Onvrede over landbouwprij s
Slachting El Salvador
Bodemschatten
Waterlooplein
Woede tijdens vergadering Landbouwschap
Van der Klaauw hoopte
op soepeler China
Voorsprong Battaglin uitgebreid
Brons voor
amateurs
DONDERDAG 7 MEI 1981
VARIA v
PAGINA 17
"Bijna 8000 doden in vier maanden"
(Van onze correspondent Rob
Sprenkels)
MEXICO-STAD - Het juridische
hulpkantoor van het aartsbis
dom San Salvador heeft woens
dag bekendgemaakt dat er in de
eerste vier maanden van dit jaar
in El Salvador bijna 8000 doden
zijn gevallen. Het totaal aantal
dodelijke slachtoffers sinds de
burgeroorlog anderhalfjaar gele
den escaleerde, wordt door het
juridische hulpkantoor boven de
22.000 geschat.
Het cijfer van bijna 8000 doden in
de eerste vier maanden vgn di4
jaar, staat in schril contrast me
recente uitlatingen van Alexan
der Haig, de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken. Haig
beweerde vorige week voor de
sub-commissie voor buitenland
se operaties van het Amerikaan
se congres dat de hulpverlening
aan de Salvadoriaanse junta een
„succes" was. „Omdat het ge
weld in deze Midden-Ameri
kaanse staat zichtbaar is afgeno-
De cijfers van het juridische hulp
kantoor van het aartsbisdom San
Salvador zijn niet de enige indi
caties die op het tegendeel wij
zen. Sinds Washington in januari
de militaire hulpkraan voor de
Salvadoriaanse junta opendraai
de, is ook de vluchtelingen
stroom van Salvadonanen snel
toegenomen. Vanuit de noord
oostelijke provincies San Miguel
en Morazan zijn bijvoorbeeld
duizenden mensen via Honduras
naar Nicaragua gevlucht, waar
volgens de jongste cijfers 30.000
Salvadorianen verblijven. Eind
vorig jaar waren dat er nog
10.000.
Ook in Honduras zijn opnieuw dui
zenden Salvadoriaanse vluchte
lingen gearriveerd, met name uit
de provincies Cellatenango en
Cabanas. Bij een bezoek aan het
Hondurese grensgebied waar
Salvadorianen verblijven die in
maart letterlijk met bruut ge
weld uit hun vaderland werden
verdreven blijkt dat de strategie
die de 56 Amerikaanse adviseurs
voor de anti-guerrillastrijd heb
ben uitgedacht, veel overkom
sten vertoont met de methodes
die de Amerikanen eerder in
Vietnam gebruikten, onder meer
het „verbranden van de grond".
In Cabanas begon het anti-guerril-
la-offènsief de tweede weck van
maart. De Salvadorianen in Hon
duras vertelden dat ze het over
weldigende gedreun van mor-
tiergeschut naderbij hoorden ko
men. dat ze nabij gelegen dorpen
in vlammen zagen opgaan en dat
men haastig de bergen invlucht
te. „Alles werd verbrand". „Het
leger begon vervolgens de heu
vels uit te kammen en we moes
ten dus wel richting Honduras
vluchten".
Op 16 maart hadden zich naar
schatting 7000 vluchtelingen, al
len uit Cabanas, aan de Rio Lem-
pa. de grensrivier verzameld,
maar het Hondurese leger ver
sperde hen de overtocht. De
vluchtelingen zaten als het ware
ingesloten tussen Hondurese en
Salvadoriaanse militairen.
Op 18 maart ontdekten zij echter
een plek waar de Hondurese oe
ver van de rivier niet werd be
waakt en ze besloten de over
tocht te wagen, hoewel de rivier
ter plekke diep was en snel
stroomde. Toen het eerste ge
deelte van de vluchtelingen de
Hondurese oever had bereikt,
verschenen er twee helikopters
van de Salvadoriaanse lucht
macht. De mensen in water wer
den met mitrailleurvuur en bom
men bestookt, de overtocht
moest worden gestaakt
Slechts 4000 van de 7000 vluchte
lingen hebben de Hondurese oe
ver bereikt. Daar zijn ze nu on
dergebracht in een noodkamp in
het Hondurese dorpje La Cirtud.
Deze mensen werden in maart
onder Amerikaanse supervisie
als beesten opgejaagd. Uitgemer
gelde bejaarden, vrouwen met
angstsyndromen en kinderen,
vooral kinderen, de meesten nog
geen 10 jaar oud, zwak en onder
voed. Beslist geen potentiële
guerrillero's.
Meedoen aan
discussie
kernenergie
Kernenergie. Het bestuur (mode-
ramen) van de generale synode
van de Nederlandse Hervormde
Kerk heeft alle hervormde ker
keraden en predikanten opge
roepen om de "brede maatschap
pelijke discussie" over de kern
en, mu- - die over enige tijd al
beginnen - in de plaatselijke ge
meenten zo goed mogelijk voor
te bereiden. Ter ondersteuning
van deze oproep is aan alle ker-
kcraden de brochure "Energie,
de toekomst onder ogen zien"
toegestuurd, een uitgave van de
sectie "sociale vragen" van de
Raad van Kerken in Nederland.
Het synodebestuur zal binnen
kort de provinciale kerkvergade
ringen. de regionale kerkelijke
organen en hun organen van bij
stand vragen, de plaatselijke ker
keraden met raad en daad ter zij
de te staan.
verbeteren
UTRECHT (ANP) - De sec
tie tandartsen medewer
kers ziekenfondsen (TMZ)
van de Nederlandse Maat
schappij tot bevordering
der tandheelkunde wil ko
men tot een netwerk van
praktijken waarin gehan
dicapte patiënten kunnen
worden geholpen.
Ter gelegenheid van haar tienjarig
bestaan houdt de sectie TMZ za
terdag in Rhenen een congres
waarop onder meer aandacht zal
worden besteed aan de tandheel
kundige verzorging van gehandi
capten.
Het gaat daarbij niet alleen om de
patiënten die gemakkelijk te hel
pen zijn maar die, omdat ze in
een rolstoel zitten of op bed lig
gen, de praktijkruimte niet kun
nen bereiken, maar ook om
geestelijk gehandicapten en om
mensen met een lichamelijke
handicap (spastici bijvoorbeeld),
die een tandheelkundige behan
deling erg bemoeilijkt. Verder
rekenen de tandartsen bij de ge
handicapten ook "gezonde" pa
tiënten die zó buitensporig bang
zijn, dat ze nauwelijks te behan
delen zijn.
In een publikatie ter gelegenheid
van het congres zegt de voorzit
ter van de sectie, P. Hanedoes,
dat de huistandarts de plicht
heeft elke patient een zo goed
mogelijke zorg te bieden. Dat
houdt ook de begeleiding in van
gehandicapten en het nemen van
maatregelen en adviezen ter
voorkoming van tandbederf en
tandvleesziekten. De tandarts zal
daarbij de ouders en/of verzor
gers moeten betrekken.
STRAATSBURG (GPD) Het plot
selinge besluit van de Chinese
regering om de Chinese ambas
sade in Den Haag te degraderen
tot „kantoor van de zaakgelastig
de", is voor de Nederlandse rege
ring niet als een verrassing geko
men. Dit verklaarde minister van
buitenlandse zaken Van der
Klaauw gisteren in Straatsburg,
waar hij voor een optreden in het
Europese Parlement een korte
stop maakte, onderweg van Ro
me (Noordatlantische Raad) naar
Nederland.
De bewindsman bevestigde dat
Den Haag tevergeefs heeft ge
probeerd de sanctie van China
om de wederzijdse ambasadeurs
terug te roepen zoveel mogelijk
te verzachten. De onderhande
lingen, die sinds enkele maan
den tussen Nederland en China
in Peking plaatsvonden om de
toekomstige status van de am
bassades in beide landen vast te
stellen, hebben niet het door Den
Haag gehoopte resultaat ge
boekt.
Minister Van der Klaauw heeft ge
probeerd de ergernis van Peking
over de komende levering .van
twee Nederlandse onderzeers
aan Taiwan zodanig te verzach
ten, dat gesproken zou kunnen
worden over een diplomatiek ni
veau dat slechts formele min
punten kende Dat is niet gelukt,
omdat China slechts wilde aan
vaarden dat de wederzijdse ver
tegenwoordigers als zaakgelas
tigden werden aangesteld.
De bewindsman weet niet hoe lang
deze nieuwe statussituatie zal
voortduren. Als zou blijken, zo
meende hij, dat de opdracht van
Taiwan voor de levering van
twee onderzeers door Rijn-
Schelde-Verolme niet zou kun
nen worden uitgevoerd, zouden
er veranderde omstandigheden
optreden.
ADVERTENTIE
Een avond over
VREDE en VEILIGHEID
Sprekers:
RIA BECKERS voor de PPR
Philip Everts, directeur van het In
stituut voor Internationale StU'
dieën, voor het IKV.
Nico Tetteroo voor het
POLISARIO KOMITEE
Ruud Wessels voor
AMNESTY INTERNATIONAL
Met authentieke Indiaanse volks
muziek int het Andes-gebergte
door
CONJUNTO YARAVI.
Vrijdag. 8 mei om 20 00 uur in het
Antonius Clubhuis, Lange Mare
43 in Leiden.
Toegang gratis.
Bij de Noordfranse plaats Ver
dun is in de eerste Wereldoor
log de grootste en langste
slag uit de wereldgeschiede
nis geleverd. Het oorlogsveld
bestond uit twee gordels van
loopgraven met een totale op
pervlakte van tien bij tien
vierkante kilometer. De slag
tussen de Duitsers en de
Fransen duurde bijna een
jaar en eiste naar schatting
700.000 doden en een miljoen
gewonden. Nu nog getuigt de
hele omgeving van Verdun
van deze menselijke slach
ting. De theoloog H. Jonkers
werd tijdens een bezoek aan
dit Noordfranse gebied ge
grepen door de talrijke spo
ren en gedenktekens. In zijn
bock Sporen van een slag
geeft hij niet alleen de feiten
rond deze beruchte loopgra
venoorlog maar ook een
beeld van leven, lijden, strij
den en het voortdurend de
dood onder ogen zien van de
betrokken soldaten. Aan de
hand van dit boek werd een
Nederlands-Belgische tv-do-
cumentaire vervaardigd die
in de loop van dit jaar zal
worden uitgezonden. Het
boek is geïllustreerd met nog
niet eerder gepubliceerde fo
to's. Uitg. Fibula-Van Dis-
hoeck, prijs f38.50.
Licht- en vuurbollen, spook-
vliegtuigen. vliegende scho
tels en wat dies meer zij wor
den over het algemeen aange
duid als Unidentified Flying
Objects (UFO's). Van meet al
aan zijn veel mensen geïnte-
resserd geweest in deze on
verklaarbare verschijningen
in de lucht In het boek Ufo's
in het verleden maakt Julien
Weverbergh een inventarisa
tie door de eeuwen heen van
alle waarnemingen van
UFO's en de talloze theorieen
en speculaties over hun her
komst. Uitg. Ankh-Hermes
f40.-.
De kat die naar de hemel ging
is de herdruk van een oor
spronkelijk in 1930 versche
nen sprookje dat zich af
speelt in Japan. In 1958 were
dit destijds in de Verenigdt
Staten bekroonde hoek voor
zien van nieuwe illustraties
Het is een sprookjesachtig!
vertelling over een arme Ja
panse kunstschilder die geei
eten heeft maar wel een kat
Het dier luistert naar naan
Geluk, en de schilder koes
tert de stille hoop dat zij voo
hem ook geluk zal betcke
nen Uitg Free Spint, f 18,50
ZARAROSSA (EPA/IPA ANP) -
Giovanni Battaglin lijkt regel
recht op de eindoverwinning in
de Ronde van Spanje al lu i
sen. De Italiaan voert na de 15de
etappe het klassement soeverein
aan Hij heeft ruim twee minuten
voorsprong op zijn naaste bela
ger. de Spanjaard. Pedro Munoz
en meer dan drie minuten op
'klimgeit' Belda.
In de 15de etappe, verdeeld over
een rit van 146 kilometer en een
sprint tegen de klok van 11.300
meter, kwam de positie van Bat
taglin niet in gevaar. Integen
deel, in het tweede deel bouwde
de Italiaan zijn voorsprong een
fractie uit.
Na het vlakke eerste deel. gewon
nen door Munoz in de eindsprint,
leverde de tijdrit enige beroering
op. De Spanjaard Lopez Cerron
maakte met 15 minuten en 3 se
conden de snelste tijd. Na afloop
van zijn race werd hij evenwel
beboet met twee minui' n v
tijd. waardoor de zege hem ont
glipte. Cerron kwam namelijk
kort voor de meet ten val, sloeg
met het hoofd tegen een muur.
stapte weer op en sloeg 'groggy'
de verkeerde weg in. Pardoes
nam hij een kortere weg naar de
finish. Normaliter wordt een ren
ner voor een dergelijk VI
gediskwalificeerd en uit de uit
slag genomen.
De Spaanse wegcommissarissen
waren vergevingsgezind.
Dc Spaanse beroepsrenner werd
teruggezet in de uitslag door
twee minuten straftijd. Door die
manoeuvre werd de overwinning
toegeschoven aan de Fn
Clere.
De Ier Kelly heeft gisteren dc
tweede etappe van de vierdaagse
van Duinkerken gewonnen Kel
ly zegevierde in de sprint over
een kopgroepje van elf renners,
dat na de 170 kilometer van
Duinkerken Aire-sur-la-Lys naar
Saint Quentin als eerste aan de
finish arriveerde Bert Ooster
bosch werd negende
De Italiaan Guiseppe Saronni
heeft gisteren de eerste etappe
van de Ronde van Romandie ge
wonnen Saronni was de snelste
in de eindsprint van de etappe
Murten - Saignelegier over 213,6
kilometer. Door de bonificatie
van tien seconden veroverde Sa
ronni de leiduig in het algemeen
klassement. Johan van de Velde
was met een derde plaats de bes
te Nederlander.
betrokkenen heen Voorbeelden
de herindeling van de bisdom
men. dc theologische oplcidin
gen en de plaats van de pastorale
werkers in de kerk. De algemene
vergadering kwam lot de uit
spraak dat juist ontwikkelingen
aan de basis bevorderd moeten
worden en dat de vrouwelijke re
ligieuzen niet hun mond moeten
houden, nu de verscheurdheid
binnen de kerk dagelijks groter
dreigt te worden Het bestuur zal
dc leidinggevende kerkelijke in
stanties in Nederland zowel als
in Rome op dc hoogte stellen van
dc bezorgdheid der zusters.
Solidariteit betuigde dc vergade
ring vooral met de pastorale
werksters. "Dc positie van deze
groep roept in een hiërarchische
en mannelijke kerk aparte vra
gen op".
Naar Bentheim
De synode 1981-1982 van dc Ge
reformeerde Kerken in Neder- I
land begint op 12 mei haar reeks
vergaderingen in het buitenland,
namelijk in de "Alt-reformiertc
Km he" van Bentheim, even
over de Nederlands-Duitse grens
bij Oldenzaal. Deze Duitse ker
kelijke gemeente is namelijk
sinds jaar en dag onderdeel van
de Nederlandse gereformeerde
kerken. Zij beschouwt het als
een hele eer om voor het eerst in
de geschiedenis een synode te
mogen bijeenroepen. Dc plaatsc-
hjk<- predikant, ds E F. Alberts,
zal de synode dinsdag in het Kur-
haus van Bad Bentheim openen.
De "Altreform icrte Kirche" is
vooral te vinden langs de grens
met Groningen, Drenthe en
Overijssel. Ze is een uitvloeisel
van de kerkelijke afscheidings
bewegingen in Nederland in de
loop van de vorige eeuw. De
Evangelisch-Altreformicrte
Kirche in Niedersachsen". zoals
de kerk officieel heet, heeft op
het ogenblik twee regio's. Ost-
fnesland en Bentheim, met der
tien plaatselijke gemeenten en
ongeveer zevenduizend leden. In
1923 sloot zij zich bij de Neder
landse kerk aan
Alleen de openingsvergadering
van de synode wordt voorbij de
grens gehouden. De volgende
zittingen zijn, zoals gewoonlijk,
in Lunteren.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Vnezenveen
H. de Lecde Twijzelerbeide, te
Roden J. Huetink Markelo, te
Medemblik G Keizer Ten Boer
(Gr.), te Emmcr-Compascuum T.
Tysma Ootmarsum. aangeno
men naar Veenwouden (Fr.) J. de
Roo (vlootpredikant) Middel
burg, bedankt voor Averecst
(Ov.) E P van Beek Hoogvliet,
voor Surhuisterveen T. Tijsma
Ootmarsum.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Rotterdam 11 iü' - I
berg Iz. Meijer Uithoorn, naar
Zoetermeer A. J. Knotters Heer-
dc
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Groningen-
Zuid J. Kruidhof Enschede, aan
genomen naar Vollenhove P. La-
meris Spakenburg.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Scherpenzeel A
Bregman Rijssen.
MEDAN (ANP) - Het Nederlands
amateur voetbalelftal is in het in
ternationale toernooi in Medan
als derde geëindigd. In de halve
finales verloor Nederland met 2-
3 van Japan, dat in de laatste mi
nuut van de wedstrijd het beslis
sende doelpunt maakte. Voor
Nederland scoorden Van Leeu
wen (Elinkwijk) en de Boer (Xer
xes).
In de strijd om de derde en vierde
plaats was Nederland met 4-0 te
Sterk voor Thailand I)< ft i
landse treffers in deze ontmoe
ting kwamen op naam van De
Boer (2). Delahay (MVV) en Be
rends (Rohda);
Goudse dames
schakelen
Leiden uit
WADDINXVEEN - Het Leidse
damesvoetbalelftal heeft zich
niet kunnen plaatsen voor het
toernooi om het Nederlands
kampioenschap, dat binnenkort
in Zeist wordt gehouden. Gister
avond verloor de ploeg van Hcn-
nie Bekkering in Waddinxvecn
mot 3-0 van Gouda
In dit duel. dat werd gespeeld in
het kader van een halve competi
tie mol af. inaot een pleets in hel
toernooi in Zeist, bleken de
Goudse dames aanzienlijk
slagvaardiger dan hun opponen
ten Waar voor rust Yvonne La
ken (SJZ)cn Alkmania-speelstcr
Rio de Ji mg nil l in teel bh keyi
het toen bestaande overwicht in
goals uit te drukken, sloegen de
Goudse voetbalsters Kitty Boers
(2x) en Carla Goes in dc tweede
helft wel doeltreffend toe.
Overigens had Kitty Boers daar
voor al enkele opgelegde kansen
onbenut gelaten De damesvoet-
balscleetie van Rotterdam voer
wel bij deze 3-0 uitslag. De Maas-
stedelijke dames zullen mede op
grond van de eerder in deze hal
ve competitie behaalde resulta
ten West 11 in Zeist vertegen
woordigen.
Het Leidse damesvoetbalelftal
komt zaterdag in Moordrecht op
nieuw binnen de lijnen Op het
veld van de plaatselijke vereni
ging zal op die dag het districts
kampioenschap worden afge
werkt.
'n fiets
brengt een lach
op moederdag
DEN HAAG (ANP) - In de
Nederlandse akkerbouw
heerst onvrede over de
landbouwprijsbesluiten,
die de EG-ministerraad
begin vorige maand heeft
genomen. Dit bleek giste
ren in de bestuursverga
dering van het land
bouwschap.
zei dat teleurstelling in deze sec
tor de afgelopen weken plaats is
gaan maken voor een "zekere
woede". Voor de granen is er, in
plaats van de tien procent gemid
deld voor de Nederlandse land
bouw als geheel, in dc praktijk
slechts een prijsverhoging met
zes procent uit de bus gekomen.
Onverteerbaar is volgens Keur
de aanvaarding door de minister
raad van het beginsel van finan
ciële medeverantwoordelijkheid
van de boer voor het graanbe-
leid, ook al zal dat beginsel niet
Aan de Nederlandse suikerbieten
teelt wordt naar zijn mening de
nekslag gegeven, nu de medefi
nanciering van het beleid die
hun al jaren werd opgelegd, ver
vangen is door volledige zelffi
nanciering. Hij noemde het een
schandaal dat men de telers deze
last heeft opgelegd, terwijl het
suikerbeleid de gemeenschap
gedurende de laatste jaren bijna
geen geld heeft gekost.
Zorgen
Keur had ook zorgen over de
groeiende invoer van graanver-
vangende produkten als vee-
voerdergrondstoffen. Een EG
die zelf voldoende graan produ
ceert zal naar zijn mening min
der afhankelijk moeten worden
van die importen. Wel vond hij
dat met de belangen van zowel
akkerbouw als veehouderij reke
ning moet worden gehouden.
J. van Noord van de Christelijke
Boeren- en Tuindersbond
(CBTB) wilde binnen het land-
bouwschapsbestuur een overleg
over die graanvervangers. Daar
in zou hij de vechouderijbelan-
gen "anders willen verwoorden
dan de heer Keur terloops heeft
gedaan".
In het bestuur werd ook gepleit
voor een goede regeling om ma-
gere-melkpoeder goedkoop ter
beschikking te stellen van de
kalvermelkindustrie. Voor de
rentabiliteit van kalvermesterij
en melkveehouderij is dat van
belang, aldus drs. J. Schouten
van de Koninklijke Nederlandse
Boeren- en Tuindersbond
Verdeeldheid. Dc vrouwelijke
religieuzen in Nederland vinden
het onaanvaardbaar, dat steeds
rneer mensen de geloofwaardig
heid van de kerk in twijfel trek
ken en zich als gevolg van de ver
deeldheid van de kerk afkeren.
Zij wijzen daarom bisschoppen,
andere ambtsdragers en groepen
van gelovigen af die door hun
houding en uitspraken die ver
deeldheid nog versterken.
De algemene vergadering van de
Stichting Samenwerking Neder
landse Vrouwelijke Religieuzen
in Ede werd voornamelijk ge
kenmerkt door bezorgdheid over
de diepgaande tegenstellingen
binnen rooms-katholiek Neder
land.
Het is voor de zusters (zo'n 20.000
in ons land) onverteerbaar, dat in
de Nederlandse kerkprovincie
beslissingen worden genomen
over de hoofden van alle direct
Kies wèl de goeie. Bestel het
boekje "Wat voor fiets?" door
overmaking van f 8,50
op postgiro 234567 t.n.v.
stichting: fiets, Amsterdam.
Tandartsen
willen hulp
gehandicapten
AMSTERDAM (GPD) - Bij opgravingen op het Waterlooplein in Amster
dam heeft de Archeologische Dienst van de gemeente de afgelopen
weken talrijke interessante vondsten gedaan. De archeologen hebben
vrij spel op het Waterlooplein tot het moment waarop de eerste paal
voor het stadhuis-muziektheater de grond ingaat.
De eerste opgravingscampagne richt zich op de resten van de 17e- en
18e-eeuwse huizen in wat destijds Vloonburg genoemd werd. De ar
cheologen hebben op dit moment vijftien huizen uitgegraven en willen
totaal de funderingen van 200 huizen blootleggen
Stadsarcheoloog Jan Baard vertelde gistermorgen, dat dit de echte oude
jodenbuurt van Amsterdam moet zijn geweest, want in de meeste hui
zen vinden zij in de duidelijk zichtbare beerputten honderden joodse
vleesloodjes met daarop de inscriptie dat het te nuttigen vlees koosjer
is. „Dat loont het belang aan van archeologische opgravingen", zegt
Jan Baard, „want wij scoren nu al een hoger percentage joodse bewo
ners op het Waterlooplein dan dc historische archieven".
De drie archeologen van de Dienst, bijgestaan door een tiental studenten
en medewerkers van het Amsterdams Historisch Museum, stuitten op
overblijfselen van rijke Portugese joden in de vorm van duur porselein,
glas en muziekinstrumenten Typisch is dat bij eenvoudige mensen
veel wit Delfts porselein wordt aangetroffen als gewone gebruiksvoor
werpen, terwijl de musea vandaag de dag wit Delfts als heel uniek
beschouwen.
De tweede onderzoekingscampagnc van de archeologen richt zich straks
op de Amstelbedding, de oever van do Amstel en de middeleeuw
percelen aan de Zeedijk, de huidige Jodenbreestraat Deze plaats trok
al speciale aandacht tijdens de aanleg van de metro Er werden
scheepswrakken en kadeconstructies aangetroffen. Ook zijn er in deze
omgeving Romeinse munten Dour -rk
Bij de opgravingen op het Waterlooplein werd een grote variëteit aan aardewerk gevonden, dalerend van de den kon de Archeologische Dienst destijds heel beperkt onderzoek
zeventiende- en achttiende eeuw. verrichten.
