Schrijven is niet iets dat lokt, het dwingt je Radio in teken landbouw Steun chanson vandaag toegejjcht Winnaar P.C. Hooftprijs Willem Brakman: Uitstekend spel van Franse toneelgroep Erkenning Picasso [lesprogramma i ilfipONDERDAG 5 MAART 1981 Uitreiking van prijs op 20 mei De staatsprijs voor letterkunde (P.C. Hooftprijs) 1980 (catego rie proza) gaat naar de schrij ver Willem Brakman. Brak man krijgt zijn prijs, waaraan een bedrag van f 10.000- is verbonden, voor zijn gehele proza-oeuvre. De officiële uitreiking heeft op 20 mei aanstaande plaats in het Mui- derslot. De jury, op welks advies minis ter Gardeniers van CRM de prijs heeft toegekend, be stond uit: T. van Deel, voorzit ter, H.J. Kompen, secretaris, J. Fontijn, G. Krol, C. Peeters en H. Verhaar, leden. ENSCHEDE (GPD) - Het werk van de Enschedese literator Willem Brakman (58) zal binnenkort voor de derde maal in de prij zen vallen. Op 39-jarige leeftijd ontving Brakman de Van der Hoogtprijs voor zijn debuut „Een winterreis". Later mocht Brakman de Jan Campert- prijs voor pozie in ont- Willem Brakman: 'Je doet het niet Duo Bree- Komen: hecht samenspel LEIDEN In hecht samenspel doorkruisten hoboïst Peter Bree en pianist Paul Komen gisteravond, in de Kapelzaal, het muzikale oeuvre van de 19de en 20ste eeuw. Beide musici waren uiterst be heerst in hun spel, hetgeen vooral in de langzamere de len, zoals in "déploration" van Fr. Poulenc (1899-1963) en het "adagio" uit de "sona te in g kl.t." van M. Grabert (1868-1951) soms tot een wat erg objectieve opvatting leid de. Erg mooi van sfeer en op bouw echter was hët "Adagio en allegro voor hobo en pia no" van R. Schumann (1810- 1856). Het "Duo voor althobo en pia no", opus 156, van E. Rubbra (geb. 1901), dat vorig jaar ge componeerd werd en opge dragen aan Peter Bree, bleek niet zo'n sterk werk, niet erg eigentijds. Verrassender waren de "Tem poral variations" van B. Brit-' ten (1913-1976) waarin de componist de draak steekt met gangbare opvattingen. Zo lijkt het deel "waltz" op een wals, maar je zou zeker struikelen, wanneer je er op probeerde te walsen, bij de "mars" krijg je de indruk van een troep dronken soldaten die langs marcheert, in de "exercises" (oefeningen) moeten de piano en hobo om het hardst allerlei technische hoogstandjes (trillers, toon ladders etc.) uitvoeren. Dit werk, door Britten op 23-jari- ge leeftijd geschreven, werd door het duo zeer onderhou dend gespeeld. Lijnrecht hiertegenover wat betreft sfeer stond "Sonate voor althobo en piano" van P. Hindemith (1895-1963), dat een uiterst grimmig karakter heeft. Als je bedenkt dat Hin demith van mening was dat muziek een direkte sociale en educatieve funktie moest hebben en dat het werk ge schreven werd in het jaar 1941, wordt dit wellicht dui delijker. Ondanks het feit dat Peter Bree soms een steekje moest laten vallen, omdat de hobo dan niet aansprak was het mede door de voortreffelijke bege leiding van Paul Komen een geslaagd recital. ELLEN LOOYESTIJN .LEIDEN Velen zullen 'Le Silen ce De La Mer' nog wel kennen van de schoolbanken, toen het dankbaar werd gebruikt op de li teratuurlijst, omdat het zo 'lek ker dun' was en er zo weinig per sonen in voorkwamen. Inmid dels zijn in vijfentwintig talen al drie miljoen exemplaren over de toonbank gegaan. Wellicht was dit de reden voor WIKOR (een dienstverlend instituut voor de musische vorming van de jeugd) om gisteravond in de Leidsche Schouwburg de preiwère te doen plaatshebben van 'Le silen ce de la mer' van Velcors. De in terpretatie was van 'Le Tréteau', waarbij Jean Périmony de rol van de oom speelde; Florence Haziot de rol van het nichtje, Philippe Chapelle de Duitse sol daat, die ingekwartierd wordt in de boerderij van de oom en z'n nicht en Gerard Savoisien de rol van 'Werner von Ebrennac'. Ook gisteravond was de schouwburg voornamelijk gevuld met scho lieren, die, evenals bij 'Mensch Meier' van plan leken er weer een jolig janboel van te maken. Hiervoor stak echter de Franse acteur Jean Périmony een stok je. Vlak na de pauze richtte hij zich tot de langzaam rumoeriger wordende zaal en verzocht zeer dringend om stilte. Wie schetst de verbazing van de ouderen in de zaal, toen de jeugd zich dit verzoek ter harte nam en de rest van de voorstelling in stilte toe keek? Een prachtige rol werd neergezet door Florence Haziot, die een zeer geëmotioneerd nichtje speelt vooral, wanneer zij afscheid moet nemen van de Duitse soldaat. Voor de liefde tussen een boerenmeisje en een Duitse bezetter is geen plaats. Vercors heeft deze dialoog echter volledig non-verbaal gehouden, zodat veel wordt overgelaten aan het vermogen tot expressie van de acteur en de actrice. De sug gestie van een trein wordt, eer der in het stuk, keurig overeind gehouden en voorts wordt er een open houtvuur gesuggereerd, dat de toets der kritiek wonder wel kan doorstaan. Naast Floren ce Haziot was het vooral Philip pe Chapelle, de Duitse soldaat, die niet naliet door zijn rolvast en gelaagd spel grote indruk te ma ken. Wanneer we ons realiseren, dat 'Le silence de la mer' volledig in het Frans werd opgevoerd, waardoor voor de optredenden wellicht een (taal-)barrière kon ontstaan, dient de staande ovatie na afloop als een dubbel-compli- ment geïnterpreteerd te worden. BERT KOEKEBAKKER vangst nemen. In mei wordt precies 20 jaar lite raire arbeid bekroond als de Enschedeër voor zijn gehele proza de staatsprijs voor Nederlandse - letter kunde, de P. C. Hooftprijs, krijgt toegekend. Brakman weet dus wel wat het is om in de prijzen te vallen. Schrijft een schrijver daarvoor? ,,Nou nee", luidt het antwoord, „dat zou een vreselijke toestand zijn. De reden waarom iemand schrijft, zou je kunnen vergelij ken met iemand die in het water is gevallen: het is niet iets datje lokt, maar iets dat je dwingt. Je doet het niet voor je lol. In de middeleeuwen sloegen sommi gen zich met een leren zweep op de rug. Vincent van Gogh is al tijd gekenschetst als een onge lukkig man. Maar van hem is de uitspraak: „Wie zal bepalen hoe veel geluk er schuilt in onge luk"? En moet je eens zien, wat voor een schitterende dingen die man gemaakt heeft, juist doordat hij in ellendige omstandigheden verkeerde. Nee, weet je wat schrijven is? Het piepen van een muis als je hem knijpt". Het nieuws dat de hoogste onder scheiding voor een dichter, es sayist of prozaist hem ten deel was gevallen, kwam Brakman onder ogen juist voordat hij zon dag naar Hilversum vertrok voor het VPRO-televisieprogramma „De Schrijvers" „Ik zat volkomen wereldvreemd tegen dat briefje aan te kijken. Later, tijdens de uitzending, voelde ik mij er door gebufferd tegen de werkelijkheid. Ja, dat hielp wel, want voor het overige leek die studio wel een gruwelijk gekkenhuis, waar van alles kon gebeuren behalve praten". Brakman vertélt dat Harry Mulisch op het nieuwtje reageerde met de woorcfen: „Je ogen staan nu nog blij, maar wacht maar af'. En in derdaad, het gesprek wordt zeer geregeld onderbroken door de telefoon en de voordeurbel. Aan vragen voor interviews, felicita ties en bloemen voor de man wiens psychologische romans'zo dikwijls gekwalificeerd werden als „moeilijk". Dit laatste zit Brakman hoog: „Dat heeft me mijn leven lang ach tervolgd. Inderdaad, ik schrijf over moeilijke onderwerpen, maar het kan ook wel eens zo zijn dat de lezer het zich te gemakke lijk maakt". Waar schrijft u dan over, wat houdt u het meeste bezig? „De bezigheid van de schrijver be staat altijd uit het op zoek zijn. Je verkeert voortdurend in moei lijkheden: je bent op zoek naar de juiste woorden. De „logos", het woord in zijn ruimste zin, is het fundament van onze bescha ving. De joodse leer bijvoor beeld, die begint al met: „Hoort Israël". In Genesis staat dat het woord gelijk is aan God". „Zonder pathetiek kun je zeggen dat taal een geheim heeft. Lees de gedichten van Gerrit Kouwe- naar maar. Daarin laat de taal zijn tanden zien. Om een ander voorbeeld te noemen: de dichtre gel: „Lees maar: er staat niet wat er staat" is hierom zo indrukwek kend omdat die de mens plaatst als machtig geestelijk wezen. Ie mand die goed kan praten, heeft macht. Dat merkte ik aan den lij ve bij dat schrijversprogramma van de VPRO: als je ademhaalt ben je het woord kwijt". .,De mens wordt gekenmerkt door een behoefte ,het gezegd te heb ben'. Dat houdt zoiets in als ,het is geschied'. Maar ik zie die be hoefte niet zo geconcretiseerd dat iemand na een goed gesprek zegt: „Dat is dan f54,90". Maar als u een boek schrijft waar in u „het" zegt, dan krijgt u daar nog wel meer voor dan f 54,90. „Dat is voor mij secundair", ant woordt Brakman, „voorop staat dat ik met schrijven, omdat ik anders niet goed word. Ik ben een vooroorlogse introvert die gefascineerd is door zijn eigen geestesleven. Met een moeilijk woord noem ik dat introspectief vermogen. Bij mij ligt altijd het gevaar op de loer, dat ik weggor- gel in hypersubjectivismen. Om dat te bestrijden, bied ik mijn subjectiviteit in geschreven vorm aan de werkelijkheid aan. Zodoende voeg ik er een zekere algemene geldigheid aan toe. Die poging om mijn subjectiviteit objectief te maken noem ik „ver lossing". Ik hoop dat ik het eens kan worden. Bijvoorbeeld: mijn bedoeling van dit gesprek is dat jij het begrijpt". Hm, hm. „Als een fietsenbewaarder op het station tegen mij zegt: ,Het leven is zinloos', dan ben ik direct be reid om anderhalf uur uit te trek» ken om voor deze man te doen gelden dat ik vind dat het leven wl zin heeft. Mij ^hat het om de geldigheid". MALAGA (AP)— De socialistische burgemeester van Malaga, de ge boortestad van Pablo Picasso, heeft er bij alle grote Spaanse steden op aangedrongen een van de hoofdstraten als eerbewijs te vernoemen naar de grote Spaan se schilder. Picasso wordt algemeen gezien als een van de grootste kunstenaars van deze eeuw. Hij beschouwde zichzelf als een balling onder de dictatuur van Franco. Hij stierf in 1973 in Frankrijk en ligt begra ven in de tuin van zijn kasteel in Vauvenargues en de buurt van Aix-en-Provence. PARIJS (AFP)- De Franse regering heeft plannen be kendgemaakt om het Franse chanson beter te kunnen laten concurreren tegen de produkten van Britse en Amerikaanse zijde. „Wij willen het uitzenden van buitenlands werk niet beperken door een stelsel van quota' in te voeren. Wij moeten de positie van het Franse chanson versterken door zijn kwaliteit te verhogen", zo verklaarde de minister van cultuur, Jean-Philippe Lecat. De plannen houden o.m. de oprichting in van een .Centrum samenwerking met het .Genootschap van tekstschrijvers en componisten'. In dit centrum zal niet alleen on derwijs worden gegeven in de grondbeginselen van compositie en har monie, de geluidstechniek en de relaties tussen tekst en muziek, maar ook aan jonge vertolkers worden geleerd hoe zij zich op het toneel moeten bewegen. De plannen voorzien ook in het verlenen van hulp aan Franse zangers die in het buitenland willen optreden, en aan Franstalige zangers uit het buitenland die naar Frankrijk willen komen. De regering heeft al beslo ten tot steunverlening aan een .tweede wereldfestival van het Franse chanson' dat eind augustus a.s. in Bordeaux zal worden gehouden. Voorts zal de overheid steun geven aan de .eerste internationale ont moetingen in Blois', die voor oktober a.s. op het programma staan. Onder het thema .literatuur en chansons' zullen bekende jonge roman schrijvers componisten en uitvoerende kunstenaars uit alle Franstalige gebieden bijeenkomen. Het is de bedoeling schrijvers als Jean-Marie Le Clezio en Yves Navarre, de jongste winnaar van de Prix Goncourt, er toe te brengen dat zij chansonteksten gaan schrijven. VARA, IKON, NCRV. KKU, net Humanistisch Verbond en de re gionale omroepen Noord en Ra dio Omroep Zuid besteden deze maand in enkele tientallen radio programma's extra veel aan dacht aan de landbouwproble matiek. Ook de televisierubriel- Kenmerk werkt mee aan dit spe ciale project, dat onder de titel Boeren in Nederland maandag al is begonnen. Elke omroep blijft uiteraard ver antwoordelijk voor zijn eigen programma's. Maar ht grote voordeel van het gezamenlijke project is, dat niet alleen meer, maar ook meer gestructureerde pgogramma's over de landbouw kunnen worden gemaakt. In de eerste week willen de omroe pen de kennisachterstand die de leek heeft zoveel mogelijk weg nemen. De tweede heeft als the ma Boer en MAASCHAPPIJ. In de dercie week komen de knel punten in de landbouw (zoals bij voorbeeld de melkprijzen en overproduktie) aan de orde en in de laatste week van maart trach ten de omroepen oplossingen aan te dragen voor deze proble- Hieronder volgt een greep uit het programmapakket: de VARA geeft op een speelse manier in formatie over het boerenbedrijf, via de hoorspelserie 'Hoe ge noeglijk vliedt het leven'?, waar in de stadsmens wordt gecon fronteerd met een boerengezin. Uitzendingen op 11, 18 en 25 maart om 16.00 uur. Ook in het jeugdprogramma 'Vroege Vo gels' van zondag 8 en 29 maart en 'De rode draad' van 18 maart be richten over de landbouw. De NCRV besteedt in de uitzendin gen van Boer en tuinder en via de schoolradio aandacht aan de landbouw. De „groene sector" overheerst echter ook de pro gramma's Twaalfuurtje op 19 maart (Hilversum 11, 9,30 uur). Wie weet waar Willen Wever woont?, op 26 maart (Hilversum I, 9.03 uur) en In 't Zilver en Fo cus, beiden op 30 maart, resp. Om 15.30 en 16.30 uur via Hilversum II. De KRO neemt eel aan het project met de radioprogramma's De Letter M, Ouder worden we alle maal en Babylon van dinsdag 10 maart. De Hutsgeklutste op zon dag 15 maart en De Nachtspiegel in de nacht van 26 op 27 maart. Het Humanistisch Verbond haakt op het project „Boeren in Neder land" in met de uitzending Leef bare toekomst? Op 29 maart, om 9.30 uur via Hilversum 11. Dit pro gramma gaat over de toekomst van de milieuvriendelijke land bouw in Nederland. Tot slot het televisieprogramma Kenmerk van de IKON. Deze zendgemachtigde brengt woens dag 11 maart een serie gesprek ken met jonge boeren op het scherm, zonder de veelzeggende titel 'Aan de dijk' (Nederland 2, 18.59 uur). NEDERLAND 1 18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden'(NOS) 18.30 - Jeugdjournaal (NOS) 18.36 Sesamstraat (NOS) 18.50 Paspoort voor Turken (NOS) 19.00 - Heidi (AVRO) 19.25 - Bloem, muziekportret (AVRO) 19.50 AVRO'S Sportpanorama (AVRO) 20.15 - AVRO'S Teletips (AVRO) 20.40 De sneeuwstorm (AVRO) 21.37 - Journaal (NOS) 21.55 Den Haag Vandaag (NOS) 22.10 - NOS-tnbune (NOS) 23.05 Journaal (NOS) 23.10 Nieuwshvoor doven en slechthorenden (NOS) NEDERLAND 2 18.15 - Schaatsen: W.K. Kunstrijden (NOS) 18.57' Journaal (NOS) 18.59 Don Quichot (VARA) 19.35 Met Jefferey Boswall op safari in Tailand (VARA) 20.00 Journaal (NOS) 20.27 Hoe bestaat het (VARA) 20.45 Los-Vast (VARA) 21.45 Koning Klant (VARA) 22.20 - Edelvrouw-bedelvrouw (VARA) 22.50 - Achter het nieuws (VARA) 23.45 Journaal (NOS) DUITSE TV DUITSLAND I 18.00 Journaal. (Regionaal progr NDR: 18.00 Sonne. 18.30 Aktualitei- ten. 18.45 Kleutersene. 18.55 Actueel progr. 19.25 Sport. 19.59 Pro- grammaoverz. WDR: 18.00 Informa tief progr. 18.15 Westside Hospital. 19.15 Aktualiteiten. 19.45 Informa tief progr.). 20.00 Journaal. 20.15 Ak- tuele doe. 21.00 Vragenspel. 21.45 Sportreportage. 22.30 Aktualiteiten DUITSLAND II 18.20 Kreuzfahrten eines Globetrot ters. 19.00 Journaal. 19.30 Show- progr. 20.30 Erben will gelernt sein 21.00 Aktualiteiten. 21.20 Informa tief progr. 22.05 Jetzt siehst du mal die Welt. 23.25 Journaal. DUITSLAND III WDR 18.00 GevaVieerd kinderprogr. 18.30 Cursus psychologie. 19.00 Informa tieve serie. 19.45 Journal 3. 20.00 Journaal. 20.15 Das Netzder Spinne. 21.45 Vrijetijdsmagazine. 22.30 Tele- visieportret. 23.15 Journaal. BELGISCHE TV BELGIË VLAAMS 18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Teken film. 18.30 Jeugduitzending. 19.00 Tekenfilm. 19.17 Informatieve uit zending. 19.37 Mededelingen en Morgen. 19.45 Journaal. 20.10 Spel- progr. 20.45 Actualiteitenrubriek. 21.35 Dallas. 22.25 Sport. 22.55 Jour- NET II 18.00 Tekenfilmserie 18.05 Teken-, film. 18.30 Jeugduitzending. 19.00 Tekenfilm. 19.17 Informatieve uit zending. 19.37 Mededelingen en Morgen. 19.45 Journaal. 20.10 Doe. In de televisie-actualiteitenrubriek Achter het Nieuws van de VARA wordt vanavond uitgebreid aandacht besteed aan de situa tie in en rond El Salvador. Men heeft een reportage van een filmer, die met de guerrilla-strijders is opgetrokken en een intervieuw met de Amerikaanse senator Gary Studds, die een wetsvoorstel heeft ingediend om de Amerikaanse hulp aan El Salvador stop te zetten Voorts heeft Achter het Nieuws een reportage over een plan van de Scandinavische landen tot vorming van een atoomvrij Europa (Ned. 2, 22.50). Het discussie-programma NOS-tribune is vanavond gewijd aan de reorganisatie van de gezondheidszorg Hoofdgaste is het socialis tische kamerlid mevrouw M.A. Muller-Van Astop trier visie o.a.de directeur van het Diaconessenfzieken)huis in Leiden zal reageren. (Ned. 1. 22.10 uuri. rammau: Nederlandse groep 'Bloem'. De groep van Joost Timporengt num mers als 'Even aan mijn moeder vragen', Vooral jong blijven', 'Als ik het eerder had geweten' en 'Ik wil lang haar' ten gehore. (Ned 1, 19.25 uur) DONDERDAG 5 MAART HILVERSUM I 18.11 Hier en nu. 18.30 (S) Daar waar de molens staan. 18.45 (S) Leger des Hcild^kwartier. 19.02 (S) Gewijde muziek op verzoek. 19.53 Kostgan gers. 20.03 (S) Kerkorgelconcert. 20.35 (S) Literama-donderdag. 21.02 <S) Op de vrue toer 22 02 (S) NCRV- Donderdag- Sport. 22.50 Politiek be keken. NOS 23.02 (S) Met het oog op morgen. HILVERSUM II IKON 18.05 Kleur NIK 18.35 Uit zending van het Nederlands- Israelitisch Kerkgenootschap. P P. 18.50 Uitzending van de CPN. AVRO 19.00 Zo hoor je nog eens wat 19.20 (S) In de kaart gespeeld 21.00 (S) Moderne kamermuz. 22 30 Nws 22.40 (S) Weense muziek uit de 18e eeuw. 23.15 (S) Jazz Spectrum. 23.55 HILVERSUM III NOS 18.03 (S) De Avondspitsl met de Nationale Hitparade. TROS 19.02 (S) Poster. 20.02 (S) Ferry Maat's Soul Show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02 (S) LP-werk. VRIJDAG 6 MAART HILVERSUM I KKO: 09 03 (S) Gevarieerd progr. 12.03 (S) Van uur tot uur 13 03 Echo. 13.15 (S) Kruis of munt 14.02(S)The Complet. 16.02 (S) Op de valreep. 17.57 Marktber. HILVERSUM II VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym. 7.20 Radionieuwsdienst VPRO. ;7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) 9.00 Gym. voorde vrouw 9 10 Watcrst 9.15 Ex- ores-VPRO. NOS: 10.45 Werkbank. AVRO: 10.55 Schoolradio 11 10 Switch on. TROS 11.20 Week in - week uit. 12.26 Meded. t.b.v land- en tuinb. 12.30 Nws. 12 36 Aktua. NOS: 13 00 Nws. 13.11 Meer over minder. 14.20 Op de zeepkist.... komt u maar. 14.45 't Kan van nut zijn. 15 30 van onze redaktie. VOO: 17.00 <S) Infor radio 17 24 Meded. 17.30 Nws. 17.36 (S) Info radio (verv). HILVERSUM III EO: 7 02 (S) Ronduit op drie 8.03 (S) EO-Metterdaad Memo. 8.05 (S) Tijd sein. 9 03 (S) De Muzikale Fruimand. 10.03 (S) Muziek-motief. 10.45 (S) De Boodschap van het licht NCRV 11.03 (S) Pop nonstop. 12.03 (S) Goeiemiddag. (12.25 Weerpraatje. 13 45 Filmmeuws.) VOO 14 03 (S) Tipparade. 15.20 (S) Popjournaal. 15 30 (S) Top-40. HILVERSUM IV NOS 7 00 Nws. 7 02 (S) Vroeg Klas siek 9 00 Nws. 9.02 (S) Muziek uit de Middeleeuwen en Renaissance 9 55 (S) Vrijdagmorgenconcert VOO: 11.00 (S) Muziek voor Miljoenen. <12.00 Nws. 12.02 Muziekkwis. 12.10 Muziek uit de klassieke top tien. 12.30 Nieuwe populaire klassieken). EO: 13 00 (S) Klas: icke klankjuwe- len. 14 00 Nws. 14 02 Theologische Verkenningen. 14.2) (S) Orgelbespe ling. 14 40 Plaatprant VPRO 15.00- 17 00 (S) Muziek-op-vtar De muziek »an ntln Kettin*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 5