Polen
Voedsel op de bon in
'nwerkbril...
BRIL 58
Israël gunt Palestijnen geen rust
'Meer kans op klein
ongeval kerncentrale
Regering breidt rantsoenering verder uit
Levensgevaar voor
vluchtelingen Somalië
BE2J22H33H1
Ingrijpen in Libanon met steun VS
(Van onze correspondent
Jaap van Wczele)
JERUZALEM (GPD) - Er
bestaan ernstige ver
schillen van mening tus
sen de legerleiding en
premier Begin ten aan
zien van Libanon. De
twee voornaamste gene
raals, opperbevelhebber
Eitan en de commandant
van Noord-Israël Ben Gal
zijn voor gewapende in
terventie in Libanon,
maar Begin is daar tegen.
Ook de Verenigde Staten
zijn tegen zo'n interven
tie, wanneer die leidt tot
een confrontatie met Sy
rië.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken liet enkele
dagen geleden weten dat het mi
nister van buitenlandse zaken
Haig is geweest die Israel van
een militair avontuur in Libanon
heeft afgehouden gedurende zijn
laatste reis naar het Midden-Oos
ten In Jeruzalem werd dat be
richt direct als 'onzinnig' van de
hand gewezen.
Inderdaad was de kritieke dag het
moment dat Haig op zondag 6
april naar Israel kwam. De leger
leiding had op gewapende inter
ventie aangedrongen ten gunste
van de falangisten in hun strijd
tegen de SjfHadw vredesmacht,
maar Begin was tegen en de be
slissing werd uitgesteld om de
mening van Haig te horen.
Haig sprak zich tegen Israëlisch in
grijpen uit voorzover dat een
rechtstreekse confrontatie met
Syrië tot gevolg zou hebben,
maar maakte geen bezwaar tegen
acties tegen de Palestijnen. Dat
was een 'compromis' waar de le
gerleiding genoegen mee nam:
geen interventie, maar uitbrei
ding van de Israëlische activitei
ten tegen de Palestijnen. ook ten
noorden van het Libanese rivier
tje de Litam
Sindsdien hebben de Israeli's de
Palestijnen geen rust gegund
Een groot aantal luchtaanvallen
op Palestijnse bases, steeds ver
gezeld van hetzelfde legercom
muniqué dat 'de actie van pre
ventieve aard was' En de Israë
li's zijn van mening dat zij via dit
soort overvallen de Palestijnse
commando's zwaar in het defen
sief drukken, zodat ze aan acties
tegen Israël nauwelijks meer toe
komen
Dat Israël ook ten noorden van de
Litani vrijwel ongestoord zijn
gang kan gaan. komt in de eerste
plaats vanwege een verharde op
stelling van Amerika. De rege
ring-Carter verzette zich hevig
tegen dit soort Israëlische acties
en stelde steeds de vraag of bij
die acties Amerikaanse wapens
waren gebruikt in strijd met de
verkoopvoorwaarden, die het ge
bruik tot zelfverdediging be
perkt. Maar zoals gezegd Haig
maakt geen bezwaar zolang Sy
rie met rust wordt gelaten en de
Syriers zelf laten de Israeli's hun
gang gaan. zelfs als die aanvallen
slechts enkele kilometers plaats
vinden van Syrische bases. Het
is Syrië geen oorlog met Israel
waard.
Zo is er een situatie ontstaan dat
Israël dezelfde argumenten han
teert ten aanzien van het gebied
tussen Beiroet en de rivier de Li
tani als vroeger werden gehan
teerd ten aanzien van Zuid-Liba-
non. Vroeger is dan de situatie
van voor 1918, Um n dc Paêl Btj
nen vanuit Zuid-Libanon kon
den opereren, voordat de Israh-
sche invasie daar een eind aan
maakte.
De legerleiding gaat deze uitbrei
ding van het operatieterrein nog
niet ver genoeg. Zij worden daar
bij binnen de regering gesteund
door hun oud-collega Sharon.
Maar vooralsnog is het Begin die
als minister van defensie zijn ge
neraals in toom houdt.
Libanon
Politieke waarnemers hier (oa
westerse diplomatieke bronnen)
zijn er van overtuigd dat dt nu u
we. uiterst explosieve situatie in
het land geprovoceerd werd door
de beschietingen van de haven
plaats Sidon op paaszondag 16
doden - door de christen-rechtse
milities van majoor Hadad
In Libanese regeringskringen
wordt algemeen gevreesd dat de
wcilitk van dt KvcchUn het
twaalf dagen geleden afgesloten,
en sindsdien wankele bestand
definitief zal torpederen Boven
dien heeft de hernieuwde span
ning de kans op een dialoog tus
sen de belangrijkste opponen
ten. met name de Syriers en de
falangisten. sterk verkleind, zo
niet onmogelijk gemaakt
Door Israëls publieke toegeven dat
het wapens levert aan de falan
gisten en tengevolge van Hadads
recente provocaties in Zuid Li
banon. is de positie van de falan
gisten als eventuele onderhande
lingspartner voor de Syriers.
moslim-links in Libanon en de
Palestynen. onmogelijk gewor
den.
ATHENE - In Athene werd gisteravond op grote schaal gedemonstreerd tegen de luchtvervuiling die de laatste
maanden in beangstigend snel tempo toeneemt. Duizenden hadden zich. veelal in familieverband, verzameld op
en om het plein voor hel stadhuis, waar onder anderen de burgemeester van de stad en de voorzitter van de
artsenorganisatie het woord voerden.
Er werden spandoeken meegedragen legen de 'langzame dood' en de 'halve maatregelen'. 'Laten wij de wolk
doden voordat zij ons doodt'las men ook. Deze gifwolk - Nefos - die soms dagenlang boven de stad blijft hangen
is in een jaar tijd berucht geworden. Een vrouw hield als tekst omhoog 'Filters, met alleen on sigaretten, maar
ook op fabrieksschoorstenen'. Velen droegen maskers tegen de vuile lucht.
(Door Kees Wiese)
GRONINGEN - De
grootst denkbare onge
lukken met waterge-
koelde kerncentrales
(kernsmeltingen) heb
ben veel kleinere gevol
gen dan tot nu toe werd
aangenomen. Werd in
de gezaghebbende
Amerikaanse Rasmus
sen-studie nog uitge
gaan van de kans op
één ramp met duizend
doden in elke miljoen
jaar, in een nieuwe
Amerikaanse studie be
rekent men geen dui
zend maar maximaal 30
doden bij zo'n ramp
met dezelfde kleine
kans.
"Bekende natuurkundige ver-
schijnselen zijn in de vroege-
re berekeningen genegeerd,
maar het laatste woord over
deze nieuwe berekeningen is
zeker nog niet gezegd", zei
gistermorgen prof. ïr. P Mos-
tert (Kema) tijdens de voor
jaarsvergadering van de Ne
derlandse Natuurkundige
Vereniging in Del i t
"Het wordt tijd", aldus Mostert.
"dat de fixatie op het grote
ongeluk plaats maakt voor
een reële aanpak van de klei
nere ongelukken, waarop de
kans veel groter is".
De gebeurtenissen in Harris-
burg noemde hij zo'n kleiner
ongeluk. Volgens de nieuwe
risicoberekeningen is de
kans op zo'n ongeluk een
maal in de vyf jaar bij een
aantal van 500 kerncentrales
op aarde en in 1979 waren er
230 in bedrijf cn 370 in aan
bouw of besteld
"Dat is een veel te groot risico
om ooit acceptabel geacht te
worden, zowel psychologisch
als financieel. Harrisburg
was geen groot ongeluk voor
de omgeving van de reactor,
wel voor de elektriciteits-
voorziening", aldus prof
Mostert.
De nieuwe berekeningen door
de Amerikanen M Levenson
en F Rahn van het Califomi-
schc Electric Power He-
search Institute (EPRI) inza
ke de omvang van grote ram
pen met kerncentrales zijn
gebaseerd op de ervaringen
in Harrisburg Daar bleek dat
bij zo'n ongeluk radioactieve
splijtingsproduklen als jo-
dium en cesium niet in gas
vorm naar buiten komen,
maar zich met elkaar verbin
den tot cesiumjodide. dat c p
lost in water Ook radio-actief
barium en strontium zouden
in smeltend splijtstof opge
sloten blijven en niet in de
omgeving worden verspreid
Wel kunnen radioactieve
wolken xenon en krypton de
omgeving bedreigen 'Niet
evacuatie, maar in huis blij
ven is daarop het antwoord.
Die wolken verwaaien", al
dus prof. Mostert.
VS verkopen
radarvliegtnig
aan Saoedi—
Arabië
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse regering hecfi besloten
aan Saoedi-Arabie de vijf
AWACS (vliegende radarsta
tions te verkopen die het ko
ninkrijk wil hebben maar, zo is
gisteren vernomen in parlemen
taire kringen, er is nog niet vast
gesteld wanneer de vliegtuigen
zullen worden geleverd
Saoedi-Arabie heeft ook andere
wapens besteld zoals vliegtuig
en raketten voor doelen in de
lucht
Het congres zal de verkoop kun
nen beletten door er. in het huis
van afgevaardigden en de senaat,
tegen te stemmen Dertig dagen
nadat de regering zal hebben be
kendgemaakt tot de levering te
hebben besloten, heeft he con
gres nog de bevoegdheid een of
ficieel veto in te dienen
EL SALVADOR (AP) Twee inwoners van de plaats Ciudad Delgado
in El Salvador zoeken op een begraafplaats naar de lichamen ran/arm
lieleden, die het slachtoffer zijn geworden van de burgeroorlog in dat
land. De man die de op de voorgrond een lichaam bekijkt, zei dat dit
sporen van martelingen droeg.
Koningin
verdient
aan huwelijk
Charles.
LONDEN (UPI. AFP) - Koningin
Elizabeth van Engeland is be
gonnen te verdienen aan het hu
welijk (eind juli) van haar zoon
prins Charles en lady Diana
Spencer. In Sandnngham ging
de souvenirwinkel open die ei
gendom van de koningin is en
waarin gedurende zes maanden
souvenirs worden verkocht.
De opbrengst hiervan is bestemd
voor het onderhoud van het ko
ninklijke kasteel Sandringham.
De souvenirs van dit jaar zijn ge
wijd aan het aanstaande huwe
lijk. Er is een keuze uit 60 artike
len. vancrcnde van ballpointpen
nen tot drinkbekers ..Allemaal
heel aardig en de prijs waard",
zei een van de 700 mensen die in
de rij hadden gestaan om tot de
eerste kopers te behoren.
Koningin Elizabeth heeft gisteren
in Windsor Castle temidden van
familieleden haar 55e verjaardag
gevierd. De officiële viering in de
hele natie is op 13 juni, wanneer
het weer beter is voor de plech
tigheid.
WARSCHAU (AP/Reuter) - De Poolse regering heeft in overleg met de onafhankelijke
vakbond Solidariteit besloten volgende maand nog meer levensmiddelen te rantsoene
ren.
Behalve vlees en suiker zullen ook boter, graan en bloem worden gerantsoeneerd, aldus
een bericht van het officiële Poolse persbureau PAP. Op welke datum de maatregel
ingaat is niet duidelijk.
Volgens PAP zal per persoon elke
drie maanden drie kilo bloem, en
2,5 kilo havermout, tarwevlok-
ken en rijst beschikbaar worden
gesteld. Maandelijks zal een hal
ve kilo boter te krijgen zijn maar
jonge mensen en zwangere vrou
wen hebben recht op een groter
rantsoen. Vlees en suiker zijn al
in het hele land op de bon, graan
in twintig provincies.
Dierlijk vet. eetbare olie, brood en
macaroni zijn vrij verkrijgbaar
PAP verwacht dat de rantsoene-
GENÈVE (AP) - De levens van on
geveer 10.000 vluchtelingen in
twee kampen in Midden-Somalië
zijn in gevaar tengevolge van
ziekten, honger en het stijgende
water, zo heeft een woordvoer
der van het hoge VN-commissa-
Akkoord
VS-Pakistan
goed voor 500
miljoen dollar
WASHINGTON (AFP, Reu
ter) De Verenigde Sta
ten en Pakistan hebben
een principe-akkoord be
reikt over Amerikaanse
militaire en economische
hulp aan Pakistan.
ring tot het eind van het jaar zal
duren, hoewel dat van het aan
bod van de betreffende levens
middelen afhangt. Het bureau
maakte een en ander vorige
week woensdag al bekend maar
trok dat bericht later in met de
mededeling dat het voorbarig
Inmiddels is in Brussel meege
deeld dat België aan Polen nieu
we kredieten heeft aangeboden
voor de aankoop van landbouw-
produkten uit de overschotten
riaat voor de vluchtelingen in
Genève gisteren bekend ge
maakt.
De twee kampen zijn praktisch
volledig geïsoleerd door een
overstroming van de rivier de
Shebelle, in de provincie Hiran.
De toegang tot twee andere kam
pen in het gebied is zeer moei
lijk.
Het aantal vluchtelingen in Soma
lië wordt door VN-functionaris-
sen geschat op ongeveer 1,3 mil
joen. Zij hadden eerder ernstig te
lijden onder droogte. De vluchte
lingen zijn voor de merendeel af
komstig uit het onder Ethiopisch
bestuur vallende Ogaden. Het
grootste deel van hen leidde in
de Ogaden een nomadenbestaan
De zware regenval begon eind vori
ge maand en de hulpverlening
wordt in ernstige mate belem
merd door gebrek aan uitrusting,
met name gemotoriseerde vaar
tuigen.
Het commissariaat hoopt de ko
mende dagen twee motorboten
en 30 tot 40 rubberboten naar het
gebied te kunnen zenden, om de
vluchtelingen op tijd te evacue-
van de Europese Gemeenschap.
Er zal over worden gesproken
met de Poolse minister van bui
tenlandse handel, Ryszard Kars-
ki. die dinsdagavond in Brussel
zou aankomen. Volgens een
woordvoerder van de Belgische
regering zal Polen 500 miljoen
frank (ongeveer 32.5 miljoen gul
den) worden aangeboden.
De EG heeft Polen al levensmidde
len ter waarde van ongeveer hon
derd miljoen gulden op krediet
aangeboden. Om volledig in de
Poolse voedsel behoefte te kun
nen voorzien is echter meer dan
500 miljoen frank nodig. België
vraagt een rente van 14,5 procent
maar neemt er genoegen mee dat
de aflossing van het krediet pas
over twee jaar na opneming be
gint. De Poolse schuld aan Bel
gië wordt op 320 miljoen dollar
geraamd. De totale buitenlandse
schuld van het land bedraagt on
geveer 25 miljard dollar.
Stakingsleider
Een van de voormannen van het
stakingscomité ten tijde van de
arbeidsonrust in 1970 in het
Poolse Szczecin is "illegaal" in
de havenstad teruggekeerd. Dit
heeft de plaatselijke afdeling van
de vrije vakcentrale "Solidari
teit" gisteren bekendgemaakt
Edmund Baluka speelde een be
langrijke rol bij de onrust langs
de oostzeekust, die tien jaar gele
den aan 49 mensen het leven
kostte, toen ordetroepen met
scherp op de ontevreden bevol
king gingen schieten.
In 1972 vluchtte Baluka uit Polen,
nadat hij matroos was geworden
op een koopvaardijschip. Van
zijn eerste tocht, naar Spanje,
maakte hij gebruik om asiel te
vragen. Vervolgens verbleef hij
verscheidene jaren in Parijs.
Hij is kort geleden per auto het
land binnengekomen, zo deelde
men in Szczecin mee.
Kort geleden vroeg de leiding van
"Solidariteit" aan de regering om
Baluka toestemming te geven
om naar Polen terug te komen.
Dat heeft de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. Alexan
der Haig, gisteren bekendge
maakt na afloop van besprekin
gen in Washington met zijn Pa
kistaanse ambtgenoot Aga Sjahi.
Het akkoord, dat een looptijd heeft
van vijfjaar, zal in besprekingen
tussen beide landen nog nader
moeten worden ingevuld. Minis
ter Haig weigerde het bedrag van
de hulp aan Pakistan te noemen.
Uit betrouwbare Amerikaanse
bron is echter vernomen dat het
om 500 miljoen dollar per jaar
gaat.
Pakistan wees vorig jaar een
hulpaanbod van president Carter
van 400 miljoen dollar voor een
periode van twee jaar als ,,een
fooi" van de hand. „Het aanbod
van de vorige regering verschaf
te geen geloofwaardigheid aan
de verhouding tussen de VS en
Pakistan, welke overeenkwam
met wat wij beschouwen als de
omvang van de dreiging. De re-
gering-Reagan heeft een pro
gramma van vijfjaar voorgesteld
en dat is het verschil", aldus mi
nister Sjahi.
Hij zei verder te geloven in de vast
beslotenheid van de regering
Reagan de onafhankelijkheid
van Pakistan te ondersteunen
Minister Haig noemde de discus
sie een belangrijke stap naar ver
betering van de relatie tussen de
VS en Pakistan. Minister Aga
Sjahi zal nog een ontmoeting
hebben met de Amerikaanse vi
ce-president, George Bush.
Thatcher wil
Saoedi-
Arabië wel
wapens leveren
RIAD (SAOEDI ARABIE) - Pre
mier Margaret Thatcher van En
geland heeft gisteren aan het ein
de van haar bezoek aan Saoedi-
Arabie ge/egd dat haar land be
reid is dit Arabische koninkrijk
wapens te verkopen. We zouden
graag tanks leveren en meer op
drachten krijgen, aldus de pre
mier op een persconferentie voor
haar vertrek uit Riad naar de
Verenigde Arabische Emiraten
Engeland is bereid samen te
werken met de landen in het
golfgebied om "de stabiliteit en
de veiligheid in dat gebied te
waarborgen" Ze herhaalde nog
eens achter het idee te staan van
oen "snelle interventiemacht
onder Amenkaanse leiding, die
beschikbaar zou zijn om de golf
te verdedigen tegen iedere drei
ging van Russische of "andere"
zudc
De premier sprak van het warme
welkom dat haar in Saoedi Ara
bic ten deel is gevallen cn zei
meer inzicht te hebben gekregen
in het standpunt van Saoedi Ara
bie in het Arabisch-Israclische
geschil Haar besprekingen met
Saoedische leiders noemde zij
"vruchtbaar".
Haarlemmerstraat 58, Leiden, telefoon 071-140148
dubax herenigde arabxsche emxrau-rxx Dr Fnn»lt*
arrxwerde „Meren Sn,H;i,.Arabxc de lW,n0d'
Maktoum verweUiomd 000 vnmxer „,,k Rashld Bln Sald M
Wat u ook doet,
Bril 58 heeft de beste
werkbril voor u.
Lenzen öf een goed
montuur met de
juiste glazen.
Bril 58 biedt u volop
keuze, een vakkundig
advies en een
vriendelijke prijs.
'n kwestie
van bekijken.
