VS willen met
Moskou praten
over kernwapens
'n Leesbril
BRIL 58 j
Sterke druk
van VS op
Nederland
Uitbrander koning Boudewijn
Reagan gaat goed vooruit
Koningin Beatrix maakt
opmerking over NAVO
Coluche in
ziekenhuis
NAVO wijst voorstel Brezjnjev af
Weinberger naar
Europa om
te praten over
beheer troepen
WOENSDAG 1 APRIL 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
Aan adres politieke en economische leiders
Voor het galad.ii
kust secretaris-generaal i
gin Beatrix.
BRUSSEL (ANP) - Koning
Boudewijn van België
heeft gistermiddag voor
een unicum in de politie
ke geschiedenis in zijn
land gezorgd door in een
toespraak de politieke en
sociaal-economische lei
ders van België een forse
uitbrander te geven.
Hij had die leiders, "vertegenwoor
digers Van de macht in rechten
en de macht in feiten", zoals hij
ze noemde, uitgenodigd naar zijn
paleis te komen. De koning stak
zijn kennelijk ongenoegen over
de politieke gang van zaken in
zijn land bepaald niet onder stoe
len of banken. "In zeven jaar ti jd
hebben zeyen regeringen elkaar
opgevolgd en dat in de moeilijk
ste tijden van de naoorlogse pe
riode. nu we meer dan ooit be
hoefte hebben aan stabiliteit en
continuïteit. Het gebeurt dat in
nauwelijks een jaar tijd vier mi
nisters elkaar in dezelfde be
voegdheden opvolgen. Kan er, in
dergelijke omstandigheden, van
enig politiek beleid nog sprake
zijn"?, aldus de Belgische vorst.
Bij de bijeenkomst in het paleis
waren aanwezig eerste-minister
Wilfried Martens, die 's ochtends
het ontslag van zijn regering aan
de koning had aangeboden, de
voorzitters van Kamer en Senaat,
de voorzitters van alle politieke
partijen in het land. de voorzitter
van het verbond van Belgische
ondernemingen, de leiders van
de katholieke, socialistische en
liberale vakbonden, de voorzitter
van de voornaamste midden
standsorganisatie en de voorzit
ter van de nationale landbouw
raad.
De Belgische vorst wees op het
toenemen in de laatste jaren van
"werkloosheid, sluiting van be
drijven, tekorten in de staatskas,
deficit op de betalingsbalans,
een overdadig globaal verbruik
in verhouding tot de middelen
en, de laatste weken, daarbij nog
sterke druk op de wisselmarkt".
"Die zaken", aldus de koning,
"tasten ons economisch bestel
aan en vormen een ernstige be
dreiging voor de welvaart van
onze bevolking en de toekomst
van ons land
Koning Boudewijn zei ook: "Ik
heb. evemin als voorheen, geen
enkel vooropgezet idee omtrent
de toekomstige coalitie. Ik weet
enkel dat het haar niet zal mogen
ontbreken .aan moed en vastbe
radenheid en dat de parlementai
re oppositie constructief zal moe
ten optreden. Het is de hoogste
tijd om geschillen van welke
aard ook. aan de kant te schuiven
en voorrang te geven aan de
overleving. Dit is oorlog, oorlog
voor het behoud van onze econo
mie, voor het welzijn van allen en
vooral van de minst bedeelden,
voor onze plaats in de wereld",
aldus de Belgische vorst.
Na te hebben meegedeeld dat hij
geen onmiddellijke reactie wenst
op hetgeen hij had gezegd, zei
koning Boudewijn vandaag met
zijn raadplegingen te zullen be
ginnen om de politieke crisis op
te lossen.
Over de mogelijkheden om de
breuk die ontstaan is tussen ka
tholieken en socialisten in de
rooms-rode regering-Martens
nog te lijmen is men in politieke
kringen in Brussel niet optimis
tisch. Het grote probleem is dat
de socialisten het loskoppelen
vah de lonen van de gestegen
kosten van levensonderhoud
volstrekt onaanvaardbaar blij
ven vinden. Premier Martens
had zulks voor dit jaar voorge
steld om de economie te verster
ken waardoor het vertrouwen op
de internationale wisselmarkten
in de Belgische frank zou moe
ten terugkeren.
Martens stelde deze (en andere)
maatregelen zondagavond voor
na een noodkreet van de Belgi
sche Nationale Bartk dat de steu
naankopen ten behoeve van de
frank vrijwel niet meer vol te
houden waren. Volgens kringen
rond de premier blijft deze erbij
dat die maatregel genomen moet
worden. Omdat de socialisten
kennelijk niet door de knieën
wensten te gaan lijkt het oplos
sen van de geschillen niet moge
lijk. In politieke klingen in Brus
sel wordt er dan ook rekening
mee gehouden dat het tot verkie
zingen in België zal komen.
PARIJS (AFP) De kandidaat
voor het Franse president
schap. Michel Colucci. bijge
naamd Coluche. is opgeno
men in een ziekenhuis in Pa
rijs na een flauwte. De ko
miek Coluche is sinds twee
weken in hongerstaking uit
protest tegen wat hy noemt
de boycot van de media tegen
hem.
Zijn arts verklaarde dinsdag
dat zijn toestand stabiel"
was. De "ernstige lichamelij
ke flauwte" is te wijten aan
de weigering zich te voeden
en aan belangrijke over
werktheid. aldus Zijn arts.
Coluche besloot in honger
staking te gaan terwijl zijn
concierge een oogje op hem
zou houden, tutd.it de belang
rijkste radio en televisiesta
tions hem uitnodigen voor
hun programma's over de
Franse verkiezingsstrijd. Hij
beschuldigde de media ervan
hem te boycotten als presi
dentskandidaat en als artiest.
Vrienden van Coluche zeiden
dat hij al ongeveer tien kilo
was afgevallen.
BRUSSEL (GPD) - „De NA-
VONontleent zijn gezag en zijn
samenhang aan de vrijheid
waarin zijn leden met elkaar
kunnen overleggen over een
gezamenlijke verdediging en
over de wijze waarop vrede
en ontspanning in het Atlan
tische gebied moeten worden
bewaard". Dit zei koningin
Beatrix in een toespraak tij
dens het galadiner op de eer
ste dag van het staatsbezoek
dat zij en prins Claus aan Bel
gië brengen. De koningin
maakte haar opmerking over
de NAVO een dag voor in
Brussel opnieuw een zitting
van ministers van de NAVO-
landen begint, waarop onder
meer ook het standpunt van
Nederland en België ten aan
zien van de plaatsing van
kernwapens op hun grondge
bied aan de orde komt.
Koningin Beatrix en prins
Claus kwamen om elf uur per
koninklijke trein aan op het
Centraal Station in Brussel.
Zij werden daar verwelkomd
door koning Boudewijn, ko
ningin Fabiola en premier
Martens. Martens had een
half uur daarvoor aan de Bel
gische koning het ontslag
van zijn kabinet aangeboden.
Premier Van Agt en minister van buitenlandse zaken Van der Klaauw spraken gisteren met de Amerikaanse
ice-president George Bush (rechts) en minister van buitenlandse zaken Alexander Haig (links).
(Van onze correspondent Jan Qerritsen)
BRUSSEL (GPD) De regering van president Reagan is
bereid met Moskou te praten over vermindering van de
kernbewapening in Europa, ook als de Amerikaanse her
bezinning over SALT (beperking van de strategische
kernbewapening tussen de VS en de Sowjet-Unie) nog
niet is afgesloten.
(ADVERTENTIE)
...wordtgemaakt
door de keuze van de
juiste glazen.
Dat kunt u aan uw
opticien overlaten.
Zoekt u maar een
mooi montuur uit
waar we die glazen
in kunnen zetten.
Bij Bril 58 hoeft u van
de prijs niet wakker
te liggen.
'n kwestie
van bekijken.
Haarlemmerstraat 58, Leiden, telefoon 071-140148.
WASHINGTON (ANP) - De Ame
rikaanse regering oefent sterke
druk uit op Nederland om volle
dig akkoord te gaan het besluit
van de NAVO de kernwapens in
Europa te moderniseren. De hui
dige Nederlandse regering heeft
de Amerikanen echter terzake
geen positieve beslissing kunnen
aankondigen. Dit is gebleken tij
dens de besprekingen die pre
mier Van Agt gisteren in het Wit
te Huis heeft gevoerd met de
Amerikaanse vice-president
George Bush.
Vice-president Bush legde na af
loop van de besprekingen gister-
WASHINGTON (AFP/UPI/DPA)
President Reagan heeft giste
ren, de dag na een moordaanslag
die hem niet van zijn levens
vreugde heeft beroofd, de volle
verantwoordelijkheid van presi
dent van de VS behouden.
De tweede woordvoerder van het
Witte Huis, Larry Speakes, be
vestigde dit.
De artsen zeiden dat Reagan het
uitstekend maakt, "zo goed als
iemand die een kogel in zijn
borst gekregen heeft het maar
kan maken".
Reagan moet zich wel zo rustig mo
gelijk houden en de komende
weken zullen de ceremonïele
functies in het Witte Huis door
de vice-president. George Bush,
worden waargenomen.
Na een uitstekende nacht is Rea
gan van de reanimatiekamer
naar een particuliere kamer over
gebracht. Hij heeft daar gisteren
weer een wet ondertekend. De
president was in de loop van de
nacht nog niet op de hoogte ge
bracht dat er nog andere slacht
offers waren.
Zijn perswoordvoerder. Jim Bra
dy, heeft op de rand van de dood
gezweefd en moet een deel van
de rechterkant van zijn hersenen
De dokters kunnen om
trent zijn eventuele herstel nog
niet veel zeggen. Slechts de helft
van zijn lichaam reageert op zijn
wil, aldus dr. O'Leary.
De dader van de aanslag, de 25-jari-
ge John Hinckley, is gisteren in
staat van beschuldiging gesteld.
Hij zal psychiatrisch worden on
derzocht.
De naast familieleden van presi
dent Reagan verzamelden zich
gisteren in Washington. De drie
oudste kinderen. Michael, Mau
reen en Patti, waren in de nacht
met een vliegtuig van de lucht
macht uit Californië naar Was
hington gevlogen, de jongste
zoon, Ronald, was met zijn
vrouw Doria al eerder aangeko-
Maureen Reagan was woedend.
"Ik geloof dat de Amerikanen
woedend moeten worden over
de misdaad in dit land. over de
mogelijkheid dat enkele heden
anderen zoiets kunnen aandoen.
Wij moeten daar nu een eind aan
maken We hebben de juiste
straffen voor misdaden nodig en
wetten met tanden, die door de
rechtbanken ook moeten wor
den toegepast", zei hij
De aanslag heeft ook de al oude
kwestie van het vele wapenbezit
onder de Amerikanen opgera
keld en opnieuw aangetoond dat
het mogelijk is, ondanks alle
voorzorgen van de geheime
dienst, zo'n daad te plegen. Een
lid van de geheime dienst zei:
"Je kunt niet sneller reageren
dan een kogel".
Het toezicht bij het verlaten van
het hotel zou echter niet strikt
gehandhaafd zijn. De dader had
zich met enkele anderen zonder
perskaart onder de journaliste-n
gemengd en nog ruzie met een
van hen gemaakt voordat hij
schoot.
Bovendien bleek dat Hinckley al
eerder met de politie in aanra
king was geweest. Hij was op 9
oktober vorig jaar in Nashville in
Tennessee gearresteerd met drie
revolvers in zijn bezit, toen presi
dent Carter daar aankwam Hu
kreeg een boete maar bleek niet
voor te komen op de lijst van 400
potentiële moordenaars en
25.000 verdachte personen.
De man is inmiddels overgebracht
naar het hoofdkwartier van het
Amerikaanse korps mariniers in
Quantico in Virginia. Dat is een
van de buitenwereld afge
schermd steunpunt ongeveer 70
km ten zuiden van de hoofdstad
Washington.
middag in het Witte Huis een
verklaring af waarin hij onom
wonden te kennen gaf dat de Eu
ropese bondgenoten "krachtig
moeten voortgaan" met het be
sluit dat de NAVO in december
1979 in Brussel nam. op grond
van het besluit stemden de NA-
VO-landen in met het in produk-
door Amerika, van
i Pershing- en Cruise
raketten en het stationeren van
die raketten in West-Europa. De
Nederlandse regering maakte
toen een voorbehoud ten aanzien
van de stationering van 48 van
die raketten op Nederlands
grondgebied. Dat voorbehoud
geldt tot het einde van dit jaar. In
Washington verluidt dat juist om
dit voorbehoud, en een ander
van België, Reagan's nationale
veiligheidsadviseur Richard Al
len. onlangs een ferm verwijt uit
sprak over het "pacifisme van
sommige Europese bondgeno
ten".
Premier Van Agt bevestigde gister
middag tijdens een persconfe
rentie dat er de Amerikanen veel
aan gelegen is het modernise-
ringsbesluit onverkort uit te voe
ren. Van Agt onderstreepte dat
George Bush geen dreigement of
iets dergelijks aan het adres van
Nederland heeft geuit. De Ame
rikanen "steken echter niet on
der stoelen of banken", aldus
Van Agt, "dat die modernisering
noodzakelijk is voor de veilig
heid in Europa".
Met deze verklaring kwam Was
hington gisteren in NAVO-over-
leg tegemoet aan de aandrang
van Europese NAVO-landen het
gesprek met de Sowjet-Unie
over terugdringing van de kern
wapens in Europa snel te hervat
ten. Dit gebeurde in een bijeen
komst van de zogenaamde „Spe
cial Consultative Group" van de
NAVO, die onder voorzitter
schap staat van de Amerikaanse
onderminister Lawrence Eagle-
burger (Europese zaken).
In de Special Consultative Group
overleggen dé NAVO-bondgeno-
ten over de voorbereiding van
onderhandelingen met Moskou
over terugdringing van de kern
wapens in Europa. Deze groep
werd ingesteld na het NAVO-bc-
sluit van december 1979 om de
kernbewapening in Europa te
moderniseren door de installatie
van 572 Cruise- en Pershing-ra-
ketten in vijf Europese landen.
Tevreden
In Nederlandse kring toonde men
zich tevreden met de Amerikaan
se uitspraak. „Washington beseft
heel goed dat wij in Europa grote
betekenis hechten aan hervat
ting van het overleg over kern-
wapenbeheersing. Maar de Ame
rikanen willen zich daar heel
goed op voorbereiden. Met deze
nieuwe uitspraak zijn we tevre
den", aldus een toelichting.
Van Amerikaanse kant werd bena
drukt dat ook Washington groot
belang hecht aan voortzetting
van het SALT-proces (de onder
handelingen met Moskou om de
strategische kernbewapening te
beheersen en te controleren).
Maar de herbezinning onder de
nieuwe Reagan-rcgering zal nog
wel enige tijd in beslag nemen,
zo werd daaraan toegevoegd.
Van Amerikaanse zijde werd de si
tuatie als volgt omschreven:
„Het karakter van de relatie tus
sen SALT en TNF (Europese
kernbewapening) moet wachten
op onze herbezinning op wapen
beheersing Dit is echter niet een
vraag die tot uitstel moet leiden
van de uitvoering van onze bena
dering inzake TNF-wapenbe-
heersing".
Afwijzing
r werd in Brussel geen enkele af
spraak gemaakt over enig tijds-
ADVERTENTIE
schema inzake hervatting van
het overleg tussen Amerika en
de Sowjets. In NAVO-kringen
wordt erop gewezen dat deze
vraag over ruim een maand aan
de orde komt op de NAVO-raad
van ministers van buitenlandse
zaken in Rome. Wel bleek men
het algemeen eens over een af
wijzing van de Bre?jnjev-voor-
stellen ten aanzien van de kern
bewapening in acht te nemen.
Dit zou neerkomen op bevriezing
van de huidige kernbewapening
in Europa. De voorsprong van de
Sowjet-Unie zou op die manier
bestendigd worden. Volgens
Amerikaanse bron hebben de
Russen nu meer dan 200 lanceer-
inrichtingen voor SS-20-raketten
opgesteld, daarvan de meeste ge
richt op Europa. Elk daarvan
heeft drie onafhankelijk richtba-
re kernkoppen, zodat de huidige
Russische kernbewapening, die
op Europa is gericht, in aantal al
groter is dan de 572 raketten met
elk één kernkop die de NAVO in
West-Europa gaat opstellen.
De voorbereiding van de installatie
van deze Amerikaanse raketten
vindt volgens plan plaats, zo
werd nog meegedeeld. Op een
vraag zei een Amerikaanse zegs
man dat Washington nog geen
contact met Moskou heeft gehad
over eventuele hervatting van
het SALT-overleg waarbij ook de
kernbewapening m Europa ter
sprake komt. Met nadruk werd
gewezen op het belang van soli
dariteit tussen de NAVO-landen
bij de uitvoering van het NAVO-
besluit tot modernisering van de
kernbewapening.
Doden door
Israëlische
aanval in
Zuid-Lihanon
BEIROET SIDON (UP1 Reuter) -
Een Israëlische aanval bij Tyrus
in Zuid-Libannn heeft het leven
gekost van acht mensen Twaalf
mensen raakten gewond, zo is
gisteren van een ziekenhuis in
Sidon vernomen De aanval van
Israëlische commandotroepen
werd uitgevoerd met rubberbo
ten die onder dekking van kan-
noneerboten trachtten te landen
hu Tyrus
Volgens ooggetuigen hebben de
kannoneerboten schoten afge
vuurd op Palestijnse vluchtelin
genkampen bij Rasjtdijch en het
omliggende heuvelgebied. Van
de zijde van de VN vredesmacht
in Zuid Libanon werd vernomen
dat Palestijnse strijders de Israë
lische aanvallers hebben bescho
ten Het vuurgevecht zou ander
half uur hebben geduurd.
WASHINGTON (Reuter) - De
Amerikaanse minister van
defensie, Caspar Weinberger,
zal de komende dagen aan de
NAVO-bondgenoten vragen
hoe zij denken over een om
streden plan dat de Ameri
kaanse "bliksemtroepen" on
der Europees bevel wil plaat
sen, zo hebben functionaris
sen in Washington gisteren
gezegd.
Drie van de vier stafchefs zijn
ervóór, alleen de vierde, de
bevelhebber van de marine,
generaal Robert Barrow,
heeft openlijk aangedrongen
op vorming van een nieuwe
viootmacht in de Indische
Oceaan onder het Ameri
kaanse commando voor de
Stille Oceaan en is er tegen
West-Europa hangt in Ameri
kaanse ogen veel meer af van
de olie uit de Perzische Golf
dan de VS en de bondgeno
ten zouden meer van de las
ten van de verdediging van
dat gebied op zich moeten
nemen, aldus leden van het
Pentagon Rechtstreeks, zo
als Engeland en Frankrijk,
die marine-eenheden naar de
Golf hebben gestuurd, of in
direct door meer verantwoor
delijkheid te nemen voor ei
gen defensie in Europa.
Met de Europese landen wil
Weinberger nu bespreken of
de "bliksemtroepen". de snel
inzetbare speciale eenheid
die door president Carter was
gevormd in antwoord op de
crisis in Iran en Afghanistan
in 1979, onder bevel van ge
neraal Bernard Rogers moe
ten komen, de btvdhebbcr
van zowel de Amerikaanse
als Europese NAVO-stryd-
macht.
Mogelijk denkt Weinberger
ook aan vorming an een ge
heel nieuwe bevelsstructuur
voor de speciale afdeling
wanneer de Europese landen
niet veel voor hel andere plan
voelen.
In geval van een conflict in het
Golfgcbied zouden de bond-
Mnotan wtl wat van ti«- last
kunnen meedragen, al was
het maar het verschaffen van
vliegtuigen voor troepenver
voer ed. in Europa, aldus een
functionaris van het Penta-
Bovendien zou er reactie ko
men van de Sowjet-stryd-
krachten in Oost-Europa, zei
hi)
"Ongetwijfeld zullen dc Sow-
jet-stnjdkrachten die tegen
over de NAVO staan iets
Golfgct
