Aanbod
boeken
blijft
overstelpend groot
Literatuur
Detectives
Thrillers
Jeugdboeken
Klassiekers
WOENSDAG 25 MAART 1981
EXTRA
PAGINA 23
IEDER
ZIJN EIGEN
BOEK
Op een enkele uitzondering na
doen de meeste uitgevers
voorlopig niet aan bezuini
gen. Ook dit jaar staat de
consument weer een stroom
boekwerken over de meest
uiteenlopende onderwerpen
te wachten. Van W. F. Her
mans en Agatha Christie tot
scxuele handboeken en de
verzorging van uw parkiet.
Alles rozegeur en mane
schijn? Dat valt nog te be
zien.
van 26 maart t/m 4 april 1981
Het circuit van uitgevers en
boekhandelaren is onrustig.
Bepaalde tekenen wijzen op
ontwikkelingen die voor de
kritische eonsument minder
prettig kunnen zijn. Een gi
gant op uitgeversgebied als
het Elsevier-concern zit in
de rode cijfers. Slachtoffer
van de noodzaak een grote
omzet te maken en dus veel
titels op de markt te bren
gen met alle risico's van
dien. Want een boek dal
'flopt' betekent een ernstige
verliespost.
Bij een verkeerde gok blijft
een uitgever met grote sta
pels onverkochte boeken zit
ten. Vaak kan hij zijn over
tollige voorraden slijten aan
de zg. ramsj-handelaren.
Vroom en Dreesmann en De
Slegte zijn bekende ramsj-
winkels die dergelijke voor
raden tegen een vriendelijk
bedrag, onder de vastgestel
de prijs, verkopen. Om de
verkoop van hun boeken
verder te stimuleren,
werken veel uitgevers sa
men met boeker.clubs. Boe
kenclubs zijn commerciële
bedrijven. Risico willen zij
liever niet lopen. Zij bren
gen een beperkt aantal boe
ken dat voornamelijk be
staat uit bestsellers, waar
mee ze zich niet gauw in de
vingers zullen snijden.
Een ontwikkeling die ook de
boekhandelaren niet onbe
roerd heeft gelaten. Elke
zelfstandige, onafhankelijke
boekhandel die gokt op een
ruime collectie haalt zich
evenals de uitgever risico's
op de hals. Ook zij lopen de
kans op verlies en rode cij
fers. Veel boekhandelaren
worden voorzichtig en gaan
selektiever te werk bij de in
koop van hun voorraad.
Sommige geven hun zelf
standige en onafhankelijke
bestaan prijs om zich aan te
sluiten bij een grote keten
winkels, zoals die van Bru-
na. Een duidelijke keuze
voor zekerheid. Geen kop
zorgen meer over inkoop
(wordt centraal geregeld).
Winkels die volgens de Bru-
na-formule draaien, bieden
een assortiment met over
wegend bestsellers. Net als
bij de boekenclubs een ver
schraling van het aanbod.
een nadeel voor de consu
ment. Elders op deze pagi
na's wordt dieper ingegaan
op de relatie uitgever-Bru-
na-boekenclub-boekhandel.
Het komt er op neer dat de kri
tische lezer die méér wil,
aangewezen blijft op onaf
hankelijke, zelfstandige
boekhandels. Winkels met
een uitgebreide collectie die
niet in de eerste plaats is sa
mengesteld uit puur winst
bejag. Wat dat betreft mo
gen we in Leiden (nog) niet
mopperen.
M.K.
Het samenstellen van een overzicht van boeken die de
komende maanden zullen verschijnen... Ga d'r
maar aan staan. Gelukkig dient het gemak de
mens; in een handzaam pakketje worden door veel
uitgevers uitgebreide folders boordevol informatie
aangeboden. Een papierverslindende service, dat
wel. Niet iedere uitgever is zo gedienstig.
Neem nu uitgeverij C. J. Aarts die het met zijn 'voor
jaarsaanbieding helemaal botit maakt en in een
knullig stenciltje Pers en Boekhandel van zijn voor
deur jaagt: Wij bieden dit voorjaar géén nieuwe
titels aan. Wij hebben namelijk nog genoeg pracht-
titels in huis. En verdere alternatieve zinsne
den.
Tekst:
Rob Vooren
en
Margot Klompmaker
Op onze beurt zullen wij
de populair-getaalde
Cornells Jan Aarts te
gemoetkomen: vanwege
het overgrote aanbod
van nieuwe titels kun
nen wij dit jaar géén
aandacht schenken aan
uitgeverij Aarts... o.m.
vgnwege diens gebrek
aan nieuwe titels. Er
blijft genoeg te proeven,
dit voorjagr.
Hanneke Stamperius tekent
voor de samenstelling van
Manieren om in tranen uit
te barsten. Een bundel Ne
derlandse verhalen van
vrouwen over vrouwen, de ti
tel zegt het al (Bert Bakker.
25,-).
Henri Knap treedt uit de verge
telheid, niet alleen als auteur
van het Boekenweekge
schenk maar ook als schep
per van de roman Met voor
bedachten rade (Elsevier
Manteau, f 16,90). F. Borde
wij k blijkt evenmin vergeten:
bij de voorbereidingen tot de
uitgave van zijn Verzameld
Werk stuitte zijn dochter op
het feuilleton Dreverhaven
en Katadreuffe, een eerste
opzet voor Bordewijk's be
roemde roman "Karakter".
Nijgh Van Ditmar zorgde
voor een heruitgave. Uitg.
Querido doet hetzelfde, maar
dan uitvoeriger, met drie van
de bekendste romans van A.
den Doolaard die zojuist 80
jaar is geworden: De drui
venplukkers, De Herberg
met het Hoefijzer en Oriënt-
Express beleven, gezamen
lijk. hun zoveelste druk on
der de titel Trojka (f37,50).
Uiteraad veel nieuws van het li
teraire midden- en zwaarge
wichtenfront,' zoals de aan
kondiging van De vierde
man, "een nieuwe novelle
met humor, ironie, zelfspot
en melancholie" van Gerard
Reve (Elsevier Manteau,
f 14,90), die zijn vriendjes
lijkt mee te sleuren op het
pad van roem; zo zal Bernard
Sijtsma elders (Loeb, f24,50)
zijn brieven aan de Volks
schrijver tussen 1965 en 1980
aan de man brengen onder
het originele kopje Lieve Ge
rard.
Hugo Raes timmert niet min
der aan de weg: als samen
steller van de bundel verha
len Reizen, trekken, zwerven
(Elsevier Manteau, f24,90) èn
met een nieuwe, forse roman
Het jarenspel (De Bezige Bij,
f29,50). Eveneens bij laatst
genoemde uitgeverij van
Louis Ferron een heldendra
ma in moderne versie.
Plicht! (f28,50), de roman De
hartjacht (f34,50) door Jan
Gerhard Toonder en het "fas
cinerend notitieboek" Aante
keningen over de vijand van
Armando (f24,50). Verder
moet van de onlangs hier
besproken Ward Ruyslinck
zeker De Apokatastasis (El-
sevidr Manteau, f 18,90) ge
noemd worden en van Cces
Nooteboom de novelle Een
lied van schijn en wezen (De
Arbeiderspers, f27,50), w.i.
de schrijver de hoofdpersoon
uit zijn pas verschenen ro-
man "Rituelen" weer opvoert
en een spel speelt met de tijd
en de literatuur.
Alfred Kossmann levert dubbel
leesgenot met De vrijheid, de
leegte, de dood, een keuze uit
zijn verhalen, en met Hoog
moed en dronkenschap, "een
andere roman vol luchtige
personages en vol komische
noten" (beide Querido,
f27,50 en f35,-). Querido
komt verder o.a. met Willem
G. van Maanen's roman en
dagboek Een eilandje van
pijn (f29,50), Elsevier Man
teau met Gertie Evenhuis'
uitstekende bundel De aan
steker en andere verhalen
(f 16,90), maar Meulenhoff
spant ongetwijfeld de kroon
met de presentatie van Dui
zend vlinders, de nieuwste
verhalen van stadgenoot J. -
M. A. Biesheuvel (f29,50),
waarin "een beklemmende
en ontwapenende visie op
het conflict tussen de ver
beelding en de sociale en po
litieke werkelijkheid".
Voorts is er nieuw werk van
wat minder bekende auteurs:
voormalig LD-recensent
Boudewijn Buch bundelt
zijn, vaak eerder al in de
Volkskrant gepubliceerde
fraaie stukjes over verre Ei
landen (Bert Bakker, f 17,50).
Van journalist Hans Rombouts
een veelbelovende bundel
"verhalen van dieren over
mensen", Animalliteiten
(Rossum. f24,90), met schit
terende tekeningen van Jan
Willem van Vugt; bekender
al zijn de dieren, tekst en te
keningen van Marten Toon
der, wiens nieuwe Bommel-
bundel Hier ligt een mooie
taak 2 verhalen bevat, De ge
kikkerde vorst en De uni-
stand (De Bezige Bij, f 18,25).
Daarnaast met belangstelling
tegemoet te zien, enkele pro
zadebuten: Th. Graftdijk met
de novelle Positieve helden,
Eefje Wijnberg met de roman
Een meisjesleven (beide Ar
beiderspers, f 19,50 en f 29,50)
Tenslotte nog wat essayistisch
en ander literair naslagwerk
voor u bijeengesprokkeld:
voor de zoveelste maal Hu-
bert Lampo met Magisch-
realisme is geen sprookje
(Loeb, f27,50), de eigenzinni
ge literaire essays van R Cor
nets de Groot gebundeld als
Ladders in de leegte (Nijgh,
en de schrijversontmoetin
gen van C. J. Kelk. Wie ik te
genkwam, bij dezelfde Haag
se uitgeverij. "Een schrijver
schaamt zich, omdat hij te
kijk staat als ijdeltuit" - Ger-
rit Krol werkt dit prettige in
zicht uit in zijn nieuwe essay
bundel De schrijver, zijn
schaamte en zijn spiegels
(Querido, f21,50); zijn bevin
dingen kunnen we controle
ren aan de hand van biogra
fieën over Jan Greshoff (Lite
ratuur als leven) en Arthur
van Schendel, resp. door
S. A. J. van Faassen en Char
les Vergeer (beide Erven Th.
Rap en f 47,50, naderhand
f57.50).
Liefhebbers van politie- en
spionageromans, detectives,
'private-eyes', en thrillers
worden de komende maan
den ruimschoots op hun
wenken bediend.
Janwillem van de Wetering
heeft zich zo langzamerhand
ontwikkeld tot een gewaar
deerd kenner van de mis
daadliteratuur. Dankzij zijn
studie en analyse staat bij
voorbeeld het werk van Ro
bert van Gulik weer sterk in
de belangstelling. Uit een
groot aantal beroemde detec
tiveverhalen stelde Van de
Wetering een bundel samen
met als titel De beste klassie
ke misdaadverhalen. Het
boek is al uit en bevat onder
meer bijdragen van Agatha
Christie en Conan Doyle.
(Unieboek. 29,50)
Na zijn verrassende debuut als
detective-schrijver heeft
Tweede Kamerlid Theo Joe-
kes de smaak blijkbaar te
pakken gekregen. Zijn twee
de boek Moord öp de Horst
komt uit in juni. De vrouwe
lijke griffier van de Tweede
Kamer. Elisabeth Brederode
is weer van de partij. (Loeb.
19.50)
Vorig jaar maakte journalist
Joop van den Broek zijn co-
jnc-back met Heimwee naar
Indië. Reden om een aantal
oude misdaadromans van
Van den Broek opnieuw uit
te brengen, zoals Parels voor
Nadra en Steekspel in San
Sebastian. Deze maand ver
schijnt Passagiers voor Ca
sablanca. Een intrige rond
een dubieus vliegtuigonge
luk. (Sijthoff. 13,50)
De 'affaire Aantjes' heeft Koos
van Zomeren geïnspireerd
tot het schrijven van Haagse
Lente. De naam Aantjes
wordt weliswaar niet ge-
nocrVid. maar het gegeven en
de uitwerking van het ver
haal spreken boekdelen. Het
boek is al verschenen. (Bru-
na)
De verfilming van zijn roman
The Shining was een eclatant
succes. Het gegeven van Ste
phen Kings nieuwe boek,
Ogen van vuur, klinkt veel
belovend. Ook in dit verhaal
speelt een kind met paranor
male eigenschappen een be
langrijke rol: het dochtertje
van Andy en Vicky Tomlin-
son is pyrokinetisch begaafd.
Haar blik is in staat speel
goed. kleding en zelfs men
sen in vuur en vlam te zetten.
De ouders van dit lieverdje
hebben voor haar geboorte
vrijwillig aan een experiment
met een onbekende drug
meegewerkt. Hun dochtertje
lijkt de dupe te worden, voor
al wanneer een duistere orga
nisatie het kind dwingt haar
'gave' maximaal te ontwikke
len. (Rostrum, 24,50)
Mary Higgins Clark heeft naam
gemaakt met thrillers als
Napcy waar zijn je kinderen
en Verbinding verbroken.
Volgende maand verschijnt
Moord om middernacht dat
handelt over de dubieuze
praktijken van een 'wonder
dokter'. (Veen. 22,50)
Cannibals and missionaries
van de Amerikaanse schrijf
ster Mary McCarthy trok bij
verschijning enkele jaren ge
leden veel belangstelling. Zij
beschreef een vliegtuigka
ping en gijzeling in de Flcvo-
polder. Hollandser kan het
niet.'Volgende maand ver
schijnt de vertaling met als ti
tel Kannibalen en zendelin
gen. De roman speelt zich
grotendeels af op een geïso
leerde boerderij in de Flevo-
polder, waar een gemengd
gezelschap van politici en an
dere prominenten in gijzeling
wordt gehouden. Als je het
voorwoord moet geloven
.heeft Mary McCarthy haar
verhaal ondermeer geba
seerd op informatie van Hans
van Mierlo, Cees Nooteboom,
Harry Mulisch en het echt
paar Den Uyl. (Meulenhoff,
39.50)
De spionagethriller Door het
oog van de naald, geschreven
door de Engelsman Ken Fol-^
lett. verdreef vorig jaar alle
verveling tijdens een verre
gende vakantie. Een prima
uitgewerkt verhaal geba
seerd op historische feiten
over het opereren van een
Duitse spion in Engeland tij
dens de Tweede Wereldoor
log. Dat maakt nieuwsgierig
naar Folletts bestseller Pi
raat. Op het moment dat de
betrekkingen tussen Israel
en Egypte tot een dieptepunt
zijn gedaald, krijgt een joods
geheimagent de opdracht
zijn land aan 200 ton uranium
te helpen. Zijn tegenstanders
zijn de KGB, de Egyptische
geheime dienst en Arabische
extremisten. Verschijnt deze
maand. (Unieboek, 27,50)
Ook Desmond Bagley en Alis-
ter MacLean doen weer van
zich spreken Volgende
maand verschijnt Bahama
crisis van Bagley (Elsevier,
22.50» In mei volgt Ahster
MacLean met Toren gegij
zeld (Elsevier, 19,50).
Jack Higgins verwierf grote be
kendheid als schrijver van
De adelaar is geland en De
dag des oordeels. In mei ver
schijnt De laatste troef. Een
Ierse duiker raakt betrokken
bij de plannen van een Griek
se scheepsmagnaat die zijn
land wil bevrijden van com
munistische invloeden. (Else
vier, 16,90)
De Tweede Wereldoorlog blijft
een dankbare bron van in-
spriratie. De Genesis-formu-
le van Steve Shagan verhaalt
over de jacht op Hitiers
grootste militaire geheim.
Het gaat om een scheikundi
ge formule die massaproduk-
tie van olie uit steenkool mo-
geltfk maakt. Tijdens de laat
ste stuiptrekkingen van het
Derde Rijk is de formule uit
Berlijn gesmokkeld om der
tig jaar later inzet te worden
van een meedogenloze jacht.
Het boek verschijnt in mei en
is onlangs verilmd met Mar
lon Brando in de hoofdrol.
(Elsevier. 29.90)
Gewelddadige lectuur voor de
vakantie vormt de bundel De
hardste verhalen, die in juni
verschijnt. Ed Schilders koos
uit honderden Amerikaanse
verhalen 'dertig portretten
van geweld'. Het begint met
een verslag van 'een onge
meen hard gevecht in een il
legaal café' en eindigt met 'de
haast surrealistische ver
krachting' van een meisje,
vermeldt uitgever Loeb en
thousiast. Voor de 'liefheb
bers' dus... (Loeb, 29,50)
Wat jeugdboeken betreft valt er
de komende maanden weinig
spectaculairs te verwachten.
Opvallend is het aantal her
drukken van klassiekers. In
het kader van jeugdsenti
ment of bij gebrek aan beter,
wie zal het zeggen. De over-
stelpende stroom probleem
boeken schijnt wat af te ne
men. Naast maatschappijkri
tische verhalen omvat het
aanbod verder humor, fanta
sie en historie.
Een aantal schrijvers lijkt een
nieuwe mspnratiebron te
hebben gevonden in de Der
de Wereld Mick Dorrcstein
bijvoorbeeld. Haar boek Ik
wil hier weg speelt zich af in
Brazilië. Dorrestein be
schrijft de pogingen van een
Braziliaaris meisje haar uit
zichtloze bestaan te doorbre
ken. Ook worden de proble
men belicht van een jong stel
Hollandse vrijwilligers in dit
Zuidamenkaanse land
(Ploegsma. 15,90, vanaf 12
jaar).
Ook de Duitse schrijver Alfred
Hageni houdt het bij Brazilië
In Opstand aan de Rio Negro
beschrijft hg de uitroeiing
van de Indianen. Hageni si
tueert het verhaal in de Brazi
liaanse oerwouden van rond
1700, maar het thema heeft
nog weinig aan actualiteit in
geboet. (Westfriesland. 18,25,
vanaf 11 jaar).
Humor en fantasie bij Rita
Törnqvist. Ook in Een
rooskleurig meisje met een
sfeervol uitgewerkte relatie
tussen een jong meisje en
haar moeder. (Ploegsma,
16,90, vanaf 9 jaar).
Sjanetje en Liegbeest zijn veel
gelezen boeken van Thea Du-
belanr Een beetje leeuw
komt binnenkort uit. Een
plezierige mengeling van fan
tasie en realiteit rond een
meisje dat door het sabbelen
op een toffee in een leeuw
verandert. (Ploegsma, 14,90,
vanaf 7 jaar).
Fantasie en werkelijkheid met
hier en daar een snufje magie
zijn de ingrediënten van Leo-
nie Kooiker in haar komende
verhalenbundel De wind
hoos Berendina. (Ploegsma.
15.90. vanaf 8 jaar»
Eindelijk weer een nieuw boek
van onderwijzer Jacques
Vriens. Zijn verhalen ken
merken zich door het vlotte
humoristische taalgebruik.
Een mooi stelletje vrienden
verhaalt over een inbraak,
liefdesperikelen en buurtpro
blemen. (Holkema en Waren-
dorf, 16,90, vanaf 9 jaar).
Voor je vrijheid moet je vech
ten van de Engelse Nma
Bawden is zeer recent in deze
krant besproken. Een schrgf-
ster die avontuur en span
ning met een knappe karak-
teruitwerking weet te combi
neren Binnenkort verschijnt
Het heksenkind. (Quondo,
17,50. vanaf 10 jaar).
'Hoogtepunt uit de internatio
nale jeugdliteratuur'. Zo
wordt het boek Koning Mat-
thijsje de Eerste aangekon
digd door de uitgever. Het is
geschreven door de in Tre-
bhnka vermoorde Pool Wal-
demar Andrzjewski. Of zijn
boek inderdaad een topper is.
zal nog moeten blijken. Het
gegeven klinkt aantrekkelijk.
Andrzyewski beschrijft de ru
moerige regeringsperiode
van kind-koning Matthgsje,
die voorstander blijkt van
uitgebreide rechten van het
kind. zoals het recht op zelf
beschikking Bovendien is
hij van plan een kinderparle-
ment te installeren. (Elsevier,
voor alle leeftijden 24. 90i
Peter van Straatcn tekende de
illustraties bij Joost of de
domme avonturen van een
slim jongetje. Peter van Ge
stel beschrijft het leed van
een 11-jarig jongetje dat ge
bukt gaat onder zeer goede
schoolresultaten. (Elsevier,
14.90. vanaf 10 [aar)
De bekende radioverslaggever
Jan Cottaar schreef een jeug
droman over de wielersport.
Gele trui tegen wil en dank.
Hoofdpersoon Bart Roest
ontwikkelt zich tot een opval
lend wielrenner, vooral dank-
7ii de insoannineen van ziin
ploegleider Pierre Pennaars.
Niet zo moeilijk te raden wie
voor deze laatste figuur mo
del heeft gestaan (Elsevier.
14.90, vanaf 10 jaar)
Weinig opvallende uitgaven op
het gebied van kijk- en lees
boeken Of het zou In de
nachtkeuken
geschreven en geïllustreerd
door de Amerikaan Maurice
Sendak. Eén van 's werelds
beste illustratoren wanneer
het gaat om het tot stand
'brengen van eenheid en har
monie tussen tekst en teke
ning. In de nachtkeuken is
een kleurrijk kijk- en lees
boek over een merkwaardige
droom. (Pltfegsma, 22,50,
vanaf 5 jaar).
Tenslotte een aantal bekende
'klassieke' boeken uit de
jeugdliteratuur, die opnieuw
worden uitgebracht Jeugd
sentiment voor de ouders van
Ernst-Jan en Snabbeltjr bij
voorbeeld De verhaaltjes
van Jaap ter Haar zgn onge
wijzigd gebleven, alleen de il
lustraties hebben blijkbaar
de tand des tijds niet kunnen
doorstaan en zgn aangepast
(Holkema en Worendorf,
12,90, vanaf 5 jaar).
Erich Kastner zal wel de ge
schiedenis ingaan als de
schrijver van Emiel en zijn
detectives Puntje en Anton
is een van zgn minder beken
de boeken over een boosaar
dige kinderjuf die haar pupil
Puntje op bedeltochten
stuurt (Holkema en Waren
dorf. 12.90. vanaf 10 jaar)
Ook de oude boeken over Pau-
lus de boskabouter zijn afge
stoft en »n een nieuw jasje ge
stoken. Bovendien verschgnt
er een spiksplinternieuw ver
haal van Jean Dulieu rond de
boskabouter. Paulus en de
insekten. De heks Eucalypla
is weer eens enge dingen van
plan en maakt het bos onvei
lig met snuitzuigers, plat--
wantsen en bouterbgters Ui-
t' 1 aard gnipt 1 'aiilus in L<
pold. 19.90. vanaf 8 jaar).
Van Nienke van Hichtum (Af
kes tiental) verscheen eind
vorig jaar een herdruk van
Schimmels voor dc koets.
Een prima initiatief. Binnen
kort volgt Jelle van Sipke-
Froukjes. Een ouderwets
dorpsverhaal dat zich af
■poolt in het Friesland van
rond 1870 (Elsevier vanaf 10
jaar, 19.50).
