MXINEM
"Casting zaak van juiste
man op de juiste plaats'*
249.-
DONDERDAG 26 MAART 1981
FILM
PAGINA 1
Gehoord tijdens een voorstelling van Ate
de Jongs 'Een vlucht Regenwulpen' op
het moment dat Willeke van Ammel-
rooy voor het eerst in beeld komt: „Ach
heden, daar heb je haar ook weer!"
Wat moet je met zo'n opmerking, lachend
terzijde schuiven of vermoeden dat er
toch iets van een klacht uit spreekt? Je
hoeft per slot van rekening geen held in
gezichten-herkennen te zijn om te zien
dat mensen als Rijk de Gooyer, Peter
Faber, en Willeke van Ammelrooy heel
wat Nederlandse films bevolken. Het is
een kleine stap om tot de veronderstel
ling te komen dat Nederland zo arm is
aan filmacteurs en -actrices dat er
steeds naar dezelfde spelers moet wor
den teruggegrepen. Of zou het zo zijn
dat die lieden die de films samenstellen
geen oog hebben voor het talent dat
hier in Nederland wèl rondloopt?
Hans Kemna is iemand die zien bezig
houdt met casting. Dat wil zeggen dat
hij acteurs en actrices zoekt bij te ver
delen filmrollen. Dit deed hij onder
meer voor Nederlandse films als Het
Debuut, Soldaat van Oranje, Een
vrouw als Eva, Spetters, Een vlucht Re
genwulpen en Het Meisje met het rode
Haar (een film van Ben Verbong die in
september in première gaat). In buiten
landse produkties als 'Vrouw tussen
hond en wolf en Barocco caste hij on
der meer Rutger Hauer, Adrian Brine
en Frans Vorstman. Kemna, acteur van
origine (hij speelde onder andere in
'Floris' van Paul Verhoeven) verricht
naast zijn casting bij het merendeel
van de films waarvoor hij in normale
loondienst wordt aangenomen ook
reeieassistentie.
Nu. deze casting-director veegt veronder
stellingen als „te weinig filmspclers in
Nederland" van tafel. Wel constateert
hij dat een groot aantal filmproducen
ten het niet aandurft het onmiskenbaar
aanwezige talent een kans te geven. Dat
werkt de De Gooyer- en Ammelrooy-
cyclus in de hand.
Kritiek op de mensen die de casting in
handen hebben, duldt Kemna tot op ze
kere hoogte. Casting is in Nederland
geen begrip. Professioneel houden al
leen Margaretha van Dam en hij zich
met dit werk bezig. „Voor de rest wordt
er menie maal maar wat aan gerom
meld" zegt Kemna. Hij zelf zit. als hij
niet met een film bezig is, dagelijks in
de Nederlandse theaters, speurend
naar filmmogclijkheden in acteurs en
actrices. Hij kent, zegt hij, alle Neder-
lande toneelspelers persoonlijk, cn hij
weet wat ze kunnen. Maar hij weet ook
dat het moeilijk is om voor hen een rol
te vinden omdat er zó vreselijk weinig
films in Nederland worden gemaakt.
„Talent heeft continuiteit nodig",
meent Hans Kemna, „maar talent heeft
ook goede regisseurs en goede scena
rio's nodig en ook daar ontbreekt het in
Nederland aan..."
Italianen en
Duitsers in
filmhuizen
LEIDEN - Italiaanse en Duitse
films zijn komende week te
zien in het zogenaamde 'alter
natieve circuit'.
Zo organiseert de Filmliga
Voorschoten een Italiaanse
week, waarvan de films in het
Greenway-theater worden
vertoond.
Te beginnen morgenavond met
"I Nuovi Mostri" van het re
gisseurs-trio Monicelli, Risi
en Scola. Zondag is "Guiliet-
ta degli Spiriti"te bewonde
ren van Federico Fellini.
Van Visconti is "The Conversa
tion Piece", die maandag
wordt vertoond. En van Etto-
re Scola draait dinsdag "Per-
mette? Rocco Papaleo'.'
"De klompenboom" kan
AMSTERDAM (GPD) Hans Kemna: "Een jongen als
Hans van Tongeren speelt toch een uitstekende rol in
Spetters, maar hij krijgt gewoon de kans niet om zich in
andere films te presenteren, omdat er ten eerste geen
andere films worden gemaakt, en omdat, ten tweede, de
paar films die wel worden gemaakt voor producenten zo
hevig door geldzorgen worden omgeven dat zij het niet
aandurven om een talentvolle nieuweling een hoofdrol te
geven. Nee, ze nemen liever iemand die z'n waarde heeft
bewezen".
woensdag worden bewon
derd en "Dimenticare Vene-
zia" staat op het programma
van donderdagavond.
"Cadaveri eccellenti" en "Vol-
tati Eugenio" besluiten res
pectievelijk vrijdag en zater
dag deze Italiaanse week in
Voorschoten. Alle films be
ginnen om kwart voor negen.
Filmhuis
Ook van Italiaanse regisseurs
zijn de films die morgen
avond en volgende week in
het Filmhuis van het Leids
Vrijetijdscentrum te zien
zij a
Opnieuw figureert Ettore Scola
in dit programma. Van hem
is "Brutti, sporchi e cattivi",
een film over de armoede,
(zaterdag 28 maart, 23.00 uur).
Michelangelo Antonioni is de
maker van "Deserto Rosso",
een film uit 1964, (dinsdag,
woensdag en donderdag
20.00 en 22.15 uur).
Kijkhuis
Duitse films en nog wel van on
bekende regisseurs staan de
ze week op het programma
van Het Kijkhuis.
Het duo Robert van Ackeren en
Erwin Kneihl tekenen voor
'Deutschland Privat" Hun
eigen (amateur)films vormen
de hoofdmoot van deze aan
eenschakeling van sfeervolle
momenten in het leven van
beide regisseurs, (maandag
30 maart).
"Die ortliebschen Frauen" van
Luc Bondy gaat over de oud
ste dochter van een gezin,
waarvan de vader is overle
den. De jonge vrouw pro
beert zijn rol over te nemen,
(donderdag 2 april).
In "Ein komischer Heiliger" zet
een meisje van lichte zeden
haar zinnen op een jonge pre
diker. De film is van Klaus
Lemke en wordt vrijdag en
zaterdag vertoond.
Alle films in Het Kijkhuis be
ginnen om 20.00'en 22.15 uur.
(ADVERTENTIE)
electrisch
gereedschap
tijdelijk in
prijs verlaagd.
I**-*
LAMAN-LEIDEN B.V.
Zijlsingel 2 - Leiden
Geopend van maandag t/m vrij
dag van 08.00 tot 12.30 uur en
van 13.00 tot 17.30 uur.
De „Wie heeft succes met wat"-
methode. Kemna vindt dit fnui
kend en merkt tevens dat het ook
de ontwikkeling van Nederland
se filmacteurs 'van naam' belem
mert: „Dolf de Vries speelde een
dokter in Turks Fruit en dat
speelde hij zeven jaar nadien nog.
Rijk de Gooyer heeft lang moeten
wachten voor hij van dat gangste-
r- en gestapo-image af was"
Casting is een zaak van „De juiste
man op de juiste plaats", vindt
Hans Kemna. Hij kiest in overleg
met de regisseur die acteur en die
actrice die vanuit beider optiek
het beste bij de rol past.
Kemna: „Daarbij let je scherp op de
persoonlijkheid van die acteur of
die actrice. Film is een sterk rea
listisch medium en het uiterlijk,
de hele fysionomie van de speler
moet in overeenstemming zijn
met de rolfiguur. Een acteur als
Cees Linnebank is een uitgelezen
man voor film. Maar dat betekent
niet dat ik hem voor elke rol kan
voordragen. Hij speelde bij het
Publiekstheater Puntila in „Me
neer Puntila en zijn knecht Mat-
ti" en dat deed hij uitstekend,
maar als ik „Puntila zou verfil
men koos ik een andere en oude
re acteur... iemand die past in
Puntila's leeftijd en tegenstrijdi
ge karakter"
,Met een Kees Brusse is in een Pak
Slaag van Haanstra verkeerd cas
ting-werk geleverd. Brusse is een
veel te vriendelijke man voor zo'n
onsympathiek figuur als Hein
Slotter. Ik had een Siem Vroom
genomen. Maar ja, Brusse speel
de in vorige Haanstra-films en
met succes, dus..."
Kemna heeft het vaak meegemaakt
dat producenten met eisen kwa
men als 'Hauer en Van de Ven
erin, anders gebeurt er niets'. Hij
zegt: „Ik had bijvoorbeeld voor
de rol van Martha in 'Een vlucht
Regenwulpen' Anne Wil Blan-
kers gekozen, maar de producent
Matthijs van Heijningen wilde
Willeke van Ammelrooy en ja,
dan sta ik uiteindelijk machte
loos"
Verrassing
„Terwijl ik toch heb laten zien hoe
verrassend sommige mensen uit
de verf kunnen komen. Neem
Spetters maar weer eens. Ik zeg
dat het een fantastische film was^
er werd geacteerd op hoog niveau
en niet alleen door de gevestigde
orde. Nou, die verfrissende nieu
we lichting moetje weer een kans
geven, maar niet met een over
eenkomstige rol als in Spetters.
Een Peter Tuinman verkracht in
Spetters jongens in de metro, in
'Een vlucht Regenwulpen' speelt
hij toch een prachtige vader met
weinig tekst, weinig beweging. Ik
hou ervan die afwisseling in ac
teerprestaties binnen de persoon
lijkheid van de acteur of actrice te
stimuleren..."
,Ik zeg niet: „Gooi alle Hauers en
Ammelrooyen maar weg, gunst
nee. Maar ik zeg wel dat je ook
hun geen hoofdrol moet geven als
een andere acteur of actrice qua
persoonlijkheid en capaciteiten
beter bij die rol past. En laat net
als wij met Tuinman hebben ge
daan, die gevestigde spelers eens
wat anders doen. Voor een Moni
que van de Ven is het uitstekend
geweest dat ze een 'Vrouw als
Eva' heeft gedaan. Daarmee
kwam ze eindelijk van dat 'the
girl next door'-image af'
In potentie beschikt Nederland
over hele knappe filmspelers
vindt Kemna, van een gelijkwaar
dig niveau als dat van een De Niro
of een Pacino. „Het is gemakke
lijk gezegd dat de Nederlandse
acteurs slecht zijn", Zegt Kemna,
„ze zijn helemaal niet slecht, al
leen heb je wel goede regisseurs
nodig om er uit te halen wat er
aan kwaliteiten in zit. In Neder
land lopen maar een paar regis
seurs rond die zich druk maken
om dialoog-regie: Paul Verhoe
ven, Ate de Jong en Fons Rade-
makers. Vanuit de dialoog
werken, werken aan wat het sce
nario aan de rolfiguur bloot legt,
dat brengt een acteur of actrice
verder. Bij de meeste films waar
ik voor werk, wordt van tevoren
gerepeteerd en langdurig gerepe
teerd en je merkt dat het resultaat
heeft. Een Jeroen Krabbé is in
Regenwulpen toch van de hoog
ste orde, Rutger Hauer wordt in
Hollywood gekozen op zijn pres
tatie in Soldaat van Oranje"
,Elke acteur en elke actrice heeft
regie nodig, ook Pleunie Touw en
Hugo Metsers. Een goede regis
seur maakt de speler. En ik weet
niet of dat op bijvoorbeeld een
filmacademie wel gerealiseerd
wordt. Men heeft alle technische
kennis aan het eind van de studie,
maar van acteren weten ze niet-
Gelukkig wordt er bij de kleine to
neelgroepen, de grensverleggen
de groepen wel veel aandacht aan
het acteren zelf besteed. Wat ze
bij Baal doen juich ik toe. En ja,
het Werkteater natuurlijk. Het is
heel naturel wat die mensen daar
doen, maar een nadeel van de
haast filmische eigenschappen
die hun steevast worden toege
dicht is dat ze overgebruikt wor
den met, dat moet ik toegeven
toch knappe resultaten.,
,Maar ook de Werkteater-spelers
hebben een regisseur nodig. Pe
ter Fabers doorbraak in 'Max Ha-
velaar' komt voor een groot deel
op rekening van regisseur Fons
Rademakers. Voor hem was het
een klus, die moeilijke taal van
Multatuli te gebruiken, een taal
lijnrecht tegen die van het Werk
teater in. Het was geen geringe
prestatie van Fons"
Te weinig goede regisseurs, maar
ook te weinig goede scenario
schrijvers. Kemna kent alleen
Gerard Soeteman, en of er veel
meer op zullen staan in Neder
land betwijfelt Kemna. Want ook
aan scenario-schrijven besteedt
de filmacademie wat speelfilms
betreft weinig aandacht
En dan is er natuurlijk ook nog het
gebrek aan films zelf, al dan niet
veroorzaakt door eerder genoem
de manco's. „Terwijl je", zegt
Hans Kemna, „voor het geld dat
een aflevering van 'Lessen in
Liefde' (TROS tv-serie) kost, een
kleine speelfilm kan maken"
Belangstelling
„De belangstelling onder acteurs is
groot om in films te spelen", zegt
Kemna. „Nederland heeft een
kleine vierhonderd mensen die
zich met acteren bezighouden.
Dat is niet veel, maar het is altijd
nog een hele klus om ze te vinden
en een nog grotere klus om ze van
hun gezelschappen los te weke-
,Ik ben nu sinds 1975 serieus met
casting bezig. Lijsten gebruik ik
niet en archieven heb ik niet no
dig. Het zit in mijn hoofd, al maak
ik wel eens een polaroidfotootje.
Kaartenbakken drukken acteurs
in hokjes. Als een producent mij
vraagt dan bekijk ik eerst de om
standigheden: welke regisseur,
ik moet hem kennen of ik moet
met hem gewerkt hebben, wat
voor een script, ik vind dat een
film niet zonder een goed door
timmerd script kan. Dan praat ik
met de regisseur, doe voorstellen
voor rollen. Dan maken we
screentesten, maken er nadien
nog een paar met dezelfde men
sen en dan beslissen we, niet op
naam maar puur op geschiktheid
van de persoon voor die rol. al
kan een producent natuurlijk al
tijd nog ingrijpen..."
Het liefst ging Kemna, die zelf met
een scenario bezig is en al in ge
dachten Hans van Tongeren en
Peter Tuinman heeft gecast, naar
het buitenland waar zijn duo
functie castmg-regieassistentie
wat meer ingeburgerd is dan in
Nederland: „Niet dat ik zo teleur
gesteld ben door wat hier ge
beurt, maar door de geringe aan
dacht die er aan mijn type beroep
wordt gegeven, kom je vaak in
posities terecht die vreselijk veel
tijd opslokken. Ik doe ook figura
tie. Bij Barocco heb ik tien
nachten lang zeshonderd mensen
in het Amstclstation bij elkaar
moeten houden. Dat is een klus,
geloof me. Maar ja. je bent in Ne
derland een van de heel weinigen
die met dit soort dingen werkt,
dus..."
BLIJVERS
"The Blue Laroon" - Mierzoet en
ongeloofwaardig verhaal. Luxor.
"Een vlucht regenwulpen" - Jeroen
Krabbe in goede dubbelrol in verfil
ming roman Maarten "t Hart, Lido 1.
Leiden, Euro 3. Alphen
"Het eiland der verschrikking" -
Melig. Lido 2, Leiden.
"Le dernier métro" - Knap gecon
strueerde, maar spanningloze film,
Studio, Leiden
"Te gek om los te lopen" - Sympa
thieke film blijft steken in goede be
doelingen. Trianon, Leiden
"The Blues Brothers" - Twee broer
tjes op pad voor de muziek. Lido 3,
Leiden. Euro 4. Alphen
(OP)NIEUW
"The spy who loved me" James
Bond. Camera. Leiden
"Strawdogs" - Gewelddadige, maar
spannende film van Sam Peckinpah
met in de hoofdrol Dustin Hof-
mann. Lido 4. Leiden.
'The Jazz-singer" - Muziekfilm met
Neil Diamon. Euro 2. Alphen.
NACHTFILMS
"Cannon Ball" - Luxor, Leiden.
"Une histoire simple" - Camera.
Leiden.
"Sex in de klas" - Rex, Leiden.
"De ijzervreter" - Euro 1, Alphen.
'The jazz-singer" Euro 2. Alphen.
"Julia" - Euro 3. Alphen.
"Onverzadigde driften" - Euro 4.
Alphen.
REX
"Sweet surrender".
Den Haag
"Flying high" - Apollo 1 (460340». a!
"The Blues brothers" - Apollo 2. al
"La banquière" - Asta (463500), 10 ji
"Charlotte" - Bijou (461177), al
"Ordinary people" Calvpso
(463502). al.
"The blue lagoon" - Babylon 1
(471656). al
"Mon oncle d'Amérique" Babylon
2. 16jr.
"Ordinary people" - Babylon 3, al.
"Caligula" - Camera ((407200). 18 jr
"Vrijdag de dertiende" - Cineac 1
(030637). 16 jr.
"Le dernier métro" - Cineac 2, 16 jr.
"Kagemusha" - Cineac 3. al.
"Star wars" - Du Midi (855770). al
"The Deerhunte" - Euro Cinema
(667066). 12 jr
"Een vlucht regenwulpen" - Metro-
pole 1 (456750), 12 jr
"Raging bull" - Metropole 2, 16 jr.
"Soldaat Benjamin" - Metropole 3,
al
'Te gek om los te lopen" - Metropo
le 4. al
"On her Majesty's secret service" -
Metropole 5. 16 jr.
"Soldaat Benjamin" - Odeon
(462400). al
"The getaway" - Odeon 2. 16 jr.
"Dressed to kill" - Odeon 3. 16 jr
"Monthy Python en de heilige
grr..aal - Odeon 4. 12 jr.
"The jazz-singer" - Odeon 5. al.
"Meisjes die zich voor alles lenen" -
Le Pans 1 (656402). 18 jr
"Sex als dessert" - Le Paris 2. 18 jr
"Supersmeris" - PMMM (400077),
al
"Schoolmeisjesbelevenissen"
Royal 3(601192), 18 jr
"World of the drunken Master" -
Royal 4. 16 jr
Film International - Studio 2000
(542288)), 16 jr
"The Competition" - De Uitkijk
(542288), al.
AMSTERDAM
"Charlotte" Alfa 1 (278806). al.
"The competition" - Alfa 2. al.
"Kagemusha" Alhambra 1
(233192), al.
"Papillon" - Alhambra 2. 12 jr.
"La Banquière" - Bellevue Cinera
ma 234876.26622716 jr
"Ordinary people" - Calvpso 1
(266227,234876), al.
"The blue lagoon" - Calypso 2. al
"The Blues brothers" - Calypso 3, a).
"Small town girls" Centraal
(248933). 18 jr
"Zij noemden hem platvoet" - Ci
neac Damrak(255648). 12 jr
"Spetters" - Cineac Damrak 2. 16 jr
"Raging buil - Cineac (243639). 16
jr
"Le dernier métro" - Cinecenter
(236615). 16 jr
"Amarcord" - Cinecenter. 12 jr.
"Dressed to kill" - Cinecenter, 16 jr
"Flying high" - Cinema 1 (151243),
al.
"Ordinary people" - Cinema 2. al
"Een vlucht regenwulpen" - City 1,
(234579). 12 jr
"Raging buil" - City 2. 16 jr.
"The empire strikes back" - City 3.
al
"Monty Python en de heilige graal"
-City 4. 12 jr.
"The Jazz-singer" - City 5. al.
"Divine madness" - City 6. al.
"Soldaat Benjamin" - City 7. al.
"The groove tube" Cine "D"
(2265517), 16 jr
"One trick pony" - Desmet (226551),
al
"One flew over the cuckoo'a nest" -
Du Midi (723653). 16 jr
"Mon onclc d'Amerique" - Leidse-
pWn theater (235909). 16 jr
"Supersmeris" Noggerath
(230655). al
"Een bus vol hete meiden" - Pan-
sien (248933). 18 jr
"The Exterminator" - Rem brand t-
plein theater 1 (223542), 16 jr
"Dressed to kill" - Rcmbrandtplcin
theater I 16 |r
"Return of Bruce" Rex (246132), 16
jr
Robert Red ford in "All the presi
dent's mill (all. The BKtrta hor
soman" (al) en "The way wc were" -
Rialto (723488)
"Charlotte Rivoli (723488), al
'Te gek om los te lopen" - Roxy
(232809). al
"Casablanca" Studio K (231708), al.
"La viuda de Montiel" The Movies
1 (245790). 16 jr
"Animal crackers" - The Movies 2,
16 jr
"I-es enfants du paradis" - The Mo
vies 3. 16 jr
"Vnjdag dc dertiende" Tuschinski
1 (262633). 16 jr
"Soldaat Benjamin" Tuschinski 2,
al.
'The Pretenders" - Tuschinski 3. 16
ft
"Caligula" Tuschinski 4. 18 jr.
"Le demicr métro" - Tuschinski 5.
16 jr
"Being there" - De Uitkuk (237460),
Onder de titel Die Knastbrüder
brengt Duitsland 2 vrijdag
avond een Nederlandse film.
Johnny Kraaykamp en Jon
Bluming spelen de hoofdrol
len, René van Nie regisseerde
en de film dateert uit 1974.
Aardige vraag voor Een brief
kaart op de eerste rang: wel
ke film wordt hier bedoeld
Inderdaad, De vijf van de
vierdaagse. Een niet bijster
geslaagde komedie die zich
afspeelt tijdens de jaarlijkse
wandelvierdaagse in Nijme
gen.
Interessanter is Cristo si e Fer-
mato a Eboli van de Italiaan
se regisseur Francesco Rosi,
die Duitsland 2 in twee delen
uitzendt. De film vertelt het
verhaal van de anti-fascist
Carlo Levi die in 1935 werd
verbannen naar een dorpje in
Lucianië, één van de meest
onherbergzame gebieden in
Italië. De bewoners van die
streek zien zichzelf niet als
christenen. Want christenen
zijn mensen en zij zijn werk
paarden. Vandaar de titel:
Christus kwam slechts 'tot
Eboli. Lucianië bereikte hij
niet.
Robert Aldrich maakte in 1955
een thriller, gebaseerd op écn
van de boeken van Mickey
Bpillane. Destijds werd het
beschouwd als één van de ve
le detectives, terwijl later de
film ineens een reputatie
kreeg als scherpe kritiek op
het duistere McCarthy-tijd-
perk in Amerika. Woensdag
op Duitsland 3
iiiiillllllll
Het programma:
ZATERDAG Dr. Ehrlich's
magic bullet; 6.00 uur; Bel. 1
(regie: William Dieterle met
Edward G. Robinson. Ameri
kaanse film uit 1940).
ZONDAG: Cristo si e Fermato
a Eboli (deel 1); 0.15 uur;
Dtsl. 2. To kill a mocking
bird; 21 20 uur; Dtsl. 1 (regie:
Robert Mulligan. Amerikaan
se film uit 1962).
MAANDAG: Cristo si e Fer
mato a Eboli (deel 2); 21.20
uur; Dtsl 2 The woman on
the beach; 22 00 uur, Dtsl 3
(regie: Jean Renoir Ameri
kaanse film uit 1946). Die
Frau gegenüber; 23.00 uur;
Dtsl. 1 (met Franciszck Piecz-
ka. Duitse film uit 1978).
Dtsl. 2 (regie: Carl Boese met
Heinz Ruhmann. Duitse film
uit 1938).
DONDERDAG Blue water,
white death: 20 10 uur: Bel 2
(regie: Peter Gimbel Ameri
kaanse film uit 1971). Un se
cond soufle; 20.15 uur; Dtsl. 3
(regie: Gérard Blain met Ro
bert Stack. Franse film uit
1978)
VRIJDAG Rosen im herbst;
20.15 uur; Dtsl. 1 (regie Ru
dolf Jugcrt. Duitse film uit
1955) Vijf van de vierdaag
se; 23.05 uur, Dtsl. 2.
Hans Kemna.' "Ik zeg niet gooi alle Hauers en Ammelrooyen
