Apparatenfabriek sluit
'Allemaal vragen waarbij
veel inzicht is vereist
Concert
muziek
school in
ministerie
Deel LAF overgenomen
Majoretten-
concours
in de Kooi
-u
Leidse stadsrubriek
DONDERDAG 7 MEI 1981
LEIDEN - Een aantal leerlin
gen van de Strcekmuziek-
school Leiden heeft gisteren
een staaltje van zijn kunnen
laten horen op het ministerie
van CRM Zowel
de minister van CRM. me
vrouw Gardeniers. als staats
secretaris mevrouw Kraayen-
veld-Wouters waren aanwe
zig om naar de muziek van de
kinderen te luisteren.
Enkele weken geleden hadden
de leerlingen van de muziek
school een brief geschreven
aan minister Gardeniers. Zij
wilden haar eens laten horen
wat ze muzikaal zoal preste
ren. Gardeniers beloonde het
initiatief door de kinderen
een uur lang te laten musice
ren op het ministerie.
Scheikunde-examen: weinig rekenwerk
uziek die leer-
ZOETERWOUDE - De
Leidsche Apparaten Fa
briek bv (LAF) aan de Ho
ge Rijndijk in Zoeter-
woude wordt voor een
klein gedeelte overgeno
men door Calumatic
Flessluittechniek in Don
gen. De moderne Appara
tenfabriek in Zoeterwou-
de sluit haar poorten. Dit
plan heeft de moeder
maatschappij van de
LAF, Gist Brocades giste
ren ontvouwd.
Door de gedeeltelijke overname
zouden er geen gedwongen ont
slagen vallen. Tien tot vijftien
werknemers van de LAF kunnen
meeverhuizen naar Calumatic in
Dongen, een dorp tussen Breda
en Tilburg. De overige 47 tot 52
LAF-werknemers kunnen te
recht bij de huidige moeder
maatschappij van de LAF, Gist
Brocades in Delft. De directies
van Gist en Calumatic rekenen
op goedkeuring van de verhuis-
operatie door vakbonden en on
dernemingsraad.
Calumatic Flessluittechniek heeft
op het moment dertig werkne
mers in dienst. Het bedrijf be
staat ongeveer vijftien jaar. Ir. W.
de Witte, de woordvoerder van
Gist Brocades, noemt Calumatic
een "goed lopend" bedrijf. Calu
matic maakt sluitmachines,
voornamelijk voor de voedings
middelenindustrie. Het produk-
tiepakket van de LAf sluit hier
volgens De Witte volledig op aan.
De LAF maakt was-, vul-, en
sluitmachines, voornamelijk
voor de farmaceutische indus
trie. Calumatic verhuist de in
boedel van de LAF naar Dongen.
Gist Brocades zegt de huur van
grond en gebouwen aan de Hoge
Rijndijk op bij de eigenaar, het
aannemersbedrijf Niersman uit
Voorschoten. De verhuizing zou
over vier a vijf maanden in wer
king gezet worden.
Verbaasd
LAF-directeur ir. A van der Wel
lichtte het personeel gistermor
gen in. De vakbonden zijn ver
baasd dat eerst het personeel is
ingelicht alvorens de bonden van
de voorgenomen overname en
sluiting hoorden. De bonden
hebben steeds voorop gesteld
dat er geen gedwongen ontsla
gen bij de LAF mogen vallen. Nu
er volgens de plannen inderdaad
geen gedwongen ontslagen val
len, wil dat nog niet zeggen dat
de bonden staan te juichen over
de verhuizing naar Delft en Don
gen. FNV-districtsbestuurder
Nol de Jong: "Nee, ik ben niet
bepaald onder de indruk van de
verhuizing of van dat kleine be
drijfje in Dongen. Wie staat er
nou te dringen om naar Dongen
te verhuizen? Ik heb niet het ge
voel dat je daar je geluk moet
zoeken". De bonden raadplegen
binnenkort het personeel.
De meeste werknemers staan in
derdaad niet te springen om naar
Dongen te verhuizen. Anderzijds
wordt verhuizing naar Delft de
laatste maand als veel minder ne
gatief gezien: "We moeten wel.
Zie anders maar eens opnieuw
aan de slag te komen in de buurt
van Leiden", zegt een werkne-
De LAF kampt op het moment met
een lege orderportefeuille. Haar
produkten worden veel te duur
gemaakt. "Wat wil je?", zegt een
werknemer. "De verhouding van
het kantoorpersoneel tegenover
de fabrieksarbeiders is een op
een. De ontwikkeling van mcu
we machines moeten wij als LAF
helemaal zelf betalen, ook al had
Gist beloofd dat zij die kosten
zou betalen. En dan de huur van
de fabriek, van zo'n drie ton per
jaar. De fabrieksarbeiders moe
ten al die kosten maar opbren
gen. Dat kan niet. We werken
veel en veel te duur". De werkne
mers hebben zich vier/vijf jaar
geleden met gedeeltelijk succes
verzet tegen overplaatsing naar
Dclfi. Twee jaar geleden sloot de
oude LAF-fabriek aan de Os- en
De Leidsche Apparaten Fabriek verhuisde nog geen twee jaar geleden vanuil de Os- en Paardenlaan in Leiden
naar een gloednieuwe fabriek aan de Hoge Rijndijk in Zoeterwoude. Twee-en-een-half miljoen gulden werd
i oude machines. Op de foto staat
i de 62 werknemers c
LEIDEN - Wie eenmaal in de on
voldoendes is beland bij de exac
te vakken komt daar nog maar
moeilijk van af. Mavokandidaat
Loes Wcijting staat voor de
schoolonderzoeken scheikunde
gemiddeld een acht. haar collega
Nico van der Leek komt niet bo
ven de drieëneenhalf uit. Locs
vond het schriftelijk examen gis
teren niet erg moeilijk en rekent
op een dikke voldoende. Nico
daarentegen heeft de moed al in
de schoenen laten zakken en
denkt dat hij nog wel een extra
jaartje nodig zal hebben om iets
van die scheikundestof te begrij
pen.
Zowel mavo, havo als het vwo van
de Boerhaave dag/avond scho
lengemeenschap had gisteroch
tend scheikunde op het pro
gramma staan. Het mavowerk
bestond uit twintig meerkeuze
vragen en vijf open vragen. Ha-
vokandidgten kregen veertig
meerkeuzevragen en vier opga
ven. Daarover mochten ze een
uur langer doen dan de mavo. De
leerlingen van het vwo moesten
in dezelfde tijd voor het eerst dit
jaar drie vraagstukken in plaats
van vier oplossen.
H. Verhoog, leraar aan de Boer
haave en Louise de Coligny-
scholengemeenschap is tevreden
dat de trend "elk jaar iets moeilij
ker" zich niet heeft voortgezet
"Maar de tijd zoals bij de vroege
re HBS-opgaven, dat de mensen
er door hard leren nog iets van
terecht brachten, is voorgoed
voorbij", zegt hij. "Het zijn alle
maal vragen geworden waarbü
veel inzicht wordt vereist. Neem
nu de opgaven van het vwo: wei
nig rekenwerk en veel 'leg
uit'verklaar dit....' of 'ver
wacht je dat
Toch noemt hij opgave 1 bij het
vwo niet echt lastig. "Vraag twee
en drie zijn inderdaad wat moei
lijker, maar ik zie er heleboel za
ken tussen die ze echt moeten
beheersen. Het was eigenlijk be
trekkelijk eenzijdig werk. Alleen
de eerste opgave ging in op de
specifieke chemische aspecten
van chemische problemen".
Bij de havokandidaten ligt de voor
naamste kritiek bij de meerkeu
zevragen. "De open vragen wa
ren te doen, maar bij die meer-
keuze twijfelde ik te veel", ver
telt Jasper Berkhuizen Als hij de
antwoorden gaat vergelijken met
een kandidaat die er meer van
begrijpt dan hij, blijkt Jasper er
maar vijftien anders te hebben.
Wat meer op zijn gemak zegt hij
dan: "Afwachten maar"
Van 1 mei tot 14 mei zijn er
weer de schriftelijke ein
dexamens. Elke dap zal
onze verslaggever Saskia
Stoelinga op verschillen
de scholen in Leiden de
examens volgen. Zou el
docenten als kandidaten
krijgen de gelegenheid
iets te vertellen over de
moeilijkheidsgraad van
het eindexamenwerk.
Vandaag deel 6 van de se
rie "Examenkoorts".
De andere vakken die gisteren op
de examenprogramma's toonden
waren Duits voor de mavo en En
gels voor het vwo.
Voor de leerlingen van het vwo, die
maandag Frans hadden gehad,
was dit Engelse examen een ver
ademing. Ook dit keer vijf tek
sten die aan dag- en weekbladen
waren ontleend met in totaal vijf
tig meerkeuzevragen.
Leraren en leerlingen toonden zich
tevreden. Het eerste verhaal
'Uniquely Fragile' was veruit het
moeilijkst. Nony Verschoor liet
zich daardoor echter niet van de
wus brengen, want de rest was
volgens haar makkelijk. "Een
vergoeding voor het Frans", zegt
ze. "Hoewel ik weet dat dat on
mogelijk is omdat de commisies
van de verschillende vakgebie
den onderling niet met elkaar
over de opgaven mogen praten".
Wat gelatener reageert mevrouw
T.Floor, lerares Engels. Ze heeft
dit jaar geen eindexamenkandi
daten onder haar hoede, maar
desondanks toch alle vijftig vra
gen even gemaakt. "Het eerste
verhaal viel tegen. De rest was
gemiddeld werk. Als je veel En
gelse kranten leest en politiek en
economisch iets van Engeland
afweet, ben je in het voordeel".
Eigenlijk wil Floor dit helemaal
geen voordeel noemen. Ze vindt
dat iedere kandidaat hierop
voorbereid moet zijn. "Er zijn zo
veel oefenopgaven over deze za
ken".
De lerares vraagt zich wel af of de
leerlingen bij tekst vier, hande
lend over de democratie in Enge
land, de strikvraag in de gaten
hebben gehad. "Het ging daar
namelijk om M P. (Member of
Parliament) en P.M. (Prime Mi
nister). Nonny vond het allemaal
erg doorzichtig.
Floor: "De woordkeus was overi
gens nergens moeilijk. Wat niet
onmiddellijk bekend voorkwam.
kon gemakkelijk uit de tekst
worden afgeleid Nee, er zijn be
slist geen onredelijke eisen ge
steld".
Het dier stond dit jaar min of meer
centraal in de vier teksten die de
kandidaten van mavo-4 moesten
bestuderen om de veertig meer
keuzevragen te beantwoorden.
"Op zich redelijke teksten", al
dus een docent. maar ze waren
niet bepaald nieuw Ze dateer
den uit de periode 1975-1979 en
waarschijnlijk voor de jongelui
nu t alk-maal even ïntcn
De eerste tekst handelde over reso-
cialisenng van gevangenen met
behulp van paardrijlessen. Je
moet er maar opkomen.
LEIDEN - Voor de tweede maal
organiseert de twirt- en how*
groep The Kooigirls aanstaande
zondag een groots m^joretten-
concours Ruim dertig n .ijorrt
tenpclotons treden met elkaar in
het strijdperk op het plein bij de
Suriname- en Antillenstraat. Om
éën uur zal wethouder Van Dam
de wedstrijden officieel openen.
Behalve het rrwijoieUeni oru uur
is er ook een fancy fair. Het be
stuur hoopt op een nog grotere
publieke belangstelling dan vo
rig jaar, toen er zo'n vierduizend
mensen op de festiviteiten af
kwamen. Daartoe zijn langs het
plein ook tribunes opgesteld.
Paardenlaan in Leiden en werd
de gloednieuwe fabriek in Zoe
terwoude betrokken.
Gist Brocades besloot een half jaar
geleden haar dochterbedrijven
in Zoeterwoude, Wolvega, Nij
megen, Groningen en Weesp te
slijten of "als het met anders
kon" te sluiten omdat hun pro-
duktiepakket niet aansluit bij de
hoofd-activiteiten van het Gist-
concern. Door het afstoten van
de dochterbedrijven wil Gist
geld vrijmaken voor investerin
gen in de biotechnologie. Alleen
de vestigingen in Groningen en
Weesp zijn nog niet door andere
bedrijven overgenomen, maar
"ook daar zijn goede kansen voor
overname", zegt ir. W. de Witte
van Gist Brocades.
De Witte is bijzonder gelukkig met
de gedeeltelijke overname van
de LAF: "Bij Gist heeft steeds
voorop geslaan dat het afstoten
van de dochterbedrijven niet ten
koste mocht gaan van het perso
neel. Een overname wilden wij
slechts toestaan als dat uitzicht
zou bieden. Wat heeft het voor
zin een bedrijf over te dragen aan
een bedrijf dat na enkele jaren op
de fles gaat?".
Vechtpartij op
Brahmslaan
LEIDEN - Een ruzie over een op
de rijbaan 'gewaaide' doos op de
Brahmslaan resulteerde gister-
midag in flinke vechtpartij. Een
21-jarige Leidenaar beschuldig
de een twee jaar jongere plaats
genoot ervan dat hij deze doos op
de rijbaan had geschopt. Toen de
19-jarige dit ontkende werd hij
tegen de grond geslagen. Met
schaafwonden, een dikke lip en
ogen moest hij zich onder dok
tersbehandeling stellen.
Botsing
LEIDEN - Een bestuurder van een
Toyota komende uit de Safier
straat verleende gisterochtend
geen voorrang aan een auto die
van rechts kwam. De bestuurder
van deze Opel kon een aanrijding
niet meer voorkomen en klapte
frontaal op de Toyota. De wagen
schoot vervolgens door en kwam
in de Opaalstraat tegen .een
boom lot stilstand. De voorkan
ten van de auto's zijn zwaar be
schadigd.
De 56-jarige Leidenaar van de
Toyata kwam met de schrik vrij,
terwijl de 55 jarige bestuurder
van de Opel zich met gekneusde
ribben en pijn in de zij naar de
huisarts heeft gespoed
door René van der Velden Jaap Visser
Gepulk
De archeologische en geologi
sche 'bouwput' in de Bree-
straat trekt veel bekijks. Elke
dag staan tal van nieuwsgieri
ge voorbijgangers over de
stalen damwand in de diepte
te turen.
De (ar)geologische spitters zit
ten nu een kleine vijf meter
onder straatniveau, oftewel
min één Nieuw Amsterdams
Peil. Dat betekent dat de 'ge
leerde grondwekkers' zo'n
beetje in de Romeinse tijd
zijn beland. Althans, de plag
gen grond die de graafmachi
ne heel voorzichtig loswerkt
dateren uit de Romeinse pe
riode.
Het pulkwerk in de bouwput
van de Breestraat gebeurt on
der toezicht van de gemeen
telijke archeologische bege
leidingscommissie. Deze
commissie bestaat nu een
jaar of vier en heeft tot taak
om overal waar in de binnen
stad flink in de grond wordt
gewroet met argusogen toe te
kijken.
De stuwende kracht achter de
commissie is directeur H.
Vos van gemeentewerken
Vos staat bekend als een
voorvechter van archeologi
sche werkzaaheden in Lei
den. Vandaar dat bij flinke
graafpartijen de geologen
hun gang mogen gaan. En dat
is nogal opzienbarend omdat
geologisch spitwerk tijd kost
en die tijd weer een heleboel
geld. Aannemers staan dus in
de regel niet te springen om
doctorandussen met kaplaar
zen en een schop in de hand
op hun werkterrein toe te la
ten. In Leiden slaagt de bege
leidingscommissie er dank
zij 'de sluwe Vos' meestal in
om'het stadsbestuur te over
tuigen dat hun gepulk nuttig
Volgens de rijksgeoloog Pruis-
sens en de provinciale ar
cheoloog Hallewas heeft het
gepeuter op de Breestraat,
pal tegenover het stadhuis,
z'n nut al bewezen. Zo heeft
het 'ophopingspakket' ge
leerd dat er pas na de dertien
de eeuw sprake was van een
(Bree)straat. Daarvóór moet
het ter hoogte van de Bree-
Wroeten
eld
straat hebben gev
de boerderijtjes.
De wetenschappelijk ingestel
de spitters hebben nog. an
derhalve week de tijd om de
bodem van de Breestraat te
onderzoeken ("In elk geval
zitten we de middenstand
niet in de weg De winkeliers
moeten juist blij zijn met zo'n
trekker..."). Dan is het afgelo
pen met de graafpret en gaat
de put weer dicht. Zo is met
de aannemer NBM afgespro
ken.
"We hebben tijd genoeg". vin
den Pruissens en Hallewas.
"We hoeven hier namelijk
niet naar vondsten te speu
ren. De grond die we hier op
graven wordt vervoerd naar
een terrein buiten de stad en
daar vaksgewijs gestort. Dus
daar kunnen we de zaak op
ons gemak omspitten. Welk
terrein dat is zeggen wc liever
niet want anders staat het er
vanavond nog zwart van de
de hobbyisten"
Even fiksen
Hemel en aarde bewogen bijna
Maar het is gelukt. De We
reldwinkel aan de Steen
straat krijgt een nieuw dak.
op kosten van haar huisbaas,
de gemeente.
Een paar jaar gcbel en geschrijf
met dan de ene en dan de an
dere gemeentedienst leverde
vorig jaar al een beperkte op
knapbeurt op van het beeld
bepalende pandje vlakbij de
ingang van het Boerhaave
volkenkunde Een verfbourt
aan de buitenkant en de ver
betering van de elektrische
install.itH
Maar dan het dak. Al tijden lig
gen de dakpannen er als een
ongeregeld zootje bij D- Wl
reldwinkel vreest voor haar
dak bij storm. Lekken liggen
voor de hand.
Een dakdekker zou het 'kar
weitje' vorig jaar zomer even
nop niet bestond.
fiksen. Dat viel tegen Hou-
trot onder de pannen.
De gemeente afdeling "beheer
gemeentelijke gebouwen"
sloeg aan het rekenen. Het
"grapje" (nieuw hout. wat
vertimmeren, nieuwe pan
nen) bleek maar liefst in de
19 000 guldens te gaan lopen
"We maken het dak", besloot
de gemeente "maar jullie
moeten dan 1200 gulden
meer huur per jaar betalen
Anders doen we niks".
"Je kan het dak op" meenden
de vrijwilliglst)ers van de We
reldwinkel echter veront
waardigd "Wij kunnen het
toch niet helpen dat de ge
meente het achterstallig on
derhoud zo lang verwaar
loosd heeft"
De Wereldwinkel kan zo'n for
se huurverhoging niet eens
betalen De winkel draait nu
ongeveer quitte door ver
koop van kofTie en thee uit
coöperaties in Derde Wereld
landen en door verkoop van
kritische boeken. Uit de ver
koop wordt onder andere de
huidige kale huurprijs van
1800 gulden per jaar betaald
en voorzover nog mogelijk de
schade uit voortdurende in
braken en vernielingen.
De afdeling "beheer gemeente
lijke gebouwen" heeft inmid
dels begrepen dat "de Wl
reldwinkel geen Albert Hcijn
is" De Wereldwinkel moet
weliswaar huurverhoging be
talen maar krijgt evenveel
geld aan subsidie terug. Voor
de gemeente een kwestie van
potje verwisselen. "Wc heb
ben een financiële bron aan
gehoord zud.it we al HniW
akkoord gaan - binnen ander
halve maand het dak kunnen
herstellen zonder extr.i kfl
ten voor de Wereldwinkel",
zegt De Beer van Beheer ge
heim.'.in nig
De Beei noemt het Wereldwin
kelpand (voormalige politie
post en vvv kantoor)i on ty
pisch voorbeeld van een
pandje dat bij de gemeente
tussen de wal en het schip
valt. "Daarom zitten we nu
bm( die of an 19000 gul
den" treurt hij. Zo duidelijk
als gewone gemeentewonin
gen bijvoorbeeld onderge
bracht zijn bij de Leidse Wo
ning Stichting (LWS). zo pro
blematisch blijkt het beheer
van een bedrijfsgebouwtje
als dat van de Wereldwinkel
te zyn. Dit pandje heeft eerst
gefigureerd op dnc beheers-
diensten van gemeente-afde
lingen voordat het uiteinde
lijk onder beheer van De
Beer viel.
Het beheer en de verantwoor
delijkheid over allerlei soor
ten van gemcentegcbouwcn
is nog steeds - af en toe on
duidelijk - verdeeld over een
wirwar van afdelingen. Maar;
de gemeente is bezig met een
duidelijker afbakening van
bevoegdheden over al haar
panden. Dat zal nog tijd ver
gen. maar volgens de opti
misten hoeft de gemeente
mettertijd in elk geval niet
meer te gissen wélke panden
zij eigenlijk in huis heeft En
weet bijvoorbeeld de Wereld
winkel duidelijk welke
dienst als huisbaas kan wor
den aangesproken.
