Protest tegen Arno Breker
Jubileum
concert
VRIJDAG 10 APRIL 1981
W/.NF.WI
PAGINA 2'
Tom Lehrer
Zoals andere mensen met de
bijbel zijn opgegroeid, zo ben
ik opgegroeid met de gram
mofoonplaten van Tom Leh
rer. Hij was part-time wis
kundeleraar aan Harvard
University in Amerika, toen
hij in 1953 op eigen houtje de
LP Songs by Tom Lehrer"
uitgaf. Groot succes, in be
paalde kringen althans. Hij
trad op in nachtclubs en dat
soort gelegenheden en voegde
nog twee langspeelplaten
(,An evening wasled with
Tom Lehrer" en ..That was
the year that was") aan zijn
repertoire toe, waarvan bij
elkaar zo' n anderhalf miljoen
exemplaren verkocht werden.
Niet slecht voor een amateur,
die enigszins vergeleken kan
worden met Drs P bij ons.
Sinds een jaar of vijftien heeft
Tom Lehrer niets meer van
zich laten horen, behalve in
collegezalen als hij wiskunde
doceert. Reden voor Cameron
Mackintosch c.s. om in Enge
land een show getiteld Tom
fooleryte crereti, bestaande
uit louter songs en tussentek
sten van Tom Lehrer. De jube
lende recensies, die uitver
groot het Criterion Theatre
aan Piccadilly Circus sieren,
gelden zoals gebruikelijk de
oorspronkelijke cast, dus mis
schien lag het aan de drie
„tweede keuzers" van de vier
acteurs dat wij niet zo erg on
der de indruk waren, hoewel
het publiek heel enthousiast
reageerde. Voor de ware Tom
Lehrer-fan is 'echt' (en dat
wil in de meeste gevallen zeg
gen: Tom Lehrer op de gram
mofoonplaat) nog steeds niet
te vervangen.
Of erger
Maar het was natuurlijk best
aardig die bekende songs
weer eens terug te horen, bij
voorbeeld de 'National Bro
therhood Week', met de regels:
„Oh, the Protestants hate the
Catholics, And the Catholics
hate the Potestants, And the
Hindus hate the Moslems.
And ev'rybody hates the
Jews" „en iedereen haat de
joden". Dat deed even denken
aan een affiche in de Londen-
se metro, met de tekst: You
could be a vandal, a pickpoc
ket. a thug or worse, or you
could be the person to stop
them". In het Nederlands: .Je
bent misschien een vandaal,
een zakkenroller, een bandiet
of erger, maar misschien ben
je wel degeen die hen een halt
toeroept". Achter „een ban
diet of erger" had iemand
met viltstift geschreven „a
yid", want de humor ligt ook
in Londen op straat, dal weet
Silent 'e'
Maar de reden waarom ik u ei
genlijk lastig val met Tom
Lehrer is een liedje dat ik nog
niet van hem kende, en dat
hij speciaal voor Sesame
Street schreef. Over de 'silent
e', de 'stomme e'. de letter 'e'
dus die je niet uitspreekt. Het
lijkt me het schoolvoorbeeld
van pozie, die de eerste drie
woorden van Sybren Polets
inleiding bij „1900-1950,
Bloemlezing uit de moderne
buitenlandse pozie in Neder
landse vertaling" (Bezige Bij
1961) logenstraft:
„Poëzie is vertaalbaar"...
Laten we maar eens kijken wat
Tom Lehrer schreef:
Who can turn a can into a ca
ne, Who can turn a pan into a
pane. It's not too hard to see.
It's silent 'e".
..Who can turn a cub into a cu
be. Who can turn a tub into a
tube. It's elementary For si
lent e".
„He took a pin And turned it
in-to a pine. He took a twin
And turned him into twine".
Stomme 'e
Etcetera etcetera. Zo verander
de Tom Lehrer, met die stom
me 'e die niet eens wordt uit
gesproken. nog veel meer
woorden in iels geheel an
ders: 'cap' wordt 'cape', 'tap'
wordt 'tape', 'dam' wordt 'da-
U begrijpt waar het om gaat:
door die stomme 'e' toe te voe
gen aan can' spreek uit
'ken', betekent 'kan'), krijg je
'cane' (spreek uit 'keen', bete
kent 'rotting', 'riet'), terwijl
de 'tub' ('tobbe') verandert in
een 'tube' ('buis').
Dam-dame
Is zoiets vertaalbaar? Onze
stomme 'e' heeft meer stem
dan de Engelse (en ook bij
voorbeeld Franse) stomme 'e',
vergelijk 'dame' maar eens
met 'dame' (Frans) en 'dame'
(Engels). Maar als je dat ver
schil voor lief neemt, kom je
toch een eind met bijvoor
beeld deze vertaling van Tom
Lehrers Sesamstraatliedje:
„Wie verandert bed in bede,
Wie verandert tred in trede,
Dat zie je in een tel of twee,
dat is de stomme 'e'.
„Wie verandert ar in are.
wie verandert schar in schare,
dat is dus het métier
van dc stomme 'e".
„Hij nam toen een dam
en maakte die tot dame,
dat deed hij met name
ook met het woordje nam".
Hitiers beeldhouwer geweerd op expositie
Parijs (GPD) - Hitiers geliefdste
beeldhouwer zal niet aanwezig
zijn op de komende grote ten
toonstelling in het Parijse Cen
tre Beaubourg, die als titel
Pianoconcert
Kanatsouli
LEIDEN - De Griekse pianiste
Maria Kanatsouli zal woensdag
15 april een pianorecital geven in
de Kapelzaal van K en O. Al op
4-jarige leeftijd kreeg Maria Ka
natsouli haar eerste pianlolessen.
Zij behaalde aan het conservato
rium in Athene met lof haar so
listendiploma. In Parijs zette zij
haar studie voort o.a. bij Yvonne
Lefebure en France Clidat. Zij
nam met succes deel aan het
Beethoven-festival en heeft in
middels concerten gegeven in
Midden-Amerika. Rusland en
West-Europa. Haar recital in Lei
den betekent het eerste optreden
van Maria Kanatsouli in ons
land. Het programma zal bestaan
uit composities van Chopin, De
bussy, Schumann, Kalomiris en
Pallantios.
draagt „Parijs-Parijs 1937-1957".
De nu 81-jarige Arno Breker
heeft de inzending, waarom hem
door de Beaubourg-directie was
gevraagd, teruggetrokken. Dit
gebeurde nadat een reeks kun
stenaars fel tegen de komst van
de Hitler-vriend had geprotes
teerd. Tot de ondertekenaars
van het protest behoren Karei
Appel en Bram van de Velde.
Arno Breker leefde als onbekend
beeldhouwer in het Parijs van de
jaren '30, toen hij voor de Olympi
sche Spelen van 1936 in Berlijn
zijn werken in Duitsland tentoon
stelde. Ze oogstten de bewonde
ring van Hitier en Breker werd tot
de officiële beeldhouwer van het
Derde Rijk gebombardeerd,
waarvan Albert Speer de archi
tect was. Als Adolf Hitler in 1940
het veroverde Parijs bezoekt, is
Breker aan zijn zijde.
De kunst van Breker krakteriseer-
de zich door het gigantische, dat
dictaturen nodig hebben om
zichzelf waar te maken. Zijn man
nen- en vrouwengedaanten wa
ren geent op de voorbeelden van
de Grieken en zagen eruit als geo
liede krachtpatsers met samen
geknepen lippen, zo klaar om
hun eigen kinderen op te vreten.
Het verhaal gaat dat Breker een
mal van de lichamen bezat waar
mee hij afgietsels maakte met
steeds weer variërend aange
brachte armen en benen.
De tentoonstelling „Parijs 1937-
1957" is de laatste in een reeks
waarin de rol van de Franse hoof-
stad in de recente kunsthistorie
in relatie werd gebracht met on
der meer Moskou. Berlijn en New
York. De tentoonstelling die 23
mei opent, is een vervolg op de
huidige expositie „Les Rëalis-
mes", met hetzelfde thema maar
alleen met betrekking tot Parijs.
In het kader van deze opstelling
was er onder het hoofstuk „De
bezetting" ook voor Arno Breker
plaats ingeruimd Van de nazi
kunstenaar zouden (in alle be
scheidenheid) te zien zijn „de kop
van een gewond krijger", een
„buste van Wagner" en een bas
reliëf.
Jersey Express 8 pass. Kaap Carbon nr Chevron The Hague 8 vn Purfleet i
Aat-V 8 te Rotterdam.
Albert-V 9 vn Rotterdam,
Atlantic Sea 8 20 n Algiers nr Rotter-
Bastiaan Broere 9 te Rotterdam.
Breehees 8 vn Rotterdam nr Zee,
Breehorn 9 250 zo New Orleans nr New
Orleans,
Capricorn 9 180 n Terschelling nr Ko
penhagen.
Dutch Mate 8 vn Rotterdam nr Tees.
Els Teekman 9 5 w Villano nr Rotter-
Gersom 8 vn Rotterdam nr Zee.
.Globe 8 vn Rotterdam nr New Ross,
Happy Rider 8 te Rotterdam,
Imke 9 95 zw Ouessant nr Pasjes,
Looiersgracht 9 te Rotterdai
Lustar 8 vn Rottedam nr Paramaribo,
Marjan 8 60 nno Villano nr Lissabon.
Norstar 9 te Rotterdam.
Pacific Majesty 8 90 Freetown nr Sape-
Situla 8 te Miami,
Stadiongracht 8 vn Belem nr Valencia.
Swift 9 40 zw Lissabon
Grote vaart
Acmaea 8 vn Guayaquil nr Punta Car-
Amsteldreef 8 vn Kaohsiung nr Vancou-
Breda 8 vn Durban r
Chevron Eindhoven
Houston,
Rotterdam.
Dione 8 te Lc Havre,
Dockexpress-11 8 te Suez.
Kylix 8 te Shellhaven,
Lanai 9 vn Guayail nr Panama.
Largsbay 8 vn Suez nr SouthampU
Loosdrecht 9 te Tarragona,
Marinula 9 te Kharg oil
Nediloyd Baltimore 9 te Keelung.
Nediloyd Bangkok 9 te Acajutla.
Nedlloyd Fresco 8 vn Abidjan nr Li
Nediloyd Hoorn 8 p Hoek van Hol
nr Le Havre.
Nediloyd Main 9 te Surabaya,
Nediloyd Napier 9 te Santos.
Niso 8 vn Gilfhaven nr Lymebay.
Rotterdam 9 te Buenaventura.
Westland 8 vn Bremen nr Amsterdam
De kunstenaars die zich tegen de
komst van Brekers werk verzet
ten, noemden zich de „entarte"
kunstenaars, naar het Hitier-
woord voor de kunst in het Derde
Rijk dat niet met de partijlijn
overeenkwam. In hun manifest
stond te lezen dat door Brekerin
het Centre Beaubourg artistiek
gangsterdom tot cultureel feit
werd verheven en dat het daar
mee werd binnengehaald in het
kader van de nostalgie en de her
leving van het nazidom". Behalve
de beide Nederlanders onderte
kenden onder meer de schilders
Hartung en Miro.
Breker maakt zich over het verzet
tegen de komst van zijn werk niet
druk. Hij heeft werk genoeg, vol
tooide niet lang geleden een bus
te van de Egyptische president
Sadat. „Ik weet best dat je niet
iedereen tevreden kunt stellen
met je werk", aldus Breker, ,jc
moet eerbied hebben voor het
werk van dc andere kunstenaars,
voor je kameraden. En als ze me
niet respecteren, tant pis!".
HAARLEM - Het Haarlemse Bach
Ensemble zal ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan vrijdag
22 mei een jubileumconcert ge
ven in de Nieuwe Kerk in Haar
lem. Het concert bestaat uit de
Mis in g van Bach, twee Corona
tion Anthems van Handel (nrs. 2
en 3), en Engomé, een composi
tie van Sam ten Velden voor
spreekstem, koor, strijkers, fluit
en harp, die voor het eerst zal
worden uitgevoerd Vier leden
van het Nederlands Kamerkoor
fungeren als solisten: Admda dc
Nijs (sopraan), Catherine Pa-
triasz (alt). Ad van Baasbank (te
nor), en Harry van der Kamp
(bas). Het geheel staat onder lei
ding van dirigent Sam ten Vel
den. Aanvang van het concert
20.15 uur.
LI DO 3 (124130) 'The Blues bro-
thers". da: 14.30. 19 00 en 21 15 uur zo
ook 16 45 uur. al
19.00 en 21.15 uu
uur. 10.
Kindermatiner: "Aristocats": za en
woe. 14.30 uur. zo. 14.30 en 16.45 uui
TKIANUN (123875) 'Superman 2
uur. zo 14 15.
12 jr
da. 14 30. 19 00 i
10 30. 19 00 en
REX (125414) "De porno
dag 14.30. 19 00 en 21.15 uur. zo.
14 15. 16.30. 19 00 en 21 15 uui 16 ir
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13 00
uur tot woensdag 13 00 uur (Diaeones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Ehsabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur
Kraamafdelmg: vaders extra van
18.00-1830 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14 00-19 00 uur (Niet mevr dan
2 bezoekers per patient).
edisch Ad\ i
sCentn
Nachtvoorstelling
i 23 3
Ik
16 j
Kraama/drling: dag van 11 15-12 00uur
(alleen voor echtgenoot) en van
18.30-19 30 uur Babyshow laatste kwar
tier van avondbezoek
Kinderafdeling: dag van 15.00-18 30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen;
zijn de bezoekuren als volgt.
Elke dag
14 15-15 00 uur
18 30-19 30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t/m vrijdag
18 J0-18.45 uur
Zaterdag en zondag
14 45-15 00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten wuinei.-
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
vei trekken
Bezoektijden Ktnderklimek
Dagelijks
15 00-15 45 uur
18 30-19 00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag
Alphen aan den Rijn
Kijnoord: le en 2e klas 111130;
13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e klas
13 3(L 14 15 en 18 301930 uur Kraamaf-
deling 13 30-14 45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou
ders 18-18 30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
tol (020-175000)
git*. Hooglandse Kerkgracht 17. t'm
april, 'Planten van vroeger en nu', i.s.m
de Hortus Botanicus der Rijksuniversi
teit, ma t/m vr van 10 tot 12 uur. 14 tot 17
uur. zo 14 tot 17 uur
Museum Boerhaave. 'Dr. Auzoux'. ten
toonstelling van anatomische modellen
uit 1900. gemaakt van papier-mache.
Steenstraat la. t'm 11 mei. ma lm vr van
«ot 16 uur en zu van 13 tot 16 uur
Galerie Denise Stephan. tentoonstelling
Hermanus Berserik, t m 12 april, vr
za.. zo. van 14.00 tot 18 00 uur
19 30 uur tot 20 30
Art Tea House I>e Oude Rijn. t m 29
april. Hilbrand Bruyning rn Liecbcth
Lu kaart, di t/m za van 10-18 uur. do van
19-21 uur en zo van 11-17 uur
<^udc) Zieums
10 april 1981
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- De publieke opinie in Frank
rijk spoort hel gouvernement
aan om strenge maatregelen te
riemen tot onderdrukking van
de in den laatsten tijd herhaal
delijk voorkomende strooptoch
ten van Tunesische stammen op
Algerijnsch grondgebied Het
gouvernement is mtusschen be
gonnen met wapening op groote
schaal, te meer omdat men hier
niet te doen heeft met op zich zelf
staande strooptochten welke
geschieden buiten medeweten
van den bey. gelijk Italië aan
Europa tracht wijs te maken
Hel geldt hier een toeleg van Tu
nis om Frankrijk te bemoetlij--
ken in ztjn werk ran kolonisatie
in Algene. De bey wordt ge
steund door Itahe dat sedert
eenigen tijd den voorspoed ran
Frankrtjk. welke vooreen grimt
deel te danken is aan zijne Afri-
kaansche bezittingen, met wan
gunstige oogen schijnt aan te
zien De Engelsche "Tunes"
wijst het ministerie-Gladstone
erop. dat Engeland niet map
toestaan, dat Frankrijk Tunis
tuchtigt en zijn Algerijnsch
grondgebied uitbreidt ten koste
van den bey. omdat zegt het
blad. Engeland den Sultan de
intrigiteit ran zijn rijk heeft ge
waarborgd en Tunis, zij het ook
door losse banden ran Turkije
afhankelijk ts De Algertjnsche
bladen doen echter uitkomen,
dat het gaat om uvttige zelfver-
dediging en dat de bey van Tu
nis gehouden is zijne troepen bij
de Fransche Ie voegen ter gr
strenge bestraffing ran de Kru-
mtrs en ter bescherming der
spoorwegen.
Vijftig jaar geleden
- Gedurende de laatste weken
worden de Belgische en vooral
de Antwerpsche bladen over
stroomd met g roote advertent les
van zekere Nederlandsche fir
ma's U'aann Iepen zeer lage
prijzen heele pakken bloembol
len en planten worden aangebo
den Maar iele personen, die be
stellingen deden zijn niet wei
nige teleurgesteld over de ont
vangen collectie voorzoover zij
althans iets hebben ontvangen-
Thans is ran Nederlandsche
Zijde aangeraden eerst het Ne
derlandsche consulaat te raad
plegen alvorens tot bestellingen
over te gaan.
r/AOo,. KE/MDEToes hcb isser
Ajoe i&T OHU-IE - HC(/UE? j
TATET AU&7AAL
IC IELE K-'EtE.'.
DOE EC
qewawJ
Jachtschotel en al de
nyn en slagroom -'t is
erg machtig'
FRED BASSET
•Mmmm! Ik VERMOEDDE
al dat hy daarna eety
indigestiepil 20a y j
OFS-T f Kir
MET TOMATENSAUS
Zet 500 k kipprnekjr*
of vlerkje* op mei 2 I
koud water, enkele lak
je» peterselie en »elde
nj stukje hx-lic. wnrtd
De belevenissen van Jommeke
PlMU
/s dat uw dankbaarheid
Wij hebben u qered
\van de rerstikk'mqs-
I doodI
Hahaha
ruim anderhalf
blikje tomalenpu
*n voeg 2 volle eetl
letdelgk 3
bouillon Bluf
basilicum Geef de»
Leidse bioscopen
LUXOR (121239) Dc sheriff maakt
zich kwaad dag 14 30. 19.00 cn 21 15
uur. zo: 11.15. 16 30 en 21.15 uur. al
za. ma. di cn woc. 14 30. 19.00 cn 21
uur. zo: 13.30. 19 00 en 21.15 uur. a
Nachtvoorstelling. "Le mugnifiqu
(Voor informatie tel. 01720-20800)
EURO 1 Aristocats da 13.45 i
18.45. zo. 13 45. 1645 cn 18 45. al
Nachtvoorstelling "Dressed tu kill
EURO 2 Dressed to kill", do.
za 13 30. 18 30 cn 21 uur. zot in
18.30 en 21 uur. 16 jr
Nachtvoorstelling "Hi-riders'
24 00 uur. 16 ji
EURO 3 "Superman 2" da
18.30 en 21.15 uur. zo 13.15.
18 30 en 21.15 uur. 12 jr
Nachtvoorstelling The Brink's
EURO 4 "De sheriff maakt zich
kwaad" da 14 00. 19 00 en 21.30 ur.
zo r.ok 16 30 uur
Nachtvoorstelling In opperste exta
se' za: 24 00 uur. 18 jr
Bisocoop Voorschoten
Mon onclt zo en ma 20 45 uur. d
20 15 uur a!
Kindcrmatine< 'Dik Trom knapt hi
op" za en zo 14 00 uur. woe 14 15
