Ook voor
Aaltjes
modellen
gaat de
broek
riem
knellen
Een keertje de cover
van de Viva of de Li-
belle halen. Of lekker
zorgeloos flaneren op
een wufte party van
een Amsterdamse
modeontwerper, met
het onvermijdelijke
glas sherry in de
hand. Dat is voor een
Nederlands fotomo
del zo ongeveer het
hoogst bereikbare.
Daarnaast zijn er ook
de sombere kanten
van het beroep. Over
dag urenlang wach
ten, 's avonds vroeg
naar bed en altijd
maar weer op je ge
wicht letten. Want
dat zal duidelijk zijn:
een model eet nooit
een fricandel. En het.
grote geld, dat blijkt
doorgaans een mo
daal inkomen te zijn.
Een ontnuchterend re
laas over de schone
schijn van een meis
jesideaal. Of hoe een
nuchtere Friezin met
haar franjeloze
aanpak furore maakt
in het woelige Am
sterdamse modewe
reldje. "Moet Antoi
nette morgenochtend
om kwart over zeven
in Dokkum zijn? Dan
staat ze er".
■M
Aleid Boersma: "Mode Is de doorwerking van de avant-garde op wat meer
klassiek geklede mensen dragen".
er op af, hoewel je niet zelden
te maken krijgt met V^n boze
moeder of verloofde die je be
nen wel even wil breken.
Maar toch werkt het. Op deze
manier heb ik bijvoorbeeld
twee toppers bij een premiè
re in een theater ontmoet".
Contracten afsluiten doet Aleid
niet. "Daar ben ik panisch
voor. En bovendien: wat heb,
je aan een contract als ie
mand echt niet wil? Als ie
mand niet tevreden is kan hij
of zij maar weer beter weg
gaan, want dan valt er toch
niet mee te werken. Wat ik
wel doe is de mensen zoveel
mogelijk begeleiden. Dat
vind ik een taak van het bu
reau. De meeste meisjes die
hier komen zijn vaak nog
maar net van school af, en
met zeventien of achttien jaar
heb je die begeleiding ook
nodig. Je moet het in dit vak
tenslotte in vijf jaar tijd zien
te maken, en ik wil niet dat ze
dan met een leuke sportauto
en verder niets op straat ko
men te staan. Of dat ze daar
na nog jaren moeten werken
om hun belastingschulden te
betalen. Ik stuur ze naar een
belastingconsulent of open
desnoods een spaarrekening
voor ze. Dat klinkt misschien
bemoederend, maar dat is
dan het Friese in me. Hoewel
ik natuurlijk ook niet vers uit
de klei hier in Amsterdam
ben neergezet".
"Oh no!"
Valt er als model dan echt een
fortuin te verdienen? Aleid
schudt meewarig het hoofd.
"Een ton bruto per jaar is
maar voor een enkeling weg
gelegd. Het overgrote deel
moet het doen met een mo
daal inkomen. Maar daar
hoef je vaak maar twee dagen
per week voor te werken. En
je maakt nog eens een reisje.
De zomermode moet immers
in de winter gefotografeerd
worden, dus gaat het al gauw
richting Griekenland of zelfs
Suriname, Hawaii en Los An
gelos. Een van onze modellen
heeft zojuist een trip naar Lap
land en Griekenland moe
ten afzeggen omdat ze naar
Los Angelos moest, nadat ze
net uit Aruba was teruggeko
men. Bij het horen van de
naam Gran Canaria zegt me
nigeen hier al "oh nol".
Toch een makkie dus? Aleid:
"De inzet is in dit vak uitein
delijk doorslaggevend. Met
andere woorden: op tijd zijn
en een blij gezicht trekken.
Wil je echt de top bereiken,
dan zul je er keihard voor
moeten werken. Als ik van
avond Antoinette bel en zeg:
kind, het is echt verschrikke
lijk vervelend, maar je moet
morgenochtend om kwart
over zeven in Dokkum zijn,
dan krijg ik niet te horen of
het wat later kan. Dan staat
ze er. Maar je hebt er ook bij
die om half tien ergens moe
ten zijn en die dan om kwart
over tien komen aanzeilen".
"Gewoon werken, dat moet de
mentaliteit zijn. En ik weet
natuurlijk wel: dat is niet in
herent aan het beroep. De
meesten willen er gewoon bij
horen. En als ik dan vraag
wat ze daarmee bedoelen,
dan kunnen ze daar nauwe
lijks antwoord op geven. Een
leuk partijtje bij een mode
ontwerper, hoor je dan. Daar
om hamer ik er in gesprek
ken altijd op dat ze met twee
benen op de grond blijven
staan. Voor mij geldt immers
hetzelfde. Iedereen denkt
maar dat ik in de juiste café's
moet komen en de juiste
mensen moet kennen om in
dit vak te slagen. Je moet in
het circuit zitten, zeggen ze
dan. Ik heb dat nooit gedaan.
Ik zit 's avonds gewoon lek
ker voor de buis"
'En wat de inkomsten betreft,
wijs ik ze er altijd op dat het
zo weer afgelopen kan zijn.
Bij een goed betaald model
liggen er altijd wel twintig
vriendjes op de loer die den
ken: zij rekent wel even voor
me af. Daar wil ik ze voor be
hoeden. Bovendien: je moet
je ook nog eens verzekeren,
want stel dat je een been
breekt? En voor de rest is het
gewoon hard werken gebla
zen. Niet doorzakken, lekker
om tien uur naar bed en nooit
grote taarten eten. Want je
huid, dat is alles".
Trend
De tarieven, die Aleid Boersma
voor haar topmodellen bere
kent, variëren van 450 tot 700
gulden per dag, exclusief
BTW en 15 procent provisie.
En dan zijn er nog tal van toe
slagen voor o.a. doorpassen,
lingerie- en naaktfotografie.
Maar slechts enkelen genie
ten het voorrecht om prak
tisch dagelijks zo'n tarief op
te strijken. Voor het overgro
te deel is er slechts inciden
teel werk, en dan nog maar
vaak voor een paar uur. Leef
tijd doet er overigens nauwe
lijks toe, en evenmin is het
van belang of het model nu
toevallig moeders mooiste is.
Slechts de trend van het mo
ment is bepalend voor alles.
Aleid:"Hoe jonger, hoe beter.
Dat is het beeld van deze tijd.
In Milaan worden meisjes
van veertien of vijftien jaar
met make-up tot jonge vrou
wen omgetoverd. En hoe
dat nou komt? Er zijn twee of
drie trendsetterige fotografen
die in feite het modebeeld be
palen. Er kan hier iemand
een jaar werkloos aan de
muur hangen, totdat er plot
seling een fotograaf binnen
stapt die met haar wil
werken. Heeft zoiets succes,
dan wil opeens iedereen met
haar werken. Dan is ze ineens
een topper. Maar verder is
daar geen enkele indicatie
voor te geven"
"Mooi zijn heeft in dit beroep
een heel andere betekenis. Ik
heb modellen die op de foto
fantastisch ogen en die hier
soms als een verzopen kat
binnenkomen. Dat kun je wèl
een ontwikkeling noemen. Je
kunt zeggen dat er momen
teel een trend is van gewone
gezichten. Niet modellerig.
Als er vijftien jaar geleden
een fotomodel op straat liep,
viel dat op. Nu zie je het om
gekeerde. kijk maar naar de
gezinnetjes in STER-spots.
En dat is al een hele verande
ring. Zoiets moest eerst uit
duizend marktonderzoeken
blijken. Ik weet ook wel dat
in de reclame alles geïdeali
seerd wordt. Een ongehuwde
moeder die poseert voor giro-
blauw, dat zie ik voorlopig
nog niet gebeuren. De klant
blijft koning in dit vak. Re
clamebureaus hebben vaak
best wel progresieve ideeën,
maar de klant houdt dat nu
eenmaal tegen. Je kunt daar
heel weinig invloed op uitoe
fenen"
En hetzelfde geldt, zegt ze, voor
het grillige verschijnsel mo
de. Volgens Aleid Boersma is
mode het samengaan van
twee stromingen. "Je hebt al
tijd de klassieke mode. En
daarnaast is er dan een trend,
zoals dat nu laat ik maar zeg
gen de punkstijl is. Dan kun
je zeggen: wat zien ze er uit.
Maar over twee jaar draag ik
het ook. Mode is de doorwer
king van de avant-garde in
wat meer klassiek geklede
mensen dragen"
Gewapende vrede
Tenslotte: hoe conjunctuurge
voelig is een modellenbu
reau? Aleid: "Je grootste
klanten zijn natuurlijk de
mode-adverteerders. En ook
hier geldt dat er minder gead
verteerd wordt als er minder
verkocht wordt. Ik wil geen
doemdenker zijn, maar vijf
jaar geleden kwam het vrij
wel niet voor dat een klant
een model boekte voor twee
uur. En dat is nu weer sche
ring en inslag. Vier modellen
voor een hele dag is nu drie
modellen voor een halve dag.
Maar aan de andere kant vind
ik ook dat hut model een
beetje verwend was. Tot voor
kort was drie uur werken nog
een hele dag. Of dat iemand
in de studio arriveerde en
zich eerst uitgebreid begon
op te maken, zodat het eerste
uur al om was. Dat kan niet
meer. Er moet dus gewoon
weer wat harder gewerkt
worden. En dat kan volgens
mij geen kwaad"
De grote modellenbureaus heb
ben zich intussen o<.k geza
menlijk aan de verslechteren
de economie aangepast. Zo
als dat in de zakenwereld ge
bruikelijk is, worden klanten
niet tegen elkaar uitgespeeld.
Valt er ergens een kluif te ha
len, dan gaat daaraan een in
tieme lobby vooraf. Hoewel
daaruit niet de conclusie mag
worden getrokken dat het on
derling allemaal koek en ei is.
Zo vindt het contact tussen
Aleid en haar vroegere werk
gever via derden plaats. En
de relatie met Corine Rot-
schaefer bijvoorbeeld, zegt ze
stijlvol, kan het best worden
getypeerd als een toestand
van gewapende vrede.
Het vak van fotomodel is vol
gens haar een acteerprestatie,
die je niet kunt leren. Het ver
mogen om jezelf te transfor
meren. Het talent om je in te
leven in een sjieke bontjas of
een woest punkpakje. Daar is
betrekkelijk weinig kennis,
maar des te meer feeling voor
nodig. Een model, zegt ze, is
privé vaak totaal iemand an
ders als hij of zij voor recla
medoeleinden geafficheerd
staat.
Aleid: "Er zijn mensen die er
ronduit enig uitzien, maar die
als een hark voor de camera
staan. En omgekeerd is het
ook zo: mensen die je op
straat zo voorbij loopt, kun
nen zeer fotogenieke gaven
hebben. Daar ontwikkel je op
den duur een oog voor. En
dan kan het nóg reuze tegen
vallen als een fotograaf er
eenmaal proefopnamen mee
heeft gemaakt. Het resultaat
is bijna altijd geslaagd of oeh
bah. Een middenweg is er in
feite niet".
Eigen kweek
Aleid Boersma, dochter van
een fabrieksdirecteur uit
Leeuwarden, heeft in het
hoofdstedelijke modewereld
je snel carrière gemaakt. Ze
begon in de parfumerie bij
Helena Rubinstein, gaf lezin
gen, deed aan promotie en
verkende daarna gedurende
enkele jaren het terrein van
modeontwerpers en confec
tionairs. Vervolgens werd ze
directrice van het gezagheb
bende modellenbureau Euro
model, maar een conflict al
daar was er de aanleiding van
dat ze twee jaar geleden voor
zichzelf begon. Daarna ging
het allemaal van een leien
dakje. Binnen zeer korte tijd
kon Model Promotion zich
op voet van gelijkheid bege
ven naast andere groten als
Model Planning, Ulla Models
en Corine Rotschaefer's
Agency.
In stemmig wijnrood - de huis
kleur van Model Promotion -
verscheen onlangs een lijvig
boekwerk waarin al haar mo
dellen staan afgebeeld, varië
rend van de veelgevraagde
Antoinette met de ideale ma
ten 91-65-91 tot en met peu
ters van twee jaar oud en
zelfs hele gezinnetjes. Ze zijn
bruikbaar al naar gelang de
mode of een bepaald product
dat vraagt. Of zoals Aleid het
zelf formuleert: ze levert mo
dellen voor buitenboordmo
toren tot en met de Viva. In
vakjargon heet dat special-
en fashionmodels, en ze gaat
er prat op dat bijna de helft
van haar bestand "eigen
kweek" is.
Aleid: "Ik ontmoet ze in restau
rants, op straat of in de tram.
Dat is een soort beroepsde
formatie. Dan denk ik: zou
het iets zijn? En dan stap ik
Tekst: Willem Schrama
ZATERDAG 14 MAART 1981
In de korte tijd dat de 41-
jarige Aleid of "Aaltje"
Boersma de scepter
zwaait over het Amster
damse bureau Model
Promotion b.v., heeft
ze al menig meisje moe
ten teleurstellen. Van
de honderd gegadigden
blijkt er in de praktijk
slechts één uitverkoren
voor het Grote Vak. De
overigen druipen met
tranen in de ogen af of
pakken de moed nog
eens op door te zeggen
dat ze dan wel stewar-
des worden.
V
