Nederland beweegt massaal
maar niet op de trimbaan
Ruim zes
miljoen
mensen
hijsen zich
regelmatig
in het
trainings
pak...
LEIDEN Nederland is
de afgelopen tien jaar
massaal in beweging
gekomen. Het leger
trimmers, joggers, trot
ters, sporters of hoe
men de bewegende
meute ook mag noe
men is spectaculair ge
groeid. Het aantal bij
de Nederlandse Sport
Federatie (NSF) geregi
streerde sportlieden
vermeerderde van 2
miljoen in 1969 naar 4,2
miljoen in 1979.
Uit een recent onderzoek van
drs. Th. Manders, weten
schappelijk medewerker bij
het Instituut voor Toegepaste
Sociologie in Nijmegen,
bleek bovendien dat op het
ogenblik ook nog eens zo'n 2
miljoen mensen buiten de
georganiseerde sport om met
een zekere regelmaat in actie
komen.
En juist om die laatste catego
rie, de ongeorganiseerden,
was het de NSF aan het eind
van de jaren zestig te doen
toen zij diverse trimacties
lanceerde en de aanleg van
de bekende trimbanen pro
pageerde. Banen waarvan er
inmiddels in Nederland on
geveer 200 van de grond zijn
gekomen.
Gerard van Baarlen, hoofd van
de afdeling sportontwikke
ling en kadertraining van de
NSF, legt nog eens uit waar
om de NSF zich zo nodig op
het trimgebeuren moest stor
ten. "De doelstelling van de
NSF is alle inwoners van Ne
derland die willen bewegen
in de gelegenheid te stellen
om naar aanleg, mogelijkhe
den en voorkeur te sporten.
Dus richten wij ons ook op
mensen die niet in georgani
seerd verband willen bewe
gen. Er zijn nou eenmaal
mensen die niet bij een ver
eniging willen, die gewoon
op zichzelf en op de momen
ten dat het ze uitkomt wat
willen doen. Die mensen wil
len we ook bedienen".
De meest in het oog springende
NSF-activiteit in de eerste
periode van de bewegingsra
ge was het totstandbrengen
van trimbanen in bossen,
parken en terreinen langs de
snelweg. In samenwerking
met de Nederlandse Hart
stichting werd vooral gewe
zen op het gezondheidsas
pect van bewegen. Dat appèl
op de gezondheid werkte.
Steeds meer Nederlanders
gingen bewegen, alleen niet
op de trimbanen. Toen het
nieuwtje er eenmaal af was
werd het weer rustig op de
banen waarvan er nu een niet
gering aantal staan te ver
roesten en te vergaart.
Enthousiast
Van Baarlen: "We zijn samen
met de Hartstichting erg en
thousiast begonnen. Het is
inderdaad zo dat er wel ba
nen staan te verroesten. Maar
ik ken ook banen die nog
steeds intensief worden ge
bruikt. Het hangt van de im
provisatie en de aanpak van
trimleiders af of een trim
baan functioneert. Maar of
we het goed gedaan hebben
met die banen, ik weet het
niet. We moesten iets op gang
brengen en dit leek een goe
de mogelijkheid. Ach, je
moet alles in het tijdsbeeld
zien. Neem nou zo'n trim
baan langs de autosnelweg
bij Arnhem. Het was een
mooie publicitaire stunt.
Maar hij is inmiddels opge
doekt want hij werd niet ge
bruikt. Ik moet er zelf eerlijk
gezegd ook niet aan denken
om in een pak of met een col
bert aan me in het zweet te
trimmen en dan weer de auto
in. Als ik heb gesport dan wil
ik me na afloop douchen. Ik
geloof best dat het met die
banen niet allemaal zo goed
is uitgepakt. Als mensen ons
dat kwalijk willen nemen
doen ze dat maar. Ik wil best
nog wel een onderzoek laten
instellen naar de gebruiksin-
tensiteit van de trimbanen
maar ik vraag me af of het be
langrijk is. Ik zet liever een
mannetje voor andere bezig
heden in dan hem bij trimba
nen te laten tellen.
Maar er is wel een herbezinning
nodig. We zijn al begonnen
het aantal trimbanen te be
vriezen. Als nu een gemeente
advies voor een trimbaan
vraagt dan zeggen we: zoek
andere trimmanieren".
Vandalen
Ook bij de Hartstichting ziet
men niet veel meer in de
trimbanen. Woordvoerder
Stiggelbout zegt: "Wij heb
ben destijds de be weg wij ze-
De aandacht binnen de sport
vereniging voor de rekreatie-
sporter is de laatste jaren ook
gegroeid omdat veel trim
mers uit zichzelf toch het
georganiseerde verband op
zochten.
Van Baarlen: "Mensen die zijn
begonnen in trimclubjes blij
ken vaak na een tijdje toch
over te stappen naar een
sportvereniging Men kiest
dan voor een stuk regelmaat
en begeleiding en de mensen
blijkten toch behept met een
zekere prestatiedrang. De
eerste apostelen van de re-
kreatiesport wilden niets we
ten van vaste regels of wed
strijdjes. Punten tellen was
iets vies. 'Het gaat alleen om
het bewegen', werd gezegd.
Maar het bleek dat wanneer
bijvoorbeeld twee mensen
een beetje gingen tafeltennis
sen ze er lol in kregen om
punten te gaan tellen. Dat
ging bijna automatisch. Ach,
die strikte scheiding tussen
wedstrijdsport en rekreatie-
sport zoals sommige mensen
die maken, is eigenlijk maar
onzin. Je moet prestaties niet
overwaarderen maar ander
zijds moet je ook niet gaan
ontkennen dat mensen best
iets willen presteren"
Dezelfde lijn
Volgens Van Baarlen zit de lo
kale overheid tegenwoordig
vaak op dezelfde lijn als de
NSF. "Vanuit een gemeente
raad komt dikwijls de wens
meer te laten bewegen. Onze
suggestie om de sportclubs
bij elkaar te roepen en aan
hen initiatieven te vragen
wordt vaak overgenomen.
Het particulier initiatief moet
het doen. Dat is ook belang
rijk uit het oogpunt van
maatschappelijke betrokken
heid. Er zijn erg veel vrijwilli
gers in touw voor anderen.
Sinds jaar en dag zijn veel
mensen bezig om jeugd en
volwassenen bezig te hou
den. En vaak ontlenen zij
daar ook een zekere maat
schappelijke status aan. En
daarbij hoef je heus niet di
rect te denken aan de blauwe
blazer—figuren Trouwens,
als de overheid functionaris
sen zou moeten inschakelen
voor trim-evenementen e d.
dan kost dat toch alleen maar
geld. Daarom is de inschake
ling van vrijwilligers beter"
Van Baarlen zegt dat het minis
terie van CRM, dat zich in dc
loop der jaren ook met het re-
kreatievc gebeuren is gaan
bemoeien (denk aan de aktie
Sportreal), langzaam maar ze
ker ook op de NSF-lijn is
gaan zitten. "Aanvankelijk
wilde CRM dat rekreatieve
evenementen gratis en voor
iedereen toegankelijk moes
ten zijn Onzin natuurlijk, er
moet per slot van rekening
organisatorisch voor dergelij
ke evenementen iets op touw
worden gezet. Een club die
iets op poten zet en bijvoor
beeld rekreatieleiders heeft
te bieden mag best een jaar-
contributie van 120 gulden
vragen. Trouwens, de rekrea-
tiesporter heeft heus wel iets
voor zijn bezigheden over. Er
zijn heel wat mensen die nau
welijks iets hebben gedaan
maar als ze dan een beetje
gaan sporten gelijk de duur
ste fiets en het duurste trai
ningspak kopen"
Omzet
De verkopers van sportartike
len spinnen daar uiteraard
garen bij. Het ziet er trou
wens naar uit dat hun omzet
in de naaste toekomst be
paald niet zal teruglopen
want uit het eerder vermelde
onderzoek van drs. Manders
(naar drempels en stimulan
sen van sportbeoefening in
Nederland) blgkt dat er in de
IMftUdBCitegurtc tu IS
en 75 jaar zo'n 1,7 miljoen niet-
soorters rondstappen die
zeggen wel regelmatig aan
sport te willen doen.
Drie hoofdredenen hebben een
stap naar de sportwereld tot-
nutoe verhinderd, t.w. men
kent dc mogelijkheden om te
sporten onvoldoende, de ver
eniging voor de sport van
hun keuze is niet in de buurt
of men heeft vroeger negatie
ve ervaringen met sport ge
huil
Volgens Van Baarlen bezint
men zich by dc NSF op mo
gelijkheden om voor die po
tentieel geïnteresseerden dc
drempels om aan sport te
gaan doen te verlagen. Van
Baarlen "De NSF met ruim 4
miljoen sportbeoefenaren en
ruim 28 000 sportverenigin
gen achter zich zou toch ei
genlijk over minimaal 1 uur
tv-zendtyd per week moeten
beschikken om informatie te
geven over kleding, schoei
sel. sportmogelijkheden c d
Mill ik dit zeg dan wordt
er meestal raar gekeken".
De lopende, fiet
sende of anders
zins bewegende
trimmer is een
bekend ver
schijnsel ge
worden. Onder
invloed van ge
zondheidsargu
menten zette
Nederland zich
zo'n tien jaar
geleden geleide
lijk massaal in
beweging. Uit
tellingen en on
derzoekingen
blijkt dat er op
dit moment on
geveer zes mil
joen Nederlan
ders zich met
een zekere re
gelmaat in het
trainingspak
hijsen (ruim
vier miljoen in
georganiseerd
verband, twee
miljoen bewe
gen op eigen
ring voor de banen geleverd.
Maar we doen het niet meer.
In veel plaatsen werden de
banen het doelwit van vanda
len. Ze werden kapot ge
maakt. In andere plaatsen
werden ze nauwelijks ge
bruikt. Om dergelijke banen
ten koste van veel geld en ar
beid in stand te houden daar
voelen we niet zo veel voor.
We willen zorgvuldig omgaan
met ons geld".
Het verwijt dat de trimtoestel-
len gevaar zouden opleveren
voor de enthousiaste maar
niet getrainde trimmer delen
Stiggelbout en Van Baarlen
niet. Toch kwamen de trim
banen enkele malen negatief
in het nieuws door dodelijke
ongevallen. Stiggelbout Dat
komt omdat de tnmrage
soms te ver doorschiet. Som
migen moeten zo nodig en
gaan overdrijven. Dan krijg
je ongelukken". Van Baarlen:
"Mensen moeten niet bela
chelijk gaan doen. Sommi
gen willen na een avondje
trimmen kapot thuis komen,
spierpijn hebben. Dat is on
zin en eigenlijk onverant
woord. Wij vinden dat je als
trimmer niet tot vlak onder je
maximale inspanningsgrens
moet gaan. Beter is het om je
enkele malen iets intensiever
dan normaal in te spannen".
Overigens is dc NSF de laatste
jaren duidelijk een andere
weg ingeslagen. Het accent
ligt niet meer zo nadrukkelijk
op het gezondheidsaspect
van bewegen (al noemen de
mensen dit zelf meestal wel
als eerste argument als je ze
naar de reden van hun trim
men vraagt, aldus Van Baar
len).
Lollig
Van Baarlen: "Aan de ene kant
zeggen we tegen de mensen
dat bewegen gewoon lollig en
fijn is, aan de andere kant
richten we ons op de sport
clubs en proberen we ze
zover te krijgen dat ze niet al
leen aandacht hebben voor
wedstrijdsporters maar ook
mogelijkheden scheppen
voor rekreatiesporters. Dat
open maken van de clubs
lukt. Het besef dringt door
dat de recreant er ook bij-
hoort.
Daarnaast is er ook geld be
schikbaar. afkomstig van de
toto en de lotto, om m reCTM
tiesport te promoten. Sport
bonden gaan plannen maken
en proberen de verenigingen
te stimuleren. We zien het om
ons heen gebeuren".
houtje). Bos- en
strandlopen
zijn in, sport
clubs zijn over
gegaan tot de
oprichting van
trim- of re
creatieafdelin
gen en over heel
Nederland is
een netwerk
van trimbanen
aangelegd. Dat
laatste blijkt,
ondanks de
trimrage, toch
geen succes te
zijn. Er wordt
druk gesport,
maar niet op de
trimbanen. Die
staan in de
meeste gevallen
te verroesten.
Bij de Neder
landse Sport
Federatie is
men inmiddels
andere wegen
ingeslagen om
aan de sportie
ve interesses
van de mensen
tegemoet te ko
men. Temeer
daar wordt ver
wacht dat in de
naaste toekomst
van de huidige
niet-sporters nog
zo'n kleine twee
miljoen mensen
de sportschoe
nen zullen aan
trekken.
Tekst:
Bert
Paauw
Vele honderden men
sen komen op strandlo
pen (foto hoven laf, maar
de trimbanen moeten
het met aanmerkelijk
minder belangstelling
doen.
