Pools parlement
effent pad voor
boerenvakbond
Minister beschuldigd
Nieuwe aanval Begin op Schmidt
Verkiezingszege Begin
lijkt binnen bereik
Wet aangenomen
Spanjaard verwacht
nieuwe staatsgreep
Gandlii beschuldigt
medicijnfabrikanten
"Geholpen bij deportaties joden"
Abortus heel
hangijzer bij
referendum
in Italië
DONDERDAG 7 MEI 1981
BUITENLAND
JERUZALEM (GPD) - Premier
Begin van Israel heeft de Duitse
bondskanselier Schmidt giste
ren opnieuw beschuldigd van
medeverantwoordelijkheid aan
de moord op de joden in de
Tweede Wereldoorlog. In een ra
dio-interview ter gelegenheid
van Israels 33e onafhankelijk
heidsdag zei Begin op de vraag
of Schmidt een nazi is geweest:
„Ik weet niet of hij lid is geweest
van de nazi-partij, maar hij was
een goede officier, een goede sol
daat in het Duitse leger, totdat
hij in Britse krijgsgevangen
schap viel. Hij heeft nimmer zijn
loyaliteitseed aan zijn Fuhrcr
Adolf Hitler gebroken. En hij
heeft aan het oostfront gevoch
ten".
„Ik weet niet wat hij met de joden
aan het oostfront heeft gedaan.
Niemand kan dat weten. Maar de
joden zijn hoofdzakelijk uitge
moord aan het oostfront... Ik
weet alleen dat hij in dat leger
diende en dat dat leger een bevel
heeft gekregen om steden geheel
te omsingelen als de 'Einsatz-
gruppen' kwamen om de joden
te vernietigen. Het leger doodde
de joden niet direct, maar het
handhaafde de orde totdat de
Einsatzgruppen hun werk had
den beindigd". aldus premier
Begin in zijn tweede frontale per
soonlijke aanval op Schmidt.
Tevens heeft het Israëlische
terie van buitenlandse zaken of
ficieel bij de Duitse regering ge
protesteerd tegen de uitlatingen
van Schmidt na zijn terugkeer
uit Saoedi-Arabië voor de Duitse
televisie. Schmidt zei onder
meer dat hij als Duitser een mo
rele verplichting had ten aanzien
van de Palcstijnen die in 1967
van de westelijkt- JordainotVCf
zijn gevlucht of verdreven
In Israel is men vooral gevallen
over het feit dat Schmidt, als
Duitser, geen morele verplich
ting vermeldde ten aanzien van
het joodse volk. De verontwaar
diging daarover is grout, ook bij
diegenen die zich distantiëren
van de reactie van premier Be
gin. Dc reactie is algemeen dat
Schmidt ofwel de Duitse ver
plichtingen tegenover Israel had
moeten vermelden, ofwel zijn
mond had moeten houden.
Vandaag wordt de ambassadeur
van Israël. Yohanan Meroz. op
het ministerie van buitenlandse
zaken in Bonn verwacht voor
een waarschijnlijk pittig onder
houd van staatssecretaris Gun-
ther van Well. Israël stuurde
dinsdag een officieel protest over
de uitlating van Schmidt en Vol-
gens Westduitse functionarissen
zal Van Well waarschijnlijk ui
ting geven aan de wrevel van zijn
regering over de kritiek van Be
gin.
Bondskanselier Schmidt zelfheeft
tot duncr met offided gnca
geerd Regeringsfunctionarissen
in Bonn wijzen erop dat Schmidt
binnen de termen is gebleven
van het standpunt van de Euro
pese gemeenschappelijke markt
inzake het Midden-Oosten
De honorair president van het
Joodse Wereldcongres, Nahum
Goldmann. is het niet met pre
mier Begin eens. In een inter
view met de Westduitse radio
veroordeeld bij de toon van Be-
gin's uitlatingen over bondskan
selier Schmidt. ..Ik vind ze tact
loos en minstens even arrogant
als eerdere beschuldigingen van
Begin tegen anderen", zei hij.
Goldmann. een leider van de zio
nistische beweging, die een be
langrijke rol vervulde bij de
stichting van de staat Israel,
merkte op dat Begin altijd al
naar demagogie heeft geneigd en
dat zijn jongeste aanval voor
hem geen verrassing was. Vol
gens Goldmann doet Begin er
verkeerd aan zo'n toon aan te
slaan tegen Schmidt, „die jaren
heeft geijverd voor compensaties
voor de nazi-misdaden"
TEL AVIV (Reuter) - Dc Israëlische premier. Wenachcm Begin,
lijkt weer helemaal terug in de verkiezingsracc. De resultaten
van een gisteren door de "Jerusalem Post" gepubliceerd opinie
onderzoek tonen aan dat een overwinning eind volgende maand
binnen bereik is. Vooral de crisis rond de Syrische luchtdoelra
ketten in Libanon lijkt in het voordeel van Begin te werken
Volgens de opiniecijfers is Begins Likocd-partij nu in een nek-
aan-nek race gewikkeld met de Arbeiderspartij, die aan het be
gin van het jaar nog rekende op een grote ovcru inning Beiden
zouden nu op 41 van net 120 zetels tellende partlcment kunnen
rekenen. De coalitiepartner van Likoed. de nationale religieuze
partij, zou volgens de schatting negen zetels halen Rekening
houdend met de resultaten van enkele rechtse splinters-partijen
is het niet uitgesloten dat Begin opnieuw een regeringscoalitie
kan vormen.
De resultaten van de peiling betekenen een ernstige teleurstelling
voor de Arbeidspartij. die er zelfs op had gerekend alléén een
regering te kunnen vormen.
In het begin van het jaar. toen de regering Begin werd verscheurd
door interne ruzies en geteisterd door economische problemen,
geloofde de socialistische Arbeiderspartij dat zij de strijd op bin
nenlandse kwesties kon winnen. De inflatie was met 134 procent
per jaar al van de hoogste in de wereld en liep zelfs nog op
Sociale problemen waren er alom en bovendien werd de rege
ring geplaagd door corruptieschandalen
WENEN (GPD) - Het Pool
se parlement heeft giste
ren een wet aangenomen
die voor de drie miljoen
particuliere Poolse boeren
de weg vrij maakt om bij
de rechtbank een onaf
hankelijke boerenorgani-
satie te laten registreren.
Ook bekrachtigde het par
lement het toekennen van
zendtijd voor radio en te
levisie aan de onafhanke
lijke Poolse vakbond Soli
dariteit.
Sinds de akkoorden tussen rege
ring en stakende arbeiders van
van vorig jaar zomer had Solida
riteit formeel recht op zendtijd,
maar heeft daar naar eigen me
ning onvoldoende gebruik van
kunnen maken door beperkende
Aantal
vluchtelingen
uit Oostblok
neemt toe
WENEN (AP) - In de eerste drie
maanden van dit jaar zijn meer
dan 2.000 vluchtelingen uit Oost-
Europa in Oostenrijk aangeko
men. Dit is tweemaal zoveel als
in dezelfde periode van het vorig
jaar, zo heeft ministerie van bin
nenlandse zaken gisteren in We
nen bekend gemaakt. Ongeveer
70 procent van de vluchtelingen
was afkomstig uit Polen
Door de toename van het aantal
vluchtelingen is de opnamecapa
citeit van de drie opvangkampen
van de Oostenrijkse regering ver
zadigd en heeft het ministerie ex
tra geld van het federale budget
moeten vragen.
bepalingen van de Poolse over
heid. De vrije vakbeweging vindt
dat te weinig zendtijd is toegewe
zen en wil ook eigen invulling
van de programma's. Vandaag
worden onderhandelingen over
deze kwestie met een Poolse re
geringsdelegatie voortgezet.
De Poolse regering had de land
bouwers tijdens de onderhande
lingen in Bydgoszcz op 17 april
beloofd dat zij hun eigen organi
satie zouden krijgen, nadat een
bloedige botsing tussen de poli
tie en demonstranten in dit land
bouwcentrum Polen op de rand
van een catastrofale algemene
staking had gebracht.
Na het parlementair instemmen
met de bijzondere wet is er niets
meer dat de particuliere land
bouwers kan beletten „Land-
bouw-Solidariteit", zoals zij hun
organisatie noemen, als een soort
parallelle beweging van de onaf
hankelijke vakcentrale „Solida
riteit" bij de rechtbank te laten
registreren.
In januari van dit jaar wezen de
plaatselijke rechtbank en, in ho
ger beroep, het Hooggerechtshof
in Warschau de poging de boe-
renorganisatie te laten registre
ren af, met de motivering dat de
landbouwers zelfstandige onder
nemers zijn en dus geen lid kun
nen zijn van een vakorganisatie.
De woensdag aangenomen wet
heeft dit obstakel opgeheven.
Intussen is in heel Polen de politie
grootscheepse razzia's begonnen
op zwarte handelaren, die enor
me hoeveelheden wodka, koffie
en andere levensmiddelen heb
ben gehamsterd, waaraan een
bijzonder groot tekort is. Over
tredingen van de wet op het
hamsteren en verboden specula
tie zijn volgens de Poolse autori
teiten dit jaar in vergelijking met
vorig jaar met 25 procent geste
gen.
Tot nu toe is niets ondernomen te
gen de boeren die van het platte
land naar de steden komen om
hun waren als zelfstandige on
dernemers op de markt te verko
pen. De plaatselijke markten zijn
doorgaans de enige plaatsen
voor de stadsbewoners om een
beetje voedsel te kopen, of
schoon de prijzen 10 of zelfs 20
maal hoger zijn dan die in een ge
wone winkel.
Russische verbindingstroepen
houden onderwijl militaire oefe
ningen in het zuiden van Polen.
Dit werd gisteren bevestigd door
het Poolse militaire orgaan Rode
Ster. Volgens het blad maken de
manoeuvres „deel uit van een ge
wone militaire oefening". Twee
dagen geleden bestempelde een
Poolse regeringswoordvoerder,
na een week van geruchten, be
weringen van de onafhankelijke
vakcentrale „Solidariteit" dat er
geheime militaire oefeningen
werden gehouden, nog als „non
sens".
WARSCHAU Leden van het Poolse parlement steunden gisteren i
zelfstandige boeren mogelijk maakt hun vakbond te laten registreren.
i de wet, die het i
MADRID (AFP) De meerderheid
van de Spanjaarden verwacht
nog een (poging tot een) staats
greep. Dit blijkt uit een gisteren
door het weekblad „Sabado Gra-
fico" gepubliceerde opiniepei
ling.
Tussen 17 maart en 8. april zijn
1.351 Spanjaarden van boven de
18 ondervraagd. 57,29 procent
van de ondergevraagden gelooft
dat zich situaties als de poging
tot een staatgreep op 23 februari
opnieuw kunnen voordoen.
Maar net een kwart, 25,98 pro
cent, vindt dat de situatie in
Spanje zich sindsdien heeft ge
stabiliseerd, 44,12 procent is van
mening dat de poging tot een
staatsgreep de democratie zal
versterken en 16,43 procent
vindt juist dat die poging de de
mocratie zal verzwakken.
Verbod op
publicatie
gesprekken
Charles
LONDEN (ANP) - De Engelse
journalist Simon Regan, die
de tekst van vier telefoonge
sprekken van prins Charles
van Engeland met zijn ver
loofde, Lady Diana en met
koningin Elizabeth heeft ver
kocht, heeft gezegd gisteren
te zijn bedreigd. Regan heeft
na een aantal telefonische
dreigementen de politie ge
waarschuwd. Naar hij zei,
zijn de ruiten van zijn auto
vernield.
Regan heeft de tekst van de ge
sprekken, die prins Charles
in Australië voerde, via zijn
literair agent verkocht aan
het Westduitse weekblad
„Die Aktuclle". De directeur
van dit blad heeft laten weten
dat „Die Aktuclle" van plan
is de afgeluisterde gesprek
ken te publiceren, als de
echtheid ervan aangetoond
Een lid van het Engelse hoog
gerechtshof heeft de prins en
Lady Diana gisteravond een
verbod op publikatie toege
wezen. Het vonnis verbiedt
het publiceren of gebruik
maken van de inhoud van de
bandopnamen, maar Regan
zei dat het misschien al te laat
was omdat het materiaal al is
verkocht.
'Voordeel uit leven en dood""
GENEVE (UPI) - Dc India
se premier Indira Gandhi
heeft gisteren Westelijke
medicijnenfabrikanten er
van beschuldigd "voor
deel te trekken uit leven
en dood" in derde-wereld
landen.
In een toespraak op de jaarlijkse
bijeenkomst van de Wereld Ge
zondheids Organisatie zei me
vrouw Gandhi dat de westelijke
industrie belangrijke medicijnen
tegen "uitzonderlijke prijzen"
aan arme landen verkoopt en dat
zij volken in ontwikkelingslan
den gebruikt om nieuwe nog niet
beproefde geneesmiddelen te
proberen
"Mijn opvatting van een beter
geordende wereld is een waarin
op nieuw medische ontdekkin
gen geen patent zou zijn gesteld
en dat er geen voordeel getrok
ken wordt uit leven of dood", al
dus Gandhi.
Op de bijeenkomst waaraan af
gevaardigden uit 156 landen
deelnemen, zei premier Gandhi
dat "veel samenlevingen begrij
pelijkerwijs enorme sommen
geld besteden voor het zoeken
naar nieuwe produkten en pro
cessen om het lijden te verlich
ten en het leven te verlengen
Maar geneesmiddelcnfabrikan
ten worden gedreven door winst
en felle concurrentiezucht en ne
men hun toevlucht tot indrin
gende advertenties om maar veel
te verkopen."
"Medicijnen die voor de armere
landen van uiterst belang zijn,
kunnen door ons alleen legen
exorbitante prijzen gekocht wor
den. daar wij niet in staat zijn er
de nodige, onafhankelijke in
stanties voor onderzoek en pro-
duktie op na te houden"
Zij uitte ook de beschuldiging dat
nieuwe geneesmiddelen in der
de-wereldlanden worden be
proefd zonder dat er voldoende
voorzorgsmaatregelen worden
genomen Ook zei zij dat de ver
kooptechniek de mensen
"slachtoffer maakt van gewoon
ten en praktijken die econo
misch verspilling betekenen of
volkomen in strijd met de ge
zondheid zijn"
ADVERTENTIE
Mei een Groeni Betaalchequi i n i m Groeni Beta a
Gegarandeerd tot f 100.- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nedcrlai
PARIJS (AFP) - Het Franse satiri
sche weekblad "Le Canard En-
chainé" heeft gisteren de minis
ter voor begrotingszaken. Mauri-
i Papon, ervan beschuldigd dat
hij in dc Tweede Wereldoorlog
meegeholpen heeft honderden
joden te deporteren naar de Duit
se vernietigingskampen
De bewindsman noemde de bc
schuldiging een "schandelijke
verkiezingstruc" om de regering
vier dagen voor de beslissende-
ronde in de presidentsverkiezin
gen in diskrediet te brenge n.
Het weekblad drukte twee docu
menten af. ondertekend door Pa-
pon die toen secretaris generaal
was van het departement Giron-
de- Het ene stuk, van 1 februari
1943. was een order aan de com
mandant van de Franse gendar
meric in Bordeaux om een kon
vooi joden van het kamp Marig
nac naar het kamp Drancy bij
Parijs te begeleiden. Dit laatste
kamp was een verzamelpunt
vanwaar de joden naar kampen
in Duitsland of in de oostelijke
bezette gebieden werden overge
bracht.
In het tweede document, van 13
maart 1944, werd van een be
paald gebouw in Bordeaux ge
zegd dat het hoofdzakelijk be
woond werd door joden. Hierbij
werd verwezen naar een Duits
decreet van 18 oktober 1940 be
treffende het anti-joodse beleid
in bezet gtbicd
Volgens "Le Canard Enchainé"
zijn tussen 1 juni 1942 en de be
vrijding. toen Papon in Bor
deaux in functie was. 1 690 joden
gedeporteerd Het blad voegde
hieraan toe dat er weliswaar be
wijzen zijn dat Papon een klein
aantal joden heeft gered, maar
dat niets hem gedwongen had
zijn hoge post in een strikt door
de Duitsers gecontroleerde pre
fectuur te aanvaarden en niets
hem had verhinderd ontslag tc
nemen. Daarentegen had hij or
ders getekend voor het begelei
den van konvooien met honder
den joden Van degenen die naar
i ham v werden wbre ht, over
leefde slechts drie procent de
vernietigingskampen, aldus "Le
Canard Enchainé".
In zijn reactie verklaarde de aange
vallen minister dat hij over vol
doende getuigenverklaringen
van mensen uit het verzet be
schikte om zijn verzetsactiviteit
tegen de Duitsers te bewijzen
Hij voegde hieraan toe dot hij
zich van verder commentaar zou
onthouden.
(Van onze correspondent Hein ten
Kortenaar)
ROME - Het „si alia vita" (.Ja" te
gen het leven), dat in Italië op
alle muren prijkt, is geen late
ontdekking van Wim Sonneveld
en zijn Frater Venantius, maar
een opwekking om op 17 mei te
gen de abortu>wet te stemmen.
Het vetgedrukte „si" dient
vooral om de kiezers eraan te
herinneren, dat wie tegen de
wet is zijn hart niet moet luch
ten met een nadrukkelijk „nee",
maar juist .Ja" moet antwoor
den op de vraag die het referen
dum hem voorlegt, namelijk of
hij vindt dat de wet moet wor
den afgeschaft.
Dat is overigens nog maar een van
de vele problemen, waarvoor de
Italiaanse kiezer volgende week
zondag komt te staan Een twee
de. nog ernstiger probleem is dat
er met een. maar twee referen
dums betrekking hebben op de
abortuswet. Ten eerste dat van
de katholieke ..Beweging voor
het Leven" wil dc hele wet af
schaffen. behalve de mogelijk
heid van een „therapeutische
abortus", d.w.z bij medisch ge
constateerd ernstig levensgevaar
voor de moeder En ten tweede
dat van de Radikale Partij wil al
le bestaande beperkingen af
schaffen. zoals de verplichting
gebruik te maken van openbare
ziekenhuizen, de toestemming
van ouders of arts voor mindcrja
ngen e d.
Uit de tekst op het stembiljet valt
niet op te maken, welk van de
twee men nu voor zich heeft
Men kan toch van de gemiddelde
burger niet verwachten dat hg de
wet zo volledig uit zgn hoofd
kent, dat hg wijs kan worden uit
,W.lt u de afschaffing van de ar
tikelen 1. 4. 5. 6 letter b7 beperkt
tot de woorden „Waaronder die
welke betrekking hebben op
aanzienlijke misvorming van de
ongeborene" enzovoort. 19 re
gels lang, met pas in de laatste
regel de aanduiding van de wet
waar al die artikelen instaan (ra
dikalcn) of: „Wilt u de afschaf
fing van de wet van 22 mei 1978.
nr 194. beperkt tot de artikelen
4. 5. 6, beperkt tot de woorden
en 1 venter, 10 regels hn| In
tholickcn)
De enige handreiking die de over
heid biedt is, dat de twee biljet
ten verschillend gekleurd zijn
oranje voor de radikalen rn
groen voor de katholieken, zodat
het katholieke dagblad „Aweni-
re" de zaak kon vereenvoudigen
tot „groen is leven" en kardinaal
Siri van Genua zijn gelovigen
waarschuwde, dat zg met een
„nee" op het groene biljet de
goddelgke wraak over zich zou
den afroepen. Behalve christen
democraten en radikalen wek
ken overigens alle partgen hun
kiezers op beide vragen met
„nee" te beantwoorden
Maar daarmee zijn de moeilijkhe
den nog niet van de baan. want
behalve de twee stembiljetten
voor de abortuswet krggen de
kiezers er nog drie. in evenveel
verschillende kleuren. over
i v. nvc l verschillende w.-v. B
wetsartikelen, die ook op (al of
niet) afschaffing wachten Het
zgn onder meer de de wet op de
openbare veiligheid van eind
1979, die gedeeltelijk van groot
nut is gebleken in de strgd tegen
het terrorisme, maar voor een an
der deel wordt gekritiseerd, om
dat er normen in staan die een
zeker risico van politiewillekcur
met zich mee kunnen brengen
Ook gaat het referendum over dc
artikelen van het Wetboek van
Strafrecht die betrekking heb
ben op het,.Ergasto!o". letterlijk
tuchthuis, maar in feite levens
lange gevangenisstraf, die hier
nog bestaat vooreen 15-tal zware
delicten, al is het sinds 1964 mo
gelijk na 28 jaar voorwaardelijke
ïnvrghcidstclling of gratie te ver
lenen
Al deze formulieren zijn in hetzelf
de juridische geheim taaltje ge
steld. dat de burger in het onge
wisse laat waar hg nu voor of te
gen stemt. Het is dc verdienste
van een weekblad als l'Espresso.
dat het deze weck een klein
handlcidinkje hoeft gedrukt,
waarin niet alleen dc teksten van
alle vgf referendums staan, maar
ook ..hun vertaling in gangbaar
Italiaans"
Niettemin is het duidelijk, dat dc
grootste belangstelling uitgaat
naar het abort us referendum I)e
wet. die na veel haken en ogen in
1978 tot stand kwam. is er al
thans in geslaagd de plaag van de
clandestiene abortus (of te duur
of te gevaarlijk) aanzienlijk tc re
duceren Uit de opiniepeilingen,
die bg zulke gelegenheden ple
gen le worden gehouden, zou
kunnen blijken, dat het erom /al
spannen of de wet van kracht
blijft Mocht zg het onderspit
delven, dan kan niemand zich
wijsmaken, dat daarmee ook een
eind wordt gemaakt aan de abor
tuspraktijk. die hier altijd al frv
quentcr was dan in de rest van
Europa hij gaat dan eenvoudig
opnieuw ondergronds, met alle
risico's vandien In alle grote ste
den mag men aannemen, dat de
wet een behoorlgkc meerderheid
zal halen Het /al vooral afhan
gen van het platteland, cn met
name van het Zuiden, waar abor
tus traditioneel de omvang had
echter nooit werd gesproken
