Akkoord over afval mo
Onderzoek naar opslag
van radio-actief afval
Evacuatie bewoners niet nodig
Van Aardenne wijzigt wet splijtstofstaven
De Vieux
met de Frame
Brandy
Actie boze boeren bij
"Euro-top" Maastricht
Rechtbanken krijgen
nog zware kluif
aan onteigeningswet
DINSDAG 24 MAART 1981
GRONINGEN (GPD) - Het seis
misch onderzoek aan twee zout-
koepels in de Noordzee (om
streeks honderd kilometer ten
noordwesten van Den Helder) is
begonnen. Het doel is: de ge
schiktheid van deze koepels te
bepalen voor het erin opbergen
van hoog radioactief kernsplij-
tingsafval en ander radioactief
afval. Enig resultaat van dit on
derzoek is niet vr het eind van
het jaar te verwachten.
De Rijks Geologische Dienst heeft
een bedrijf opdracht gegeven het
gedetailleerde onderzoek te ver
richten aan een koepel met een
bovenvlak van 12 bij 8 kilometer
in de blokken L4 en L5 en aan
een koepel met een bovenvlak
van 12 bij 6 kilometer in de blok
ken L4 en L7 op het Nederlandse
deel van het continentale plat.
De koepels liggen 600 tot 700 me
ter onder de zeebodem, waar
zo'n-35 meter water boven staat.
Deze diepe ligging maakt de zout-
koepels weinig aantrekkelijk,
omdat volgens de eisen van de
Interdepartementale Commissie
Kernenergie (ICK) kernsplij-
tingsafval niet dieper dan dui
zend meter mag worden wegge
borgen (wegens de op die diepte
heersende temperatuur) en om
ringd moet blijven door een laag
„maagdelijk steenzout" van mi
nimaal 200 meter dikte.
De verkregen gegevens over met
name de flanken van de koepels
worden door de computer ver
werkt. waarna profielen kunnen
worden getekend. De Rijks Geo
logische Dienst verwacht deze
uitwerking in juni gereed te heb
ben. „Met de computer kun je
wel veel meer. maar het duurt al
lemaal langer", aldus een woord
voerder van de Rijks Geologi
sche Dienst.
Verwacht wordt, dat daarna nog
weer aanvullend seismisch on
derzoek zal moeten worden ver
richt. Dan komt ook de vraag aan
de orde of enkele ondiepe borin
gen (tot 150 meter diepte) boven
de koepels moeten worden gesla
gen om de samenstelling van de
lagen boven de koepels exact
vast te stellen. Een van de eisen
van de Interdepartementale
Commissie Kernenergie is. dat
een geschikt te achten koepel
moet zijn afgedekt met een dikke
„hoed" van materiaal dat geen
water doorlaat (bijvoorbeeld
gips)
Over die eventuele boringen be
staat enige politieke verwarring
Zij worden door de Rijks Geolo
gische Dienst niet strijdig geacht
met de motie, waarin de Tweede
Kamer proefboringen verbiedt
tot na de Brede Maatschappelij
ke Discussie over de energie
voorziening in ons land. Minister
Van Aardenne (economische za
ken) schreef echter deze maand
in een brief over het onderzoek
aan de Tweede Kamer: ..Ten
overvloede merk ik op dat het
onderzoek niet het verrichten
van proefboringen betreft". En
zo rijst d) vraag wanneer borin
gen „proefboringen" genoemd
moeten worden...
De uitwerking van de gegevens
van ook het aanvullende onder
zoek zal volgens de Rijks Geolo
gische Dienst niet voor het eind
van het jaar gereed zijn. „En dat
geeft dan nog maar een opper
vlakkig idee", aldus de woord
voerder van de Rijks Geologi
sche Dienst.
Het onderzoek levert wel gegevens
op over het model en de opwaart
se beweging van de koepels, over
de samenstelling en structuur
van de aardlagen rondom en bo
ven de koepels en over de sa
menstelling van de „hoed". Geen
gegevens worden verkregen
(zonder diepe boringen in de
koepels) over de structuur van
de koepels zelf en de kwaliteit
van het steenzout. behoudens
eventuele uit de buitenvorm af te
leiden scheuren in de zoutmassa.
DEN HAAG (GPD, ANP) Hoewel Nederland nog steeds
niet mag overgaan tot openbaarmaking van de omstre
den opwerkingscontracten voor radio-actief afval, zal
een meerderheid van de Tweede Kamer nu waarschijn
lijk akkoord gaan met die contracten.
Minister Van Aardenne van econo
mische zaken heeft in deze zaak
de Tweede Kamer, en vooral het
CDA, een belangrijk handvat ge
boden om 'ja' te zeggen tegen de
consequenties van die overeen
komsten - het terugkomen van
radio-actief afval uit het buiten
land.
Van Aardenne omzeilt via een gis
teren ingediende wijziging op
het oorspronkelijke wetsont
werp de bezwaren die een deel
van de Kamer koestert tegen het
feit dat de contracten geheim
zijn en niet ter inzage liggen. De
wijziging komt erop neer dat de
Kamer zich niet verbindt de in
houd van de opwerkingscontrac
ten goed te keuren, maar slechts
de delen daaruit die de regering
in openbare stukken aan de
volksvertegenwoordiging heeft
gezonden.
De kans dat de omstreden wetten
nu worden aangenomen, is
groot. Het CDA-kamerlid drs. H.
Eversdijk spreekt over een
„begaanbare weg". „De minister
is duidelijk voor de Kamer gebo
gen", zegt hij. Eversdijk is er vast
van overtuigd dat de wetjes die
goedkeuring van de contracten
regelen, nu zullen worden aange-
De kern van de zaak is dat de Pro
vinciale Zeeuwse Energiemaat
schappij in 1978 net zoals dat
voor de centrale Dodewaard is
gebeurd, voor haar kerncentrale
(ADVERTENTIE)
De Küyper Vieux. Een Vieux
om rustig van te genieten.
Als aperitief of na de maaltijd,
meteen kopje koffie.
'n Verrassend staaltje van echt
vakmanschap. Bereid met Franse
Brandy. En dat proef je!
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
waar bew. 12 9
waar bew. 11 9
waar bew. 10 9
regen 10 9
waar bew. 11 10
waar bew. 11 8
waar bew. 12 9
regen 11 10
licht bew. 12 9
:waar bew. 12 10
;waar bew. 5 3
onbewolkt 16 8
regen 10 9
geheel bew. 16 14
10
bew.6i:
half bew. 12 11 16
licht bew. 15 8 8
'.waar bew. 6 -2 0 1
waar bew. 17 6 0.3
half bew. 17 4 0.3
Kopenhagen geheel bew.
Lissabon
Locarno
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Munchen
Oslo
Parijs
18 13 0.1
onbewolkt 16 4 0
zwaar bew. 14
regenbui -
zwaar bew. 19 9
licht bew. 26 13
mist 20 6
half bew. 16 9
half bew. 16 8
bew
14 11
geheel bew. 16 7
Split zwaar bew. 18 7
Stockholm geheel bew. 8 -1
Wenen regen 17 8
Zürich half bew. 15 9
Casa Blanca zwaar bew. 20
Istanbul geheel bew. - 7
Las Palmas onbewolkt 21 16
Beiroet licht bew. 18 12
Tunis half bew 7
in Borssele een contract heeft ge
sloten dat de opwerking van ge
bruikte splijstofelementen re
gelt. Simpel gezegd: het opnieuw
geschikt maken voor gebruik.
Borssele heeft een contract met
Cogema in het Franse Cap la Ha
gue. Dodewaard met BNFL in
het Engelse Windscale.
Consequentie van de overeen
komsten is de terugzending uit
Frankrijk en Engeland van bij
opwerking vrijkomend afval.
En daar komt de Tweede Kamer
oj de hoek kijken. Die immers
moet de Fransen en de Britten
beloven dat Nederland dat te
rugkomend afval geen stro
breed in de weg zal leggen.
GEHEIM
Vooral de progressieve partijen
hebben bezwaar tegen de opwer
kingscontracten, niet in de laat
ste plaats omdat er daarbij pluto-
.ium - grondstof voor atoom-
Dommen - vrijkomt. In de loop
van de debatten echter groeide
een tweede bezwaar: dat tegen
het feit dat de omstreden con
tracten geheim zijn en zelfs niet
door kamerleden gezien mogen
worden.
Gebruikelijk is dat dat - eventueel
vertrouwelijk - wel gebeurt,
maar de Fransen en Britten wei
gerden. En dat stuitte weer op
politici die de staatsrechtelijke
gebruiken en procedures bewa
ken, zodat de goedkeuringswet
ten van Van Aardenne plots bot
sten op een meerderheid van
progressieven met bezwaren te
gen opwerking èn de staatsrecht
mensen die het moeilijk met de
procedure hadden.
Van Aardenne is de Kamer nu te
gemoetgekomen. De Tweede Ka
mer verbindt zich nu alleen nog
„in die zin dat waar bij de om
schrijving van de verplichtingen
die de Nederlandse regering op
zich neemt, wordt verwezen naar
de inhoud van het contract, daar
onder wordt verstaan datgene
wat de regering daaromtrent aan
de Staten-Generaal heeft mede
gedeeld".
Volgens Van Aardenne, die daar in
een brief aan de Kamer op wijst,
bevatten openbare stukken de
essentie van de contracten voor
wat de terugzending van het af
val betreft.
Verwerping van de opwerkings-
overeenkomsten betekent dat
„sluiting van de centrales in een
niet te veraf gelegen toekomst
aan de orde zal kunnen zijn". En
wat dat kost, is bekend, geeft
Van Aardenne aan: 3,5 a 4 mil
jard gulden in het geval van
Borssele en enkele honderden
miljoenen voor Dodewaard.
Kappeijne van
de Copello:
"Vertrek is
definitief"
DEN HAAG (GPD) - De vice-
voorzitter van de VVD-Tweede-
Kamerfractie. mevrouw mr. An-
nelien Kappeijne van de Coppel-
lo. heeft gisteren laten weten de
finitief de Kamer te zullen verla
ten. Zij zal niet terugkomen op
haar besluit. Berichten dat zij dit
in heroverweging had genomen.
V sprak zij tegen.
18 Mevrouw Kappeijne kondigde tij-
0 dens het VVD-congres. dat dit
0 weekeinde in Amersfoort werd
0 gehouden, haar vertrek uit de
4 Kamer aan. Aanleiding vormde
een uitstraak waarbij het congres
i* vastlegde dat buitenlanders geen
0 kiesrecht voor gemeenteraden
0 dienen te krijgen. Voor het begin
0 van het congres had zij laten we-
5 ten dat dit onderwerp een breek-
5 punt kon vormen.
Mevrouw Kappeijne wil overigens
"I geen van de media uitgebreid
1 over haar opstelling te woord
staan.
Ook laatste
kruier moet
het veld
ruimen...
DEN HAAG - De twee laatste
kruiersdiensten van Neder
landse Spoorwegen, op de
centrale stations van Amster
dam en Utrecht, gaan ver
dwijnen. Weliswaar levert elk
koffer de kruiers dragen 65
cent op, maar omgerekend
zijn de kosten hoger: in Am
sterdam negen gulden in
Utrecht f 27,50.
Dat antwoordt minister Tuijn-
man van verkeer op vragen
van de VVD'er Lauxter-
mann. Het Tweede-Kamerlid
had erop gewezen dat Schip
hol opnieuw kruiers in dienst
had genomen en vroeg:
„Weet de minister dat veel
reizigers van NS het verdwij
nen van de kruiers als een ge-
De cijfers die minister Tuijn-
man noemt tonen volgens NS
vrij duidelijk aan hoe klein
dit gemis is, maar NS kan
nog niet zeggen wanneer de
laatste kruiersdiensten pre
cies zullen verdwijnen.
sen uit het Duitse Alsdorf en het
Belgische Zutendaal. Voorts trad
er het Nachtwachtgilde uit Berg
en Terblijt in Tableau Vivant
naar voren.
MAASTRICHT - Enige boze boe
ren uit België en Nederland heb
ben de aankomst van de rege
ringsleiders bij de "Eurotop" gis
termiddag in het stadhuis te
Maastricht, verstoord. Toen de
hekken zich openden om de wa
gens op het Marktplein binnen te
laten, stormden tot grote hilari
teit van de vele omstanders, vijf
kalveren de markt op.
Onder boegeroep van de kijkers
greep de politie in: de kalveren
werden bijeen gedreven en twee
boeren werden voor verhoor
meegenomen.
Voor zover al niet daags tevoren
gearriveerd, kwwmen de confe
rentiedeelnemers gistermorgen
het Limburgse luchtruim en het
Maastrichtse grondgebied bin
nen. Hun vliegtocht werd over
de weg nog enkele kilometers
voortgezet, nu echter in glim
mende limousines langs een rou
te die al sinds zondagmiddag DEN HAAG (ANP) Het PvdA-
PvdA-kamerlid:
"De Ruiter
moet plannen
van Valken
veroordelen"
(ADVERTENTIE)
afgezet door koulijdende po-
litiepionnen.
Toen het almaar naargeestiger ging
regenen en er toch niets meer "te
beleven" viel, dropen de meeste
toeschouwers af. naar huis of
naar een gastvrij etablissement
in de naaste omgeving. In de
vroege avond scheepten de EG-
leiders en hun paladijnen zich in
voor een snelle rit naar Chateau
Neercanne, waar premier Van
Agt hen aan tafel mocht noden.
Het betreden van het gastrono
misch bolwerk terzijde van de
veelbesproken Cannerberg werd
muzikaal opgefleurd door korp-
Kamerlid Roethof heeft minister
De Ruiter (justitie) gevraagd een
veroordeling uit te spreken van
de plannen die de Amsterdamse
hoofdcommissaris Valken heeft
ontvouwd om potentiële rel
schoppers te arresteren, voordat
zij daadwerkelijk in actie hebben
kunnen komen. "Wilt u nog eens
volstrekt duidelijk maken dat
het oppakken van mensen die
niets gedaan hebben in strijd is
met een grondbeginsel van ons
rechtsbestel en derhalve uitge
sloten", vraagt de socialist aan de
bewindsman.
(Door Hans de Bruijn)
DEN HAAG (GPD) - Deze
week vier jaar geleden strui
kelde het kabinet-Den Uyl.
slechts twee maanden voor
de Tweede-Kamerverkiezin
gen. Dat kabinet viel - een
„bedrijfsongeval" werd het
genoemd - door de onoplos
baar geworden geschillen
tussen de linkse regerings
partijen en hun coalitiepart
ners KVP en AR over de
grondpolitiek
Juist deze week - ook twee
maanden voor de verkiezin
gen - begint de Tweede Ka
mer aan de behandeling van
de wijziging van de Onteige
ningswet. exact hetzelfde on
derwerp waarover het vorige
kabinet het niet eens kon
worden. Een nieuw bedrijfs
ongeval is ditmaal echter uit
gesloten.
De nieuwe Onteigeningswet zal
het in de Tweede Kamer ze
ker halen, met steun van
CDA, WD en de kleine
rechtse partijen, en met de
linkse fracties tegen. De me
ningsverschillen die er in
1977 waren, zijn er dus nog
steeds, maar dat kan nu niet
meer tot brokken leiden.
Dat wil niet zeggen dat de
Tweede Kamer onverdeeld
enthousiast is over het wets
voorstel dat door de minis
ters De Ruiter (justitie). Bee-
laerts van Blokland (ruimte
lijke ordening) en Albeda (so
ciale zaken) pas in december
1979 - bijna driejaar na de val
van het kabinet-Den Uyl - bij
de Tweede Kamer werd inge
diend.
Integendeel, zeker in het begin
was de kritiek niet mals.
Zelfs de Raad van State velde
een vernietigend oordcel. De
onteigende zou er slechter
aan toe zijn dan de niet-ontei-
gende burger. Dat ging te ver
en de regering heeft er daar
na - met succes - alles aan ge
daan om met wijzigingen als
nog de steun van in elk geval
de regeringspartijen te krij
gen.
En dat betekent dan dat na de
behandeling van deze week -
en die in de Eerste Kamer -
het gehele „grondpolitieke
drieluik" tot stand is ge
bracht: de Wet Agrarisch
Grondverkeer, die de ver
koop van landbouwgronden
regelt, de Wet Voorkeurs
recht Gemeenten, die specu
latie met huizen moet tegen
gaan, en dan deze Onteige
ningswet.
Verkeerswaarde?
In de discussies van begin 1977
werden we dagelijks gecon
fronteerd met de begrippen
„verkeerswaarde min" en
„gebruikswaarde plus". Ook
nu nog zijn die begrippen de
sleutel tot het uiterst inge
wikkelde onteigeningspro
bleem.
Kort samengevat gaat het om
de vraag welke normen de
rechter moet aanleggen bij
het toekennen van de vergoe
ding voor door de overheid
onteigende grond. Moet hij
uitgaan van de waarde die de
grond voor de gebruiker (hui
zenbezitter. boer etc.) heeft,
of moet hij rekening houden
met de prys die de eigenaar
bij verkoop op de vrije markt
voor zijn grond kan krijgen.
De linkse partijen hebben
steeds zonder meer voor het
eerste gekozen. Kiezen voor
de marktwaarde betekent
volgens hen veelal een sterke
opdrijving van de grondprijs,
omdat dan het vrije krachten
spel van vraag en aanbod in
werking komt.
Dan gaat de rechter vergelijken
met wat de eigenaar zou kun
nen krijgen wanneer hij zijn
grond aan bijvoorbeeld een
projectontwikkelaar ver
koopt. Dat is vaak meer dan
een gemeente die de grond
voor goedkope woningbouw
nodig heefr. wil en kan beta
len.
Plus en min
De toevoeging „plus" en „min"
stond daarbij voor een extra
vergoeding, dan wel aftrek,
die de rechter zou kunnen
toepassen. Een plusje bij de
gebruikswaarde voor de na
delen die de eigenaar door de
onteigening ondervindt, een
minnetje by de verkeers
waarde voor de extra-op
brengst omdat de grond door
eventuele bouwplannen nu
eenmaal in prijs zal stijgen.
Het zal duidelijk zijn dat de bei
de regeringspartijen gekozen
hebben voor het uitgangs
punt van de „verkeerswaarde
min". Ook het CDA. dat in
1977 nog met de socialisten
tot overeenstemming tracht
te te komen over een verfijn
dere uitwerking van het „ge
bruikswaarde plus"-systeem.
Maar daaraan lagen toen min
der de principes dan wel par
tijpolitieke overwegingen ten
grondslag.
In het wetsontwerp staat nu dat
de ..werkelijke, niet de denk
beeldige waarde" van de
grond wordt vergoed. Dat
lijkt op het eerste gezicht op
gebruikswaarde, maar al in
de volgende zin staat dat
daaronder de waarde van de
grond in het „vrije commer
ciële verkeer" tussen „rede
lijk handelende" kopers en
verkopers wordt verstaan.
Verkeerswaarde dus. In dit sys
teem zyn er „plusjes" ën
„minnetjes" Geen rekening
wordt namelijk gehouden
met voor- of nadelen die ont
staan door het werk, ten be
hoeve waarvan onteigend
wordt, daarmee verband hou
dende overheidswerken of de
plannen daartoe.
Nieuw is ook, mede op verzoek
van de oppositie, dat geen re
kening meer wordt gehouden
met de waardevermeerdering
van de grond die kan ont
staan. wanneer een stuk
grond in een bestemmings
plan wordt opgenomen.
Voorwaarde hierbij is wel,
dat de bestemming ook
werkelijk uitgevoerd moet
worden. Een stuk landbouw
grond dat onteigend wordt
voor woningbouw moet ook
inderdaad bebouwd worden.
Komen met deze nieuwe bepa
lingen ook de regeringspartij
en nu echt aan hun trekken?
Het is de vraag De WD
heeft het liefst helemaal geen
nieuwe Onteigeningswet.
Ook nu nog vindt de WD dat
de voordelen voor de grond
bezitters te veel worden afge
roomd. terwyl de nadelen on
voldoende worden gecom
penseerd.
Toch biedt de wet. zoals die er
nu ligt, mogelykheden voor
een stringentere rechtspraak
dan nu het geval is. Maar het
mag duidelijk zijn dat ook
na aanvaarding van het wets
ontwerp - nog allerminst
sprake is van eenstemmig
heid in de Nederlandse poli
tiek over de grondpolitiek.
De uitvoering ervan zal dan
ook zwaar werk worden voor
rechters en andere juristen.
(ADVERTENTIE)
Alleen cultuurbarbaren
gooien hun oude boeken weg.
Dus brengt ie naar De Slegte.
Zoals wetenschappelijke boeken, ency
clopedieën, literatuur, atlassen, oude pren
ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer
geld voor dan u denkt.
De Slegte is een goeie
oude bocken.nj
voor uw
Boekhandel I de Slegte b
Breertraat 72311CJ Leiden.Tel.: 071-12 20 07
Inspectie volksgezondheid over vervuiling Krimpen:
Jouw bruidsjapon
hangt in onze
BRUID-SHOP.
Perfect en betaalbaar.
Venestraat/ Pasadenha,
Den Haag.
Tel. 070-468952.
ROTTERDAM (ANP) - Er bestaat
momenteel geen aanleiding om
de vijftien mensen uit vijf wonin
gen bij het EMK-terrein in Knm
pen aan de IJssel te evacueren
Dit heeft de regionale milieu
specteur in Zuid-Holland, drs. W
Krul, het gemeentebestuur van
Krimpen gisteren laten weten
naar aanleiding van recente
luchtmetingen van het rijksinsti
tuut voor de volksgezondheid bij
de woningen.
Deze conclusie staat in tegenstel
ling tot die uit een onderzoek dat
in opdracht van de AVRO en El-
seviers weekblad is uitgevoerb.
Daaruit bleek dat de grond zo
verontreinigd was met vluchtige
aromaten dat er accuut levensge
vaar zou bestaan voor de bewo
ners van de vijf huizen
De eigenaar van de woningen, de
scheepswerf Van der Gicssen-de
Noord, drong daarop by de in
spectie voor de volksgezondheid
en by de gemeente Krimpen op
een onderzoek aan De gemeente
zal de milieudienst Rijnmond
nog grondmonsters laten r
Morgen worden de resultaten
van een medisch onderzoek van
de betrokken mensen bekend
Het industrieterrein aan de Schaar
dijk in Krimpen, waar tot mei
1980 de Exploitatie Maatschappij
Krimpen (EMK) afvalstoffen ver
werkte is zwaar verontreinigd
met olie, fenolen en aromaten
De technische werkgroep die de
verontreiniging al een jaar on
derzoekt wil nu dat de vier hecta
re grond wordt afgegraven De
kosten daarvan zijn ongeveer
half miljard gulden By de
minister van volksgezondheid on
milieuhygiëne zal voor steun
worden aangeklopt.
Volgens sociaal-directeur G van
Wyk van Van der Giessen biedt-
de uitkomst van het RIV-ondor
zoek nog onvoldoende houvast
voor een definitief besluit over
een mogelijke evacuatie van do
bewoners aan de Schaardyk Het
bcdryf wi) eerst de resultaten
van het medisch onderzoek door
de bedryfsarts afwachten
