H ET WECHTZA
ZECEVIERE
t)
Het eindeloze vervolgverhaal
rond twee Leidse koppelbazen
1_J IL
MOOR WANS
ENfMl
'Wiskunde niet meer met
vroeger te vergelijken'
Positie Criminologisch
Instituut ter discussie
Van L. en R. in hoger beroep voor Gerechtshof
Alarm
in
Gorlaeus
Weinige
kandidaten
teleur
gesteld
Vrees voor onderzoek Buikhuisen
IJ.7.ERS
SCHRIJVEN:
ZATERDAG 9 MEI 1981
LEIDEN - 'Peyton Place',
'Soap' dan wel 'Dallas'
zijn er niets bij. Het begint
er hard op te lijken dat de
Lemy-affaire een verhaal
zonder einde gaat worden.
De Leidse bouwfraude
zaak, in omvang zo'n
beetje de grootste die zich
ooit in ons land heeft afge
speeld, krijgt komende
week het zoveelste ver
volg. Maandag wordt een
begin gemaakt met de be
handeling van de miljoe-
nenzwendel in hoger be
roep. Plaats van hande
ling van 'deel zoveel in het
vervolgverhaal over twee
Leidse koppelbazen' is
het Gerechtshof in het
Haagse Paleis van Justi
tie. Aanvang: 9.30 uur.
Aan de vooravond van de behan
deling van de Lemy-afTaire in
hoger beroep kan het geen
kwaad om de zaken nog eens
rustig op een rijtje te zetten. Dit
om te voorkomen dat straks
door al die opgezette bomen het
(juridische) bos onzichtbaar
wordt.
De zaak werd op 24 maart van het
vorig jaar aan het rollen ge
bracht. Op die dag deed het on
derzoeksteam, dat bestond uit
mensen van de Leidse politie, de
Leidse belastingdienst, de fiscale
recherche en het Sociaal Fonds
Bouwnijverheid, in alle vroegte
op 23 adressen in het land een in
val. Ondermeer bij de Lemy bv
aan de Leidse Overrijn. Een be
kend aannemersbedrijf in riole
ringswerkzaamheden.
Volgens het onderzoeksteam
moest de Lemy de spin in een gi
gantisch fraudeweb zijn. Op gro
te schaal zouden sociale premies
en belastingen niet zijn afgedra
gen. In totaal zou er een schade
van rond de 25 miljoen gulden
zijn aangericht. De beschuldi
gende vinger ging in de richting
van de Lemy en dan met name in
de personen van Hans van L. (de
39-jarige directeur) en Frits R.
(de 25-jarige boekhouder van de
Lemy).
Spoorloos
Van L. was op 'de actiedag' spoor
loos. Hoofdinspecteur Mostert
van de Leidse politie, de leider
van het onderzoeksteam, dacht
even dat deze hoofdverdachte de
benen had genomen. Van L.
meldde zichzelf evenwel korte
tijd later op het hoofdbureau van
de Leidse politie aan de Zonne
veldstraat. Behalve Van L. en
zijn boekhouder R. verdween
ook de 34-jarige taxichauffeur
Wally van den B. uit Rozenburg
achter slot en grendel.
Van den B. zou als "katvanger" een
belangrijke rol hebben gespeeld
in het fraudespel. Volgens het
onderzoeksteam werd dat spel
als volgt gespeeld: De Lemy nam
een slecht draaiende bv voor een
spotprijsje over. Een zogenaam
de katvanger (in de meeste geval
len Wally van den B.) werd direc
teur van de bv gemaakt. Deze te
kende blanco facturen waarop
de Lemy-directie later de (al of
niet) verrichte werkzaamheden
liet intikken. Zo leek het alsof de
lege bv van de katvanger de
werkzaamheden had verricht.
Maar in werkelijkheid zou dat
door personeel van de Lemy zijn
gebeurd.
De lege bv droeg geen sociale pre
mies en belastingen af en werd
na een paar maanden failliet ver
klaard. Aangezien het Sociaal
Fonds Bouwnijverheid enkele
maanden nodig heeft om te on
derzoeken of een aannemersbe
drijf wel aan zijn belastingplicht
voldoet kon men geen grip krij
gen op het fraudespel.
Wanneer de ene bv failliet was ver
klaard werd er een nieuwe aan
gekocht en kon het spel weer v
voren af aan beginnen. Ook de
katvanger ging steevast vrijuit
omdat deze rol in de regel werd
gespeeld door een aan de zelf
kant van de maatschappij levend
persoon. Volgens de huidige
wetgeving kan zo'n persoon als
directeur van een bv niet aan
sprakelijk worden gesteld.
Steekspel
In september, en wel op woensdag
de 24e, werd dan eindelijk een
begin gemaakt met de behande
ling van de Lemy-affaire door de
Haagse arrondissementsrecht
bank. De meervoudige kamer
van de rechtbank, onder leding
van president Kootte, besteedde
de eerste zittingsdag aan een ju
ridisch steekspel tussen de offi
cier van justitie (Den Os) en de
raadslieden van de drie verdach
ten Van L., R. en Van den B. (res
pectievelijk Van Zalingen, De
Witte en Huisman). Het resultaat
van dit steekspel was dat Van L.
en R. in het gevang bleven en dat
Van den B. voorlopig op vrije
voeten werd gesteld. Van L. en
R. bleven in hechtenis omdat de
rechtbank het gevaar van collus-
sie (het beïnvloeden van getui
gen door verdachten) te groot
vond.
In november werd een begin ge
maakt met het getuigenverhoor
dat maar liefst zeven zittingsda
gen in beslag zou nemen. Al op
de eerste dag van het getuigen
verhoor bleek dat opsporings
ambtenaren van het Sociaal
Fonds Bouwnijverheid (SFB)
grote blunders hadden begaan
tijdens het gerechtelijk vooron
derzoek. Door de verdediging
werd aangetoond dat er grote in
houdelijke verschillen beston
den tussen de met de hand ge
schreven verklaringen van ge
hoorde getuigen en de later amb
stedig uitgewerkte processen-
verbaal. Verschillen die allemaal
ten nadele van de Lemy uitvie
len. Volgens de verdediging kon
hier maar één conclusie aan wor
den verbonden. Het opsporings
team had gefaald. Er was ge
werkt met maar één uitgangs
punt. "De Lemy moest hangen
Koste wat het kostte".
Officier van justitie mr. Den Os be
loofde een onderzoek te zullen
instellen naar de werkwijze van
de SFB-opsporingsambtenaren.
Dat onderzoek is inmiddels in
volle gang. Op het openbaar mi
nisterie kon men nog niet vertel
len wanneer de zaak zal worden
afgerond.
"Onschuldig"
De verdediging zou de gemaakte
fouten van het opsporingsteam
later aangrijpen om te pleiten
voor vrijspraak van Hans van L.
en Frits R. De beide hoofdver
dachten zouden trouwens tot de
laatste snik volhouden dat zij
volmaakt onschuldig waren. Zij
riepen steevast uit dat de reke
ningen (facturen) die door de
katvanger waren getekend en
waarop later allerlei (grond
werkzaamheden waren ingetikt
alles behalve vals waren. Boven
dien schoven zij voortdurend de
'zwarte Piet' door naar een ande
re verdachte, de Rotterdamse
'playboy' Wolfgang S.. Deze is
evenwel tijdens de hele mara
thon-zitting
rechtbank verschenen. S. be
schikte over een medische indi
catie. Hij zou hartpatiënt zijn en
in afwachting van een operatie
aan een lekke hartklep. De ver
dediging suggereerde herhaalde
lijk dat justitie S. de hand boven
het hoofd hield. Aan de ernst van
de hartafwijking van de Rotter
dammer werd getwijfeld.
Op 25 november was het de beurt
aan officier van justitie mr. Den
Os om zijn bewijslast boven tafel
te brengen. Daar trok hij vijf uur
voor uit. Tegen Van L. werd zes
jaar geëist. Vijf jaar (het maxi
mum) wegens het vele malen op
zettelijk plegen van valsheid in
geschrifte en één jaar wegens be
lastingontduiking. Tegen R.
werd vijf jaar geëist, eveneens
wegens het vele malen plegen
van valsheid in geschrifte. Tegen
Van den B. eistte Den Os
'slechts' twee jaar en zes maan
den mede omdat de Rozenbur-
Vrijgelaten
Veroordeeld tot vijf en vier jaar en
toch kunnen Hans van L. en
Frits R. als vrije mannen de zit
ting van het Hof bijwonen. Begin
februari werd het tweetal plotse
ling vrijgelaten als gevolg van
een termijnfout begaan door de
administratieve afdeling van de
Haagse rechtbank. Omdat er be
roep tegen de uitspraak van de
rechtbank was aangetekend had
de gevangenhouding van Van L.
en R. nog altijd een voorlopige
status. Deze moest worden ver
lengd maar dat gebeurde te laat.
De verdediging greep deze ter-
Nadat de verdediging een zittings
dag lang had gepleit voor vrij
spraak van het drietal hakte
rechtbankpresident mr. SF
Kootte op maandag 22 december
van het vorig jaar de knoop door
Hij veroordeelde Hans Van L. tot
vijf jaar. Frits. R. tot vier jaar en
Wally van den B. tot anderhalf
jaar.
Mr. Kootte voegde aan die uit
spraak toe dal de omstreden pro
cessen-verbaal van het SFB niet
als bewijsmateriaal waren ge
bruikt. Kootte merkte nog op dat
Van L. en R. grote schade had
den toegebracht aan de gemeen
schap, zowel financieel als mo
reel. Hij beet de hoofdverdach
ten toe: "Populair gezegd komt
het erop neer dat jullie mee heb
ben gewerkt aan de verloedering
van de maatschappij". Volgens
Kootte had het "volmaakt ten
onrechte" hardnekkige ontken
nen van de hoofdverdachten
meegespeeld bij het vaststellen
van de straf.
Nog tijdens de dag van de uit
spraak besloten Van L. en R., na
ruggespraak met hun advocaten,
tegen het rechtbankvonnis in be
roep te gaan. Dat beroep dient
dus aanstaande maandag bij het
Gerechtshof. Het Hof heeft drie
zittingsdagen uitgetrokken voor
het vervolg van de Lemy-affaire
Taxichauffeur Van den B. heeft
geen beroep tegen zijn straf aan
getekend. Want volgens zijn ad
vocaat, mr. Huisman, 'is er toch
niet meer uit te halen".
mijnfout aan om voorlopige vrij
spraak, in afwachting van het ho
ger beroep, te bewerkstelligen
Dat lukte dus.
De verdediging heeft zich grondig
voorbereid op de hernieuwde
kans om bewijsmateriaal te ver
zamelen die tot vrijspraak moet
leiden R heeft zijn raadsman
mr. de Witte ingeruild voor de
befaamde advocaat mr Wladimi-
rov (D'66 raadslid in Den Haag)
Vooruitblikken op de zitting van
het Gerechtshof willen Van L. en
R alleen in besloten kring doen.
"We willen op dit moment geen
uitspraken van ons in de krant
want we zijn bang dat we onno
dig mensen tegen ons in het har
nas te jagen", aldus Van L. Mr
Van Zalingen wil enkel en alleen
zeggen dat de verdediging in to
taal vijftien getuigen heeft opge
roepen voor het hoger beroep
Afwachten dus. Eén ding staat in
elk geval vast Opnieuw de zwar
te piet richting Wolfgang S
schuiven zal weinig zodon aan de
dijk zetten. Kon S indertijd niet
voor de rechtbank verschijnen in
verband met zijn hartafwijking
ook ditmaal zal de Rotterdam
mer niet als getuige c.q. verdach
te kunnen worden opgeroepen.
Een telefoontje met zijn moeder
leert namelijk dat 'Wolf weder
om bed moet houden. "Nee me
neer, Wolf kan niet aan de tele
foon komen. Hij ligt op bed. Nee.
hij komt volgende week ook niet
naar het Paleis van Justitie WlOl
hij heeft een medische indicatie
Hij is namelijk fysisch gestoord.
Op z n Rotterdams gezegd hij is
een beetje malende"
Overige verdachten
Ook is het nog onduidelijk wat er
met de overige verdachten in de
Lemy-affaire gaat gebeuren.
Naast Van L en R. heeft het
openbaar ministerie nog een hele
reeks namen op zijn verlanglijst
je staan. In totaal een man of vijf
tien Aanvankelijk wilde mr. Den
Os deze verdachten in februari
op één zittingsdag "allemaal te
gelijk knippen en scheren". Door
het hoger beroep en de grote
drukte bij het openbaar ministe
rie is het er nog niet van geko-
mén. "Maar alle verdachten zul
len zeker worden vervolgd Wan
neer de berechting plaats heeft
kan ik nog niet zeggen. Op dit
moment heb ik het waanzinnig
druk Ik ben er gewoon nog niet
aan toe gekomen".
De indertijd naar Mallorca uitge
weken verdachte Aad van D uit
Leiden, die bij zijn terugkeer
(eind vorig jaar) onmiddellijk
werd opgepakt maar later toch
weer werd vrijgelaten, moet er
volgens de officier van justitie
eveneens rekening mee houden
dat zijn zaak alsnog voorkomt.
Voorlopig is het einde van de Le
my-affaire dus nog lang niet in
zicht Benieuwd welke regisseur
als eerste op het idee komt om
deze 'thriller' te verfilmen.
JAAP VISSER
99 Al 99
LEIDEN Ter gelegenheid van
haar vijfjarig bestaan heeft
de bedrijfszelfbescherming
van het Gorlaeus laborato
rium gisteren een alarmoefe
ning gehouden. Na een in sce
ne gezette explosie op de vier
de verdieping was het ge
bouw snel ontruimd en wer
den de geschminkte gewon
den afgevoerd. Binnen twin
tig minuten was de hele ope
ratie voltooid. Reden voor het
hoofd van de bedrijfszelfbe
scherming, Van Iter son om te
spreken van "een grandioos
Van 1 mei tot 14 mei zijn
er weer de schriftelij
ke eindexamens. Elke
dag zal onze verslagge
ver Saskia Stoelinga
op verschillende scho
len in Leiden de exa
mens volgen. Zowel
docenten als kandida
ten krijgen de gelegen
heid iets te vertellen
over de moeilijkheids
graad van het examen
werk.
Vandaag deel 8 van de
serie "Examenkoorts".
LEIDEN - De positie van het Cri
minologisch Instituut onder lei
ding van prof. dr. W Buikhuisen
aan de juridische faculteit staat
ter discussie. Het omstreden bio-
scoiaal onderzoek van Buikhui
sen valt nu nog onder de verant
woordelijkheid van de vakgroep
strafrechtelijke vakken. Maar
omdat met name de afdeling
strafrecht onder leiding van prof.
Melai zich niet in staat acht ver
antwoord over het criminolo
gisch onderzoek te oordelen,
werd een andere bestuursvorm
voorgesteld. Een aparte vak
groep criminologie werd als de
meest ideale oplossing door de
vakgroep strafrechtelijke vak
ken aangedragen.
Het bio-sociaal onderzoek van
Buikhuisen staat zo ter discussie
dat de vakgroep er niet zijn vin
gers aan wil branden. "Gezien de
openbare aandacht is er geen op
pervlakkige toetsing mogelijk",
aldus prof Melai. Een voorstel
om de zaken te scheiden kwam
Prof. dr. W Buikhuisen.
gistermiddag bij de faculteits
raad ter tafel. Slechts weinig le
den bleken er voor te voelen.
Angst bestond er met name voor
de mogelijkheid dat ook andere
vakgroepen zichzelf m de toe
komst willen opsplitsen.
Een tussenoplossing was echter
snel gevonden. Artikel 18 van de
Wet Universitaire Bestuursher-
vorming (WUB) bracht daarbij
uitkomst. Volgens dat artikel
kunnen twee vakgroepen samen
een werkgroep in het leven roe
pen, waar dan gezamenlijk ver
antwoordelijkheid over wordt
gedragen. In dit geval betekent
dat dat de vakgroep strafrechte
lijke vakken op zoek gaat naar
een andere vakgroep (bijvoor
beeld biologie) binnen de Leidse
universiteit of bij andere univer
siteiten. De werkgroep zou dan
bestaan uit medewerkers van het
crimonologisch instituut Ieder
een bleek gisteren wel voor deze
mogelijkheid te voelen. Prof. Me
lai en de andere leden van de
vakgroep strafrechtelijke vak
ken krijgen daarom nu tot 1 no
vember de tijd om vakgroepen
voor dit idee te porren.
Pro Patria (2)
Onbekend maakt onbemind, dat
bleek weer duidelijk uit de ru
briek "Steeds" van 23 april j.l. In
de kolom bierkaai werd Pro Pa
tria ten tonele gevoerd als de
knokploeg van Minerva tegen ca
fé-houders. die als protest tegen
de sluitingstijden-problematiek
een totale blokkade van studen
tensociëteiten aankondigden.
De doelstelling van Pro Patria kan
men als volgt aangeven: ener
zijds is het een gewone Schiet
vereniging, anderzijds is het een
studieclubje voor mensen die
geïnteresseerd zijn in de krijgs
macht. Deze doelstelling laat dus
absoluut geen ruimte voor ge
welddadig optreden zoals in de
hierboven genoemde rubriek
werd gesuggereerd'
Het bestuur van Pro Patria bc
treurt het ten zeerste dat Pro Pa
tria in dit verband werd ge
noemd en hoopt dat deze misvat
ting hiermede uit de weg ge
ruimd is.
Het Bestuur van
"Pro Patria".
Breestraat 48-50,
Leiden
LEIDEN - Van liefde voor het vak
was niets meer te merken, na af
loop van het wiskunde-examen.
De teleurstelling was gistermor
gen, bij de weinige kandidaten
die dit niet populaire vak om de
meest uiteenlopende redenen
toch in hun pakket hadden geko
zen, van de gezichten af te lezen
Slechts een dertigtal kandidaten
van mavo, havo en vwo van de
Boerhaave dag/avond scholcnge
meenschap toog naar de Stads
gehoorzaal om wiskunde-exa
men te doen. Moe gestreden
kwamen ze daar drie uur later
weer vandaan. Wat had dit vak
hun de das om gedaan Eerst dc
moeilijke schoolonderzoeken die
bij allen tot zegr slechte resulta
ten hadden geleid. Toen de mo
gelijkheid tot een herkansing
Maar ook die sommen bleken
moeilijk. Op een enkeling na was
men niet hoger gekomen dan een
vier of ccn mager vijfje als eind
cijfer voor de schoolonderzoe
ken.
De leerlingen, die de avond-mavo
volgen wijten het aan te weinig
oefening Jenny van Dijk zegt
daarover: "In feite moeten we de
wiskundestof van de vierjarige
mavo in tweeeneenhalf jaar on
der de knie krijgen. Zelfs in het
eindexamenjaar moeten we nog
nieuwe stof verwerken. Aan re
peteren komen we nauwelijks
toe Som vier b van het examen
'Stel een vergelijking op van dc
lijn door O die de grafiek van f
raakt' hebben we één keer be
handeld". Ernest Korsloot denkt
ook dat het komt doordat ze het
laatste jaar alles door elkaar krij
gen In de voorafgaande jaren
krijg je proefwerken over losse
onderdelen, terwijl op zo'n exa
men alles wordt gecombineerd.
Zelf heeft hij niets te klagen. In
het land der blinden is éénoog
koning. Met een zeven gemid
deld ligt hij dik aan kop
Wiskundedocent Edelaar heeft een
heel ander verhaal Hij geeft toe.
over een wiskundeknobbel be
schikt niet iedereen, maar heel
veel volwassenen onderschatten
het vak, meent hij. "Van vroeger
herinneren ze zich dan nog dat
'leuke' vak wiskunde waar ze wel
aardig in waren. Ze vergeten
daarbij dat de wiskunde van
vroeger niet meer te vergelijken
is met nu. En regelmatig ver
schijnen op de wiskundeles wil
ook wel eens helpen"
Even terug naar de examenopga
ven. Wiskundige Edelaar heeft
de vier mavo-opgaven in een
kwartier gemaakt "Een eenvou
dig geheel. Genoeg onderdelen
om punten binnen te halen Ie
dereen moet hier een voldoende
voor kunnen halen
De vijf havo-opgaven vindt hij zo
mogelijk nog meer "recht toe-
recht aan werk". Hij verbaast
zich erover dat de leerlingen som
1 moeilijk vonden. "Dit is zuiver
theorie, maar ik begrijp wel waar
dc kneep zat. De havo-mensen
vinden het moeilijk werken met
een 'onbekende' Het punt
D(2 p, 2-p. O) is zo'n geval"
Bij de drie vwo-opgavcn kijkt Ede-
laar wel een beetje moeilijk.
"Heel pittig werk Er is duidelijk
een tendens te bespeuren naar
dc oude stereometrie en analyti
sche meetkunde in plaats van de
nieuwe lineaire algebra Dat be
treur ik ten zeerste, dit is niet het
werk waarvoor wiskunde 11 is op
gezet".
Taal
De vrijdagmiddag stond in het te
ken van de taal. Engels voor de
mavo-kandidaten en Duits voor
het havo en vwo Het vwo exa
men bestond uit de geijkte vijftig
meerkeuzevragen over vijf Duit
se teksten uit kranten en tijd
schriften. Sonju Wagemans en
Carla Forch vonden de verhaal
tjes over 'Gewalt dus dem Dun-
kei' en Tourismus im Krcuz-
feuer der Entwicklungspolitik'
het meest tijdrovend Maar bij
de overige teksten liep ik die
achterstand goed in Ik heb altud
het paniekerige gevoel tijd tekort
te hebben", vertelt Sonja Nee
het geheel was gelukkig niet echt
moeilijk"
Tekst vier bij de mavo over een
'flying Dutchman' vond Eva van
Santen, lerares Engels van de
Boerhaave dagmavo uit Noord
wijk. het aardigst. Haar leerlin
gen zijn het hier wel mee eens,
hoewel ze dc vragen die hierover
werden gesteld beslist niet de
makkelijkste vonden Eva van
Santen begrijpt overigens niet
waarom de mavo voor de teksten
altijd een half uur minder tijd
krijgt dan het havo en vwo. "Elk
jaar hetzelfde liedje Ik vind dat
daar vcrandenng in moet ko
men. Zij hebben toch ook vijf
teksten met vyftig meerkeuze
vragen".
