit de tijd van
president Pompidou staat nu op
de voorste nj. Dat is Jacques De
lors. In 1925 geboren als zoon
van een bank employé, volgde
Delors een briljante economi
sche carrière en stond hij eerste
minister Chaban-Delmas bij in
het uitwerken van een program
voor een nieuwe samenleving.
Het program liep echter dood op
de onwil van het ..establish
ment". Als hoog aangeschreven
expert is Delors de laatste dagen
al on-officieel de woordvoerder
van president Mitterrand op het
terrein waar nu de grootste ang
sten leven, dat van de economie
Met Rocard behoort Delors binnen
de groep van „mannen van de
president" tot de zogenaamde
gematigde vleugel. Hg gaat er
van uit dat men zeven jaar zal
dienen te regeren zonder schip
breuk te lgden cn hg wil de ver
anderingen langzaam maar zeker
doorvoeren Hg is er bijvoor
beeld tegen de minimumlonen
op te trekken tot de fantasie-pla
fonds zoals ze tgdens de verkie-
zingsstrgd zgn genoemd, en zo
als de communistische vakbond
CGT ze ook wil zien
i equipe van ministers
nemand in paniek be
hoeft te raken. De uitslag van de
parlementsverkiezingen in juni
zal nog veel duidclgk moeten
maken. Ook over de rol van de
communisten, waarvan het zeker
is dat ze althans voorlopig niet in
de regering van president Mitter
rand zitting zullen hebben
ADVERTENTIE
Verrekijkers
