Schrijven is niet iets
dat lokt, het dwingt je
Radio in teken landbouw
Steun chanson
vandaag
toegejjcht
Winnaar P.C. Hooftprijs Willem Brakman:
Uitstekend spel van
Franse toneelgroep
Erkenning
Picasso
[lesprogramma i
ilfipONDERDAG 5 MAART 1981
Uitreiking
van prijs
op 20 mei
De staatsprijs voor letterkunde
(P.C. Hooftprijs) 1980 (catego
rie proza) gaat naar de schrij
ver Willem Brakman. Brak
man krijgt zijn prijs, waaraan
een bedrag van f 10.000- is
verbonden, voor zijn gehele
proza-oeuvre. De officiële
uitreiking heeft op 20 mei
aanstaande plaats in het Mui-
derslot.
De jury, op welks advies minis
ter Gardeniers van CRM de
prijs heeft toegekend, be
stond uit: T. van Deel, voorzit
ter, H.J. Kompen, secretaris,
J. Fontijn, G. Krol, C. Peeters
en H. Verhaar, leden.
ENSCHEDE (GPD) - Het
werk van de Enschedese
literator Willem Brakman
(58) zal binnenkort voor
de derde maal in de prij
zen vallen. Op 39-jarige
leeftijd ontving Brakman
de Van der Hoogtprijs
voor zijn debuut „Een
winterreis". Later mocht
Brakman de Jan Campert-
prijs voor pozie in ont-
Willem Brakman: 'Je doet het niet
Duo Bree-
Komen:
hecht
samenspel
LEIDEN In hecht samenspel
doorkruisten hoboïst Peter
Bree en pianist Paul Komen
gisteravond, in de Kapelzaal,
het muzikale oeuvre van de
19de en 20ste eeuw. Beide
musici waren uiterst be
heerst in hun spel, hetgeen
vooral in de langzamere de
len, zoals in "déploration"
van Fr. Poulenc (1899-1963)
en het "adagio" uit de "sona
te in g kl.t." van M. Grabert
(1868-1951) soms tot een wat
erg objectieve opvatting leid
de. Erg mooi van sfeer en op
bouw echter was hët "Adagio
en allegro voor hobo en pia
no" van R. Schumann (1810-
1856).
Het "Duo voor althobo en pia
no", opus 156, van E. Rubbra
(geb. 1901), dat vorig jaar ge
componeerd werd en opge
dragen aan Peter Bree, bleek
niet zo'n sterk werk, niet erg
eigentijds.
Verrassender waren de "Tem
poral variations" van B. Brit-'
ten (1913-1976) waarin de
componist de draak steekt
met gangbare opvattingen.
Zo lijkt het deel "waltz" op
een wals, maar je zou zeker
struikelen, wanneer je er op
probeerde te walsen, bij de
"mars" krijg je de indruk van
een troep dronken soldaten
die langs marcheert, in de
"exercises" (oefeningen)
moeten de piano en hobo om
het hardst allerlei technische
hoogstandjes (trillers, toon
ladders etc.) uitvoeren. Dit
werk, door Britten op 23-jari-
ge leeftijd geschreven, werd
door het duo zeer onderhou
dend gespeeld.
Lijnrecht hiertegenover wat
betreft sfeer stond "Sonate
voor althobo en piano" van P.
Hindemith (1895-1963), dat
een uiterst grimmig karakter
heeft. Als je bedenkt dat Hin
demith van mening was dat
muziek een direkte sociale en
educatieve funktie moest
hebben en dat het werk ge
schreven werd in het jaar
1941, wordt dit wellicht dui
delijker.
Ondanks het feit dat Peter Bree
soms een steekje moest laten
vallen, omdat de hobo dan
niet aansprak was het mede
door de voortreffelijke bege
leiding van Paul Komen een
geslaagd recital.
ELLEN LOOYESTIJN
.LEIDEN Velen zullen 'Le Silen
ce De La Mer' nog wel kennen
van de schoolbanken, toen het
dankbaar werd gebruikt op de li
teratuurlijst, omdat het zo 'lek
ker dun' was en er zo weinig per
sonen in voorkwamen. Inmid
dels zijn in vijfentwintig talen al
drie miljoen exemplaren over de
toonbank gegaan. Wellicht was
dit de reden voor WIKOR (een
dienstverlend instituut voor de
musische vorming van de jeugd)
om gisteravond in de Leidsche
Schouwburg de preiwère te
doen plaatshebben van 'Le silen
ce de la mer' van Velcors. De in
terpretatie was van 'Le Tréteau',
waarbij Jean Périmony de rol
van de oom speelde; Florence
Haziot de rol van het nichtje,
Philippe Chapelle de Duitse sol
daat, die ingekwartierd wordt in
de boerderij van de oom en z'n
nicht en Gerard Savoisien de rol
van 'Werner von Ebrennac'. Ook
gisteravond was de schouwburg
voornamelijk gevuld met scho
lieren, die, evenals bij 'Mensch
Meier' van plan leken er weer
een jolig janboel van te maken.
Hiervoor stak echter de Franse
acteur Jean Périmony een stok
je. Vlak na de pauze richtte hij
zich tot de langzaam rumoeriger
wordende zaal en verzocht zeer
dringend om stilte. Wie schetst
de verbazing van de ouderen in
de zaal, toen de jeugd zich dit
verzoek ter harte nam en de rest
van de voorstelling in stilte toe
keek? Een prachtige rol werd
neergezet door Florence Haziot,
die een zeer geëmotioneerd
nichtje speelt vooral, wanneer zij
afscheid moet nemen van de
Duitse soldaat. Voor de liefde
tussen een boerenmeisje en een
Duitse bezetter is geen plaats.
Vercors heeft deze dialoog echter
volledig non-verbaal gehouden,
zodat veel wordt overgelaten aan
het vermogen tot expressie van
de acteur en de actrice. De sug
gestie van een trein wordt, eer
der in het stuk, keurig overeind
gehouden en voorts wordt er een
open houtvuur gesuggereerd,
dat de toets der kritiek wonder
wel kan doorstaan. Naast Floren
ce Haziot was het vooral Philip
pe Chapelle, de Duitse soldaat,
die niet naliet door zijn rolvast en
gelaagd spel grote indruk te ma
ken. Wanneer we ons realiseren,
dat 'Le silence de la mer' volledig
in het Frans werd opgevoerd,
waardoor voor de optredenden
wellicht een (taal-)barrière kon
ontstaan, dient de staande ovatie
na afloop als een dubbel-compli-
ment geïnterpreteerd te worden.
BERT KOEKEBAKKER
vangst nemen. In mei
wordt precies 20 jaar lite
raire arbeid bekroond als
de Enschedeër voor zijn
gehele proza de staatsprijs
voor Nederlandse - letter
kunde, de P. C. Hooftprijs,
krijgt toegekend.
Brakman weet dus wel wat het is
om in de prijzen te vallen.
Schrijft een schrijver daarvoor?
,,Nou nee", luidt het antwoord,
„dat zou een vreselijke toestand
zijn. De reden waarom iemand
schrijft, zou je kunnen vergelij
ken met iemand die in het water
is gevallen: het is niet iets datje
lokt, maar iets dat je dwingt. Je
doet het niet voor je lol. In de
middeleeuwen sloegen sommi
gen zich met een leren zweep op
de rug. Vincent van Gogh is al
tijd gekenschetst als een onge
lukkig man. Maar van hem is de
uitspraak: „Wie zal bepalen hoe
veel geluk er schuilt in onge
luk"? En moet je eens zien, wat
voor een schitterende dingen die
man gemaakt heeft, juist doordat
hij in ellendige omstandigheden
verkeerde. Nee, weet je wat
schrijven is? Het piepen van een
muis als je hem knijpt".
Het nieuws dat de hoogste onder
scheiding voor een dichter, es
sayist of prozaist hem ten deel
was gevallen, kwam Brakman
onder ogen juist voordat hij zon
dag naar Hilversum vertrok voor
het VPRO-televisieprogramma
„De Schrijvers"
„Ik zat volkomen wereldvreemd
tegen dat briefje aan te kijken.
Later, tijdens de uitzending,
voelde ik mij er door gebufferd
tegen de werkelijkheid. Ja, dat
hielp wel, want voor het overige
leek die studio wel een gruwelijk
gekkenhuis, waar van alles kon
gebeuren behalve praten".
Brakman vertélt dat Harry Mulisch
op het nieuwtje reageerde met de
woorcfen: „Je ogen staan nu nog
blij, maar wacht maar af'. En in
derdaad, het gesprek wordt zeer
geregeld onderbroken door de
telefoon en de voordeurbel. Aan
vragen voor interviews, felicita
ties en bloemen voor de man
wiens psychologische romans'zo
dikwijls gekwalificeerd werden
als „moeilijk". Dit laatste zit
Brakman hoog:
„Dat heeft me mijn leven lang ach
tervolgd. Inderdaad, ik schrijf
over moeilijke onderwerpen,
maar het kan ook wel eens zo zijn
dat de lezer het zich te gemakke
lijk maakt".
Waar schrijft u dan over, wat
houdt u het meeste bezig?
„De bezigheid van de schrijver be
staat altijd uit het op zoek zijn. Je
verkeert voortdurend in moei
lijkheden: je bent op zoek naar
de juiste woorden. De „logos",
het woord in zijn ruimste zin, is
het fundament van onze bescha
ving. De joodse leer bijvoor
beeld, die begint al met: „Hoort
Israël". In Genesis staat dat het
woord gelijk is aan God".
„Zonder pathetiek kun je zeggen
dat taal een geheim heeft. Lees
de gedichten van Gerrit Kouwe-
naar maar. Daarin laat de taal
zijn tanden zien. Om een ander
voorbeeld te noemen: de dichtre
gel: „Lees maar: er staat niet wat
er staat" is hierom zo indrukwek
kend omdat die de mens plaatst
als machtig geestelijk wezen. Ie
mand die goed kan praten, heeft
macht. Dat merkte ik aan den lij
ve bij dat schrijversprogramma
van de VPRO: als je ademhaalt
ben je het woord kwijt".
.,De mens wordt gekenmerkt door
een behoefte ,het gezegd te heb
ben'. Dat houdt zoiets in als ,het
is geschied'. Maar ik zie die be
hoefte niet zo geconcretiseerd
dat iemand na een goed gesprek
zegt: „Dat is dan f54,90".
Maar als u een boek schrijft waar
in u „het" zegt, dan krijgt u daar
nog wel meer voor dan f 54,90.
„Dat is voor mij secundair", ant
woordt Brakman, „voorop staat
dat ik met schrijven, omdat ik
anders niet goed word. Ik ben
een vooroorlogse introvert die
gefascineerd is door zijn eigen
geestesleven. Met een moeilijk
woord noem ik dat introspectief
vermogen. Bij mij ligt altijd het
gevaar op de loer, dat ik weggor-
gel in hypersubjectivismen. Om
dat te bestrijden, bied ik mijn
subjectiviteit in geschreven
vorm aan de werkelijkheid aan.
Zodoende voeg ik er een zekere
algemene geldigheid aan toe. Die
poging om mijn subjectiviteit
objectief te maken noem ik „ver
lossing". Ik hoop dat ik het eens
kan worden. Bijvoorbeeld: mijn
bedoeling van dit gesprek is dat
jij het begrijpt".
Hm, hm.
„Als een fietsenbewaarder op het
station tegen mij zegt: ,Het leven
is zinloos', dan ben ik direct be
reid om anderhalf uur uit te trek»
ken om voor deze man te doen
gelden dat ik vind dat het leven
wl zin heeft. Mij ^hat het om de
geldigheid".
MALAGA (AP)— De socialistische
burgemeester van Malaga, de ge
boortestad van Pablo Picasso,
heeft er bij alle grote Spaanse
steden op aangedrongen een van
de hoofdstraten als eerbewijs te
vernoemen naar de grote Spaan
se schilder.
Picasso wordt algemeen gezien als
een van de grootste kunstenaars
van deze eeuw. Hij beschouwde
zichzelf als een balling onder de
dictatuur van Franco. Hij stierf
in 1973 in Frankrijk en ligt begra
ven in de tuin van zijn kasteel in
Vauvenargues en de buurt van
Aix-en-Provence.
PARIJS (AFP)- De Franse regering heeft plannen be
kendgemaakt om het Franse chanson beter te kunnen
laten concurreren tegen de produkten van Britse en
Amerikaanse zijde.
„Wij willen het uitzenden van buitenlands werk niet beperken door een
stelsel van quota' in te voeren. Wij moeten de positie van het Franse
chanson versterken door zijn kwaliteit te verhogen", zo verklaarde de
minister van cultuur, Jean-Philippe Lecat. De plannen houden o.m. de
oprichting in van een .Centrum samenwerking met het .Genootschap
van tekstschrijvers en componisten'. In dit centrum zal niet alleen on
derwijs worden gegeven in de grondbeginselen van compositie en har
monie, de geluidstechniek en de relaties tussen tekst en muziek, maar
ook aan jonge vertolkers worden geleerd hoe zij zich op het toneel
moeten bewegen.
De plannen voorzien ook in het verlenen van hulp aan Franse zangers die
in het buitenland willen optreden, en aan Franstalige zangers uit het
buitenland die naar Frankrijk willen komen. De regering heeft al beslo
ten tot steunverlening aan een .tweede wereldfestival van het Franse
chanson' dat eind augustus a.s. in Bordeaux zal worden gehouden.
Voorts zal de overheid steun geven aan de .eerste internationale ont
moetingen in Blois', die voor oktober a.s. op het programma staan.
Onder het thema .literatuur en chansons' zullen bekende jonge roman
schrijvers componisten en uitvoerende kunstenaars uit alle Franstalige
gebieden bijeenkomen. Het is de bedoeling schrijvers als Jean-Marie
Le Clezio en Yves Navarre, de jongste winnaar van de Prix Goncourt,
er toe te brengen dat zij chansonteksten gaan schrijven.
VARA, IKON, NCRV. KKU, net
Humanistisch Verbond en de re
gionale omroepen Noord en Ra
dio Omroep Zuid besteden deze
maand in enkele tientallen radio
programma's extra veel aan
dacht aan de landbouwproble
matiek. Ook de televisierubriel-
Kenmerk werkt mee aan dit spe
ciale project, dat onder de titel
Boeren in Nederland maandag al
is begonnen.
Elke omroep blijft uiteraard ver
antwoordelijk voor zijn eigen
programma's. Maar ht grote
voordeel van het gezamenlijke
project is, dat niet alleen meer,
maar ook meer gestructureerde
pgogramma's over de landbouw
kunnen worden gemaakt.
In de eerste week willen de omroe
pen de kennisachterstand die de
leek heeft zoveel mogelijk weg
nemen. De tweede heeft als the
ma Boer en MAASCHAPPIJ. In
de dercie week komen de knel
punten in de landbouw (zoals bij
voorbeeld de melkprijzen en
overproduktie) aan de orde en in
de laatste week van maart trach
ten de omroepen oplossingen
aan te dragen voor deze proble-
Hieronder volgt een greep uit het
programmapakket: de VARA
geeft op een speelse manier in
formatie over het boerenbedrijf,
via de hoorspelserie 'Hoe ge
noeglijk vliedt het leven'?, waar
in de stadsmens wordt gecon
fronteerd met een boerengezin.
Uitzendingen op 11, 18 en 25
maart om 16.00 uur. Ook in het
jeugdprogramma 'Vroege Vo
gels' van zondag 8 en 29 maart en
'De rode draad' van 18 maart be
richten over de landbouw.
De NCRV besteedt in de uitzendin
gen van Boer en tuinder en via
de schoolradio aandacht aan de
landbouw. De „groene sector"
overheerst echter ook de pro
gramma's Twaalfuurtje op 19
maart (Hilversum 11, 9,30 uur).
Wie weet waar Willen Wever
woont?, op 26 maart (Hilversum
I, 9.03 uur) en In 't Zilver en Fo
cus, beiden op 30 maart, resp. Om
15.30 en 16.30 uur via Hilversum
II.
De KRO neemt eel aan het project
met de radioprogramma's De
Letter M, Ouder worden we alle
maal en Babylon van dinsdag 10
maart. De Hutsgeklutste op zon
dag 15 maart en De Nachtspiegel
in de nacht van 26 op 27 maart.
Het Humanistisch Verbond haakt
op het project „Boeren in Neder
land" in met de uitzending Leef
bare toekomst? Op 29 maart, om
9.30 uur via Hilversum 11. Dit pro
gramma gaat over de toekomst
van de milieuvriendelijke land
bouw in Nederland.
Tot slot het televisieprogramma
Kenmerk van de IKON. Deze
zendgemachtigde brengt woens
dag 11 maart een serie gesprek
ken met jonge boeren op het
scherm, zonder de veelzeggende
titel 'Aan de dijk' (Nederland 2,
18.59 uur).
NEDERLAND 1
18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden'(NOS)
18.30 - Jeugdjournaal (NOS)
18.36 Sesamstraat (NOS)
18.50 Paspoort voor Turken (NOS)
19.00 - Heidi (AVRO)
19.25 - Bloem, muziekportret (AVRO)
19.50 AVRO'S Sportpanorama (AVRO)
20.15 - AVRO'S Teletips (AVRO)
20.40 De sneeuwstorm (AVRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Den Haag Vandaag (NOS)
22.10 - NOS-tnbune (NOS)
23.05 Journaal (NOS)
23.10 Nieuwshvoor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18.15 - Schaatsen: W.K. Kunstrijden (NOS)
18.57' Journaal (NOS)
18.59 Don Quichot (VARA)
19.35 Met Jefferey Boswall op safari in Tailand (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 Hoe bestaat het (VARA)
20.45 Los-Vast (VARA)
21.45 Koning Klant (VARA)
22.20 - Edelvrouw-bedelvrouw (VARA)
22.50 - Achter het nieuws (VARA)
23.45 Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
18.00 Journaal. (Regionaal progr
NDR: 18.00 Sonne. 18.30 Aktualitei-
ten. 18.45 Kleutersene. 18.55 Actueel
progr. 19.25 Sport. 19.59 Pro-
grammaoverz. WDR: 18.00 Informa
tief progr. 18.15 Westside Hospital.
19.15 Aktualiteiten. 19.45 Informa
tief progr.). 20.00 Journaal. 20.15 Ak-
tuele doe. 21.00 Vragenspel. 21.45
Sportreportage. 22.30 Aktualiteiten
DUITSLAND II
18.20 Kreuzfahrten eines Globetrot
ters. 19.00 Journaal. 19.30 Show-
progr. 20.30 Erben will gelernt sein
21.00 Aktualiteiten. 21.20 Informa
tief progr. 22.05 Jetzt siehst du mal
die Welt. 23.25 Journaal.
DUITSLAND III WDR
18.00 GevaVieerd kinderprogr. 18.30
Cursus psychologie. 19.00 Informa
tieve serie. 19.45 Journal 3. 20.00
Journaal. 20.15 Das Netzder Spinne.
21.45 Vrijetijdsmagazine. 22.30 Tele-
visieportret. 23.15 Journaal.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Teken
film. 18.30 Jeugduitzending. 19.00
Tekenfilm. 19.17 Informatieve uit
zending. 19.37 Mededelingen en
Morgen. 19.45 Journaal. 20.10 Spel-
progr. 20.45 Actualiteitenrubriek.
21.35 Dallas. 22.25 Sport. 22.55 Jour-
NET II
18.00 Tekenfilmserie 18.05 Teken-,
film. 18.30 Jeugduitzending. 19.00
Tekenfilm. 19.17 Informatieve uit
zending. 19.37 Mededelingen en
Morgen. 19.45 Journaal. 20.10 Doe.
In de televisie-actualiteitenrubriek Achter het Nieuws van de
VARA wordt vanavond uitgebreid aandacht besteed aan de situa
tie in en rond El Salvador. Men heeft een reportage van een filmer,
die met de guerrilla-strijders is opgetrokken en een intervieuw met
de Amerikaanse senator Gary Studds, die een wetsvoorstel heeft
ingediend om de Amerikaanse hulp aan El Salvador stop te zetten
Voorts heeft Achter het Nieuws een reportage over een plan van de
Scandinavische landen tot vorming van een atoomvrij Europa
(Ned. 2, 22.50).
Het discussie-programma NOS-tribune is vanavond gewijd aan
de reorganisatie van de gezondheidszorg Hoofdgaste is het socialis
tische kamerlid mevrouw M.A. Muller-Van Astop trier visie o.a.de
directeur van het Diaconessenfzieken)huis in Leiden zal reageren.
(Ned. 1. 22.10 uuri.
rammau:
Nederlandse groep 'Bloem'. De groep van Joost Timporengt num
mers als 'Even aan mijn moeder vragen', Vooral jong blijven', 'Als
ik het eerder had geweten' en 'Ik wil lang haar' ten gehore. (Ned 1,
19.25 uur)
DONDERDAG 5 MAART
HILVERSUM I
18.11 Hier en nu. 18.30 (S) Daar waar
de molens staan. 18.45 (S) Leger des
Hcild^kwartier. 19.02 (S) Gewijde
muziek op verzoek. 19.53 Kostgan
gers. 20.03 (S) Kerkorgelconcert.
20.35 (S) Literama-donderdag. 21.02
<S) Op de vrue toer 22 02 (S) NCRV-
Donderdag- Sport. 22.50 Politiek be
keken. NOS 23.02 (S) Met het oog op
morgen.
HILVERSUM II
IKON 18.05 Kleur NIK 18.35 Uit
zending van het Nederlands-
Israelitisch Kerkgenootschap. P P.
18.50 Uitzending van de CPN.
AVRO 19.00 Zo hoor je nog eens wat
19.20 (S) In de kaart gespeeld 21.00
(S) Moderne kamermuz. 22 30 Nws
22.40 (S) Weense muziek uit de 18e
eeuw. 23.15 (S) Jazz Spectrum. 23.55
HILVERSUM III
NOS 18.03 (S) De Avondspitsl met
de Nationale Hitparade. TROS 19.02
(S) Poster. 20.02 (S) Ferry Maat's
Soul Show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02
(S) LP-werk.
VRIJDAG 6 MAART
HILVERSUM I
KKO: 09 03 (S) Gevarieerd progr.
12.03 (S) Van uur tot uur 13 03 Echo.
13.15 (S) Kruis of munt 14.02(S)The
Complet. 16.02 (S) Op de valreep.
17.57 Marktber.
HILVERSUM II
VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 Radionieuwsdienst VPRO.
;7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) 9.00 Gym.
voorde vrouw 9 10 Watcrst 9.15 Ex-
ores-VPRO. NOS: 10.45 Werkbank.
AVRO: 10.55 Schoolradio 11 10
Switch on. TROS 11.20 Week in -
week uit. 12.26 Meded. t.b.v land- en
tuinb. 12.30 Nws. 12 36 Aktua. NOS:
13 00 Nws. 13.11 Meer over minder.
14.20 Op de zeepkist.... komt u maar.
14.45 't Kan van nut zijn. 15 30 van
onze redaktie. VOO: 17.00 <S) Infor
radio 17 24 Meded. 17.30 Nws. 17.36
(S) Info radio (verv).
HILVERSUM III
EO: 7 02 (S) Ronduit op drie 8.03 (S)
EO-Metterdaad Memo. 8.05 (S) Tijd
sein. 9 03 (S) De Muzikale Fruimand.
10.03 (S) Muziek-motief. 10.45 (S) De
Boodschap van het licht NCRV
11.03 (S) Pop nonstop. 12.03 (S)
Goeiemiddag. (12.25 Weerpraatje.
13 45 Filmmeuws.) VOO 14 03 (S)
Tipparade. 15.20 (S) Popjournaal.
15 30 (S) Top-40.
HILVERSUM IV
NOS 7 00 Nws. 7 02 (S) Vroeg Klas
siek 9 00 Nws. 9.02 (S) Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance 9 55
(S) Vrijdagmorgenconcert VOO:
11.00 (S) Muziek voor Miljoenen.
<12.00 Nws. 12.02 Muziekkwis. 12.10
Muziek uit de klassieke top tien.
12.30 Nieuwe populaire klassieken).
EO: 13 00 (S) Klas: icke klankjuwe-
len. 14 00 Nws. 14 02 Theologische
Verkenningen. 14.2) (S) Orgelbespe
ling. 14 40 Plaatprant VPRO 15.00-
17 00 (S) Muziek-op-vtar De muziek
»an ntln Kettin*