Benzine
loodvrij
moet
Een hele
goeie zwart shag
is samen
gesteld uit de
beste Kentucky
tabakken.
Wie zijn we?
Waar gaan we naartoe?
Reportage
Het betere zware werk.
I
enaar: "Gevaar voor kinderen
„Het leven van de Nederlander"
is het nieuwe Boek van de Maand.
Door
Weert Schenk
ALPHEN AAN DEN RIJN - „De auto is ken
nelijk belangrijker dan het welzijn van de
kinderen. Ja toch? Anders zou er allang
geen lood meer in de benzine zitten. En het
staat nu toch wel vast dat lood een nadelige
invloed heeft op de intelligentie van kinde
ren".
„Goed, het bewijs in juridische zin is niet
gemakkelijk te leveren. Weet ik. Maar er
zijn onafhankelijke wetenschappelijke on
derzoeken over de hele wereld gedaan. Alle
laten dezelfde uitkomst zien: lood beïn
vloedt het zich ontwikkelende kind. Als
men werkelijk het lood wilde wegdoen,
zouden die rapporten voldoende bewijs zij-
n".
„Ik weet niet welke belangen daarachter
schuilgaan. Waar het mij om gaat, is dat
kinderen met hogere loodgehaltes slechter
leren en lager scoren in intelligentietesten.
Auto's kunnen best op loodvrije benzine
rijden. Misschien dat de motor wat minder
mooi loopt, iets meer pingelt. Nou en?"
Willem van der Wolf, in het bezit van twee kinderen en een auto die
op loodvrij LPG-gas rijdt, stuitte min of meer bij toeval op de
gevaren van lood in het milieu. In Alphen aan den Rijn is hij
secretaris van de stichting Actiecomité „Van Hef- tot Haven-
brug". Dit comité strijdt tegen het verkeer dat, op weg naar
Leiden of Utrecht, het plaatsje dag en nacht teistert.
Tijdens zijn werkzaamheden
voor de stichting bleek hem
dat ongeveer 30 procent van
de totale luchtverontreini
ging door het wegverkeer
wordt veroorzaakt. In de uit
laatgassen bevindt zich lood
en met name de gevaren van
dit zware metaal trokken zijn
aandacht als leraar van een
technische school.
Van der Wolf verzamelde knip
sels over de ernstige effecten
van lood. Toonaangevende
wetenschappelijke tijdschrif
ten als New Scientist, Nature
en Science News publiceer
den de laatste tijd geregeld ar
tikelen. De actievoerende
leerkracht begrijpt niet dat
andere media er geen belang
stelling voor hebben getoon-
d.
Steeds meer wetenschappers
raken ervan overtuigd, zo
blijkt uit de knipsels, dat lood
zowel de geestelijke als de li-
Willem v.d. Wolf geflankeerd door zijn dochter Suzette (14)
chamelijke gezondheid van
kinderen kan aantasten. Er
bestaat een duidelijk verband
tussen het gelijktijdig voor
komen van een hoog loodge-
halte en leermoeilijkheden.
Ooderzoekers in het Ameri
kaanse Boston constateerden
dat hogere maar binnen de
huidige veiligheidsgrenzen
liggende loodgehaltes be
langrijk lagere intelligentieni
veaus veroorzaken. Boven
dien leiden ze tot „onwense
lijk" schoolgedrag. Dat laat
ste is overigens ook al het ge
val bij lagere loodconcentra-
ties.
Recente wetenschappelijke
studies in New York, Mon-
treak, Dusseldorf, Birming
ham en Sydney bevestigen de
genoemde effecten op de
geestelijke prestaties van kin
deren. Niet zo verwonderlijk
indien men weet dat hoge
loodgehaltes in de hersenen
de produktie van bioptrine
verminderen. Deze stof is be
langrijk voor het leerproce-
Hoe jonger de kinderen zijn, des
(ADVERTENTIE)
te gevaarlijker is het lood.
Kinderen nemen vanwege
een ander verloop van de
spijsvertering een grotere
hoeveelheid lood in het bloed
op dan volwassenen. Behalve
dat ze er gevoeliger voor zijn,
komen kinderen daarenbo
ven veel meer in aanraking
met lood. Ze spelen vaak bui
ten, wroeten in het zand, ra
pen dingen van de straat op
en steken die en hun vieze
vingers dikwijls zo in de
mond. In één kilo straatstof
zit één tot vier gram lood ver
scholen.
Lood komt normaal in de na
tuur voor. Maar die hoeveel
heid is twintig maal zo klein
als die door menselijke activi
teiten in het milieu verschijnt.
Verbranding van benzine, het
autoverkeer dus, wordt hier
bij als belangrijkste vervuiler
gezien. Zestig procent van het
lood in het milieu wordt er
door de blikken bolides inge
blazen.
Mensen die langs autowegen
wonen, hebben aanzienlijk
hogere loodgehaltes dan
mensen die in een rustiger
omgeving verblijven. En toch
staat slechts een vrij klein ge
deelte van het lood in de uit
laatgassen, ongeveer tien pro
cent, neer binnen 50 tot 100
meter van de weg. In steden
ligt dit percentage hoger.
De wind voert de rest van het
lood mee. Men heeft vastge
steld dat lood in ver van auto
wegen groeiende planten
voor 90 procent uit de lucht
afkomstig is. Het komt overal
op en in terecht. Er zijn echter
ook andere oorzaken, waar
door het loodgehalte in het li
chaam opgeschroefd kan
worden.
Zo zijn er in veel steden nog lo
den waterleidingen, zit er in
drinkwater lood, neemt
groente lood uit het water op,
waarin het wordt gekookt,
komt in geconserveerde blik-
voedsel lood voor vanwege de
soldeer en kan men nog aller
lei vormen van industriële
loodvervuiling aanvoere-
Is het gek dat de
industriestaten zo n 500 maal
zoveel lood in de botten mee
dragen als de prehistorische
mens? Kennelijk went de
mens eraan. Van der Wolf:
„Vind jij dan dat het zo de
slimme kant opgaat met deze
wereld? Wie weet had die pre
historische mens dat lood er
allang uitgegooid".
Serieuzer: „Pas sedert de laat
ste twintig jaar is die groei in
de auto-industrie. Zolang zit
ik ook al in het onderwijs.
Toen ik begon, kon je drie
kwartier met kinderen inten
sief bezig zijn. Die spannings
boog is nu teruggelopen tot
twintig minuten. Waar ligt dat
aan? Vermoedelijk aan een
complex van factoren. Maar
ik weet zeker dat lood een van
de oorzaken van de concen
tratieproblemen is".
Lood hoort niet in het lichaam
thuis. Maar als het er eenmaal
in gehuisvest is. gaat het er
slechts zeer langzaam weer
uit. Het hoopt zich op in de
botten. Niet alle lood in de
lucht wordt door het mense
lijk lichaam opgenomen. Van
der Wolf: „Gelukkig maar,
want het verkeer dat door Al
phen aan den Rijn rijdt, stoot
dagelijks voldoende lood uit
om één miljoen mensen
bloedarmoede te bezorge-
Storing in de vorming van rode
bloedlichaampjes doet zich
voor bij hogere loodconcen-
traties in het lichaam. Minder
is al voldoende voor hoofd
pijn, geïrriteerdheid en slape
loosheid. Vuilnismannen,
verkeersagenten en schietin-
structeurs kunnen hierover
ongetwijfeld meepraten.
Over de kankerverwekkende
eigenschappen van loodver-
bindingen hebben we dan
nog niet eens gesproken.
De conclusie die de weten
schappers volgens de knip
sels aan hun onderzoeken
verbinden, komen veelal op
hetzelfde neer: de lood ni
veaus, die op het ogenblik
aanvaardbaar worden geacht,
zijn te hoog om veilig te zijn
voor kinderen. De maximaal
toelaatbare concentraties
moeten worden herzien en
dus omlaag.
Om binnen die marges te ko
men, zal het loodgehalte in
benzine naar beneden moe
ten. Een Amerikaans onder
zoek toonde aan dat de lood
gehaltes in 178.533 Newyork-
se kinderen parallel liepen
met de verkoop van loodhou
dende benzines.
In Amerika wordt reeds lood
vrije benzine verkocht. De
Australische regering wil per
medio 1985 een verbod op
loodhoudende benzine men
Duitsland heeft het loodge
halte al drastisch verlaagd. En
Nederland? Nederland houdt
zich aan de volgens Van der
Wolf te hoge EG-norm. Dat
betekent 0,45 gram per liter
benzine.
Nu gaat ons land niet voorbij
aan de loodproblcmatiek. In
1979 werdén in het kader van
een Europese campagne 700
Nederlanders onderzocht op
het loodgehalte in het bloed.
Deze landgenoten waren
geen van allen beroepsmatig
blootgesteld aan lood
De resultaten vielen alle binnen
de daarvoor gestelde grenzen,
meldde het ministerie van
volksgezondheid en milieu-
hygiene. Wel signaleerde men
afwijkingen tussen inwoners
van verschillende gemeen
ten. In oude centra van de gro
te steden bleken de mensen
meer lood in het bloed te heb
ben dan elders. De reden
daarvan weet men niet. Die
probeert het ministerie van
volksgezondheid en milieu
hygiëne dit jaar uit een twee
de onderzoek op te diepe-
Van der Wolf zegt de oorzaak nu
al te weten. In de meeste oude
centra is de verkeerssituatie
erg slecht. Er zijn geen rond
wegen. Buitendien liggen on
der in de huizen in die steden
vaak nog loden waterleidin
gen. Bloedonderzoek is naar
zyn mening overigens niet zo
nauwkeurig. Studie naar het
loodgehalte in tandbeen is be
ter, meent hij.
„Het ziet er vrij gezond uit in
Nederland, blijkens dat eer
ste bloedonderzoek", zegt de
woordvoerder van het minis
terie van volksgezondheid en
milieuhygiëne. „De gevon
den hoeveelheden lood waren
uitermate gering Maatrege
len lijken dan ook niet nood
zakelijk. Er speelt op dit mo
ment niets dat ik weet om het
loodgehalte in benzine te ver
minderen
Van der Wolf: „Ik begrijp dat
niet. Onafhankelijk van el
kaar uitgevoerde onderzoe
ken leveren hetzelfde resul
taat en men doet niets. Het
gaat toch om onze kinde
ren?!" De Alphenaar vindt
dat er een brede maatschap
pelijke discussie op gang ge
bracht moet worden. Daartoe
zendt hij om te beginnen de
kopietjes van zijn knipsels
naar alle scholen in zijn woon
plaats. Ter kennisname.
Hij beseft dat plaatselijk weinig
maatregelen te nemen zijn,
die leiden to vermindering
van het lood in het milieu. Dat
moet op landelijk of Europees
niveau gebeuren. „Maar
toch", zo stelt Van der Wolf,
die daarmee opnieuw de ver
bintenis met zyn actiegroep
tegen de verkeerssituatie in
Alphen legt, „lokale en regio
nale bestuurders kunnen in
het beleid reeds rekening
houden met de beschikbare
gegevens. Door bijvoorbeeld
het verkeer niet door een
woonkern te laten razen,
maar het via randwegen om te
leiden".
(ADVERTENTIE)
Hoe staat het met onze tole
rantie? Waar komt die grote
werkloosheid vandaan? Hoe zit't
met de verontrustende toename
van de jeugdcriminaliteit?
Een boeiend boek vol opzien
barend nieuws. Dat lekker weg-
leest, rijk geïllustreerd is en waar
je heel wat van opsteekt.
U leest niet alleen hoe het ons
nu vergaat. Wat we van de toe
komst mogen verwachten is
minstens zo belangrijk.Wie bij het
jaar 2000 denkt dat het z'n tijd
wel zal duren moet weten dat-ie
dan zelf waarschijnlijk nog leeft.
Alleen daarom al zou u
het boek moeten lezen.
Hldsl. 5: Ouder worden, oud zijn Thuis of een tehuis
Iedereen pikt zo z'n informatie
op. Helaas is niet alles wat er
verteld wordt geheel waar. Het
nieuwe Boek van de Maand
rekent af met misverstanden over
zaken als abortus, criminaliteit,
sexualiteit, ouder worden.
In „Het leven van de Nederlan
derzet Prof. Dr. Hans Galjaard
de feiten in een juist verband.
Tot en met 9 mei f22,50. Daarna f 17* duurder.
Dc aanbieding r» gekig l/m 9 mei EdUer zolang de voorraad strekt
WOENSDAG 22 APRIL 1981
