Kznroi Trijfel ALARM IN DE RODE BAAI Bernhard toegankelijker TT Wijdlopi gESTAstuk In 'Voor het pensioen' 'A house divided' VRIJDAG 8 MEI 1981 PAGINA 25 Fonteintjes Als je aan de rechterkant van Piccadilly Road in de rich ting van het Piccadilly Cir cus in Londen loopt, passeer je op een gegeven ogenblik de St. James' Church. Het voor pleintje van de kerk wordt van de weg afgesloten door een hek. en in dat hek zijn op enige afstand van elkaar twee fonteintjes aangebracht, die allebei dezelfde vorm heb ben: een hardstenen bak, een koperen 'kraan', en een kope ren drukknop. Druk je op die knop, dan stijgt uit het kraanwerk een straaltje wa ter op, dat je dan, door als volwassene enigszins voor over te buigen, in de mond kan opvangen. Ik heb dat laatst een keer ge daan, niet omdat hel toen zo warm en benauwd was in Londen (integendeel), maar omdat het fonteintje er was, en ik niet wilde nalaten er de nodige eer aan te bewijzen. Zo'n simpele, mensvriendelij ke voorziening in een zo grote en drukke stad, waarvoor geen enkele tegenprestatie wordt verlangd, zelfs niet het (bewust of onbewust) lezen van een wervende reclame tekst, verdient het dat je er niet achteloos aan voorbij gaat, vind ik. Nu is het niet helemaal waar dat er geen enkele tegenpres tatie wordt verlangd, en ook wil ik niet graag de indruk wekken dat Londen, en de St. James' Church, de enige plek ken ter wereld zijn waar de dorstige voorbijganger zich aan opspuitend leidingwater kan laven, want menige stad heeft daarvoor fonteinen met waterspuwende leeuwen ter beschikking, en bijvoorbeeld in Amsterdam om maar eens de Nederlandse tegenhanger van Londen te nemen) kun je hier en daar nog wel van die groene paaltjes vinden, waaruit continu, maar onder veel te lage druk, een amech tig straaltje water omhoog- borrelt. Rosetta en Laura Welke tegenprestatie wordt er V Door Kict Scheepmaker n nu van de Londense drinker verlangd? Behalve dan dat hij even op die koperen knop drukt, die in de loop der jaren door deze voortdurende be vingering helemaal glad en glimmend gepolijst is. Je kunt het eigenlijk geen tegenpres tatie noemen, omdat de tekst, die boven het fonteintje in steen is uitgehouden, in de loop der tijden moeilijk lees baar is geworden, waardoor je echt moet kijken om de woorden te kunnen onder scheiden. Op de ene fontein staat: „In Memoriam Rosetta Sotheran. Died July 5th 1892" en op de andere „In Memo riam Laura Lyttelton. Died Easter Day 1886". Op Eerste Paasdag was het dus 95 jaar geleden dat Laura stierf, zes jaar voordat Roset ta overleed. Wie waren zij? Hoe oud waren zij toen zij overleden? Waarom zijn zij hier zo gezuslerlijk vereeu wigd. als twee gelijkwaardi ge gelieven? Waren zij ge trouwd met de schenker van de fonteintjes, is Sotheran de meisjesnaam van Rosetta en Lyttelton de meisjesnaam van Laura? Is hun echtge noot, die de gedachte niet kon verdragen dat geen Londe- naar na hun dood nog aan hen zou denken, met Rosetta hertrouwd, nadat Laura (aan tuberculose, in het kraambed, of van ouderdom) was overleden? Of waren Laura en Rosetta misschien de beide dochters van de schenker, de een ge trouwd met Lord Sotheran, de ander met sir Lyttelton, en wilde de bejaarde vader, die het verlies van zijn beide dochters maar moeilijk kon verwerken, op die manier, via die fonteintjes, hun nage dachtenis eren? Ze kunnen natuurlijk ook ge woon de maitresses zijn ge weest van een ondeugend heerschap, die zijn familie (en zijn vrouw!) wilde shocke ren door nog bij hun leven die twee fonteintjes aan zijn vriendinnen of te dragen. Of waren Laura en Rosetta twee oude vrijsters, die hun geerf- de kapitaal per testament aan de St. James' Church ver maakten, waarop de kerke- raad, bij wijze van dank, die twee fonteintjes aan hen op droeg? Of geen twee oude vrijsters, maar twee lesbinnes avant la letlre, die volgens de regels van de vorige eeuw niet in één familiegraf moch ten worden bijgezet, en op de ze subtiele manier via de do natie van gelden voor twee gelijkluidende fonteintjes aan de straat waar zij altijd hadden samengewoond, er toch nog in waren geslaagd om samen de eeuwigheid in te gaan? Waternimfen Ik het graag weten. Ik ben de kerk binnengegaan en heb aan een bezige koster in brui ne pij gevraagd wie Laura Lyttelton en Rosetta Sotheran eigenlijk waren geweest? De namen zeiden hem niets. Ik moest hem uitleggen dat ze bij die fonteintjes, voor aan de straat, behoorden. O ja. Nee, hij had werkelijk geen idee. Toen heb ik het aan de bibliotheek van het Britse consulaat in Amsterdam ge vraagd. Ze hebben gezocht, maar niets gevonden. Ook de Universiteitsbibliotheek le verde via oude Who's Who's en Encyclopedia Brittanni- ca's niets op. Laura en Roset ta zijn vooralsnog niet als meisjes (vrouwen) van vlees en bloed uit hun fonteintjes te voorschijn getreden, ze leiden nog steeds een schimmig be staan als anonieme water nimfen aan Piccadilly Road, LauraaaH! Rosettaaaa! Kom te voorschijn en vertel ons wie jullie zijn!! AMSTERDAM 'Voor het pen sioen' is het derde en laatste stuk van de Oostenrijker Thomas Bernhard dat Baal dit jaar op het repertoire heeft genomen. Het stuk, dat onlangs in première ging, is toegankelijker dan De wereldverbeteraar' en 'Het jacht gezelschap', die beide in Leiden 'Voor het pensioen' heeft een dui delijker verhaal, waaruit ook makkelijker de thematiek te des tilleren is: Rudolf Hóller, presi dent van de rechtbank waarbij na met pensioen, viert nog elk jaar de verjaardag van zijn grote held Himmler. Zijn zuster Vera gaat hierin met hem mee, zijn zuster Clara echter, verlamd door een Amerikaanse bombar dement, veracht de nazimentali teit, en hult zich in stilzwijgen. Rudolf raakt door Clara zo ge prikkeld dat hij een hartaanval krijgt en snel uit zijn SS-uniform gesjord moet worden voordat de dokter gebeld wordt. Ook in 'Voor het pensioen' lijken de personages geen dialogen met elkaar te voeren, maar monolo gen uit te wisselen. Deze alleen spraken zijn' minder lang en vooral minder gecompliceerd dan in de vorige twee stukken. Het gaat Bernhard er niet meer om via de personages bepaalde ideeën kenbaar te maken, maar om een mentaliteit te schetsen, die nog steeds heel herkenbaar De viering van Himmlers verjaar dag heeft plaats in het landhuis van de Höllers, aan de rand van de stad. Voortdurend zijn Vera en Rudolf zich bewust dat de buitenwereld niet mag weten wat zich binnen afspeelt. Maar ondertussen hebben zij het pu bliek als getuige, dat midden in het hen geheel omvattende de- kor is opgesteld. Het dekor, voor stellende een Duitse burgerka mer, is natuurgetrouw nage bouwd midden in het theater en wie binnen is waant zich inder daad in een huiskamer. Bernhard lijkt nog steeds niet geïn teresseerd in het schrijven van een soepele toneeltekst. Ook in dit stuk, hoewel wat realistischer van opzet en uitwerking dan de vorige, komen nog onhandige wendingen voor, vooral daar waar de schrijver feitelijke infor matie aan de toeschouwer wil doorgeven. Het bekijken van het fotoboek duurt bij hem net zo lang als het in werkelijkheid zou duren, een eeuwigheid. Carol van Herwijnen zette een angstaanjagend echte nazi neer, die nergens in stereotypen ver viel. De zusters werden goed ge speeld door Els Ingeborg Smits en Marjon Brandsma, met een moeilijke rol voor Smits die voornamelijk stil spel moet leve ren. 'Voor het pensioen' zal het IJtun- neltheater in Amsterdam niet verlaten en wordt doorgespeeld tot ongeveer 6 juni, waarna in september nog enige voorstellin gen zullen volgen. JACQUELINE MAHIEU Kleine vaart Antarctic 6 60 zw Douala nr Douala, Arrow 7 te Rotterdam. Atlantic Crown 6 te Rotterdam, Atlantic Cornet 6 te Moerdijk, Bakengracht 6 600 w Panama nr Guaya- guil, Bickersgracht 6 vn Mostagenem nr Triest. Christina 7 te Rotterdam. Dutch Spirit 6 te Rozenburg, Eendracht 6 vn Great Yarmouth nr Lau- wersoog, Electron 6 te Europoort, Jan 6 vn Rotterdam nr Marokko, Lauriergracht 7 te Vyborg, Leonard Boehmer 6 180 nw Freetown nr Lagos. Louis Smits 6 vn Escravos nr Matadi, Pasaat Brasil 6 vn Parangua nr Santana, Reguliersgracht 6 rede Vyborg, Stella Rigel 6 dw. Saba nr St. Maarten. Begonia 6 te Houston. Chevron Eindhoven 6 vn Sout Riding Point nr Pascagoula, Dallia 6 350 nno Curacao nr Curacao, Diadema 6 te Coatzacoalos, Dockexpress - 10 7 te Port Said, Docklift-2 6 te Hoek van Holland, Eemsborg 7 te Delfzijl verw, Eemhaven 6 165 zzw Kaap Verde nr Rio de Janeiro, Felipes 6 te Cristobal verw, Gooilan 7 te Santos, Kieldrecht 7 vn Sorel nr Rotterdam, Kylix 6 vn Shellhaven nr Teesport, Nedlloyd Baltimore 7 te Manzanillo Nedlloyd Auckland 7 te Auckland. Nedlloyd Dejima 6 vn Tokyo nr Hong Kong, Nedlloyd Franklin 7 ten zuiden van New Britain nr Bislig Bay, Nedlloyd Fremantle 6 110 w Port Elisa beth nr Mauputo, Nedlloyd Hobart 6 480 zzo Ceylon nr Singapore. Nedlloyd Katwijk 6 300 o Aden nr Mom basa, Nedlloyd Kimberley 7 te Laguira verw, Nedlloyd Kingston 7 te Los Angeles, Nedlloyd Madison 6 vn Noumea nr Newplymouth, Nedlloyd Manila 6 60 o Singapore nr Yo kohama, Nedlloyd Moji 6 vn Mina Quaboos nr Dubai, Nedlloyd Nile 6 vn IJmuiden nr Ham burg. Nedlloyd Rochester 6 42 nnw Tunis nr Port Said, Nedlloyd Rosario 6 te Tilbury verw, Nedlloyd Rouen 6 vn Port Said nr New York, Nedlloyd Rijn 6 vn San Pedro nr Abid jan, Nedlloyd Spaarnekerk 6 vn Hong Kong nr Moji. Nedlloyd Walekerk 7 te Hamburg verw, Nedlloyd Wissekerk 6 60 nw Malta nr Port Said, Salland 6 80 w Sicilia nr Rotterdam. Situla 6 150 w Paranagua nr Corrientes, R&c. AEAIOUO. I£ thCHT cwr a'J HOéj ee/vs ttoepDAenice ■zoo _5£&2_ AJAAft OAl2€ MEAVA1Z IS. HIBp Zpralb uaaj ajibt re meeEee/0 vec- S.PILUMA l/AAJ TtjD.EAjta^/E. EAJ PAflte-, t- DAA£z>M r-tAKEAi loJLf AE8RUlfC IAAAJ OAIS <^OE£> KCAHV- EM2 EA/Z^ FRED BASSET OA 04T SCHEELT 'N HOOP '\V. heb het by de sbgpr toten staan' De belevenissen van Jommeke Wel, we vergaten onze duikershelm op te zetten 1 AMSTERDAM - Ian Bruce speelt bij ESTA altijd een contactgestoorde wiens goede bedoelingen nooit begrepen worden. 'A house divided' dat bij deze groep in première ging is door Bruce geschreven en handelt over een soldaat die contactgestoord uit een oorlog terugkeert. De sol daat, gespeeld door Ian Bruce, is een blanke Zuidafrikaan en de oorlog speelt zich af in Namibië. Het verdeelde huis slaat in de eerste plaats op het ouderlijk huis van de jongen, Boy, dat bestaat uit de vader, zuster Jenny en grootvader, en in de tweede plaats op de toestand in Zuid-Afrika. De conflicten beginnen bij binnenkomst van de idealistische Ronny die Jenny mee wil nemen naar Europa maar met de reactionaire vader in botsing komt. Wanneer Boy later de zwarte dienstmeid aanvalt in een hardhandige poging haar liefde te winnen, wordt de scheiding der geesten pas echt duidelijk. Iedereen koestert zijn haar eigen rassenvoordeel, behalve Boy die als enige werkelijk toenadering tot de andere partij zoekt. De introductie van de personages en het schilderen van de situatie duren het hele eerste bedrijf, wat twee keer te lang is. Bruce slaagt er goed in om een sfeertekening te geven van landerigheid onder de hete Afri kaanse zon, zijn tekst voldoet daarin uitstekend, maar het is toch niet de bedoeling dat diezelfde landerigheid zich bij spelers en publiek voordoet. Bij de uitbarsting in het tweede bedrijf waarin de ideologische verschil len naar voren komen gebeurt plots iets vreemds. Het stuk maakt een slag van 180 graden: alle ruzie komt voort uit het feit dat de vadei de moeder ooit heeft bedrogen, waar Boy nog steeds onder lijdt. Alle poli tiek is opeens puur persoonlijk. Afgezien van deze ongeloofwaardige wending, schiet de tekst in dit ge deelte op vele punten tekort. Er wordt gesmeten met politieke en psy chologische slogans die in het overigens fel realistisch stuk volstrekt uit de toon vallen. Bruce heeft zich bij het schrijven te weinig beperkt. Als toneelspeler is het hem moeilijk gevallen om goed speelbare ge deelten vol dramatiek te schrappen, maar als toneelschrijver had hij vooral de struktuur van het stuk in het oog moeten houden. De lange scènes maken het stuk moeilijk speelbaar omdat de dramati sche spanning teveel gerekt wordt en daardoor verslapt. Ook de regie bracht geen vaart in de voorstelling: de spelers bleven te veel op éen plaats staan (middenvoor richting publiek bleek een magische plek) en probeerden alles in hun tekstzegging te leggen. Als beeld van een samenleving is 'A house divided' heel mooi. mits inge kort en ontdaan van de lange epiloog en de moeder. Als psychologische tekening van de verwarde Boy is het daarentegen ontoereikend. JACQUELINE MAHIEU Agenda Leidse bioscopen Bioscopen Alphen EUROCINEMA I (01720-20800) 'The b da. 13 45. 18 45 en 2115 uur Zo 13 45. LUXOR( 121239) "Ordinary people", da 14.30. 19 00 en 21 30 uur, zo. 14 00, 16.30. 19 00 en 21.30 uur, al. CAMERA (124919) "Being there", al. da. 19.00 en 21.30 uur Kindermatinee "Pink panther festival, al., da 130 uur. zo 13 30 uur Nachtvoc i. 24.0 14 30 u voorstel arth", 16 jaar LIDO 1 (124130)' 14.30,19.0 en 21.15 u LIDO 2: "Van 9 tot 5". da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 3: "Strawdogs", da. 14.30, 19.00 en 21.15 EUROCINEMA II (01720-20800) "Flying en 21 30 i. Zo. 16 30, 19 00 en 21.30 u wo 19 00 en 21.30 uur Kindermatincc "Hond. i naar toe", al Za.. zo en rstelhng: "Prophecy", n 21.15 uur. Zo. 14 30, 16 45. 19.0) high", al., da. 14 00. 19 00 en 21 30 mmÊtËF»- a 21.30 uui itinee: "Hon al Za.. zo en wo. 14.00] Nachtvooi 24 00 uur. F.UROCINEMA III (01720-20800) "Super.si ris", al da. 13.30,18 16 00, 18.30 en 21.00 Nacl 4 00 u 13.30, 18 30 en 21.00 uur Zo. 13.30. 'Supersmens", 16 jaar, za. EUROCINEMA IV (01720-20800): "The hun ter". 12 jaar. da. 13 45, 18.45,21 15uur(boh za wo I Zo. 16 15. 18 45 cn 2115 uur Za cn wo 18 45 en 21 15 uur Kindermatincc. 'The Aristocats", al., zazo. cn wo 13 30 uur Nachtvoorstelhng: "Sex in de klas", 18 jaar, za Bioscoop Voorschoten CREENWAY THEATER (01717-4354) Seems like old times", al. vr en za 21 15 uur, zo. 10 00 uur. ma en di 20 30 uur "De vier vuisten van de duivel", al. vr 19 00 uur. za 16 00 en 19 00 uur. zo 18 15 uur, wo 20 30 uur Kindermatincc: The love bug", alza en zo een koude, bijzondere soep heel goed kunnen vallen U hebt er krap 1 I vork ftjn Schep het vet van de geheel afgrkoel de bouillon en zet de bouillon minsten» een uur in de koelka«i Ver dun de avocadopurre met 2 eetlepels sherry en 1 eetlepel citroensap, voeg 1 theelepel suiker de bouillon door Klop 6 eetlepel» slagmom half styf cn schep dit op het laatste moment luchtig door de soep In kom men opdienen U zou de slagroom ook eens kun t hoeft op te kloppc WIN A BORN 6.45 u 16 ji LIDO 4 "Eer ulpen" da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. 12 ji STUDIO (133210): "Het zal ji da. 19.00 cn 21 15 u Kinder 16 j« r, do., The Ari 14.30 TRIANON (123875) "The final da. 14.30, 19.00 en 2115 u 19.00 en 21.15 uur. al REX (125414) "Beauty bodv .30. 19.00 en 21 i 21.15 uur 23.30 uui Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13 00 uur (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.) 14.30. 19.00 en 21 15 uur Zo. 14 15. 16 30. 19 0" "In opperste extase", li Rijksmuseum van Geologie en Minera logie, Hooglandse Kerkgracht 17, t/m 18-5. "Planten van vroeger en nu", i.s.m de Hortus Botanicus der Rijksuniversi teit. ma Urn vr. van 10-12 uur, 14 tot 17 uur, zo 14 tot 17 uur Museum Boerhaave, 'Dr. Auzoux', ten toonstelling van anatomische modellen uit 1900, gemaakt van papier-maché, Steenstraat la, t/m 11 mei.ma t m vr van »ot 16 uur en zo van 13 tot 16 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde, Steenstraat 1. t/m 3/1 '82. "Indianen van Mexico. Azteken in 't Verleden. Nahuas van Heden, geopend ma lm za 10-17 uur; zo- en feestdagen 13-17 uur Lakenhal - Oude Singel 28-32, Leidse Ateliers II. 8/5 t/m 15/6, van 10-17 uur, zon en feestdagen van 13-17 uur Art tea House De Oude Rijn - Stille Ma re 4, tentoonstelling van Ans Wortel gouaches cn Ivet Thunissen keramiek, i 8/5 tot 3/6, van 10-18 uur, zondag van logie. Hooglandse Kerkgracht 17, t/r 18-5. "Planten van vroeger en nu", i s m. de Hortus Botanicus der Rijksuniversi teit. ma t/m vr van 10-12 uur. 14 tot 17 uur. zo 14 tot 17 uur Museum Boerhaave. "dr Auzoux". ten toonstelling van anatomische modellen uit 1900, gemaakt van papier-mache. Steenstraat la, t/m 11 mei, ma lm vr van 10 tot 16 uur en zu van 13 tot 16 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde. Steenstraat 1. t/m 3/1 '82. "Idianen van Mexico. Azteken in 't Verleden. Nahuas van Heden, geopend ma t m /a 10-17 uur, zo.-en feestdagen 13-17 uur Bezoekuren ziekenhuizen OiacoDC&senhals: Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur. Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage lijks van 14 00-19 00 uur (Niet meer dan 2 bezoekers per patiënt). Sportmedisch Advies Centrum; blessu respreekuur. Elisabethziekenhuis. Lei derdorp, 's maandags van 19.30-20.30 Kinderafdeling: dag. C.C.U (hart bewaking), dag 14.15-14 45 en 19 00 19 30 uur Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten behalve kinderen zijn de bezoekuren all volgt Elke dag: 14 15-15 00 uur 18 30 19 30 uur Voor de prematurenafdeling gelden de volgende bezoekuren (alleen voor ou ders) Maandag tlm vrijdag 1830-18 46 uur Zaterdag en zondag 1445-1$ j00 uur zoek wordt toegestaan kan de hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek Dagelijks 15 00-15 45 uur 18 30-19 00 uur Bezoektijden-kinderafdeling Elke dag 14 15-15 00 uur 18.30-19 00 uur Alphen aan den Rijn Rik* oord: le en 2e klas 11-11.30; 13 30-14 15 en 18 30-19.30 uur 3e klas 13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur Kraamaf deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou- Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunn.-n dag cn nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder S«.hip tol (020-175000) <(&udcVLieuius 8 mei 1981 Honderd jaar geleden stond in krant: - Men herinnert zich de mijn- gasontploffing te Marcmellc in Henegouwen. Dezer dagen heeft men. bij den arbeid om de luchtvaartverversching te her stellen, een paard gevonden, dat in den besten welstand ver keerde en, achter eene deur voor verstikking behoed, zich acht en twintig dagen lang in het leven had gehouden door stukken hout af te knagen. De beroemde Fransche actri ce Sarah Bernhardt heeft enke le dagen geleden met de "Amé- rique" de terugreis van New- York naar Frankrijk aan vaard Zij u in het bezit van 800.000 fr als vrucht van hare geslaagde reis. - Naar de "Italic"' mededeelt, stond in het begin dezer dagen week voor de rechtbank te Ales sandria terecht de heer Bene- detti, uitgever van de "Stafet- ta", om zich te verantivoorden wegens een duel op de pistool Uit den loop yan het verhoor bleek echter tot groote vroolijk- heid van het publiek, dat de strijders zich bediend hadden van vuurwapenen, geladen met kogels van. chocolade Zelfs de rechters hadden moeite hun gelaat in een ernstigen plooi te houden VtjfliQ jaar geleden - De Grotungsche politie heeft een goede iningst gedaan in Helpman "opereerde" eenigen tijd n.l. een persoon, tn het zwart gekleed, die zich uitgaf voor evangelist en kwitanties aanbood i>oor ecu dubbeltje, terwijl hij ook wel voorgaf voor het Leger des Heils te werken Hij leut talrijke slachtoffers te maken. De politie heeft aan dit "liefdewerk" echter een einde gemaakt, aangezien zijn activi teit geheel ten eigen bate teas, zooals hij dat ook reeds in Den Haag had gedaan, ivaarom hij door de Haagsche politie werd gezocht De man bleek een ex- toneclsehilder te zijn, wiens zal vende toon op het politiebureau heel spoedig tn een anderen en veel minder netten overging In New-York w hel hexjgste kantoorgebouw ter wereld. Em pire State Building, officieel in gebruik genomen De open ing is geschied door president Hoov er. die tn het Witte Huis op een knop drukte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 25