Olieboycot in
regeerakkoord
KOGËIREAGAM
Zwaar gestoorde mist opvang
Fietsronte-
planvoor
hele land
Schooltijd kleuter op basisschool onderzocht
Kabinet ongeschonden uit
Zuid-Afnkadebat
Stervende vrouw door
echtpaar bezwendeld
JNationale Ziekenliuisraad over psychiatrische patiënten:
WOENSDAG 8 APRIL 1981
DEN HAAG (GPD) - Op
grond van het succes van
de Fietsroutes in Den Haag
en Tilburg heeft minister
Tuijnman besloten tot een
fietsrouteplan voor het he
le land. De minister ver
wacht de definitieve richt
lijnen in het kader van een
Meerjarenplan langzaam
verkeer over enkele maan
den te kunnen publiceren.
Het aantal verkeersdoden per fiets
en brommer is in de eerste negen
maanden van 1980 gestegen met
23 procent. Tuijnman voelt wei
nig voor rechtsaf door rood en
niets voor voorrang van rechts
voor fietsers.
De bewindsman verklaarde een en
ander vanmorgen in Den Haag
bij de opening van het sympo
sium Stedelijke Fietsvoorzienin-
gen, dat is georganiseerd door
zijn departement en de ANWB.
Tuijnman wees erop dat de fiets
routes in Tilburg en Den Haag
positief worden gewaardeerd en
dat het gebruik ervan nog steeds
toeneemt. Landelijk gezien, al
dus Tuijnman, gaat thans dertig
procent van het woonwerkver
keer per fiets en met de tweewie-
Ier worden thans evenveel kilo
meters afgelegd als met het rail-
vervoer.
Door de stijgende brandstofprijzen
en de sombere economische
vooruitzichten zal het gebruik
vah de fiets eerder toenemen dan
dalen. Vorig jaar werd een record
aantal fietsen verkocht. Naast de
auto zal de fiets naar verwach
ting het belangrijkste vervoer
middel blijven, zei Tuijnman.
De fietsroute verdient door dit al
les grote aandacht. De bewinds
man prees zich in dit verband ge
lukkig dat „tot op heden aan alle
verzoeken om subsidies voor
fietsvoorzieningen kon worden
voldaan. Een uitspraak die in de
ze tijd eigenlijk met goud op
snee gedrukt moet worden."
Een echt probleem vormt intussen
het gebrek aan veiligheid voor
fietser en bromfietser. Ruim een
derde van alle verkeersdoden be
staat uit fietsers en brommerrij
ders. In 1980 is de situatie nog
verslechterd. In de eerste negen
maanden van 1980 is het atntal
verongelukte fietsers gestegen
met 23 procent. (Voor voetgan
gers is dit percentage twee pro
cent, voor autorijders n procent.)
Op grond van deze uitkomsten, al
dus Tuijnman, zal het niet moge
lijk blijken in alle situaties fiet
sers rechtsaf door rood te laten
rijden. Ook voelt de minister
niets voor een voorrangsrecht
voor fieters van rechts, zoals in
omringende landen. Ons hele
verkeerssysteem is thans geba
seerd op een scheiding tussen
langzaam en snel verkeer.
„Schijnoplossingen, waarbij de
fietser juridisch voorrang heeft
maar het in de praktijk niet
krijgt, moeten worden voorko-
Het doe-het-zelf-bóek „Installeren,
leer het zelf' van Mar Groen, dat
Zomer en Keuning voor de prijs
van f 19,90 op de markt heeft ge
bracht, wil dc doe-het-zelver in de
eerste plaats het nodige zelfver
trouwen bijbrengen bij het zelf
uitvoeren van werkjes aan elek
triciteit, waterleiding, sanitair,
gas en elektriciteit. Want zelfver
trouwen, zo zegt de auteur, is een
onmisbaar „gereedschap'' bij het
zelf doen. Zelfoverschatting is
echter uit den boze, is een gevaar
lijk zaak, omdat het op het gebied
van installatiewerk al gauw tot
onvoorzichtigheid leidt.
„Installeren, leer het zelf', verlucht
met 200 tekeningen en foto's be
handelt systematisch alle in en
rond het huis voorkomende klus-
WEERRAPPORTEN
De Bilt mist
Deelen mist
Eelde mist
Zd. Limburg
Vlissingen geh. bew.
Aberdeen licht bew.
Barcelona licht bew
Berlijn onbew.
Bordeaux mist
Brussel geh. bew.
Frankfort geh bew.
Geneve half bew.
Kopenhagen mist
Locarno zwaar bew
Londen zwaar bew.
Luxemburg mi St
Madrid gc-h bew
Malaga geh bew
Mallorca geh. bew.
Munchen half bew.
Nice licht bew
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer
wil dat de regering een onderzoek gaat
instellen naar de schooluren voor kleu
ters die op een basisschool zitten. De
Kamer heeft gisteren bij de stemmingen
over de wijzigingsvoorstellen en moties
die zijn ingediend bij de behandeling
van het regeringswetsontwerp Basison
derwijs een dergelijke motie van Walt-
mans (PPR) aangenomen. Alleen de
PvdA stemde tegen.
Volgens de indiener van de motie hebben
de kleuters op de huidige scholen al
problemen om in het schoolritme te ko
men, terwijl voor het basisonderwijs
(samenvoeging kleuter- en lagere
school) een minimum aantal uren van
22 wordt voorgeschreven. De regering
moet volgens de meerderheid van de
Kamer bij de invoering van het basison
derwijs terughoudend zijn met verla
ging van dc leerplichtige leeftijd van zes
naar vier jaar, om dezelfde voorzichtig
heid met de belasting van de kinderen.
Tijdens de stemmingen zijn vrijwel alle
voorstellen van de oppositie verworpen.
Het was daarbij bijna elke keer een
stemming van links tegen rechts. Zo
werd ook een PvdA-motie verworpen
waarin de socialisten vroegen om aan
een basisschool van ten minste dertig
leerlingen in ieder geval drie onderwijs
gevenden toe te wijzen.
De Kamer nam wel een motie aan van
Mertens (D'66), (waarbij PvdA, SGP en
GPV tegen stemden), waarin de rege
ring wordt uitgenodigd een onderzoek
in te stellen naar dc taakverzwaring
voor de leerkrachten door de invoering
van de basisschool. Volgens Mertens
betekent de invoering van het nieuwe
systeem een verzwaring voor de onder
wijzers en onderwijzeressen door de
noodzakelijke extra-activiteiten op het
gebied van onder meer bijscholing.
Na de verwerking van de aangenomen
amendementen zal de Kamer donder
dag stemmen over het wetsontwerp, dat
vrijwel zeker zal worden aangenomen.
Te kleine scholen
maakt dat hele kleine dependances van
scholen met minder dan 20 leerlingen
door kunnen gaan. Dat bleek toen de
Kamer moest stemmen over een amen
dement van de PvdA'er David van Oog-
en op de Wet op het Basisonderwijs.
In die wet had minister Pais geschreven
dat gedurende drie jaar het dagelijks be
stuur van een provincie kon goedkeu
ren dat een deel van de leerlingen van
een school onderwijs krggt in een de
pendance Maar ook bepaalde de wet
dat er minstens 20 kinderen in een de
pendance moesten zitten. Van Ooijcn
stelde daarop een aanvulling voor de
minister kan in bijzondere gevallen het
aantal leerlingen lager dan 20 stellen.
Dat betekent dat heel kleine (onderde
len van) scholen kunnen blgven.
Bij dc stemming stemde zoals verwacht -
links voor. CDA en VVD bleven in hun
banken zitten, ten teken dat ze tegen de
ze PvdA-aanvulling waren. Toen Ka
mervoorzitter Dick Dolman verder wil
de gaan met andere stemmingen, schoot
WD-onderwgssopeciahst Evenhuis uit
zijn bankje De VVD had ten onrechte
tegen gestemd en had willen voorstem
men, zo fluisterde hg. Bg de tweede
stemming bleek iedereen het goed be
grepen te hebben de hele Tweede Ka
mer, inclusief ook het CDA dat niks had
gehoord, stemde nu voor. De enige frac
tie die tegen de piepkleine dependances
was. bleek het SGP
ROTTERDAM (ANP) - Het Poolse vracht- en containerschip "Stanislaw Dubois", dat vorige week bij een
aanvaring ter hoogte van Terschelling een zeven meter groot gat opliep, is gisteren versleept in de richting van
de Doggersbank. Het schip zal daar tot zinken worden gebracht om te voorkomen dat de lading carbid die het
aan boord heeft tot een explosie zal leiden. Als carbid in aanraking komt met water, komt er een uiterst explosief
gas vrij. Dat was ook de reden voor de Rotterdamse havenautoriteiten om het schip de toegang tot de havens te
weigeren.
DEN HAAG (GPD) - Na de verkiezingen zal in een regeerakkoord vooreen nieuw kabinet
moeten worden vastgelegd dat Nederland naar een (desnoods eenzijdig olie-embargo
tegen Zuid-Afrika streeft.
Miljoenenbedrog wijdvertakt
Istanbul
Beiroet
Tel Aviv
UTRECHT (GPD) - Het echtpaar
B. uit Ermelo, dat vorige week
op verdenking van miljoenen-
zwendel door de Utrechtse poli
tie is aangehouden, heeft de on
geneeslijk zieke vrouw van een
Duitse zakenman onder valse
voorwendselen 100.000 gulden
afgetroggeld. Sonja B., die ver
pleegster is geweest, wist de
doodzieke vrouw te bewegen
haar man over te halen om het
kapitaal in een van de talrijke
nep-BV's van Johan B. te inves
teren. Door de indruk te wekken
dat ze begaan was met het lot van
de stervende vrouw, zag ze kans
het vertrouwen van het zake-
nechtpaar te winnen.
Dit is een van de vele aangiften van
oplichting, valsheid in geschrifte
en flessentrekkerij, die de politie
naar aanleiding van de eerste pu
blicaties in dc dagbladen over de
zwendelpraktijken van Sonja en
Johan heeft binnengekregen.
Hoofdinspecteur C. Vink, die het
acht man tellende opsporings
team leidt, zei gisteren dat parti
culieren met een gezamenlijke
schuldeis op B. van een half mil
joen gulden zich bij de politie
hebben gemeld. De schadebe
dragen die met de oplichtingen
waren gemoeid, variëren tussen
de 20 en 180.000 gulden. Daar
mee is het totaal op 4,5 miljoen
gulden gekomen.
Ook een vertegenwoordiger van de
Bond zonder Naam meldde de
politie benadeeld te zijn door B.
voor een bedrag van 120.000 gul
den. In oktober van het vorig jaar
was B. betrokken geweest bij de
aankoop van een hotel in Zand-
voort voor de BZN. B. zou het
project financieren. Maar daar
kwam uiteindelijk niets van te
recht. Toch wist B. het voor el
kaar te krijgen dat de voormalige
directeur van BZN, Van Essen,
hem voor werkzaamheden aan
het project een keer öü.UUU gul
den en later nog eens 70.000 gul
den uitkeerde. Achteraf is geble
ken dat B. er geen stap voor had
uitgevoerd. Een en ander leidde
ertoe dat het project niet door
ging en de BZN in ernstige finan
ciële moeilijkheden raakte.
Bij een huiszoeking in de riante vil
la van het echtpaar B. in Ermelo -
het optrekje was voor 40.000 per
Kinderen
spelen met
giftig medicijn
ROTTERDAM (ANP) - In de om
geving van het Bergwegzieken
huis in Rotterdam is maandag
avond paniek ontstaan nadat een
groep kinderen uit een afvalcon
tainer die op het ziekenhuister
rein stond, ampullen met het gif
tige natriumazyde hadden weg
gehaald.
De ampullen bevatten een sterk
verdunde oplossing, die .echter
bij inwendig gebruik gevaarlijk
is. Ouders van de ongeveer veer
tien kinderen waarschuwden po
litie en brandweer, nadat zij had
den ontdekt dat hun kroost met
deze ampullen rondliep.
Laat op de avond
werden de Kinderen in het Berg
wegziekenhuis onderzocht.
Daarbij bleek dat geen van hen
de inhoud van de ampullen had
binnengekregen.
jaar gehuurd - vond de politie de
uitgebreide administratie. Twee
keer moest de politie met een
Volkswagenbusje op en neer rij
den om de paperassen naar het
hoofdbureau over te brengen,
t onderzoek van de papierwin-
l bleek dat B. van zijn BV's een
wijdvertakte internationale orga
nisatie had gemaakt. Hij zat in
vijf zogenaamde incorporations
in de Verenigde Staten. In Ne
derland stichtte hij dan dochter
maatschappijen onder Ameri
kaanse vlag waaraan in ons land
bij de oprichting ervan aanzien
lijk soepeler eisen zijn gesteld.
Evenals met zijn Nederlandse
BV's liet hij de „dochters" onder
bedrieglijke voorwendselen met
geld van goedgelovige zakenlie
den vollopen. Had hij de buit
binnen dan knepen Johan en
Sonja er tussenuit.
B. zag overal goud in. Zo kreeg hij
het vertrouwen van twee Neder
landers om 1.6 miljoen gulden te
investeren in winning van goud
in de Amerikaanse staat Arizona.
Daartoe had hij een paragnost en
een Amerikaanse hoogleraar ge
ronseld. De helderziende „zag"
de goudaders zitten; de professor
zou in het bezit zijn van een een
gepatenteerde methode om het
goud zo rendabel mogelijk te
winnen Toen B. het geld op een
van zijn 60 bankrekeningen in
binnen- en buitenland had, kwa
men de gedupeerden erachter
dat het allemaal bedrog was.
Radioactief
afval ECN
in oceaan
DEN HAAG (ANP) - Het Energie-
onderzoekcentrum Nederland
(ECN) mag ook dit jaar weer zijn
radioactief afval in de Atlanti
sche Oceaan dumpen. Minister
Ginjaar (Volksgezondheid) heeft
het ECN daar vergunning voor
verleend. De dumping vindt in
juni plaats, in een diepzeegebied
van Lands End. Het ministerie
liet dit gisteren weten.
Het gaat om laag en middelactief,
radioactief afval, afkomstig van
ziekenhuizen, laboratoria en van
het onderhoud van kerncentra
les. De overslag van het in 2400
ton beton verpakte afval gebeurt
op de kade van het Buiten-
spuikanaal in IJmuiden. De mi
nister die de dumping milieuhy
giënische aanvaardbaar acht,
heeft de beslissing genomen me
de namens zijn collega van socia
le zaken en in overeenstemming
met zijn ambtgenoot van verkeer
en waterstaat.
De storting gebeurt volgens de be
palingen van de Londense con
ventie van 1972 en overeenkom
stig de richtlijnen en aanbevelin
gen van de Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO). Alle OE-
SO-landen zijn over de dum
pingsoperatie ingelicht.
Met deze in de wandelgangen van
de Tweede Kamer door CDA-,
D'66- en PvdA-woordvoerders
vastgelegde belofte gaf de Ka
mer zich na drie jaar strijd voor
een olieboycot tegen Zuid-Afrika
gewonnen. Het kabinet-Van Agt
heeft daarmee de vrijwel laatste
hobbel op weg naar het volledig
uitzitten van de vierjarige regeer
periode genomen.
Het vierde debat over een Neder
landse olieboycot tegen Zuid-
Afrika ging gisteren als een
nachtkaars uit. De oppositie- en
regeringspartijen herhaalden
hun bekende standpunten: op
positie voor een boycot, CDA
ook vóór een embargo, zij het
verdeeld en met een steeds slin
kende meerderheid, VVD perti
nent tegen.
Minister Van der Klaauw kwam
dan ook geen moment in moei
lijkheden tijdens zgn vermoede
lijk laatste optreden in de Ka
mer. Hij kreeg lovende woorden
voor zijn Zuidelijk-Afrikabelcid
van zowel PvdA-woordvoerder
Ter Beek als de CDA'er Jan Nico
Scholten.
Op één punt bleef een meningsver
schil bestaan het kabinet acht
een eenzgdige Nederlandse boy
cot niet effectief, CDA. D'66 en
PvdA en de kleine linkse partij
en (waarvan de CPN zich niet op
de sprekerslijst had laten zetten)
vinden juist dat zo'n Nederland
se stap een „signaal" aan het
Zuidafrikaanse apartheidsbe
wind is, dat het sein kan geven
tot eendrachige internationale
maatregelen om Zuid-Afrika te
isoleren.
„Ik leg het hoofd in de schoot. Er
blijft niets anders over dan te be
rusten dat onder dit kabinet geen
Nederlandse sancties tegen
Zuid-Afrika zijn te verwachten",
zei Scholten tussen de loftuitin
gen aan het adres van het kabi
net (over de Nederlandse steun
aan de zwarte buurlanden van
Zuid-Afrika) door. Ter Beek was
scherper. Hij meende dat de re
gering nooit een olie-embargo te
gen Zuid-Afrika heeft gewild en
voor die conclusie slechts argu
menten heeft gezocht: dc Scan
dinavische landen, die alleen een
internationaal overeengekomen
boycot willen, het Benelux ver
drag dat een eenzijdige boycot
van Nederland niet toestaat
Minister Van der Klaauw meende
echter dat dit kabinet een samen
hangend Zuidelijk-Afrikabeleid
heeft gevoerd, en niet zoals het
vorige kabinet-Den Uyl slechts
had gereageerd op ontwikkelin
gen in Zuid-Afrika zelf. Hg voer
de aan dat Nederland een voor
trekkersrol heeft vervuld voor
wat betreft de steun aan de
'frontlijnstaten'. „Zonder mijn
aanwezigheid bij de conferntie
van Maputo had die een ander re
sultaat gehad", aldus Van der
Klaauw, die eraan toevoegde dat
de Nederlandse rol er uiteinde
lijk toe heeft geleid dat ook ande
re westerse landen, inclusief de
Verenigde Staten, meer aan
dacht zgn gaan schenken aan
hulpverlening aan de zwarte
buurlanden van Zuid-Afrika.
Actieplan
Scholten introduceerde, ook al met
het oog op de verkiezingen en de
daarop volgende formatie van
een nieuw kabinet, een CDA-ac-
tieplan voor Zuidelijk-Afnka
Volgens dit plan moet, om een
vreedzame overgang naar een
zwart meerderheidsbewind in
Zuid-Afrika en onafhankelijk
heid voor Namibië te bereiken,
de economische en politieke
druk op Zuid-Afrika worden ver
groot. Nederland moet in NAVO-
en EG-verband streven naar
meer financiële steun voor front
lijnstaten en Zuidafrikaanse ver
zetsbeweging. en ijveren voor
striktere naleving van het VN-
sancties tegen Zuid-Afrika voor
wat betreft wapenleveranties en
contacten op cultureel, weten-
schappelgk en sportief terrein
Het CDA wil ook de Zuidafrikaan
se export naar Nederland beper
ken. Daarbij wordt in de eerste
plaats gedacht aan de import van
kolen van Zuid Afrika Scholten
wilde ook dat Nederland op zo
hoog mogelijk niveau is verte
genwoordigd bij de door de Ver
enigde Naties en de Organisatie
van Afrikanse Eenheid uitgeroe
pen „sanctieconferentie", die
volgende maand in Pargs zal
plaatsvinden.
Vanmiddag zou de Kamer stem
men over vier. tijdens het debat
ingediende moties. Een PPR-
motie van afkeuring en een
PvdA-motie die het kabinetsbe
sluit om geen boycot in te stellen
betreurt, zullen geen meerder
heid halen. Een PvdA-motie die
oproept tot verhoging van finan-
cile steun aan de frontlijnstaten.
krggt die zeer waarschijnlgk wel.
DSM niet in
olie voor
Zuid-Afrika
DEN HAAG (ANP) - DSM is vol
gens minister Van Aardenne
(Economische Zaken) niet be
trokken bg olieleveranties aan
Zuid-Afnka. De minister geeft
wel toe dat een volle dochter van
DSM deelneemt in een consor
tium. dat naar olie en gas zoekt
op het Bntse plat van de Noord
zee, en waarin ook twee Britse
dochtermaatschappijen van een
Zuidafnkaanse maatschappg
deelnemen
Dit blijkt uit het antwoord dat de
minister heeft gegeven op vra
gen die waren gesteld door de
kamerleden Waltmans (PPR) en
Ter Beek (PvdA)
De kamerleden stelden hun vragen
naar aanleiding van beschuldi
gingen aan het adres van DSM
afkomstig van het comité
Zuidelijk Afnka en de Bntse or
ganisatie tegen apartheid. Deze
anU-apartheidsbewegingcn be
schuldigen DSM ervan dal zij via
haar dochtermaatschappij DSM
Hydro Carbons UK betrokken
zou zijn bg olielevenngcn aan
Zuid-Afrika.
UTRECHT (ANP) "We zijn er al
vijf jaar mee bezig, er moet nu
snel iets gebeuren" en: "Het is
een noodoplossing, maar het al
ternatief is dat er voor deze men
sen helemaal niets gebeurt of dat
ze verpieteren in gevangenis
sen".
Deze opmerkingen vielen gisteren
in Utrecht te beluisteren op de
bijeenkomst van de subscctie
psychiatrie van dc Nationale Zie
kenhuisraad. Onderwerp van ge
sprek was de opvang van sterk
gedragsgestoorde en agressieve
(sga-) patiënten. Die vallen nu
vaak uit de boot, omdat ze de
gang van zaken in de moderne,
'open' inrichtingen ontwrichten.
Ze worden er geweigerd of zo
snel mogelijk weer afgeschoven.
Vaak komen ze via dc criminele
sfeer bij justitie terecht.
Een door staatssecretaris Veder-
Smit (volksgezondheid) ingestel
de werkgroep heefl geadviseerd
de behandeling van de naar
schatting 230 sga-patiënten te
concentreren in vijf over het land
verspreide, daarvoor speciaal in
gerichte en bemande ziekenhui
zen. De gewone psychiatrische
ziekenhuizen zouden wel de eer
ste opvang voor hun rekening
moeten nemen.
het bestuur van dc NZR-sectie
bleek, dat er bij de achterban
nogal wat bezwaren bestaan te
gen deze voorstellen.
De belangrijkste waren, dat een
apart 'sga-circuit' discrimine
rend werkt voor de betrokken
patiënten en dat het risico be
staat. dat de speciale afdelingen
een soort 'eindstation' of ghetto
worden. Verder dreigt het ge
vaar, dat vervolgens ook voor an
dere categorieën 'moeilijk plaats
baren' afzonderlijke voorzienin
gen zullen worden gevraagd.
Het sectiebestuur heelt de leden
daarom een tweeledige oplos
sing voorgelegd Dieondei chre
ven zij gisteren in grote lgncn.
Uitgangspunt is. dat de behande
lingsmogelijkheden in een geslo
ten. "bewaakte" afdeling in alle
psychiatrische ziekenhuizen zo
spoedig mogelgk worden verbe
terd. Anders kunnen ze het opne
men en dc eerste behandeling
van sga-patienten (en andere
moeilgke patiënten) niet waar
maken. Daar zgn extra bouw
kundige en personeelsvoorzie
ningen voor nodig.
Alleen als dat kan worden gegaran
deerd, willen de ziekenhuizen
meewerken aan de totstandko
ming van speciale sga-afdelingen
voor een groter gebied. Die moe
ten dan echter, niet apart staan
maar functioneren als onderdeel
van een psychiatrisch zieken
huis. Op die manier kan het "in
hokjes plaatsen" en louter "op
bergen" worden voorkomen.
Als de algemene psychiatrische
ziekenhuizen beter worden toe
gerust om moeilijke patiënten op
te vangen (ze zullen dan ook nie
mand mogen weigeren) zullen er
toch altijd enkele patiënten over
blgven die een "ontwrichtende"
invloed op het ziekenhuis heb
ben.
Behandeling van sga patiënten is
volgens het bestuur alleen moge
lijk. als de wet dwangbehande
ling van deze patiënten toestaat
en regelt. Het heeft geen zih er
aan te beginnen als de patiënten
.•li h ar "i' '-ik roman! wi uq
kunnen onttrekken De NZR be
seft overigens dat dwangbehan-
dcling ingaat tegen de publieke
opinie en politieke opvaliingcn.
(ADVERTENTIE)
Kogels regenen. Slachtoffers vallen.
Wapens worden uit diplomaten
koffertjes getoverd. De aanslag
in beeld. U bent er bij. Acht
pagina's lang. Kijk bovendien in de
keuken van TV piraten. En kijk door
de grootste verrekijkers ter wereld.
Kijk uit naar Nieuwe Revu.
