"Een weekje vakantie minder helpt niet meer"
Provincie wil meer woningbouw
"Protesten tegen
gasprijs zijn zinloos"
Automobilist op
klaarlichte dag
van geld beroofd
DONDERDAG 5 MAART 1981
DEN HAAG - Protesten
van tuinders tegen de
verhoging van de aard-
gasprijs hebben geen
zin. De verhoging zal
tóch een feit worden.
De protestbijeenkomst van
tuinders die vrijdag in Aals
meer wordt gehouden, moet
daarom worden gezien als
een algemene noodkreet.
Reorganisatie binnen de
bloemisterij is broodnodig.
Binnenkort worden daarvoor
de eerste tijdelijke maatrege
len van de regering verwacht.
Deze mening is directeur H.
DulThues van de directie ak
ker- en tuinbouw van het
ministerie van landbouw en
visserij toegedaan over de
morgen te houden bijeen
komst van tuinders in Aals-
Maatregelen die moeten wor
den getroffen zijn het sane
ren van onrendabele bedrij
ven, gezonde bedrijven een
zetje in de rug geven, de op
pervlakte van tuinbouw-
grond terugbrengen en het
vergroten van de afzetmarkt.
Tegelijkertijd zullen er energie
besparende maatregelen
moeten worden getroffen en
moet er worden gezocht naar
andere energiebronnen. Ook
de huidige teelttechnieken
vereisen een kritische bena
dering.
Het laag houden van de gas
prijs is door binnenlandse af
spraken en afspraken in EG-
verband onmogelijk. De EG
wil de energieprijzen in de
lidstaten gelijk houden. De
koppeling aan de olieprijzen
is niet meer dan reëel omdat
een deel van de tuinders nog
olie stookt. Goedkoper gas
zou daarom valse concurren
tie zijn.
Duffhues waarschuwt ervoor
om de energieprijzen alleen
de schuld te geven van de
dreigende malaise in de tuin
bouw: "Er is meer dan ener
gie. De rentabiliteit van het
tuinbouwbedrijf is de laatste
jaren te weinig gestegen. Wel
iswaar steeg de produktie
van de bloemisterij, de prij
zen stegen echter niet vol
doende mee".
De explosie van de produktie
in de tuinbouw is volgens
Duffhues de schuld van de
tuinders zelf. Eveneens
wordt er volgens hem vaak
nog gebruik gemaakt van
verouderde technieken.
Duff ziet het laaghouden van
de gasprijs (als dit mogelijk
zou zijn) als het kunstmatig
op de been houden van be
drijven die eigenlijk geen le
vensvatbaarheid meer heb
ben. De tuinders moeten vol
gens hem oog hebben voor
de realiteit. "Tuinders die het
niet meer redden met de hui
dige energieprijzen moeten
eruit stappen", aldus Duff
hues.
"De tuinders moeten wennen
aan de hogere gasprijs. Ze
moeten tijdelijk worden ge
steund in de opvang hiervan.
Maar over 5 jaar moet de ge
hele bedrijfstak-tuinbouw op
eigen benen staan", voegt hij
hieraan toe.
De stijging van de gasprijs zal
trouwens pas later doorwer
ken. De winter is bijna achter
de rug. De tijd van hoge
stookkosten is voorbij. De
eerste klappen komen pas,
aan het eind van dit jaar.
Bloemenkweker J. de Winter uit De Zilk is één van de vele glastuinders die door een drastische verhoging i
zwaar zou worden gedupeerd. "In dat geval gaat bij mij in de kas dit najaar de gaskraan dicht", zegt hij.
BOLLENSTREEK
"Als de voorgestelde
verhoging van de aard-
gasprijzen doorgaat,
betekent dat de nek
slag voor een groot aan
tal glastuinders. Ik durf
te voorspellen dat dan
in de komende jaren
zo'n dertig tot veertig
procent van de bloe
men- en groententelers
het bedrijf moeten slui
ten. Het is in de bloe
menteelt op het mo
ment toch al geen vette
boel en de hogere
stookkosten betekenen
dat er harde klappen
zullen vallen", verze
kert R. Berbee uit Lis-
Hij is één van de vele glastuin
ders bij wie de schrik om het
hart is geslagen bij het horen
van de plannen van de over
heid om de gasprijs voor
tuinders drastisch te verho
gen.
Het sommetje dat hij voorre
kent laat weinig aan duide
lijkheid te wensen over. "Ik
verstook jaarlijks een half
miljoen kubieke meter aard
gas. Misschien ben ik te pes
simistisch, maar als de gas
prijs aan die van olie blijft ge
koppeld verwacht ik voor
volgend jaar een verhoging
van zo'n vijftien cent per ku
bieke meter. Dat betekent
dat ik dan per jaar 75.000 gul
den extra energiekosten
moet opbrengen. Wie kan dat
nog betalen, zeker in een tijd
dat de rentestand ook erg
hoog is!"
De glastuinders laten het er
niet bij zitten. Morgen wordt
een grote demonstratie ge
houden in het veilinggebouw
in Aalsmeer. De organisatie
verwacht dat meer dan 5000
glaskwekers zich tegen half
acht 's avonds in de bloemen
en plantenveiling zullen ver
zamelen om hun stem te la
ten horen. "We zijn aan on
szelf en aan de collega's ver
plicht om massaal op te ko
men", verklaart Berbee. "Ze
moeten in Den Haag zien wat
er in de kassenteelt aan de
hand is".
Wallen onder ogen
Dat de protestbijeenkomst in
de avonduren wordt gehou
den is gezien de omstandig
heden in de glasbouw niet zo
vreemd Meestal zijn het klei
ne- of middelgrote familiebe
drijven, waar met weinig of
geen personeel een meer dan
veertigurigp werkweek moet
worden gemaakt. "Tuinders
zijn vaak mensen met wallen
onder hun ogen", beweert P.
van den Bosch, bloemenkwe
ker in Rijnsburg.
Hij vervolgt: "We worden wel
gedwongen om werkdagen
van tien uur te maken om het
hoofd boven water te hou
den. De gasprijs is nog niet
lang geleden van 16 naar 22
cent per kubieke meter ver
hoogd. Dat had tot gevolg dat
een groot aantal kwekerijen
aan de paal moest worden ge
slagen. Met deze maatregel
dreigen de overblijvenden de
grond in te worden geboord.
Als je 'De Bloemisterij', het
vakblad voor tuinders, leest
kun je zien dat er de laatste
tijd erg veel bedrijven te
koop worden aangeboden
van tuinders die het hoofd
niet langer boven water kon
den houden".
Ook hij is verontwaardigd over
de voorgenomen verhoging
van de gasprijs: "Ze spelen
hiermee in op de vechters
mentaliteit van de tuinders.
Bollen en bloemen zijn voor
Nederland een heel belang
rijk exportprodukt. We bren
gen als tuinders met 6 pro
cent van de bevolking bijna
een kwart van het nationaal
inkomen in. Door de over
heid worden wij als melkkoe
behandeld. Maar in plaats
van ons te voederen, snijden
ze met deze maatregel de spe
nen eraf'.
Voor tuinders die energiebe
sparende maatregelen in hun
bedrijf treffen, zoals het aan
brengen van dubbele begla
zing. stelt de overheid tal van
subsidies ter beschikking.
Van den Bosch is met dat
i de aardgasprijzen
systeem niet gelukkig. "Je
wordt eeïst tot op het bot uit
gekleed en dan binden ze je
een schaamlapje voor", oor
deelt hij.
"Om voor die subsidies in aan
merking te komen moet je
eerst investeren. Dat wordt
ons nu juist onmogelijk ge
maakt". Het enige dat vol
gens hem zou helpen is een
ontkoppeling van olie- en
aardgasprijzen. "De koppe
ling daarvan is alleen gedaan
om de staatsruif te vullen",
meent hij.
J. de Winter uit De Zilk ziet
voor zijn bedrijf directe ge
volgen in de zeer nabije toe
komst als de verhoging van
de aardgasprijzen doorgaat.
"Dit najaar gaat bij mij in de
kas de gaskraan dicht. "Ik
kweek voornamelijk amaril
lissen. Daarvoor heb je
grondverwarming nodig en
dat is met de voorgenomen
prijsverhoging in de winter
niet meer rendabel. Dat bete
kent dat ik in die maanden
ook een man moet ontslaan".
Hij ziet wel iets in een goed
koper gastarief voor de land
en tuinbouw.
De groente- en bloemenkwe-
kers kampen met het pro
bleem dat ze weinig greep
hebben op de prijzen die hun
produkten opbrengen. "De
klok bepaalt voor ons de op
brengst. We zijn afhankelijk
van de veilingprijzen. Die
stijgen bijna in het geheel
5 "Werken voor
gasrekening"
"De rek raakt eruit als de gas-
prijzen zich zo blijven ont
wikkelen. Door hard
werken, vaak doordat het
hele gezin op het bedrijf
meewerkt, hebben de glas
tuinders nog aardig kunnen
draaien. Hun verdiensten
dreigen aanzienlijk te wor
den verminderd door hoge
gasrekeningen", dat consta
teert de directeur van de
veiling Flora in Rijnsburg,
N. Hemmes.
Die peperdure gasrekeningen
zouden het beste kunnen
worden opgevangen door
een uitbreiding van de om
zet. Maar dat zit er volgens
Hemmes niet in. Dan moet
in ieder geval de afzet wor
den vergroot zodat de vraag
naar bloemen groter wordt
en de prijzen kunnen stijgen.
"Experts in het bloemenvak
hebben becijferd dat een
prijsverhoging van 1 pro
cent 3100 gulden extra in
komsten betekent voor de
kwekers. Bezuiniging op de
kosten met 1 procent levert
de tuinder gemiddeld zo'n
730 gulden per jaar op", al
dus Hemmes.
De glastuinders moeten zich
wel werpen op het terug
dringen van de kosten om
dat een verhoging van de
prijzen of een uitbreiding
van de omzet er niet in zit.
Vergroten van de omzet be
tekent investeren en dat is
in deze tijd, onder meer door
de rentestijging en de hoge
gasprijzen, voor veel glas
tuinders niet haalbaar.
"De kwekers zien hun geld
straks alleen opgaan aan ho
ge gasrekeningen en dat is
bepaald niet de opzet van ie
mands werken", zo zegt N.
Hemmes, die morgen even
eens de protestbijeenkomst
in Aalsmeer bijwoont.
niet, waardoor het voor ons
op den duur ondoenlijk
wordt om de stijgende kosten
te dekken", stelt de Ryns-
burgse bloemenkweker A.
van Klaveren.
HU besluit: "Het is voor tuin
ders niet mogelUk om sty-
gende energiekosten in de
prijs door te berekenen.
Vooral de rozen- en dagchry-
santentelers, bloemen die erg
veel energie vragen, hebben
het moeilUk. Bloemen wor
den nu al vaak onder de kost
prijs geveild. De kwekers zUn
nu aan het interen op hun re-
SerVtARIEJAN KORTEWEG
AAR- EN VEENSTREEK -
"Vroeger kon je aan die stijgende
kosten nog iets doen door een
beetje harder te lopen of door
BOSKOOP - De 50-jarige G. Ze
venhoven uit Boskoop is op de
snelweg bij Rotterdam beroofd
van 160 gulden. De Boskoopse
automobilist werd door de inzit
tenden van een voor hem rijden
de witte BMW tot stoppen ge
maand. De Boskoper, in de ver
onderstelling dat de BMW auto
pech had, stopte op de vlucht
strook. Daar werd hU door de
drie inzittenden van de BMW be
dreigd met een op een pistool ly-
kend voorwerp. Hij werd gesom
meerd zyn geld af te geven. De
Boskoper kreeg daarbij klappen
en stompen op de buik.
Nadat hU 160 gulden, aan de over
vallers had gegeven kreeg hU de
opdracht te gaan rijden en niet
van de autoweg (naar Utrecht) af
te gaan. De BMW, die achter de
auto van de Boskoper bleef rij
den, verdween by de afslag Ze
venhuizen. De onfortuinlyke
Boskoper verliet de snelweg bij
de eerstvolgende afslag om by de
rijkspolitie van Moordrecht aan
gifte te doen.
De hevig geschrokken Boskoper
weigerde gisteren in eerste in
stantie elk commentaar. Wè 1
wilde hij kwijt dat hij behoorlijk
in angst heeft gezeten, vooral tij
dens de autorit van Brienenoord
toen hy gevolgd werd. "Er
schoot van alles door my heen,
waarby mijn grootste angst was
om ergens langs de weg te wor
den neergeschoten", zo zegt het
nog steeds geèmotioneerde
slachtoffer.
"Telkens weer lees je dergelijke
dingen in de krant, terwijl je
denkt dat het jou niet zal overko
men, en nu dit". Toch kan Ze
venhoven nog wel enige medely-
den voor het drietal dat hem
overviel opbrengen. "Je vraagt je
af hoe het kan dat iemand op zo
jeugdige leeftijd al zo diep gezon
ken kan zijn".
een weekje minder met vakantie
te gaan. Maar er is nu niet meer
tegenop te werken. De prijzen
bly ven stijgen, maar de opbreng
sten krijg je toch niet meer ho
ger. In 1979 hadden we een ren
dement van honderd procent,
maar vorig jaar zyn de opbreng
sten lager geweest dan de kosten
als gevolg vwn een enorme pry-
zenexplosie en een stijging van
de loonkosten."
Rozenkweker N.M. Koot uit Wou-
brugge stelt onomwonden dat de
stijgende gasprijzen hem en vele
van zyn vakgenoten rechtstreeks
naar een onafwendbaar bankroet
dry ven. "De nood staat niet eens
meer tot aan oze lippen, maar is
al hoger gestegen", verklaart hy.
Met een glasoppervlakte van
16.000 vierkante meter behoort
Koot tot de grotere kwekers. Als
producent van rozen zit hU vast
aan een hoog gasverbruik: de
energiekosten maken zo'n dertig
procent uit van de totale bedry fs-
kosten. "Een jaar of wat geleder
was dat nog maar tien procent",
zo illustreert Koot hoe de stijgen
de energieprijzen hem steeds
verder in het nauw brengen. Hy
zal er morgen zeker by zyn in de
veiling Aalsmeer als de kwekers
een massaal „neen" zullen laten
horen tegen de nieuw aangekon
digde verhogingen van de gas
prijzen. "Zeker weten", aldus
Koot, "als die verhogingen door
gaan scheelt dat zo een ton per
hectare. Dat zou een ramp zyn."
Cees Groot, eveneens rozenkwe
ker. uit Noorden is het daarmee
eens. "Als dat zo doorgaat met
die gasprijzen dat betekent dat
het faillissement van alle kwe
kers", is zyn mening. Hy vreest
dat, als de Gasunie haar zin en
dus een extra verhoging van de
aardgastarieven voor de glas
tuinbouw doordry ft, hij over
twee jaar met dubbele stookkos
ten zit. "Als ik nu een halve ton
per jaar overhoudt, kom ik straks
een ton tekort", aldus Groot, die
met een glasoppervlakte van
7000 vierkante meter een bedryf
voert van gemiddelde grootte.
Ook J.C. Versluis uit Papenveer zit
met zyn begoniakwekerij met
een "energievretend bedrijf".
Door hoge stook- en verlich-
tingskosten betekenen de prijs-
stygingen ook voor hem een gro
te bedreiging. "We gaan er mor
gen keihard tegenaan. Misschien
neem ik ook mijn personeel
mee", aldus Versluis, die drie
man in vaste dienst heeft. Vol
gens Versluis zal er snel iets
moeten gebeuren, want veel
kwekers hebben het hoofd al in
de schoot gelegd. 'Ik zal zelf niet
zo gauw zeggen dat ik failliet ga,
maar als die verhogingen maar
doorgaan doe ik straks ook geen
investeringen meer. Vroeger gin
gen de prijzen met centen om
hoog, nu met dubbeltjes. We zit
ten er behoorlijk mee in onze
maag".
Versluis vindt het "ook voor de
economie zeer slecht", dat het
kwekersvak zo bedreigd wordt.
Daarmee roert hy één van de be
langrijkste argumenten aan
waarmee de kwekers de prijssty-
gingen willen bevechten. De ex
port van bloemen en planten le
vert Nederland jaarlijks miljar
den guldens op. "Als de stijging
van de gasprijzen doorgaat, zal
de kip met de gouden eieren
worden geslacht", zo zei direc
teur A.R. Meima van de Roelofa-
rendsveense veiling EMM vorige
week nog.
Niet elke kweker staat overigens
pal achter de actie tegen de prijs
verhogingen. Een opmerkelijk
geluid komt byvoorbeeld van
M.A. Hoogenboom uit Roelofa-
rendsveen. Hy heeft een rotsvast
geloof in het mechanisme van de
vrije-markteconomie. "Ik geloof
niet in acties en dergelijke. Want
het gevolg is dat de regering met
subsidies moet gaan werken en
dat is nergens goed voor. Het
probleem is dat er teveel bloe
men worden geproduceerd. Er
zullen gewoon wat kwekers moe
ten afvallen. Het regelt zich alle
maal vanzelf. Zelf heb ik net
60.000 gulden investeringspre
mie gekregen. Ik pak het wel
aan, hoor. Maar juist vind ik het
Rozenkweker Koot uit Woubrugge (met personeel): "De nood
niet. Dat zyn allemaal smeermid-
deltjes die op de lange duur de
e ondermynen."
Volgens Hoogenboom heeft het
geen zin om de stygende kosten
te bestrijden. "De kosten zyn ge
woon niet meer laag te houden,
al zijn er zat mensen die het stug
blijven proberen met isolatie en
nu dan weer actievoeren. Uitein-
Zelf heeft hy twee jaar geleden al
zijn maatregelen al genomen:
Hoogenboom heeft zich gewoon
onkwestbaar gemaakt voor stij
gende energieprijzen. "Ik kweek
alleen nog maar in de zomer, 's
Winters onderhoud ik m'n be
dryf en ga ik gewoon schaatsen.
boven de lippen gestegen
Ik werk nu twee jaar zonder te
stoken en dat is goed gegan.
Toen ik in de gaten kreeg dat er
's winters geen winst meer uit de
halen viel ben ik gestopt met de
bollen. Een hoop rompslomp
minder en geen stookkosten
meer. Ik doe nu alleen nog in
chrysanten. Twee teelten per
jaar: daarmee lukt het me om
rendabel te draaien."
den haag - de provincie Zuid-Hol-
land krijgt te weinig rykssteun
voor de bouw van woningen in
die provincie. Dat vindt de Ad
viescommissie Verdeling Ryks
steun voor de Woningbouw in
Zuid-Holland. Er zouden zeker
750 huizen meer moeten worden
gebouwd.
De commissie is het niet eens met
de manier waarop de verdeling
van de rykssteun voor de wo
ningbouw van dit jaar tot stand
is gekomen.
In een brief aan de staatssecretaris
van volkshuisvesting schrijft de
commissie onder andere "met
verwondering" kennis te hebben
genomen van de aan de provin
cie Zuid-Holland toegwezen
rykssteun voor de bouw van
6836 woningwet- en premie-cor
poratie A-woningen.
"Dit aantal is zo nauwkeurig vast
gesteld dat wij de moeite hebben
genomen de wijze waarop dat
aantal tot stand is gekomen te
analyserenVolgens de com
missie bleek uit die analyse dat
het ministerie een fout heeft ge
maakt. "Deze fout heeft voor ons
ressort verstrekkende gevol
gen".
Volgens de commissie moet de toe-
wyzing aan de provincie Zuid-
Holland worden herzien. In to
taal zou Zuid-Holland geen steun
moeten hebben voor 6836 wonin
gen, maar voor 7588 woningen.
Dit minimaal, omdat volgens de
commissie, "het niet denkbeel
dig is dat ook laatstgenoemde
toewijzing bystelling behoeft in
verband met andere verdeling
van de extra werkgelegenheids
gelden".
Het ministerie van volkshuisves
ting heeft gisteren het aantal toe
gewezen woningen per gemeen
te in Zuid-Holland bekend ge
maakt Leiden, Alphen en Kat-
wyk krijgen voor resp. 387, 311
en 39 woningen steun van de
overheid.
Andere plaatsen in de regio: Ter
Aar 14; Alkemade 27. Bodegra
ven 53; Boskoop 74; Hazerswou-
de 34; Hillegom 38; Koudekerk
aan den Ryn 1. Leiderdorp 80;
Lisse 40; Nieuwkoop 48, Nieuw-
veen 1; Noord wykerhout 40;
Oegstgeest 36; Rynsatcrwoude
13; Rynsburg 114, Sassenheim
22; Voorschoten 71; Warmond
28; Woubrugge 16 en Zoeterwou-
de 10.
Valkenburgse
paardenmarkt
dit jaar op
nieuw plein
VALKENBURG - Als het meezit
dan "viert" Valkenburg nog dit
jaar paardenmarkt op het her
nieuwde Castellumplein.
Tenminste als volgende maand de
gemeenteraad het groene licht
geeft voor de opknapwerkzaam-
heden aan het plein.
Nu er na opmerkingen in een vori
ge vergadering in het plan meer
parkeerruimte is geschapen
bleek gisteravond tijdens een
druk bezochte hoorzitting dat er
by de bewoners van het "hart
van Valkenburg" nog weinig be
zwaren zyn overgebleven en dat
men benieuwd is hoe het er na de
opknapbeurt uit zal zien Het
plein is sinds de tweede wereld
oorlog in slechte staat.
De bodem onder het in januari ge
sloopte pand van Van der Krogt
kon door gebrek aan geld en tijd
nog niet worden onderzocht
Maar de werkzaamheden zullen
zo worden uitgevoerd dat ook dit
gedeelte in de toekomst op een
misschien wel geheel andere ma
nier kan worden onderzocht op
de aanwezigheid van jverblyfse-
len uit de tijd dat de Romeinen in
het Rijndorp aanwezig waren.
Sommigen van de aanwezigen wa
ren bevreesd dat door de verbre
ding van wegen rond het plan
het gevaar van sneller rijden in
de hand is gewerkt. Maar uit het
antwoord van burgemeester Van
't Wout bleek dat men van plan is
om door middel van verkeers
drempels en versmallingen te
komen tot stapvoets rijden zodat
er rustig kan worden gelopen en
■Bliitrt
In het ruim 400.000 gulden kosten
de plan zyn naast ongeveer veer
tig parkeerplaatsen, speelhoek
jes voor de kinderen en bloem
bakken, die als het nodig is weg
gehaald kunnen worden, opge
nomen.
Als de raad in de apnlzitting toe
stemt kunnen de eerste werk
zaamheden al in mei worden uit
gevoerd.
