"Candide" een Wm
flitsend geheel
uiamecke
toegelicht
Beweging Dans, ES TA en solotoneel
De Appel biedt uitbundig
theaterspektakel
De voetwassing niet boeiend
Prijs voor Lenny Kuhr
Roemeense folklore
Andriessen
overleden
EN DEUX-PIECES
IN NIEUWE MODELENEN.
T.M. MAAT 50
{[^^prgymffïma]
MAANDAG 13 APRIL 1981
PAGINA 5
LEIDEN - De tijd van de muzikale passies
is aangebroken en dat betekent een klei
ne rustpauze voor het overige theaterge-
beuren. Deze week toch nog drie voor
stellingen: Engelstalig- en solotoneel, èn
een solodansproductie.
Wie niet geintereesseerd is in de Mattheüs
Passion, die woensdag in de Stadsge
hoorzaal wordt uitgevoerd, kan diezelfde
avond terecht in de Leidse Schouwburg
voor Engelstalig toneel. Het English
Speaking Theatre Amsterdam, kortweg
ESTA, geeft een opvoering van Waiting
for Godot van Samuel Beckett. Morgen
op deze pagina meer over deze voorstel
ling. 'Waiting for Godot', woensdagavond
in de Leidse Schouwburg.
Solotoneel
Donderdag komt de Belgische voor
drachtskunstenares Tine Ruysschaert in
de Leidse Schouwburg. Tine Ruys
schaert is docente voordrachtskunst aan
het Koninklijk Conservatorium in Gent.
Sinds 1973 treedt zij op in Vlaanderen en
ons land. Zij brengt voordrachtsprogram
ma's met werk van voornamelijk Noord
en Zuid-Nederlandse auteurs. Vorig jaar
speelde zij in ons land 'Het testament van
Francois Villon'. Nu staat 'Het Marcuse-
vangelie' op het programma: het oudste
en meest dramatische van de vier evange
liën. Tine Ruysschaert beschouwt het
evangelie als een verhaal waarvan echt
theaier gemaakt kan worden. Daartoe
biedt het leven en lijden van Christus ge
noeg dramatiek en expressieve mogelijk
heden. Voordragen betekent voorde Bel
gische in de eerste plaats theater zonder
franje met het woord als sterkste expres
siemiddel. 'Het Marcus-evangelie' don
derdag in de Leidse Schouwburg.
Solodans
Vrijdag en zaterdag presenteert Beweging
Dans in het LAK-theater een solopro
gramma van danser Cees Brandt. Brandt
is ex-danser van het Scapino Ballet en te
vens artistiek medewerker van cabaretier
Herman van Veen. Hij verzorgde onder
meer de choreografie van 'Onder water',
de nieuwste produktie van Van Veen.
Dne jaar geleden richtte Brandt 'Bewe
ging Dans' op samen met Karin Chen.
Cees Brandt voert vrijdag en zaterdag
twee solo's uit getiteld 'Levend' en 'Als
de wereld plat was'. In 'Levend' wordt
zijn dans ondersteund door filmbeelden,
waarmee Brandt de beweging in film en
dans wil samen brengen. ;Als de wereld
plat was' bevat vijf korte solo's, geïnspi
reerd op verschillende kostuums van El
len van der Horst. Vrijdag en zaterdag in
het LAK-theater.
SCHEVENINGEN - Menig
toneelgezelschap bedenkt
zich vele malen eer men
zich aan een vorm van
muziektheater waagt,
maar De Appel heeft zo
waar de durf om in één
seizoen twee van dergelij
ke veeleisende producties
op het repertoire op te ne
men.
Op zich al opzienbarend, maar
daarnaast doet zich dan ook nog
het opmerkelijke feit voor dat
deze "Candide" zich met gemak
kan handhaven naast de voor-
(ADVERTENTIE)
recept: fietsen
3 x daags
stelling "Opkomst en onder
gang", die nog steeds een van de
absolute toppers van het lopende
theaterseizoen is.
Voltaire's satire "Candide ou l'opt-
misme" heeft al vaker als uit-
ganspunt voor een dramatisering
gediend, maar van de ons beken
de versies is er geen zo dicht bij
het origineel gebleven als de be
werking die Robert Prager voor
De Appel maakte. Een aantal ge
beurtenissen en bijfiguren die
niet direct van belang zijn voor
de avonturen van de hoofdper
soon, werden geschrapt, maar
wat overblijft is een nauwgezette
dramatisering van Voltaire's
meesterwerkje.
Hoewel het tempo na de pauze
even inzakte, bood deze "Candi
de" een flitsend en revueachtig
geheel van gebeurtenissen, dia
logen en visualiseringen, die de
door Voltaire beschreven absur
diteiten omzetten in een uitbun
dig theaterspektakel, dat door
het premièrepubliek afgelopen
zaterdag terecht met reeksen
lachsalvo's en open-doekjes ont
vangen werd.
Centraal in dit geheel stond Aus
Greidanus als een Candide die
met een ontwapenende onnozel
heid in alle denkbare rampen en
tegenslagen zijn geloof in de
voortreffelijkheid van de wereld
blijft behouden.
Maar die even naïef reageert op
zijn eigen twijfels als het sprook
je van het leven niet blijkt te
kloppen. De overigen 35 rollen
werden gespeeld door vijf ac
teurs en de vier musici, wat een
doorlopend vuurwerk van ver
kleedpartijen en typeringen op
leverde. Van de inventiviteit van
kostuumontwerper Tom Schenk
en regisseur Robert Prager (die
ook nog eens zes rollen voor zijn
rekening nam) eiste deze opzet
he uiterste, maar toch slaagden
zij erin het tempo onwaarschijn
lijk hoog te houden.
"Candide" is een dolle, maar soms
ook navrante show geworden,
waarin tekst, muziek en bewe
gingstheater in volmaakte har
monie samengaan. Maar zoiets
realiseren op de manier waarop
het nu gebeurt is, kan alleen bij
de Appel, waar perfectionisti
sche raskomedianten als Henk
Votel en Willem Wagter rondlo
pen en waar musici in het toneel
stuk meespelen alsof ze nooit
iets anders gedaan hebben.
Het muzikale aandeel zelf, vrijwel
ononderbroken aanwezig, bleek
dankzij de jarenlange samenwer
king met "huiscomponist" en
muzikaal leider Pako Keul als
motor van het geheel te funge
ren, doordat de levendige en af
wisselende notenstroom o.a.
door het gebruik van een duide
lijk leidmotief volledig in het to-
neelgebeuren geïntegreerd was.
Al met al bewijst "Candide" dat
een samengaan van zang, dans
en muziek met het morderne to
neel een wervelende show kan
opleveren, maar ook dat het ge
lijknamige boek van Voltaire
aanleiding geeft topt zoveel ko
mische vondsten, dat ze niet
eens op één avond allemaal waar
i zijn.
PAUL KORENHOF
Doordat veel toeschouwers zich bij
het kijken naar "De Voetwas
sing" van de op 23 november
1901 in Ingolstadt geboren Ma-
rieluise Fleisser niet realiseren,
dat in dit toneelstuk de symbo
liek van de voetwassing door Je
zus van zijn apostelen als uit
gangspunt heeft gefungeerd,
kunnen zij nauwelijks een mini
male belangstelling aan de de
dag leggen.
Men staat er niet bij stil, dat Marie-
luise Fleisser, die vijf jaar een
zeer intieme literaire band had
met Bertolt Brecht, tijdens het
schrijven van "De Voetwassing"
heeft gedoeld op de "Omkering
van Johannes 13", waarin de vrij
willigheid van de voetwassing
tot uitdrukking wordt gebracht.
Immers: Jezus wast de voeten
van z'n apostelen om aan te ge
ven, dat hij zichzelf als hun gelij
ken ziet, maar Roelle (de hoofd
persoon uit de voetwassing, ge
speeld door Guy Lavreysen)
wordt door zijn vrienden ge
dwongen in een teil met water te
gaan staan.
Ook is er een contradictie in de ver
wijdering van de bovenkleding,
die door Jezus vrijwillig werd af
gedaan, maar die Roelle letterlijk
van het lijf wordt gescheurd.
Maar onmiddellijk dient hieraan
AMSTERDAM Tijdens de Nationale Dansdag afgelopen zon
dag in de Amsterdamse Jaap Edenhal ontving zangeres Lenny
Kuhr uit handen van de voorzitter van de Nederlandse Vereniging
van Dansleraren, de heer H. Ponne. de "Gouden Vedel". Deze on
derscheiding wordt jaarlijks toegekend aan een Nederlandse ar
tiest die zich verdienstelijk heeft gemaakt bij het "vertolken of
componeren van lichte muziek".
te worden toegevoegd, dat zelfs
als je je als toeschouwer die "his
torische lijnen" wel bewust bent,
deze toneelvoering van de uit
Arnhem afkomstige toneelgroep
"Theater" je nauwelijks kan
boeien.
En ook de omstandigheid, dat Ber-
told Brecht Marieluise Fleisser
literair heeft gestimuleerd en kri
tiek heeft geuit op haar teksten
(zodat je de geest van Brecht ach
ter Fleisser's verbaal geweld
kunt vermoeden) heeft dan eer
der een vervlakkend dan een ver
diepend effect. Of nog eerlijker:
"De Voetwassing" is een draak
van een stuk.
Hoewel Jochen Neuhaus zich als
regisseur heeft opgeworpen en
de rollen van de eerder genoem
de Roelle (Guy Lavreysen), Olga
(Margreet Blanken) en de kinde
ren Clementine en Christian
(Yolly van Kan en Porgy Frans-
sen) goed zijn bezet, kan "De
Voetwassing" toch vrijwel geen
moment van de lange avond echt
boeien. Daarom zullen we het er
maar op houden, dat de toneel
groep "Theater" een beoorde
lingsfout (om dit vriendelijk eu
femisme maar weer eens van stal
te halen) heeft gemaakt, toen het
besloot dit geesteskind van de
inmiddels op 1 februari 1973 in
Ingolstadt overleden Marieluise
Fleisser op het repertoire te ne
men.
BERT KOEKEBAKKER
Politiek asiel
FUERTH (DPA) - De dirigent van
het Russische radio-symfonie-or-
kest, Maxim Sjostakowitsj, en
zijn zoon, de pianist Dimitri Sjos
takowitsj, hebben afgelopen za
terdag politiek asiel gevraagd in
de Bondsrepubliek. Dit heeft de
politie van Neurnberg bekendge
maakt.
Na een concert in Fuerth vervoeg
den vader en zoon zich bij de au
toriteiten, zo werd meegedeeld.
Maxim Sjostakowitsj begon zijn
carrière als dirigent in 1966 en di
rigeerde sinds 1978 het Russi
sche radio-symfonie-orkest.
De dirigent had al eerder concer
ten gegeven in West-Duitsland
VOORSCHOTEN - Ruim een half
uur voor de aanvang van het con
cert van het Roemeens folkloris
tisch ensemble Benone Damian
waren al nagenoeg alle stoelen in
de Marotzaal van kasteel Duiven
voorde bezet. Dat er wegens
enorm succes twee extra concer
ten van dit ensemble gepland
waren als feestelijke opening van
het seizoen van de Kunstkring
Duivenvoorde bleek dus terecht.
Ook deze avond was het publiek na
de eerste ronde van razendsnelle
hora's en weemoedig-sentimen-
tele melodieën laaiend enthou
siast en bleef dat tot het einde
toe, niet in het minst door het
spontane en virtuoze spel van de
ze musici die het begrip "routi
ne" niet lijken te kennen en zich
voor méér dan honderd procent
geven.
Kleine teleurstelling was het ont
breken van Ino Cirstoiu, die zo
als aangekondigd klarinet, her
dersfluit en doedelzak zou be
spelen, hetgeen in het totale pro
gramma een grotere afwisseling
zou hebben gebracht. Benone
Damina (viool en accordeon), Ni-
colae Pirvu (panfluiten), Petre
Marinescu (cymbèlom), Lacatis
Recordprijs
wandtapijt
LONDEN (AFP) - Op een veiling
bij Sotheby heeft vorige week
een middeleeuws wandtapijt uit
Zwitserland een recordprijs van
2,85 miljoen gulden opgebracht.
Het tapijt, bestaande uit twee de
len van 1,25 bij 2,5 meter, werd
tussen 1468 en 1476 vervaardigd.
Nestor (altviool) en Scarlat Miha-
lache (contrabas) toonden zich
stuk voor stuk meesters op hun
instrument, zowel in hun samen
spel als in hun solistische optre
den, en hun aanstekelijke plezier
in het musiceren deed een vonk
overspringen op het publiek dat
hen na twee toegiften met spijt
zag vertrekken.
MIES ALBARDA
HAARLEM (ANP) - De Compo
nist organist Hendrik Andries
sen is gisteren in een verpleegte
huis in zijn geboorteplaats Haar
lem op 88-jarige leeftijd overle
den.
Hendrik Franciscus Andriessen, 17
september 1892 geboren, begon
zijn muzikale loopbaan in 1916,
toen hij organist werd van de St.
Josephkerk in Haarlem. Van
1934 tot 1949 vervulde hij deze
functie bij de kathedraal van
Utrecht. Verder was hij leraar
aan het conservatorium in Am
sterdam en directeur aan het
Utrechts conservatorium en het
Koninklijk conservatorium in
Den Haag. Van 1952 tot 1962 was
hij buitegewoon hoogleraar in de
muziekwetenschap aan de ka
tholieke universiteit te Nijme
gen.
Prof. Andriessen heeft onder meer
een opera en vier symphonieen
gecomponeerd. Door zijn vele
missen droeg hij bij aan de ver
nieuwing van de rooms katholie
ke kerkmuziek in Nederland.
(ADVERTENTIE)
BREESTRAAT151 -153 TEL. 071 -124586
NEDERLAND 1
18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18 30 - Jeugdjournaal! NOS)
18.36 Sesamstraat (NOS)
18.50 - Klem (NOS)
19 00 Kasper het lieve spookje (VARA)
19.10 - Koninklijk Gala Circus 1979 (2) (VARA)
19.52 - Twee voor twaalf (VARA)
20.32 Zimbabwe, vrijheid is meer dan bevrijding, documen
taire (VARA)
21.37 Journaal (NOS)
21.55 - Alambrista 1. speelfilm (VARA)
23 45 Journaal (NOS)
23.50 Ijshockey in Stockholm (NOS)
NEDERLAND 2
18.27 - Fotograferen en filmen, les 8 (TELEAC)
18.57 Journaal (NOS)
18.59 Mickey Mouse en Woody Woodpecker (TROS)
19.13 - Zoo is de dierentuin (2) (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 De Fabriek, tv-serie (TROS)
21.20 Wordt u al geholpen? (TROS)
2150 - Aktua-tv (TROS)
22.25 Soap. tv-serie (TROS)
22.50 Tros-Sport Extra (TROS)
23.45 Journaal (NOS)
23.50 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
MAANDAG 13 APRIL
DUITSLAND I
'Region, progr NDR 18.00 Sport.
18 30 Aktu.'il. 18 48 KI. ui. Kit
18.55 Achturig ZoD I9JS Rrgn.n
magaz. 19.59 Progr.overz. WDR
18.00 Oh. diescr Vater, tv-serie 18 30
Ein Hauch von Magie, tv-serie 18 40
Achtung ZoU. tv-sene 19 15Aktual.
19 45 Muzikaal progr 20 00 Journ.
20.15 Manchmal bin ich ein Adler.
tv-serie. Aansl.: Bekendmaking van
de weekwinnaars. 21.15 Report.
22.45 Filmreport 22.30 Aktual. 23 00
Mach erst mal Abitur, speelfilm 0.25
DUITSLAND II
lorm. progr Aansl Discussie 21 00
Aktual. 21 20 Und ploetzlich bist du
draussen, tv-spel. 23.00 Sport 24 00
DUITSLAND III WDR
18 00 Kleuterprogr. 18 30 Cursus
Duits. 19.00 Report 19 45 Journal 3.
ft00 Journ 2<" 15 Wctensch progr.
22 00 Pain, speelfilm 24 00 Jour-
BELGISCHE TV
BELGIE VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie 18.05 Teken
filmserie 18 30 Open School 19 00
Kleuterprogr 19 17 Uitz. door der
den 19.37 Meded en Morgen
19 45 Journ. 20.10 Weerber 20 15Het
geslacht Rius. tv-serie 21 05 Sport-
show. 21.50 Jongeren magaz. 22.50
"Natruggen" noemen ze in het zuiden van de Verenigde Staten de
Mexicanen, die de Rio Grande overzwemmen in de verwachting
bij de rijke buren als fruitplukker of iets dergelijks voldoende te
kunnen verdienen om voor het achtergelaten gezin het bestaan
wat draaglijker te maken. Ook de andere heimelijke manieren
komen klandestiene immigranten, die de bittere armoede thuis
zijn ontvlucht, het "beloofde land" binnen. Zij worden daar op
gejaagd door de Amerikaanse grenspolitie en de vreemdelingen
dienst, uitgebuit door de boeren, vernederd, uitgescholden, ge
manipuleerd en bij bosjes weer over de grens gezet.
Over die paria's en paupers in een onverschillige en wrede s
leving, waar de meesten tot overmaat van ramp op c
bare taalbarrière stuiten, maakte Robert Young sobere reporta
gestijl een boeiende speelfilm "Alambrista!". die de VARA van
avond uitzendt. Deze eerste speelfilm van Young, voordien docu
mentairemaker. werd in Cannes (zilveren camera). San Sebas
tian en Mannheim bekroond.
Young schreef zelf het scenario en was ook de t
"Alambrista". dat vorig najaar de filmhuizen afreisde. (VARA,
21.55 tot 23.40 uur, Nederland l).
MAANDAG 13 APRIL
HILVERSUM I
(S) Pormetheus XIII
I ospel NOS 19 02 WK IJ hok.
TROS 19 04 <S) 500e TROS Country,
i! i uj (5) Voortk Mig bn kba a
21 30 (S) Peekei ongezouten 22 02
(S) Aktua-Sportcafe NOS 23 02 (S)
,m. t h. t oog opmorgi n ILM(S) Pint
Jacob's Platcnscala 1 02 (S) In the
till of the night 2 <12 (Si AVRO s
HILVERSUM II
NCRV 18 00 <S) Muziek in vrije tijd.
PP 18 50 Uit/ PvdA NCRV 19 00
(S) Steen in de vijver 20 00 tS» Mu
ziek in NCRV Studio 2 21 M(S) IA-
U-rama maandag 22 25 Uitz van de
BONDS ZONDER NAAM NOS
2230 Nws 2240 Open School
i eigen
HILVERSUM III
NOS 18 03 (S) De Avondspils met
de Nationale Hitparade AVRO
19 02 (S) Praatpaal 15 20 20 (Si Het
Stecnen Tijdperk 21 02 iSi Blues
ballads en beat 22 02 (Si AVRO s
SwingUmo. 23.02-24 00 Candleligh
DINSDAG 14 APRIL
HILVERSUM 1
Ieder heel uur nieuws. AVRO (7 03
en 8 03 Per Saldo. 7 30 en 8 30
AVRO's Radiojourn i 9 03 Steun
punt 9 08 Arbeidsvitaminen 10 02
De zandbakshow i 11 02 Rita en
hoonpet 11Jg UIT I'.
11 45 Rondom twaalf. 13 30 AVRO
Radiojourn 13 20 De AVRO Dili
gence 13 57 Per Saldo 14 02 Do ver
gulde middenweg. 16 02 13 Spec.
16 30 Kom 'ns langs in Megen 17.57
HILVERSUM II
KRO 7 00 Nws 7 10 Ochlcndgymn.
7 20 Hot levende woord 7 30 Nws.
7 36 Echo <8 00 Nws 8 30 Nws 8 36
Six: - en consumenteninform 8 50
Postbus 9oo 9 00 Gym voor de
vrouw 9 10 Waterstanden 9 15
K. heep pr.i.it 9 2o I N tli i M ln tn
Ouder worden we allemaal 1100
-olradio 1130 Ratel OVER
OKL 12.16 Uitz. voorde land
bouw 12.26 Meded voor land en
tuinbouw 12 30 Nws 12 36 Echo
13 00 Nw s 13 II Goal 13 30 School
radio NOS 14 30 Open School.
HILVERSUM III
Dag 7 02 Kehx Meurdcr» - Louis
Verschuur Enk Post i 30 Willem
van Beusekom - Roel Koencrs 10 30
FnU Spits Roel Koeners 12 30 VI
P-spel 13 30 Peter Hollad Erik
Post. 15 30 Lconi Jansen Alfred La-
garde - Ad Ie Comtc - Rolf Kroes
Willem van Beusekom
HILVERSUM IV
TROS 7 00 Nws 7 02 Capriccio 9 00
Nws 9 02 Mu/m 9 30 Van heinde en
verre 10 00 Opus tien tot twaalf
12 00 Nws 12 02 Wat zegt de jury1
12 30 Intermezzo 13 00 De meest
s.-rk.« til. ti. 13 .1') Koren
Korpsen. 14 00 Nws 14 02 De hoge
t u mi, •-> is
cantonum. TELEAC 17 00 Sociale
Verzekering (les 6l NOS 17 30 Nw s
TELEAC 17 36 Fotograferen en
filmen (les 2).
