„Solidair zijn
met Nicaragua
Studenten
theologie
ontevreden
over seminarie
Reportage
Wederopbouw gaat gepaard met tegenslagen
Australische basis
beschikbaar voor VS
Tempo kampioen
Volendam vvrï
reorganisatie
technische staf
DONDERDAG 12 MAART 1981
BOTTTM
PAGINA 17
Door Bas de
Gaay Fortman
MANAGUA - Het publiek in de
bioscoop begon opeens en
thousiast te applaudiseren.
De film over „Nicaragua na de
revolutie" liet een discussie
zien tussen de eigenaar van
een koffieplantage en een
aantal landarbeiders. De eige
naar verdedigde de onmense
lijke omstandigheden waarin
de arbeiders leefden door te
verwijzen naar het ziektever
zuim. Dat lag zo hoog, dat de
produktie er wel onder moest
lijden en daardoor ontbrak
het geld om iets voor de arbei
ders te doen. „Maar hoe kon u
in deze krotten en met dit
slechte voedsel verwachten
dat wij gezond zouden blij
ven?", vroeg een van de arbei
ders. Zo die zat! Het bioscoop
publiek reageerde opgeluch-
t.
In Nicaragua spreken mensen
zich nu uit. Beslissingen ne
men zij nu zelf. Dat merken
niet alleen de landeigenaren
maar ook de Sandinisten die
het land besturen. Voor de ka
toenoogst zijn geen landar
beiders meer te vinden die
voor het minimumloon willen
gaan plukken. De mensen
zijn het basisvoedsel (bonen,
rijst en mais) gaan produce
ren voor eigen consumptie en
voor de verkoop. Daarin wor
den zij aangemoedigd door de
regering. De waarde van de ei
gen produktie bedraagt nu
meer dan watje voor het mini
mumloon kunt kopen. Het
succes van de actie voor een
betere voorziening in de eer
ste levensbehoeften dreigt
daardoor te resulteren in een
ongeplukte katoenoogst. Het
katoenprobleem wordt nu op
gelost met behulp van vrijwil
ligers.
De regering mag dan soms falen
in plannen, zij kan wel vrijwil
ligers op de been krijgen. De
studenten van de universiteit
van Nicaragua hebben al drie
weken katoen geplukt. Elke
zondag brengen vrachtauto's
van het leger duizenden vrij
willigers naar de katoenvel-
den. Door de vroegere dicta
tor Somoza werden de militai
re voertuigen naar het land
gestuurd om de landarbei
ders onder controle te hou
den. Nu komen diezelfde wa
gens de vrijwilligers brengen
voor de katoenoogst.
Tegenslagen
Voor de regering is de inzet van
de eigen bevolking volstrekt
onmisbaar. De tijd waarin
louter vreugde heerste over
de beëindiging van de burger
oorlog en de verwijdering van
dictator Somoza is voorbij.
Nu willen de mensen ook in
het sociaal en economisch le
ven veranderingen zien. Maar
op economisch terrein kampt
Nicaragua met zware tegen
slagen. Door de daling van de
koffieprijs verloor het land
vorig jaar 120 miljoen gulden.
De nieuwe Amerikaanse re
gering heeft besloten de laat
ste 30 miljoen gulden van
haar hulpprogamma niet te
geven en bovendien de graan-
leveranties ter waarde van 10
miljoen gulden stop te zette-
n.
Ook de veiligheidssituatie blijft
moeilijk. Tijdens de campag
ne tegen het analfabetisme
werden enkele tientallen vrij
willigers vermoord. In toene
mende mate vallen groepjes
van voormalige gardisten van
Somoza het land binnen en
ontvoeren of doden mensen.
Als gevolg hiervan moest de
voor dit jaar geplande cam
pagne voor verbetering van
de gezondheidszorg vervan
gen worden door een campag
ne voor versterking van de de
fensie.
Deze tegenslagen komen des te
harder aan omdat de situatie
ten tijde van de revolutie al
slecht genoeg was. Een deel
van de hoofdstad Managua
lag nog steeds in puin als ge
volg van de aardbeving van
1972. (De voor wederopbouw
bestemde hulp had Somoza
grotendeels in eigen zak ge
stoken). Daarnaast had de
burgerloorlog grote vernielin
gen veroorzaakt. In het laatste
jaar van die oorlog - 1979 -
was het nationale inkomen
met meer dan een kwart ge
daald. Een nationaal herstel
vroeg daarom ieders inspan
ning.
Een straatbeeld in Rio Blanco, gelegen in de provincie Malagalpa.
In 1980, het eerste jaar van de
wederopbouw, heeft men in
derdaad wel wat bereikt. Met
een groei van 18 procent werd
een deel van de verloren pro
duktie weer teruggewonnen.
Maar tegelijk bleken de be
perkingen waaraan het over
heidsbeleid is onderworpen.
Nicaragua is namelijk geen ei
land zoals Cuba. Als de rege
ring terwille van de armen
zou besluiten de voedselprij
zen sterk te verlagen, dan zou
dit leiden tot het smokkelen
van voedsel naar de buurlan
den Honduras en Costa Rica.
Nog steeds gaat 45 procent
van de Nicraguaanse export
naar de Verenigde Staten.
Vooral voor vlees, vis en ba
nanen zou een boycot van dat
land heel hard aankomen. Er
is nog altijd een grote particu
liere sector. Alleen de eigen
dommen van Somoza zijn ge
nationaliseerd. Een confron
tatie moet worden vermeden.
Binnen deze beperkingen
moet dan wel worden ge
tracht de positie van de armen
te verbeteren. Het is een bijna
onmogelijke opgave.
Weerstand
Voor dit jaar wordt gemikt op
een reële stijging met 12 pro
cent van de basisconsumptie.
De luxe consumptie moet
evenwel dalen met 9 procent.
Het middel daartoe is een zeer
sterke verhoging van de be
lastingen en accijnzen. Naast
de hogere inkomensgroepen
verzet ook de middenklasse
zich tegen zulke maatregelen.
De regering stuit dan ook op
toenemende weerstand van
uit het particulier bedrijfsle
ven en de burgerij.
Bij die weerstand komt dan nog
de Amerikaanse druk op Ni
caragua. Daarin ligt in feite de
ernstigste bedreiging. In een
recent rapport voor de „heri
tage foundation" (de stichting
ter bescherming van het
Amerikaanse erfgoed) wordt
de betekenis van Nicaragua
voor de Amerikaan onom
wonden duidelijk gemaakt.
Die „heritage foundation" is
een van de bronnen waaruit
president Reagan zijn be-
leidsinzichten put. Het rap
port stelt letterlijk: „De veilig
heid van El Salvador maakt
het nodig de verwijdering van
de regering in Nicaragua te
versnellen"
Tot de oppositiekrachten die
Amerika volgens dit rapport
moet steunen behoort ook Jo
se Esteban Gonzalez. Deze
combineerde zijn werk voor
de mensenrechtencommissie
met het leiderschap van de
conservatieve partij. Tijdens
een reis door Amerika be
schuldigde hij de Sandinisten
ervan de mensenrechten nog
erger te schenden dan Somo
za al placht te doen. In de
kranten van het JVesten wer
den deze aantijgingen onmid
dellijk afgedrukt. Toch klopt
er niets van. Om te beginnen
zijn de politieke gevangenen
in Nicaragua mensen die tij
dens het Somoza-bewmd
hebben gemoord en gemar
teld. Bovendien worden deze
gevangenen geenszins on
menselijk behandeld.
De middelen waarmee Amerika
de Nicaraguaanse regering
kan bestrijden zijn van econo
mische. ideologische en poli
tieke aard. De uitlatingen van
Gonzalez passen daarin. Zij
hebben de Sandinisten inder
daad nerveus gemaakt. Bij
zijn terugkeer werd Gonzalez
in Nicaragua gearresteerd op
beschuldiging van laster.
VASTBESLOTEN
Miin reis langs projecten waar
aan de Novib bijdraagt bracht
mij ook in Matagalpa. een
stad die zwaar heeft geleden
onder de bombardementen
van Somoza's luchtmacht.
Hier maakte ik een bijeen
komst mee waarbij een batal
jon vrijwilligers voor enkele
maanden naar het noorden
werd gezonden. In de noorde
lijk grensstreek vinden in toe
nemende mate gevechten
plaats met vanuit Honduras
opererende oud-gardisten
van Somoza. Het bataljon uit
Matagalpa moest een andere
eenheid vrijwilligers aflos
sen. Het vertrek werd bijge
woond door een enthousiaste
menigte. Men toonde zich
vastbesloten het vrije Nicara
gua te verdedigen.
De revolutie laat zich niet terug
draaien. Maar wij weten wel
dat elke revolutie kan ontaar
den in een linkse militaire dic
tatuur. Opvoering van de eco
nomische, politieke en ideo
logische druk op Nicaragua
kan ertoe leiden dat degenen
die pleiten voor een politiek
van gematigdheid en geleide
lijkheid het pleit verlieze-
De enigen die iets kunnen doen
tegen een sterk opkomend
anti-Amerikanisme in Midde-
n-Amerika zijn de Amerika
nen zelf. Dat vraagt dan wel
een volkomen verandering
van het beleid dat Reagan nu
voert. Nederland kan dat be
vorderen door solidair te blij
ven met het nieuwe Nicara
gua.
CANBERRA (UPI) - Amerikaan
se B-52-bommenwerpers gaan de
Australische luchtmachtbasis te
Darwin gebruiken om verken
ningsvluchten boven de Indi
sche Oceaan uit te voeren, maar
zij zullen onbewapend zijn en
geen kernwapens aan boord heb
ben, zo heeft premier Malcolm
Fraser gezegd na terugkeer uit
Washington.
Daar was hij het met de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken, Haig, over die voor
waarden eens geworden. Fraser
zei dat bovendien zes tankvlieg
tuigen voor bijtanken in de lucht
op de basis mogen landen.
Voor andere categorieën operaties
van de V.S. op Darwin is eerst
toestemming van de Australi
sche regering vereist, aldus Fra
ser. Ter toelichting zei hij in het
parlement dat Australië evenals
de V.S. vastbesloten is alles te
zullen doen om verdere voortzet
ting van het expansionisme van
de V.S. tegen te gaan.
(ADVERTENTIE)
Oud-hoofd
Britse
geheime
dienst
overleden
LONDEN (Reuter/UPI/AFP) -
Sir Maurice Oldfield, ooit
hoofd van de Britse spionage
en militaire inlichlingenorga-
nisatie "M-16", is gisteren aan
een ziekte overleden. Dit is
van regeringszijde bekendge
maakt. Sir Maurice was 65
jaar.
Hij heeft bijna 40 jaar gewerkt
in de Britse geheime dienst
en stond in de 12 jaar voor hij
zich in 1979 officieel terug
trok bekend als "C" (van con
trole). Hij werkte altijd in de
anonimiteit totdat in 1973 een
Amerikaanse tijdschrift zijn
identiteit onthulde.
Sir Maurice trad in de tweede
wereldoorlog toe tot de Brit
se geheime dienst en was
werkzaam in Afrika, het Mid
den-Oosten, Verre Oosten en
de Verenigde Staten.
Door velen werd aangenomen
dat de schrijver Ian Fleming,
die in de laatste wereldoorlog
eveneens voor de Britse ge
heime dienst werkte, sir Mau
rice als model heeft gebruikt
voor de figuur "M", het hoofd
van James Bond of wel agent
007, de spectaculaire held uit
Flemings spionageromans.
Het kampioensteam van Tempo. Staande v.l.n.r. Hans van Zonneveld
(trainer). Dick Turkenburg, Ernst van Hooidonk. Bert Jan van Weeren.
Bob Bergshoeff en Aad Haagsman. Zittend v.l.n.r Marjolein Opbroek,
Joke van Hooidonk, Nel Kooiman, Erica Hardam en Elisabeth van Urk.
DEN HAAG - De Alphense korf
balploeg Tempo is na vier seizoe
nen weer teruggekeerd in de der
de klasse van het district. Gister
avond werd de ploeg van trainer
Hans van Zonneveld kwmpioen
van de afdeling door GKV in
Den Haag met 1-5 te verslaan.
De Alphenaren, die in hun sterkste
opstelling speelden, hebben het
niet moeilijk gehad met GKV,
dat nauwelijks weerstand van
betekenis bood. Dick Turken
burg en Erica Hardam brachten
Tempo binnen een kwartier met
0-2 aan de leiding. Een tegen
treffer van GKV bracht even
spanning in de wedstrijd, maar
nadat Ernst van Hooidonk de
ruststand op 1-3 had bepaald,
kon Tempo niets meer gebeuren.
Doelpunten van Dick Turken-
burg en Erica Hardam maakten
van GKV na tien minuten spelen
in de tweede helft een kansloze
figurant: 1-5. Daarna hielden
beide ploegen het wat scoren be
treft voor gezien. Tempo, dat aan
een gelijkspel al genoeg had ge
had Tm kampioen te worden,
speelt in de veldcompetitie ook
al in de derde klasse.
i: Betaalchi;qi'e kn pf. Groene Betaalpas
Gegarandeerd tot f 1(K),- per cheque. Zonder kosten
erkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
Hersenschudding Karstens
RIJEN/LEIDEN Oud-beroepswiclrenner Gerben Karstens zal. nadat
na een valpartij aanvankelijk voor een schedelbasisfractuur werd ge
vreesd, aan het einde van deze week al het Tilburgse St. Elisabethzie-
kenhuis mogen verlaten. In de omgeving van zijn woonplaats Rijen
kwam de ex-Leidenaar, die ter afbouw van het lichaam nog dagelijks
trimtochten maakt, gisteren in botsing met een tegemoetrijdende cou
reur. De toestand rond Karstens liet ernstig aanzien. Er werd gevreesd
voor een scheurtje in zijn schedel. Nader onderzoek leerde dat de wiel
renner, vooral bekend van zijn grote successen in de Tour de France,
een zware hersenschudding had opgelopen.
VOLENDAM (GPD) - Het bestuur
van eerste-divisieclub Volendam
zal zich op korte termijn gaan bui
gen overeen reorganisatie van de
huidige technische staf. Aanlei
ding hiertoe is de overeenstem
ming die het bestuur gistermid
dag heeft bereikt in een gesprek
tussen een bestuursdelegatie en
de beide oefenmeesters Henk El
lens en Fred Andrè. dat bijge
woond werd door vertegenwoor
digers van de WON en de
FBO
Tegenover de namens de WON
optredende Sjaak Langendoen
heeft FBO-afgtvaardigde Gerard
Slager duidelijk te verstaan gege
ven, dat eerste-divisieclub Volen
dam het recht op arbeid van de
beide oefenmeesters erkent en
derhalve de arbeidsovereenkoms
ten met de beide trainers tot 30
juni 1982 volledig zal nakomen.
De constructie waar het bestuur
van Volendam aan denkt is die
van een technisch directeur, die
verantwoordelijk zal zijn voor het
technisch beleid van de eerste-
divisieclub en twee veldtrainers,
waarvan er een belast zal worden
met de uitvoering van het jeugd-
plan en de begeleiding en coa
ching van het C-elftal ter hand zal
nemen. De ander zal dan de coa
ching en training van het A-team
voor zijn rekening moeten neme-
De reorganisatieplannen die op dit
moment nog worden uitgewerkt
door het bestuur van Volendam
in samenspraak met de FBO
(werkgeversorganisatie) gaan er
vanuit, dat het komend seizoen
slechts drie trainers in Volendam1
werkzaam zullen zijn. Pas ko
mende maandagavond zal het be
stuur van Volendam de namen
die passen bij deze plannen nader
bekendmaken.
op het hervormd seminarium in
Doorn (Hydepark) vallen grote
groepen mensen uit de boot. Dat
vindt een groep hervormde stu
denten in de theologie uit Am
sterdam, Groningen, Leiden en
Utrecht, die daar een maand is
geweest voor ontmoeting, uit
wisseling van ervaringen en stu
die. De studenten uiten hun on
vrede hierover in een open brief
aan de leiding van het instituut.
Zij hebben met name drie groe
pen op het oog: vrouwen, men
sen die andere samenlevingsvor
men dan het huwelijk erkennen
of beleven, en de politiek-links-
"De vragen van deze drie groepen
kunnen niet openlijk worden be
sproken", menen de studenten.
De vrouwen die weigeren hun
vrouw-zijn als een lastige handi
cap te zien en die in de kerk se
rieus genomen willen worden
krijgen niet de kans om over hun
eigen functioneren tot helder
heid te komen.
Mensen die het gezin (met vrouw
en kinderen) niet beschouwen
als de enig mogelijke samenle
vingsvorm vallen buiten de ook
op het seminarium geldende nor
men. De groep met een andere
politieke overtuiging (tegen het
kapitalisme) voelt zich daar
evenmin thuis.
Het is duidelijk, zo schrijven de
studenten, dat het hier gaat om
mensen binnen de kerk die op
zoek zijn naar nieuwe wegen van
gemeente-zijn. Zij gaan in tegen
de in de kerk algemeen geldende
normen, die een afspiegeling zijn
van de normen die in deze maat
schappij gelden Die worden
vastgesteld door degenen die het
in maatschappij en kerk voor het
zeggen hebben".
De studenten gaan in hun brief ook
in op de doelstellingen van hot
seminarium. Zij vinden die niet
duidelijk. Er is. volgens hen. ook
sprake van een "verborgen"
doelstelling, namelijk: het bewa-,
ren van de eenheid in de Her
vormde Kerk. "Dat die eenheid
er niet is. is ieder weldenkend
kerklid duidelijk. Maar de schijn
moet worden opgehouden. De
lieve vrede moet bewaard. Con
fronterende gesprekken worden
vermeden, uit angst dal de bom
zal barsten. Het doorbreken van
deze krampachtige houding is
niet of nauwelijks toegestaan".
In hun brief doen de studenten
suggesties voor een andere opzet
van de seminariumperiode voor
toekomstige predikanten.
Hervormde Kerk: beroepen te
Willemstad G. C. de Kruijf Rijns-
aterwoude, te Hazerswoude D.
Heikoop IJmuiden-West, te Zeist
J. L. Keijzer Dongen; aangeno
men naar Veendam J. Klinkha
mer Heerewaarden, de benoe
ming tot voorganger van de her-
vormd-gcreformeerde evangeli
satie te Hardegarijp (Fr.) J. Kot.
hulpprediker te Nieuw-Lekker-
land.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Rotterdam-Heyplaat
H. Benard Rozenburg; bedankt
voor Stnjen P. Bijl Heinenoord.
Ds. J. H. Bogers is deze maand 25
jaar hervormd predikant in Al
phen aan den Rijn. Zaterdag 21
maart van 3 tot 5 uur wordt hem
in het gebouw "Nabij" een recep
tie aangeboden.
Ds. H. Groenendijk te Scheve-
ningen verleent sinds 1 maart
bijstand in het pastoraat in de
hervormde gemeente van Kou
dekerk aan den Rijn, die al enige
tijd zonder predikant zit.
Ds. W. van Waasbergen uit
Baarn doet zondag intrede in de
hervormde gemeente te Wasse
naar (wijkgemeente Den Dcyl),
als opvolger van ds. Van Zanten.
Dc pastorale raad van het bisdom
Rotterdam heeft een commissie
"kernbewapening" gevormd die
vóór 15 april voor de "achterban"
een discussienota zal opstellen
met vragen en stellingen over dit
ondprwern
(ADVERTENTIE)
electrisch
gereedschap
tijdelijk in
prijs verlaagd.
LAMAN-LEIDEN B V.
Zijlsingel 2 - Leiden
Geopend van maandag t/m vnjdag
van 08 00 lol 12.30 uur en van
13.00 tot17 30 uur
