Reportage
Kleinschalige aanpak krijgt stimulans
LEZERS SCHRIJVEN
Is kiezen voor
je gezin minderwaardig
geworden?
-v Samen aan 't werk
3 Antwoordnummer 1877,2500 WB Den Haag, tel. 070-611121.
VRIJDAG 8 MEI 1981
PAGINA 1*
DEN HAAG - Er blijkt in Nederland ondanks de economische
situatie veel belangstelling te bestaan voor het zelfstandig on
dernemerschap. Niet alleen mensen die nu nog in loondienst
werken willen eigen baasje worden maar ook werklozen zouden
een toekomst als ondernemer ambiëren. Mensen die rondlopen
met een idee eigen baas te worden, worden daar meestal door
hun omgeving vanaf gehouden. Ook de warwinkel van vesti
gingseisen stimuleert mensen niet om voor zichzelf te beginnen.
Dit zijn enkele van de ervaringen die zijn opgedaan door mensen
die zich bezighouden met het stimuleren en helpen van aanko
mende ondernemers.
Verspreid over het hele land zijn uit particulier initiatief projecten
opgezet waarbij mensen geholpen worden een eigen bedrijfje op
te zetten. Enkele van die projecten zijn "Word je eigen werkge
ver" van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen te Gro
ningen (Haren). "Schep je eigen werk" van de Stichting Memo
te Amsterdam en "Hou het klein" van de Stichting de Twaalf
Ambachten te Boxtel.
De projecten zijn opgezet vanuit verschillende invalshoeken maar
hebben hetzelfde doel: mensen helpen op de weg naar zelfstan
digheid. De stichting Memo. dat staat voor mens en milieuvrien
delijk ondernemen, heeft heel eigen opvattingen over het onder
nemerschap. Het ondernemen gebeurt er vanuit een idealisti
sche levenshouding: zinvol en milieuvriendelijk in je eigen be
staan voorzien. Je eigen werkgelegenheid scheppen.
Meer vanuit de traditionele opvattingen over het ondernemer
schap opereert het VNO-Noord te Groningen (Haren). Onder het
motto "Word je eigen werkgever" startte het VNO vorig jaar in
mei een speuractie naar mensen die eigen baas wilden worden.
Inmiddels zijn daar dertig levensvatbare bedrijfjes uit voortge
komen.
VNO-project
De afdeling Noord van het
VNO stond in mei 1980 met
een stand op een banenmarkt
met de bedoeling werkgevers
te werven. Ondernemers is
spé worden uitgenodigd voor
een informatie-avond. Aan
vankelijk meldden zich der
tig mensen maar toen de
avond daar was werd het
door het VNO gehuurde zaal
tje overstroomd door hon
derdtwintig mensen. Op die
avond vertelden geslaagde
ondernemers over hun erva
ringen en waren er vertegen
woordigers aanwezig van
banken en organisaties die
mensen kunnen helpen bij
het ondernemerschap, zoals
de Noordelijke Ontwikke-
lings Maatschappij, de Ka
mer van Koophandel, de
Rijksnijverheidsdienst, het
Regionaal Dienstverlenings
centrum en het Economisch
Technologisch Instituut.
Aanvankelijk was het de be
doeling van het VNO-Noord
uitsluitend als verkeersagent
te fungeren: mensen de weg
wijzen, verder niet. Nu na de
informtieve bijeenkomst de
telefoontjes van belangstel
lenden blijven binnenkomen
heeft het VNO besloten een
apart bureau "Word je eigen
werkgever" op te richten. Het
VNO heeft voor het experi
ment drie jaar uitgetrokken.
Omdat dit experiment geld
kost heeft het VNO een bij
drage van 280.000 gulden ge
vraagd uit het Integraal
Structuurplan Noorden des
lands.
Succes
G.H.M. Alferink,'secretaris van
het VNO-Noorden de man
achter "Word je eigen werk
gever" heeft zijn handen vol
Een keus voor kleinschaligheid, levert niet zelden de oplossing voor bedrijven in moeilijkheden. Zo werd deze week bekend dat zes
personeelsleden van de Skol-brouwerij in het Limburgse Arcen het met sluiting bedreigde bedrijfje gaan voortzetten.
Wat binnen het grote geheel van het concern onmogelijk bleek, hopen de zes door de produktie van een nieuw soort bier wel te klaren
de fabriek uit 1915 blijft behouden
aan het project. Alferink: "Er
zijn inmiddels driehonderd
geïnteresseerden. Dat had ik
nooit verwacht. Wij dachten
als ons project vijf nieuwe
onderneminkjes oplevert is
het al een succes. Maar
dit..,
Over de mensen die zich bij
hem meldden, zegt hij: "Ze
zijn allemaal bloedserieus. Ik
heb me vooral verbaasd over
de kwalitiet: die is prima".
Wat de meest mensen ervan
weerhoudt zelfstandig te
worden is niet het gebrek aan
geld. Alferink: "Het moei
lijkst blijkt te zijn anderen te
overtuigen van je ideeën. Je
moet je tot in het oneindige
verdedigen. Wanner je in de
ze tijd voor jezelf begint. We
zijn in Nederland helemaal
verkeerd bezig. We houden
krampachtig bedrijven over
eind die geen toekomst meer
hebben. We moeten juist het
ontstaan van nieuwe bedrij
ven bevorderen".
'aar ook nogal het een en an
der aan schort is het onder
wijs. Volgens Alferink wordt
in de beroepenvoorlichting
op scholen niets gedaan aan
voorlichting over het onder
nemerschap. En "Kinderen
wordt niet geleerd hoe ze la
ter zelf ondernemer zouden
kunnen worden. Mensen
hebben nog steeds een vrij
negatief beeld van onderne
mers. Jongens in goede pak
ken en dure auto's. Het is
toch typisch: we worden in
Nederland de Chinezen van
Europa genoemd maar eigen
lijk vinden we het maar gek
dat we ondernemen".
Toeval
Over het waarom van "word je
eigen werkgever" zegt Alfe
rink: "De Clyde Workshops
in Engeland en de rapporten
uit Amerika hebben ons aan
het denken gezet. Bij. de Cly
de Workhsops wordt aan jon
ge ondernemers be
drijfsruimte beschikbaar ge
steld maar voordatje als aan
komend ondernemer be
drijfsruimte nodig hebt is er
zoveel te doen en te overwin
nen. Er bestond in Nederland
niks expliciets voor jonge be
ginnende ondernemers. Dat
we in Groningen het project
gestart zijn is zuiver toeval.
Ik zat hier nu eenmaal".
Alferink heeft het zoals gezegd
erg druk met zijn project.
Twee dagen per week houdt
hij op het VNO-kantoor in
Haren spreekuur voor begin
nende ondernemers, hij legt
contacten voor die beginners
met banken, andere mensen
die een eigen bedrijfje willen
beginnen en helpt bij vesti
gingsproblemen. Hij wordt
ook zelf benaderd bijvoor
beeld door burgemeesters
met ideeën en ervaren onder
nemers die mentor willen
worden van de "beginnelin
gen".
Alferink is erg trots op de be
drijfjes die uit het VNO-pro
ject zijn voortgekomen. Hij
noemt er enkele: een schade-
expertise bureau, een kraan
verhuurbedrijf. een rogge
broodfabriekje. een kerami
sche ovenbouwer, een
dorpssmid, een bedrijf dat
magazijnstellingen maakt,
een uurwerkfabriekje, een
rijdende beveiligingsspecia-
list, een installatiebedrijf, ie
mand die in honden- en kat-
tenspeelgoed doet, een lij
stenmaker en een rioolreini-
gingsbedrijf.
Huivering
Alferink: "In de meeste geval
len hoefde de beginners al
leen de hand gereikt te wor
den. Ze hebben niet veel hulp
nodig. Alleen een duwtje.
Soms staan ze tegen een
muur. Ze hebben meestal ge
meen dat ze huiverig tegen
over officiële instanties
staan. Wij willen de begin
ners hun mogelijkheden en
soms onmogelijkheden laten
zien. We stellen het onderne
men niet te rooskleurig voor.
We wijzen mensen op de con
sequenties die het onderne
men kan hebben".
Volgens Alferink reageren de
banken "in toenemende mate
plezierig op het project". Hij
zegt. "Ze gaan zich echt iets
aantrekken van "word je ei
gen werkgever". Over de
houding van de ministeries
van economische cn sociale
zaken vertelt hij: "Men heeft
wel belangstelling maar zien
het project toch als iets regio
naals. Dat is niet zo want er
zijn door "word je eigen
werkgever" ook al bedrijfjes
in Amsterdam -opgezet. Eco
nomische zaken heeft ge
vraagd hoe ze op het project
kan inhaken maar daar sta ik
wat huiverig tegenover want
ik kan niet iets gebruiken dat
vertragend werkt. Zoals we
nu opereren gaat het goed;
wel gebruikmaken van de in
stituten die er zijn, zoals de
noordelijke ontwikkelings
maatschappij.'maar er geen
rekenging mee hoeven hou
den".
Memo-project
Het aantal bedrijfjes dat met
hulp van de Stichting Memo
(Mens en Milieuvriendelijk
Ondernemen) ontstond
wordt door de stichting op
duizend geschat. De Memo
beweging. die nog wortels
heeft in het provo-tijdperk,
ontstond in de jaren zeventig.
Het karakter was aanvanke
lijk experimenteel. Er werd
gezocht naar nieuwe manie
ren van werken en leven als
oplossing voor allerlei knel
punten. De alternatieve wijze
van werken in kleinschalige,
milieuvriendelijke en zelf op
gerichte en bestuurde bedrij
ven bleek levensvatbaar te
zijn. In de Memo-bedrijfjes
bleek het haalbaar een mini
mumloon te verwerven en
onafhankelijk te worden van
een uitkering of van een
werkkring die niet meer be
viel.
Arbeiderszelfbe
stuur
Sinds kort heeft de stichting
een vestiging in Amsterdam.
De stichting wil mensen die
een eigen bedrijfje willen be
ginnen hierbij helpen. Eis is
wel dat de beginnende onder
nemers de ideeën van de Me
mo-gedachte onderschrijven
Een Memo-bedrijf wordt ge
kenmerkt door arbeiderszelf
bestuur. kleinschaligheid en
milieuvriendelijkheid De be
drijfjes die tot nu toe van de
grond kwamen zitten hoofd
zakelijk in de sector voeding.
In de komende jaren hoopt
de stichting dat er meer be
drijfjes komen op het techni
sche vlak.
Otto Munters, secretaris van de
Stichting Memo. zegt: "Met
onze actie "schep je eigen
werk" willen wij mensen op
het idee brengen dat je werk
niet alleen uit de krant haalt
of via het arbeidsbureau
maar dat je ook je eigen werk
kunt creëren Vooral werklo
ze mannen komen niet zo
snel op dat idee. Dat kan ik
'ook wel begrijpen want er is
wel durf voor nodig en de
overheid heeft geen over
gangsregeling voor mensen
die in de ww lopen en een ei
gen loonvormend bedrijfje
willen beginnen. Wij gaan dit
probleem binnenkort weer
aankaarten bij sociale zaken.
Sociale zaken ziet nog niet
genoeg in dat door een eigen
bedijfje op te zetten men
meewerkt aan het oplossen
van de werkloosheid.
Alternatief
Hoewel de stichting in feite
streeft naar een alternatieve
economie, waarvan de ken
merken zouden moeten zijn
een streven naar welzijn op
langere termijn, een milieu
vriendelijke houding, pro
duktie van nuttige produkten
en arbeiderszelfbcstuur. wil
de stichting zich niet in een
bepaalde politieke hoek laten
drukken. Munters: "Binnen
Memo is zo n diversiteit aan
mensen Iedereen kan bin
nen Memo zijn doelstellingen
waarmaken Wat ons bindt is
het instandhouden van de sa
menleving op langere ter
mijn"
Het slechte economische kli
maat wordt door de stichting
eerder als een stimulans om
een eigen bedrijfje op te zet
ten ervaren dan als een na
deel. Munters: "Memo-be
drijven worden met dezelfde
moeilijkheden geconfron
teerd als gewone bedrijven".
Munters is verheugd over de
herwaardering van het mid
den- en kleinbedrijf. "Helaas
een beetje laat", zegt hij Hij
juicht het toe dat er meer ini
tiatieven zijn om beginnende
ondernemers te helpen. Over
het VNO-project zegt hij:
"Zoveel mogelijk
zelfstandig onder
ken is prima maar bij ons
gaat het toch in de eerste
plaats om de kwaliteit van
het bezig zijn Het mooiste
zouden wij vinden wanneer
in de toekomst de Memo-ge
dachte overgenomen zou
worden door het gewone be
drijfsleven".
De Stichting De Twaalf Am
bachten wil beginnende on
dernemers vooral helpen de
technische problemen van
hot voor jezelf b. gmnrn op Ie
lossen. Met het tentoonstel
lingsschip "De Jongejan"
doet de stichting verschillen
de havens aan. De ideeën van
de stichting sluiten UWV Mn
bij die van de Stichting Me-
Belangstelling
Bij de ministeries van economi
sche zaken en sociale zaken
worden de initiatieven met
belangstelling gevolgd.
Woordvoerders van beide mi
nisteries zeggen positief te
genover de ontwikkelingen
te staan. Zij zeggen: "Door
iets te doen in de bedrijfsma
tige sector wordt de collectie
ve sector ontlast en alles wat
de collectieve sector ontlast
juichen wij toe".
ADVERTENTIE
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
- redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
Politici
Maandag 4 mei heb ik gekeken
naar de t.v.-film "Voyage of the
damned". Een waar gebeurd ver
haal over een goedwillende Duit
se kapitein, die zijn joodse passa
giers in Havanna of Amerika wil
afleveren.
Door allerlei politiek gekonkel
blijkt het uiteindelijk alleen mo
gelijk ze over Nederland, België,
Frankrijk en Engeland te ver
spreiden. Het grootste deel valt
dan ook na het uitbreken van de
oorlog weer in Duitse handen.
Ik moet zeggen, dat vooral het han
delen van de politici zorgwek
kend is. Zou dat soms sympto
matisch zijn?
Als er nu gepraat gaat worden over
vermindering van kernbewape
ning, dan ga je natuurlijk eerst je
eigen bewapening opvoeren. De
akkoorden die je sluit, hoefje la
ter natuurlijk niet te onderteke
nen. In Nederland is zelfs een po
litieke partij, die zijn mening
over het gebruik van kernener
gie afstemt op de mening van
zijn lijsttrekker.
Vandaar dat ik wel moet lachen (of
huilen) als Wiegel zegt, dat de po
litici hun verantwoordelijkheid
niet moeten ontlopen en dat
daarom de brede maatschappe
lijke discussie over kernenergie
niet nodig is.
Politici hebben allang bewezen
hun verantwoordelijkheid niet te
kennen. De stem voor of tegen
kernenergie mag niet onderge
schikt zijn aan het partij-pohtie-
ke machtsdenken, zoals bij het
abortusprobleem nou weer ge
beurd is. Hierover moet het Ne
derlandse volk zelf in alle vrij
heid een beslissing kunnen ne
men. Een volksreferendum dus.
Laten politici die nog wat idealen
hebben, ervoor zorgen dat dit
mogelijk wordt. Een utopie dus?
Peter Nierop
Rosmolen 18
Leiden.
Abortus
Dinsdagmorgen 27 april
len we om acht uur aan het sta
tion in Leiden, zo'n veertig vrou
wen, vol goede moed, strijdbaar
en vrolijk. Ik voel energie in me
om er maar weer eens tegen aan
te gaan. Een uur later: dreiging,
politie, overvalwagens, vrouwen
worden links en rechts opgepakt
zomaar Machteloos en woe
dend kijk ik toe: hoe is dit moge
lijk, we demonstreren hier toch
voor een al tien jaar lange strijd?
Ik zie M.E.'ers, dreigend, met
harde gezichten op ons afkomen.
Hun stokken steken recht voor
uit en even later voel ik zé op m'n
lijf, machteloosheid, boosheid en
vernedering voel ik. ze slaan met
z'n drieën op mij alsof ik een vre
selijk gevaarlijk mens ben.
Pijn voel ik op dat moment nauwe
lijks, schreeuwend en huilend
ren ik weg: ik ben geslagen als
een beest, dit zijn geen mensen
meer, het zijn robotten, je drukt
op een knop en ze gehoorzamen!
Even later tussen de andere
vrouwen voel ik handen om me
heen die me troosten. Iedereen is
diep geschokt. Wat verslagen lo
pen we in een grote boog, om het
Binnenhof heen, maar dat mag
ook niet. Opeens zijn ze er weer.
rennende uniformen die links en
rechts om zich heen grijpen. We
rennen voor ons leven.
Steeds zie ik overal uniformen en
voel me kwaad en bang. Zij heb
ben "het recht" (welk recht) aan
hun kant. We praten met een po
litieagente over onze veront
waardiging. Ze lacht ons uit. ze
voelt niet meer, wij zijn in over
treding. dus worden we gestraft!
Uren later voel ik weer de strijdlust
terug komen, ook bij de andere
mensen. We gaan door met de
strijd, we blijven het uitschreeu
wen: vrouwen willen zelf beslis
sen over wat er met hun lijf ge
beurt!! M'n familie (ze voelen
zich niet betrokken bij vrouwen-
strijd en demonstratie) wordt
plotseling geconfronteerd met
een stuk strijd en geweld. Ik
praat veel, ze luisteren, proberen
te begrijpen. Wat ver van hun
bed is komt wat dichterbij en dat
geeft me een goed gevoel. Mijn
strijdbaarheid is intenser dan
ooit en ik ben er: op de interna
tionale actiedag voor vrije abor
tus in Maastricht.
De afgelopen week heb ik veel ge
praat met vrouwen en mannen
over de afkeer die dit optreden in
ons op heeft geroepen cn wat je
aan deze toenemende tendens
van het gebruik maker\van poli
tieel geweld kunnen doen. want
ik heb toch het recht op vrije me
ningsuiting? Of leef ik dan toch
niet in een democratie?
Irene de Rooy
Asterstraat 11
Katwijk a.d. Rijn
Strippenkaart
De strippenkaart is met ingang van
1 mei j.l. duurder geworden. Ak
koord, maar waarom blijven de
oude kaarten die men in zijn be
zit heeft, slechts geldig tot 1 au
gustus a.s.9 Men wordt nu ge
dwongen om de oude kaarten,
ook indien incidenteel van het
openbaar vervoer gebruik ge
maakt wordt, vóór 1 augustus
a.s. te gebruiken, anders kunnen
ze daarna worden weggegooid.
Waarom blijven ze niet geldig zo
als ook 10- en 25-badcn-kaarden
voor zwembaden geldig blijven9
De prijs van deze kaarten wordt
ook ieder seizoen aangepast.
G Nas
Waterbieskreek 17
2353 JE Leiderdorp
Bij de WD tellen vrouwen die werken in hun gezin
niet minder mee dan vrouwen die buitenshuis werken.
Integendeel.
We moeten er de komende jaren wel voor zorgen
dat vrouwen en mannen echt gelijkwaardig worden als
het gaat om het krijgen van een baan.
Maar we willen niemand iets opdringen. Bent u het
V a hiermee eens, stem dan op 26 mei WD, lijst 3, H. Wiegel.
