ALARM IN DE RODE BAAI
Kaktus-weekeinde:
één doffe ellende
Toonkunstorkest: goed
MAANDAG 16 MAART 1981
VARIA
P.C. Hooftprijs
De toekenning van de (jaarlijk
se) P. C. Hooftprijs aan Wil
lem Brakman kwam vorige
week wel degelijk als een ver
rassing, al was ze ook niet on
logisch. De P. C. Hooftprijs.
die je als de nationale Nobel
prijs voor Literatuur zou kun
nen beschouwen, wordt beur
telings uitgereikt voor proza,
essay en poëzie. De eerste keer
werd hij in 1947 uitgereikt
voor proza, aan Arthur van
Schendel en Amoene van
Haersolte. De keus was blijk
baar zo moeilijk, dal de jury
de P. Hooftprijs aan Van
Schendel toewees, en de C.
Hooftprijs aan Erne**'.n<
Amoene Sophie, barones van
Haersolte, geb. jkvr. Van Hol-
the tot Echten, die we allen
kennen van de novellen Sop
hie in de Koestraat" en „De
koineet en het harlekijn
tje
Later kwam de jury er een
beetje beter in en kende de P.
C. Hooftprijs voor proza toe
aan S. Vestdijk (1950). F. Bor-
dewijk (1953), Anna Blaman
(1956), niemand kunnen vin
den (1959), Theun de Vries
(1962). weer niemand kunnen
vinden (1965). G. K. van het
Reve (1968), W. F. Hermans
(1971, niet aanvaard wegens
tikfout in het bedrag), Simon
Carmiggelt (1974) en 1977
(Harry Mulisch).
Van onze literaire vierschaar
Reve. Hermans. Mulisch. Wol
kers had dus alleen Jan Wol
kers de P. C. Hooftprijs nog
niet gehad. Hij leek gegadigd.
Anderen aan wie je kunt den
ken zijn Annie M. G. Schmidt.
Anton Koolhaas. Hella S.
Haasse en Belcampo, maar
als je die namen bekijkt en je
hebt als jury om de een of an
dere reden geen zin om Jan
Wolkers te bekronen, dan is
Willem Brakman zeker een
voor de hand liggende keu-
Epigoon
Hans van Straten, aan wiens
oordeel ik doorgaans wel
pleeg te hechten, zette na de
toekenning van de P. C. Hooft
prijs aan Brakman daarbij
enige vraaktekens. Hij schreef
dat Brakmans oeuvre niet
Vestdijkschool". hij noemde
hem „een knap epigoon, die
Brakman, maar een epi
goon". en hij vond dat de jury
de moed had moeten hebben
een jonge schrijver te kiezen,
die bewezen had een unieke fi
guur in onze letteren te zijn.
„En dan denk ik onmiddellijk
aan Maarten 't Hart. Die is
ook door Vestdijk beïiwloed
maar heeft toch van het begin
af aan meer een eigen gezicht
geloond dan Brakman".
Ik zie die nauwe verwantschap
met Vestdijk niet zo, laat
slaan dat het ooit bij me zou
zijn opgekomen Willem Brak
man als een epigoon van Vest
dijk te beschouwen. Afgelopen
zaterdag ontmoette ik op de
Boekenmarkt in de Bijenkorf
in Rotterdam zowel Willem
Brakman als Maarten 't Hart.
Ik heb aan beiden gevraagd
wat zij van het stuk van Hans
van Straten vonden. Willem
Brakman zei: ,,ln elk sprookje
hoort nu eenmaa l een boze fee
op te treden Maarten 't Hart
vond dat Brakman de P. C.
Hooftprijs „heel terechthad
gekregen. „Hij heeft een paar
prachtige dingen geschreven,
het eerste verhaal in „Zes sub
tiele verhalen" bijvoorbeeld
vind ik schitterend. Hij heeft
ook een eigen geluidnee, ik
vind dat ze precies de juiste
man hebben gekozen. Ik zou er
trouwens niet eens blij mee ge
weest zijn, als ik hem nu ge
kregen had. Misschien wel als
ik 58 jaar was geweest, maar
ik ben pas 36, ik zou het idee
hebben gekregen dat ik al tot
de oudere schrijvers behoorde.
Zo'n gevoel had ik ook al toen
ik tot ereburger van Maas
sluis werd benoemd!".
Commissie
De keuze van Willem Brakman
(ik zal morgen proberen aan
te tonen dal hij de P. C. Hooft
prijs terecht kreegkwam
voor Maarten 't Hart trou
wens niet als een complete ver
rassing. Hij zit i7i de Commis
sie voor de Letteren, die de ju
ry's voor de literaire prijzen
aanwijst, ook de jury voor de
P. C. Hooftprijs. In die com
missie zitten ook nog Renate
Rubinstein, mevrouw Schen-
keveld. Hanny Michaelis,
Wam de Moor. Aad Nuis. An
ton Korleweg, G. van dei-
Maar. Martin Hartkamp, Ko
Pot, H. J. Barnard. Peter Be-
ger en (als secretaresse) Doro-
thee Verdaasdonk. En Maar
ten 't Hart dus.
De Commissie voor de Letteren
koos criticus en dichter Tom
van Deel tot voorzitter van de
jury. Men wist daardoor tevo
ren al hoe de wind ongeveer
zou waaien, of zou kunnen
gaan waaien, want het is be
kend dat Tom van Deel een be
wonderaar is van Brakmans
werk. En als het hem bij de an-
dere juryleden niet zou lukken
met Brakman, zou hij zeker
pleiten voor Gerrit Krol, want
die bewondert hij ook. De
Commissie voor de Letteren
vond. als .jury avant la let-
tre", Krol nog iets te jong, of
zijn oeuvre nog niet voldra
gen genoeg voor een bekro
ning, voelde meer voor de be
kroning van Brakman, en
daarom werd Gerrit Krol tot
jurylid benoemd! De overige
juryleden Carel Peeters, Jan
Fontein en Herman Verhaar)
werden door de commissie om
de meer gebruikelijke redenen
benoemd.
Autootje
Voor de commissieleden kwam
het bericht dat Willem Brak
man de P. C. Hooftprijswin-
naar 1981 was geworden dus
niet als een donderslag bij hel
dere hemel. Ik had, toen ik nog
een klein jongetje was. een
Schuco-speelgoedautootje.
dat ik via een wieltje dat door
middel van een lange metalen
draad met het autootje ver
bonden was, kon besturen.
Het autootje had dan de illu
sie dat het zijn eigen weg koos-
LEIDEN - Het weekeinde doorge
bracht in het LAK-theatzr, waar
de uit Amsterdam afkomstige
theatergroep 'Kaktus' het pu
bliek trachtte bezig te houden
met 'Ballade', 'Voetbal' en 'Pop
ster en Werkster'.
Laten we eerst een vriendelijk
woord uiten ten aanzien van de
één uur durende, kindervoorstel
ling van gistermiddag. Als we
coulant voorbij willen gaan aan
het 'plakkend spuug' (een Kak-
tus-acteur nodigde zo'n acht kin-
deren uit z'n hand vol te spuwen,
waar sommige kinderen hoor-
- baar van walgden), kunnen we
'Popster en Werkster' met enige
welwillendheid nog wel een
'vriendelijke, onschadelijke, tra
ditionele kindervoorstelling'
noemen.
Volstrekt anders ligt dat met 'Bal
lade' van afgelopen vrijdagavond
en 'Voetbal' op zaterdagavond.
Zelden heb ik meer afzichtelijke
theaterprodukten gezien, culmi
nerend in (alweer) de geboorte
van een kind, dat zö gestolen zou
kunnen zijn uit het jongste solo
programma van Peter Faber
'Langzaam Haasten'. Het gede
tailleerd over copulatie berich
ten ('Ballade'), daarbij niet aarze
lend alle ontluisterende détails
van dien te produceren, werd
blijkbaar door de groep als on
ontkoombaar ervaren.
Anderhalf uur werd een kakafonie
over het tien man tellende pu
bliek uitgestort en natuurlijk
kon de theatergroep weer niet
zonder de immer hinderlijke pu
blieksparticipatie. Irritant op ie
mands schoot liggen, inpraten
op toeschouwers, werkelijk niets
was te dol. Het zou de vlucht
moeten betekenen van een be
jaarde man, die 'een vegeterend
bejaardenbestaan wil herleiden
tot één uur dolle pret'. Het werd
vrijdagavond echter één uur dof
fe ellende, waarbij vooral Peter
Jan Rens zich grandioos bla
meerde door z'n stuitend over-
moedig acteren; z'n afstandelijke
intonatie en het moeiteloos door
hem, al woorden spuwend, opge
roepen vervreemdingseffect.
Zaterdagavond, voo iets meer pu
bliek, werd zo mogelijk nog ont-
luisterender toneel gemaakt.
'Voetbal' degradeert, door de in
breng van Rens, die het presteert
bijna een half uur, volstrekt a-
functioneel, piemelnaakt op het
toneel te staan, tot een bescha
mende, met het exhibitionisme
flirtende nachtclubshow. Daar
waar vroeger het naakt op het to
neel angstvallig werd vermeden,
op momenten dat het wel dege
lijk een functie had zien we te
genwoordig een over-accentue-
ring aan de andere kant.
Een bepaalde genre acteurs en ac
trices hanteert elke vage tek
staanwijzing en regie-aanwijzing
als excuus om weer een uit de
kleren te stappen. Zo ook Peter
Jan Rens, die zelfs, waarschijn
lijk een schokeffect beogend, na
drukkelijk z'n anus aan het pu
bliek toonde en een aanzet maak
te tot masturbatie op het toneel.
Verbaal hielden nóch 'Ballade',
noch 'Voetbal' ook maar iets in.
Er werd over het algemeen zeer
Scène uit 'Voetbal' met Peter Jan Rens en Tony Maples.
slecht geacteerd, waarbij we na
drukkelijk een uizondering wil
len maken Tony Mapies (als ste-
wardes Sylvia in 'Voetbal'), die
met z'n onmiskenbaar talent bij
'Kaktus' beslist niet op z'n plaats
is. We doen er daarom goed aan
dit 'Kaktus' weekeinde maar zo
OEGSTGEEST - Het laatste K O-concert van de afdeling Oegstgeest
van dit seizoen bracht in het Groene Kerkje het Toonkunstorkest Lei
den onder leiding van René Verhoeff met een programma, dat vóór de
pauze twee barokwerken en na de pauze twee Nederlandse composities
uit de eerste helft van deze eeuw vermeldde.
In het Concert voor twee hobo's van Vivaldi toonden Hans Roskam en
Christine Jansen zich gelijkwaardige en muzikale solisten in een nauw
sluitend samenspel met zorgvuldig uitgefraseerdz melodische lijnen.
Ook het orkest was meteen op temperatuur en begeleidde met een even
zorgvuldig afgewogen klank.
De cantor-organist van het Groene Kerkje Theo Goedhart, die als inter
mezzo Preludium en fuga in G gr.t. van Bach helder gestructureerd had
gespeeld, was solist op het koororgel in Albert de Klerk's Concert voor
orgel en strijkorkest. Met dit werk, dat in een archaïserend welluidend
klankicioom is geschreven, had het orkest zich een aanzienlijk zwaar
dere opgave gesteld, waar het zich op een paar zwakke momenten na
uitstekend van heeft gekweten.
Theo Goedhart gaf zijn solopartij op uiterst muzikale wijze reliëf. Het
concert werd besloten met een compositie van een andere Nederlandse
organist/componist, de Kuhnauvariaties van Hendrik Andriessen. Dit
werk voor strijkorkest uit 1935, dat in eenzelfde klankwereld is ge
schreven als dat van de Klerk, werd wel de toetssteen voor het orkest
Er was duidelijk hard gewerkt op een ronde volle strijkersklank, zodat
het thema en de meeste variaties redelijk tot zeer goed tot hun recht
kwamen. Wanneer het Toonkunstorkest met evenveel aandacht op de
dynamiek gaat studeren, zal het resultaat nog aan zeggingskracht kun
nen winnen.
MIES ALBARDA
FRED BASSET
De belevenissen van Jommeke
l/riendslijke lui Ze
hebben onze
noodseinen
opgevangen en
snel mogelijk te vergeten, üp de
nadrukkelijk geëtaleerde genita
liën van een Amsterdams acteur
zonder enige gêne zit het Leidsc
theaterpubliek absoluut niet te
wachten.
BERT KOEKEBAKKER
LUXOR (tel. 121239): "Supersmeris".
a.L Dagelijks: 14.30,19.00 en 21.15. Zon
dag: 14.15. 16.30. 19.00 en 21.15. Nacht
"Maku, kaken der verschrikking". Vrij.
CAMERA (tel. 124919): "One (lew over
the cuckoo's nest". 16 jaar. Dagelijks.
19.00 en 21.30. Nacht: "Don't look now".
16 jaar. vrij. en zat. 23.30. Kindermati
nee: "Winetou keert terug", a.l. zat. en
woe. 14.30, zon. 13.30.
LIDO 1 (tel. 124130): "Een vlucht regen
wulpen". Dagelijks; 14.30,19.00 en 21.15
uur. Zon. ook om 16.45.
LIDO 2 (tel. 124130): "Goldfinger" 12
jaar. Dagelijks: 14.30, 19.00 en 21.15.
Zon. ook om 16.45.
LIDO 3 (tel. 124130): 'The Blues Bro
thers" a.l. Dagelijks: 14.30, 19.00 en
21.15. Zon. ook 16.15.
STUDIO (tel.133210): "Le dernier me
tro" 16 jaar. Dagelijks: 19.00 en 21.15.
Do., vrij, ma. en di. ook 14.30.
Kindermatinee: "Aristocats" a.l. Za. en
wo.: 14.30.Zo. 14.30 en 16.45.
TRIANON (tel.123875): "Being There"
a.l. Dagelijks: 14.30, 19.00 en 21.15. Zon.
14.15 16.30. 19.00 en 21.15
REX (tel. 125414): "De prille lusten van
een tiener" 16 jaar. Dagelijks: 14.30.
19.00 en 21.15 uur. Zon.: 14.15, 16.30.
19.00 en 21.15
Rijksmuseum van Volkenkunde. Steen-
straat 1. mini-expositie van Japanse
schilderkunst uit Eigen Bezit, tot 31
Lak-Galerie, Levendaal 150. maart, ma
t/m vr van 10 tot 18 uur, Arie de Groot
tekeningen.
Rijkmuseum van ueologie en Mineralo
gie, Hooglandse Kerkgracht 17, t/m'
april. 'Planten van vroeger en nu'. i.s.m.
de Hortus Botanicus der Rijksuniversi
teit. ma t'm vr van 10 tot 12 uur. 14 tot 17
uur. zo 14 tot 17 uur.
Museum Boerhaave. 'Dr. Auzoux'. ten
toonstelling van anatomische modellen
uit 1900, gemaakt van papier-maché,
Steenstraat la, t/m 11 mei, ma t/m vrvan
m »ot 16 uur en zo van 13 tot 16 uur.
Galerie Denise Stephan, tentoonstelling
Hermanus Berserik, Vm 12 april, vr.,
za., zo. van 14.00 tot 18.00 uur.
Wassenaar ualerie De Muren, voor-
jaars-tentoonstelling, Vm 15 maart,
geopend van 14.00 tol 18 00 uur en
20.00 tot 22.00 uur.
Auberge de Kieviet - expositie van Zoe-
termeerse dier- en landschapsschilder
Vm 30 april.
StedclijK Museum De Lakenhal, schil
derijententoonstelling van Henricus
Rol, van 6 feb t/m 14 maart; 'kijk en ver
gelijk', van 13 febr tot 25 april. Oude
Singel 28-32. ma t/m za van 10 tot 17 uur,
zo van 13 tot 17 uur.
De Oude Rijn. grafiek van o.a. Karei Ap
pel. Corneille; keramiek van Johanna
Warmenhoven en Marry Algra. Stille
Mare 4. van 7 feb t/m 28 maart, di t'm za
van 10 tot 18 uur. do van 19 tot 21 uur. zo
van 11 tot 17 uur. ma van 13 tot 18 uur.
ALPHEN AAN DEN RIJN:
EUROCINEMA I (tel 01720-20800) 'Te
gek om los te lopen" a.l. Dag. 18.45 en
21.00 uur. Do. vr. ma en di ook 13.45 uur.
Zo: 16.15, 18.45 en 21 00 uur. Kinderma
tinee: "Dolle dwaze vrijdag" a.l. Za. zo
en wo: 13.45 uur. Nachtvoorstelling: "Te
gek om los te lopen" 16 jaar. Za; 00.15
EUROCINEMA II (tel. 01720-20800) "Te
gek om los te lopen" a.l. Dag.: 13.45.
18.45 en 21.00 uur. Zo.: 13.45. 16.15. 18.45
en 21.00 uur. Nachtvoorstelhng: "The
big boss" 16 jaar. Za: 00.15 t
14.00, 19.00 en 21.30 uur. Zo.. 14.UU.
16 30. 19.00 en 21 30 uur Nachtvoorstel
ling: "De bedreiging" 16 jaar. Za: 00.15
18 30 en 21.15 uur Zo.: 13.30.16 00. 18 30
en 21.15 uur. Nachtvoorstelhng: "Het er
otische zwaard van Casanova" 18 jaar.
Za: 00.15 uur.
VOORSCHOTEN:
GREENWAY THEATER (tel. 01717-
4354) "Die Blechtrommel" 16 jaar. Do.
20 30 uur; vr 21.00 uur; za 21.00 uur; zo
20.45 uur; ma, di en wo 20.30 uur. Kin
dermatinee: "Dunderklumpen" a.l. Za
14.00 i
Wo: 14.15 u
MET PIKANTE SAU-
pcl; ui totaa) ongeveer 6
kruimeld blaadje lau-
en takjes bladselderij
n 20 ge kneusde pepor-
)locm door en laat die
teleidclyk 2 glazen rode
i bluf daar by steeds
fi' k
uiker en enkele takjes
deren boven zeer laag
vuur Wrijf ten slotte al
les door een zeef Bak
het bakvochl door de
"US WIN A BORN
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Dlaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage-
lyks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Sportmedisch Advies Centrum; blessu
respreekuur Elisabethziekenhuis. Lei
derdorp, 's maandags van 19.30-20.30
Kinderafdeling: dag.
C.C.XJ. (hartbewaking), dag.
14.15-14.45 en 19.00-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten Ibehalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t/m vrijdag
Bezoek aan ernstige patiënten: wanner
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18 30-19 30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18 30-19.30 uur Kraamaf-
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vbeg-
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
tol (020-175000).
Üud^ll
leums
16 maart 1981.
Honderd jaar geleden stond in
krant:
De moordenaar van den Rus-
sischen keizer blijkt Russakoff
te heeten. Hij is 21 jaar oud en
afkomstig uit de provincie
Nowgorod. In de twee laatste
jaren woonde hij de lessen aan
de academie voor mijn-inge
nieurs bij. Na de eerste ontplof
fing, waarbij de keizer onge
deerd bleef, trad de vorst be
daard tot dicht bij den misda
diger en beval hem weg te voe
ren, waarna hij zich te voel
huiswaarts wilde wenden.
Doch nauwelijks had hij eenige
stappen gedaan, of een andere
jonkman wierp voor zijne voe
ten een voorwerp neer. Er volg
de eene tweede vreeselijke ont
ploffing. Toen de damp wegge
trokken was, zag men den kei
zer, badende in bloed, op den
grond liggen. Rondom lagen ve
le gekwetsten. Ook de misdadi
ger was neergevallen, hoewel
ongedeerd.
Van vele zijden is bevestigd,
dat de politie te St.-Petersburg
uit Genève gewaarschuwd was
voor het onheil dat den keizer
trof. Toch nam zij slechts gerin
ge voorzorgmaatregclen. Don
derdag 11. ontving wijlen keizer
Alexander een doos met pillen,
die hij aan zijn lijfarts Botkin
ter onderzoek bood. De doos
was met een draad toegebon
den en verzegeld. Toen Botkin
een draad stuk trok, volgde
eene geweldige ontploffing. Het
doosje kwam uit Parijs en de
afzender noemde zich dr. Jus.
Hij roemde de pillen als het bes
te middel tegen asthma. De kei
zer werd zeer bleek toen de ont
plofbare inhoud ztjn werking
had gedaan. Terstond werder.
sterke patrouilles om het paleis
geplaatst, maar overigens nam
men geen maatregelen.
VijftiQ jaar geleden
- Drie dieven hebben te Palm
Beach in Florida den directeur
van de juwelierszaak van
Charlton and Company over
vallen en hem gedwongen de
sleutels van de safe af te zien.
Zij ontkwamen met een buit
van ongeveer een millioen dol
lar aan juweelen De directeur,
Otto Wegener, deelde mede voor
zijn hotel te zijn overvallen en
in een leeg huis tot den volgen-
den ochtend gevangen te zijn
gehouden.
