Wim Spit: levenswerk
voltooid, de man weg
Wie zijn we?
Waar gaan we naartoe?
Vice-voorzitter FNV naar de Novib
interview
EENMALIGE
AANBIEDING
Goedhart
Bouwhuis
„Het leven van de Nederlander"
is het nieuwe Boek van de Maand.
WOENSDAG 15 APRIL 1981
VARIA
Door
Jan Harren
AMSTERDAM (GPD) Er bestaan geen afzonder
lijke katholieke, protestants-christelijke en neu
trale cao's; als je die voor de niet-confessionelen
tenminste zo zou mogen noemen. Onzin, dus, om
gescheiden voort te blijven gaan. „Er is geen re
den om de godsdienstige oriëntatie te beschou
wen als een criterium voor de organisatie van de
vakbeweging".
Wim Spit is er tot op de huidige dag heilig van over
tuigd dat de samenwerking in de FNV van zijn Ne
derlands Katholiek Vakverbond met het socialisti
sche Nederlands Verbond van Vakverenigingen
goed is. Hij is wel de makelaar van dit huwelijk
genoemd. Daarom ook heeft hij misschien iets van
iemand wiens taak is volbracht, wiens doel is be
reikt, als hij eind september zijn bureau in het
FNV-gebouw in Amsterdam opruimt.
Als alles volgens het draaiboek
verloopt, is het federatieve
samenwerkingsverband van
NW en NKV dan vervangen
door een complete fusie en
zullen de socialistische en de
katholieke vakcentrale als
zelfstandige organisaties
hebben opgehouden te be
staan en in elkaar zijn opge
gaan. „Een machtige organi
satie met meer dan een mil
joen leden, waar men niet
laatdunkend over zal mogen
doen."
Een soort levenswerk voltooid,
de man weg. „Ik beschouw
het werkelijk als een mooie
afronding van mijn loop
baan". Van achterdochtige
geluiden als zou er misschien
wat anders achter zitten, wil
hij niet horen. „Het is een
mooi moment om me terug te
trekken", en het nieuwe werk
trekt hem.
Toeval
Dat hij op zijn 56ste nog met
iets nieuws begint, is nauwe
lijks meer dan toeval. Vorig
jaar maakte Spit als bestuur
der van de vakbeweging deel
uit van een delegatie die een
reis maakte naar Bolivia. Sjef
Theunis, de algemeen-secre
taris van de Novib, was er
ook bii.
„Hoe gaat dat, als je uren in het
vliegtuig zit boven de oceaan.
Het zijn van die gelegenhe
den waarin je veel praat en je
de mensen en hun belang
stellingsterreinen pas goed
leert kennen. Zoals vroeger,
toen we niet alles met de auto
deden, maar we per trein het
land afreisden. Tijdens die
treinreizen leerde je je colle
ga's ook eigenlijk pas goed
kennen".
„Van Sjef Theunis kwam de ge
dachte of het misschien iets
voor mij was om nog een paar
jaar voor zijn organisatie te
gaan werken. Later, toen we
al lang weer in Nederland wa
ren, kwam hij erop terug en
zijn we er serieus op doorge
gaan". Geen onvrede dus met
zijn huidige werk. Wel iets
nieuws en - daar gaat Spit
tenminste maar van uit - ook
wat minder intensief. Zodat
de boog eindelijk wat minder
Organisatie
De Novib wil Spit vooral heb
ben om zijn organisatorische
kwaliteiten. Het team dat hij
gaat leiden, bestaat uit een
aantal specialisten op ver
schillend terrein en hun as
sistenten. Van Spit wordt
verwacht, dat hij het allemaal
zo inricht dat deze mensen
zich op hun eigenlijke werk
kunnen concentreren zonder
dat ze worden afgeleid door
allerlei rompslomp.
Spit heeft er geen riYoeite mee
dat het in Indonesië moet ge
beuren, ofschoon ook in
FNV-kring de regering van
dat land bepaald niet wordt
geprezen om haar democrati
sche opstelling en de behan
deling van haar politieke te
genstanders.
„Men kent mijn standpunten,
maar ik ga er niet naar toe
met de opdracht de Indonesi
sche maatschappij te hervor
men. Al hoop ik wel dat ons
werk er mede toe kan bijdra
gen dat de mensen tegelijk
ook wat mondiger worden.
Maar ik geloof niet dat ik ze
er een dienst mee zou bewij
zen als ik nu uitspraken over
Indonesi zou gaan doen die
het mij straks moeilijker,
misschien zelfs onmogelijk
zouden maken om daar te
werken".
Solidariteit
Spit weg. In vakbondskring
vindt men het jammer, maar
het leven gaat door. Het werk
van de vakbeweging zal nooit
ophouden. „Het is een voort
durend proces waar je in
werkt. Je probeert steeds wat
verder te komen. Dat zal zo
blijven zolang er mensen en
groepen van mensen zijn in
de maatschappij die bescher
ming nodig hebben".
Solidariteit, respect voor,
dienstbaarheid aan de mede
mens, vooral de zwakke - het
is Wim Spit van jongs af inge
goten en het heeft hem nooit
verlaten. Opgegroeid in de
Amsterdamse Watergraafs
meer waar gezinnen door
diepe dalen gingen en in een
katholiek milieu waar het
(ADVERTENTIE)
SieMatic 4004 GR,
hout/kunststojkombinatie
van voor f 8.800,-
inklusief gas/elektrakombinatie en koelkast.
Alno-class,
massief eiken-licht, zeer luxe
gas/elektrakombinatie, vaatwasmachine en bar.
VanfJLrO^r voor f19.000,-
Inka keuken,
hout/kunststo/kombinatie, hoek/keuken,
inklusief gaskookplaat, ivasemkap en koelkast.
Van f yoor f3200y
Verder nog meer bijzonder interessante aanbiedingen!
'Wie het eerst komtdie het eerst maalt!'
[Hoorn 26a(tegenover Avifauna) Alphen a/d Rijn Tel 01720-22100
Openmgrtijden van S 90 tot 12 90 uur en van N 00 tot 17 90 uur.
zaterdag van 10.00-16 00 uur. vrijdag koopavond tot 21 00 uur
Als hij erover praat, is 't of hij weer onzeker wordt
over de juistheid van zijn beslissing. Wim Spit, de
voorzitter van het Nederlands Katholiek Vakver
bond, vice-voorzitter van de FNV, zal 1 oktober
voor het eerst in 32 jaar geen functie meer hebben
in de vakbeweging. Hij stapt over naar de Novib,
de Nederlandse organisatie voor ontwikkelingssa
menwerking.
Hij gaat in Indonesië een team van Nederlanders en
Indonesiërs leiden die daar ontwikkelingsprojec
ten volgen en naar Nederland adviezen verstrek
ken over nieuwe projecten waarvoor ondersteu
ning wordt gevraagd. Spit heeft zichzelf er eigen
lijk ook een beetje mee verrast dat hij is ingegaan
op het verzoek om dat werk te gaan doen.
Hij heeft nog steeds iets aarzelends als hij erover
nadenkt. „Je laat ook wel wat achter als je de club
verlaat waar je met zo ongeveer al je vezels mee
verbonden bent. Het zal wennen zijn. Maar het
lijkt me een mooie afronding van een levensloop
die toch maar voor weinigen is weggelegd. Er rijn
maar een paar mensen die voorzitter worden; ik
ben in dat opzicht dus één van die gelukskinde
ren".
Wim Spit verlaat de vakbeweging op een moment
dat die, naar hij zelf zegt, misschien wel harder
nodig is dan ooit. De economie in het slop, een
loonmaatregel die de vakbeweging in haar bewe
gingsvrijheid beperkt. „Er zal hard gewerkt moe
ten worden om de schade voor de mensen zo klein
mogelijk te houden".
De vakbeweging zal het echter verder zonder Spit
moeten doen. Hij gaat nog net zo op in zijn werk
als indertijd, maar hij vindt dat hij het niet tot zijn
pensioenleeftijd zo intensief kan blijven doen.
„Vakbondswerk gaat je niet in je kouwe kleren zit
ten".
„Eigenlijk moet je altijd beschikbaar zijn, heb je
nooit echt vrij; op de vakantie na, wanneer ik echt
weg ben, niet naar nieuws op de radio luister, geen
krant lees. Maar normaal? Bij mij gaat om half
zeven de wekker en om half acht ben ik op weg;
naar kantoor, naar een vergadering. En 's avonds
ben je gauw twee avonden per week bezet. Ben je
dat niet, dan sjouw je toch weer bergen werk mee
naar huis".
„In het weekeinde ben je op zaterdagochtend ook
vaak de klos en dikwijls een flink eind van huis.
En dan ligt er weer het pak papier voor de federa-
tieraad van maandag. Om op zondagochtend aan
te beginnen. Meestal zit ik er om half negen al aan,
tot ik naar de kerk ga. Kom ik daaruit thuis, ga ik
verder", 't Is meestal een eind in de middag voor
dat Wim Spit met zijn vrouw nog een eindje om
kan.
Daarvoor hoopt hij straks, gedurende de drie jaar
die hij in Indonesië zal zitten, meer tijd vrij te heb
ben.
idealisme hoog in het vaan
del stond. Een vader die een
geacht en gedreven vak
bondsman was. „Daar neem
je allicht wat van mee".
Het kan er bij Wim Spit dan
ook niet in dat er mensen,
werknemers, zijn die „zo
blind zijn dat ze de vakbewe
ging niet menen nodig te
hebben". „Of is het egoisme
om die paar tientjes contribu
tie die ze ermee uitsparen?
Onbegrijpelijk", vindt Spit,
die de macht van de vakbe
weging beschouwt als het
„enige schild dat we in deze
samenleving hebben".
Werkgevers beschouwt hij als
„onze natuurlijke tegenstan
ders". Zo staat het trouwens
ook in de nota waarin het fe
deratiebestuur van de FNV
de grondslag heeft beschre
ven van de organisatie die
straks met de fusie van NW
en NKV ontstaat. „Natuurlij
ke tegenstanders. Het valt op
dat iedereen dat begrijpt.
Ook als je internationaal
werkt; overal kom je die op
stelling tegen. Het is dus ken
nelijk heel logisch om zo te
denken".
Toch hoort Wim Spit niet tot
het slag vakbondsbestuur
ders die menen dat onderne
mers uitsluitend uit zijn op
persoonlijk gewin. „Al is de
gevoeligheid voor persoonlij
ke welvaart bij hen door
gaans wel groter dan bij de
gemiddelde vakbondsman
die er met minder ook in
slaagt gelukkig te zijn".
Respect
Maar Spit kan respect opbren
gen voor de gedrevenheid
waarmee ook binnen die te
genpartij mensen hun werk
doen. „De maatschappelijke
betrokkenheid is mogelijk
niet zo duidelijk aanwezig als
in de vakbeweging, maar ik
ken er toch heel wat mensen
die sterk geloven in de belan
gen die zij verdedigen en van
het belang van hun kamp
voor de samenleving. Men
sen ook die vol overtuiging
een bedrijf runnen, al vind je
er natuurlijk die enorme die
hards onder die een grote
minachting hebben voor de
man die het niet 'gemaakt'
heeft".
Heeft Spit het op zijn terrein
zelf ook 'gemaakt'? „Ik ben
altijd gevraagd voor functies.
Zelfs heel in het begin, toen
bij de katholieke bond van
spoorwegpersoneel St. Ra
phael iemand nodig was. En
nu nog, met de Novib. Maar
ik heb het nooit als een ideaal
beschouwd om een voorzitter
te zijn".
Hij heeft altijd wel een ijverig
bestuurder willen zijn. „Goed
doen wat je moet doen, al is
het van nog zo ondergeschikt
belang, en doen wat je be
looft. Laat je het na, dan zul
len de mensen het je nooit
vergeven. En altijd met een
eerlijk verhaal. Je maakt de
mensen in de bond echt niets
wijs. Intuitief hebben ze je
door als je zou proberen ze
met een kluitje in het riet te
sturen".
Onaangenaam
Toch zal het voorkomen dat de
boodschap onaangenaam is
die een vakbondsman heeft
door te geven. „Dan zul je een
portie overtuiging in de baga
ge mee moeten nemen. Dan
zul je moeten durven, Je zit
fout als je in alles vindt dat je
het beslissen aan de leden
moet overlaten. Dan ben je
niet meer dan een bood
schappenjongen. Je moet lei
ding durven geven met een
gevoel voor verhoudingen
wat er wel en wat er niet in
zit. Vooral als je in onderhan
delingen zit. Dat moetje op je
leden weten over te bren
gen". En Spit wil best toege
ven dat het in zulke gevallen
een hele slok op een borrel
uitmaakt of je dan als vak
bondsman in Limburg of
Groningen of in de Rotter
damse haven staat.
Wim Spit vindt het nog steeds
triest dat ooit de grote vak
bondsfederatie, met ook het
CNV erbij, is mislukt. Ook hij
constateeit dat sedertdien de
verwijdering alleen maar gro
ter is geworden. „Maar heb je
dat niet altijd met een on
beantwoorde liefde?".
Zelf heeft hij nooit aan de
noodzaak en het nut van de
gezamenlijke vakbeweging
getwijfeld. Van stonde af aan
was hij voorstander van de
federatie. Levensbeschou
wing mag een van de funda
menten van het leven zijn.
volgens Spit hoeft ze niet als
een hoeksteen te fungeren
voor de wijze waarop de
maatschappelijke belangen
van de werknemers worden
behartigd en verdedigd.
„Vroeger al heb ik altijd met
een zekere verbazing rondge
lopen als we voor de een of
andere activiteit of vergade
ring op weg waren. Zat je
uren met elkaar in de trein:
een NW'er. een CNV'er en
ik, de KAB'er, zoals dat toen
nog heette Ik kende dc colle
ga's van die andere organisa
ties dikwijls beter dan men
sen uit mijn eigen club".
Moreel
„Van alles deden we gezamen
lijk. Ik heb nooit iets van een
zo principile aanpak van een
probleem kunnen merken
dat je zou kunnen zeggen dat
daann de confessionele ach
tergrond doorslaggevend
meespeelde". Hoogst oneffi
ciënt ook, vond Spit. „Ver
geet niet dat ook het omgaan
met de contributiecentjes
van je leden een morele zaak
is; je zult ze heel goed moeten
beheren".
Het Mandement van de bis
schoppen in 1954. waarbij het
katholieken verboden werd
lid te zijn van de socialisti
sche vakbeweging, heeft Spit
ook nooit kunnen overtui
gen. Het was wel de periode
waarin de katholiek trouw
was aan het gezag van de bis
schoppen. maar aan de ande
re kant liepen mensen als
Spit toch met de indruk dat
de bisschoppen niet erg op
de hoogte waren van de prak
tijk in de vakbeweging en
van het dagelijkse leven van
de mensen. Hij heeft toen
heel goed kunnen begrijpen
dat het NW de bestaande sa
menwerking met de katholie
ke vak- en standsorganisaties
opzegde.
Spit zit er dan ook, volstrekt
niet mee dat het woord ka
tholiek bij de fusie verdwijnt
„Misschien is de uiteindcly-
ke fusie voor het NKV zelfs
wel minder ingrijpend dan de
omvorming van de voormali
ge Katholieke Arbeiders Be
weging. de KAB, in het NKV.
Die veroorzaakte toen, net als
later de weg naar de federa
tievorming met het NW, ook
vreselijk emotionele toestan
den. Vergeet niet dat het toen
gepaard ging met de ophef
fing van de zelfstandige dio
cesane bonden".
In de FNV heefi Spit nooit con
flicten gezien die langs de
scheidslijn NW-NKV lie
pen. „Verschillen van me
ning kunnen overal ontstaan
en in de FNV gaan we ze niet
uit de weg. Maar de mensen
staan dan niet tegenover el
kaar als vertegenwoordiger
van de verbonden waaruit de
federatie bestaat. Ik denk
trouwens dat de NW'ers in
meerderheid christenen
zijn."
(ADVERTENTIE)
Hoe staat het met onze tole
rantie? Waar komt die grote
werkloosheid vandaan? Hoe zit't
met de verontrustende toename
van de jeugdcriminaliteit?
Een boeiend boek vol opzien
barend nieuws. Dat lekker weg-
leest, rijk geïllustreerd is en waar
je heel wat van opsteekt.
U leest niet alleen hoe het ons
nu vergaat.Wat we van de toe
komst mogen verwachten is
minstens zo belangrijk.Wie bij het
jaar 2000 denkt dat het z'n tijd
wel zal duren moet weten dat-ie
dan zelf waarschijnlijk nog leeft.
Alleen daarom al zou u
het boek moeten lezen.
Hklsl 5 Ouder worden, oud zijn Thuis of een tehuis1
Iedereen pikt zo z'n informatie
op. Helaas is niet alles wat er
verteld wordt geheel waar. Het
nieuwe Boek van de Maand
rekent af met misverstanden over
zaken als abortus, criminaliteit,
sexualiteit, ouder worden.
In „Het leven van de Nederlan
derzet Prof. Dr. Hans Galjaard f
de feiten in een juist verband, li
Tot en met 9 mei f22,50. Daarna f 17-duurder.
De aanbieding is geldig t/m 9 mei. Echter zolang de voorraad strekt.
