EG-ministers:
"Omschakelen
op kernenergie"
MERIT,
Uitbreiding Amerikaanse vloot
Alles bij het oude in Kremlin
PERZEN TE GAST BIJ PANDER.
Afghanistan
struikelblok
voor overleg
Labour-leden om tafel
met liberale partij
't Beste van
beidé, licht
en lekker. 1
MERIT
I jMU
Pander
WOENSDAG 4 MAART 1981
BUITENLAND
WASHINGTON (Reuter) -
President Ronald Reagan
heeft gisteren gezegd, dat een
van de dingen die een ont
moeting tussen hem en presi
dent Brezjnjev van de Sow
jet-Unie in de weg staan,
weggenomen zou worden als
het Kremlin liet blijken dat
het zijn troepen te zijner tijd
uit Afghanistan terugtrekt.
Reagan noemde Afghanistan
toen hij in een televisie-inter
view zei dat het bevorderlijk
voor een ontmoeting aan de
top zou zijn als de Sowjet-
Unie zich bereid verklaarde
haar imperialisme en haar
agressie in te tomen.
"Afghanistan is een voor
beeld", aldus de president in
zijn gesprek met Walter
Cronkite van CBS-news, toen
deze Brezjnjevs voorstel van
22 februari memoreerde, dat
hij en Reagan elkaar zouden
ontmoeten.
Nederland
tegen weren
Zuid-Af rika
VN-commissie
DEN HAAG (ANP) - Neder
land behoort tot de 22 landen,
die maandag in de assemblee
van de Verenigde Naties
stemden tegen het uitsluiten
van Zuid-Afrika van het de
bat over Namibië. Dit heeft
een woordvoerder van het
departement van buitenland
se zaken gisteren meege
deeld.
De VN-assemblee besloot met
112 tegen 22 stommen Zuid-
Afrika uit te sluiten van het
debat, nadat eerder de com
missie voor de geloofsbrie
ven met meerderheid van
stemmen de aanwezigheid
van Zuidafrikaanse afgevaar
digden in de vergadering on
wettig had genoemd.
Met Nederland stemden onder
meer tegen de uitsluiting de
andere negen EG-landen,
Amerika, Canada, Nieuw-
Zeeland, Australië, Oosten
rijk. Turkije en de Noordse
landen.
De Nederlandse permanente
vertegenwoordiger bij de
VN, mr. Scheltema, legde na
mens de EG-landen een ver
klaring af. Daarin stelde de
Nederlander, dat uitsluitend
om principiële redenen, te
gen de uitsluiting van Zuid-
Afrika gestemd zou worden.
Met uitsluiting van een land
wordt de algemeenheid van
de VN-organisatie geweld
aangedaan.
MOSKOU - Partijleider Leonid Brezjnjev sloot gisteren i
26ste partijcongres van de Sowjetrussische partij af met e
van dertig minuten.
MOSKOU - Leonid Brezjnjev is
gisteren voor de komende vijf
jaar opnieuw benoemd tot leider
van de communistische partij
van de Sowjet-Unie (CPSU). Met
hem werden alle leden en kandi
daat-leden van het regerende Po
litbureau herbenoemd en het
zelfde gebeurde met de tien se
cretarissen van de secretariaten
van het centrale comit van de
partij. Dit uitblijven van wijzi
gingen in de partijtop is volgens
politieke waarnemers in de Rus
sische hoofdstad een unicum
sinds het aan de macht komen
van de communistische partij bij
de revolutie van 1917.
Het aanblijven van Brezjnjev voor
de komende vijfjaar - tot het vol
gende partijcongres - werd alge
meen verwacht. Maar daarnaast
werd rekening gehouden met de
mogelijkheid dat de verhoging
van het aantal partijleden niet al
leen haar uitdrukking zou vin
den in uitbreiding van het aantal
leden van het centrale comit van
de partij (van 287 leden naar 319
en van 139 kapdidaat-leden - zon
der stemrecht - naar 151), maar
ook een uitbreiding van het Po
litbureau dat als hoogste politie
ke college in het land de eigenlij
ke besluitvorming regelt.
Tevoren was in Moskou druk ge
speculeerd over bijvoorbeeld de
posities van KGB-chef Andro
pov, minister van defensie Oesti-
nov en minister van buitenland
se zaken Gromyko. Ook werd
verwacht dat de partijtop (ge
middelde leeltijd 7U jaar) met dit
congres zou worden veijongd.
Brezjnjev is 74 jaar en zijn oudste
collega. Pelshe, is 82. De samen
stelling van het Politbureau, ook
wel de „machtigste bejaarden
club ter wereld" genoemd, de
monstreert duidelijk een van de
kenmerken van het bewind van
de huidige partijleider, namelijk
continuiteit.
In de redevoering waarmee hij het
26e partijcongres sloot, verklaar
de Brezjnjev dat de partij zich zal
houden aan de „beproefde inter
nationalistische koers". Dit komt
in de praktijk neer op steun voor
elke beweging of regering die er
toe kan bijdragen dat de macht
en invloed van de Sowjet-staat
wordt geconsolideerd of uitge
breid. Daarnaast noemde hij
handhaving van de vrede en
streven naar ontwapening voor
de komende jaren een toppriori
teit van Moskou.
Een woordvoerder verklaarde
het congres, dat het Kremlin be
reid is om snel tot regelingen te
komen die kunnen leiden tot een
topontmoeting van partijleider
en president Brezjnjev met zijn
Amerikaanse collega Reagan.
„De ontwikkeling van de militai
re technologie gaat snel en daar
om zijn we bereid om ook snel te
handelen", aldus Vadim Zagla-
din, plaatsvervangend chef van
de internationale afdeling van de
communistische partij. Zijn op
merkingen warennauwelijks ver
hulde waarschuwingen aan het
Witte Huis Brezjnjev uitnodiging
voor topoverleg niet te lang op
het bureau te laten liggen.
Van onze correspondent)
BRUSSEL - Een snellere omschakeling op kernenergie en grotere energiebesparingen
in de huishoudens en het verkeer zijn speciale EG-aanbevelingen aan het adres van
Nederland.
De raad van energieministers, on
der voorzitterschap van de Ne
derlandse bewindsman van eco
nomische zaken Van Aardenne,
concludeerde gisteren dat er
geen onmiddellijke problemen
zijn met de energievoorziening
van de Gemeenschap. Maar we
mogen niet op onze lauweren
rusten, aldus de ministers, want
elke aanzwengeling van de eco
nomie doet de vraag naar energie
eri daarmee de olieprijs stijgen.
De ministers wensen zich daarom
te houden aan de eerder door de
EG tot 1980 vastgelegde energie
doelstellingen. En Nederland is
daar. met Italië en Ierland, op
achtergeraakt. Deze drie landen
zijn dan ook gemaand zich meer
in te spannen voor omschakeling
op kernenergie en het benutten
van andere vaste brandstoffen
(steenkool bij voorbeeld) dan
olie voor de conventionele elek
trische centrales.
Deze aanbeveling werd al veertien
dagen geleden door de Europese
energiecommissaris Davignon
bekendgemaakt. Door de Euro
pese energieministers werd zij
gisteren moeiteloos overgeno
men. Zoals bekend zijn poitieke
partijen als PvdA en D'66 tegen
elke uitbreiding van kernener
gie. De socialisten willen daarbij
sluiting van de bestaande kern
centrales in Dodewaard en Bors-
sele. De Duitse minister, graaf
Lambsdorf, meende echter dat
het duidelijke EG-standpunt het
voor hem veel makkelijker
maakt de duidelijk tegen kern
energie gerichte Westduitse pu
blieke opinie tegemoet te treden.
van 1980 bedroeg de daling zelfs
12.9 procent ten opzichte van de
zelfde periode in 1979. Maar, zo
betoogde hij, dit is veel meer het
gevolg van een zachte winter en
de slechte economische toestand
dan van daadwerkelijke bespa
ringen door energieverbruikers.
LONDEN (AP) - De leiders van de 21 opgestapte leden van de Britse
Labourpartij hebben gisteren een ontmoeting gehad met David Steel,
de leider van de kleine liberale partij. De door de afgescheiden Labour-
leden nieuw te vormen sociaal-democratische partij wil een samenwer
kingsverband gaan vormen met de liberalen.
Maandag verlieten 12 afgevaardigden van Labour in het Lagerhuis en 9
van het Hogerhuis de socialistische partij. Het was de grootste afsplit
sing die de ideologisch verdeelde partij in 50 jaar heeft gekend. De
uitgetreden Labourleden kondigden aan dat zij tegen Pasen dit jaar een
nieuwe partij zullen hebben gevormd.
Aan het hoofd van de uittreders staan drie ministers van de vorige La-
bourregering, David Owen (buitenlandse zaken), William Rodgers
(transport) en Shirley Williams (onderwijs). Ook de voormalige voorzit
ter van het Europese parlement Roy Jenkins is van de partij.
De Loyalisten binnen de partij hebben geëist dat de overlopers hun parle
mentaire mandaat dat zij onder de vlag van Labour hebben verworven
onmiddellijk ter beschikking stellen. De leider van de liberalen, die
slechts 11 van de 635 zetels bezetten in het lagerhuis, ziet de afsplitsing
als een belangrijke stap op weg naar een partij van het politieke mid
den, tussen de conservatieven en de socialisten in. Steel begroette de
afvallige Labourleden als 'mensen die veelal vanuit een veilige zetel in
het lagerhuis aanzienlijke moed hadden getoond'.
De besprekingen van gisteren waren erop gericht de basis te leggen voor
een gecoördineerde verkiezingsstrategie van de sociaal democraten en
de liberalen in 1984. Een fusie tussen beide partijen wordt echter niet
overwogen.
Medewerkers van Steel verklaarden dat deze hoopt om voor de jaarlijkse
liberale conferentie in de herfst in staat te zijn om een "principe-ak
koord" met de sociaaldemocraten bekend te maken. Vervolgens zou
voor de verkiezingen van 1984 aan een bondgenootschap vorm moeten
worden gegeven.
De liberale partij werd in 1922 praktisch van het politieke toneel verdron
gen door de indertijd sterk opkomende Labcurpartij. Sindsdien is zij
erin geslaagd om het hoofd boven water te houden, maar dat is dan ook
ongeveer alles. De liberalen bezitten slechts elf zetels in het 635 zetels
tellende lagerhuis. Voor Steel is een bondgenootschap met de sociaal
democraten een mogelijke kans om macht te
Behalve Frankrijk
EG-landen weinig last gehad
het Iran-Irak-conflict. De terug
val in leveringen door deze lan
den is grotendeels opgevangen
door Saoedi-Arabie en zelfs door
Irak en Iran wordt sinds enige
tijd alweer 1,2 miljoen vaten olie
per dag geleverd. Er is weinig
olie aangekocht op de spotmarkt
(vrije-oliemarkt) en speculatieve
reacties zijn achterwege geble
ven. De commissaris wist ener
gieministers echter te overtuigen
van het tijdelijke karakter van
deze gunstige situatie.
CAIRO (AP) Een rijtuig brengt de Egyptische minister van defensie,
Ahmed Badawy naar zijn laatste rustplaats. De minister kwam gisteren
Italië hebben sam4m met 13 officieren bij een helikopter-ongeluk om het leven.
Vrouw dissident
vraagt om hulp
JERUZALEM (UPI/DPA) - De
joodse dissident Anatoli Sjtsja-
ranski die op het ogenblik in de
Sowjet-Unie gevangen zit, is er
slecht aan toe en is sinds novem
ber van het vorig jaar slachtoffer
van eenzame opsluiting. Dit
heeft zijn vrouw Avital gisteren
tijdens een persconferentie ge
zegd. Zij deed daarbij een oproep
aan het Westen zich in te zetten
voor vrijlating van haar man.
Volgens Avital Sjtsjaranski, die in
Israël woont, is haar man verma
gerd en heeft hij een ernstige
ooginfectie opgelopen. Zij be
schuldigde de gevangenisbewa
kers verder van "barbaarshe
den" en liet weten dat de moeder
van Sjtsjaranski, die in Moskou
woont, onlangs vergeefs ge
vraagd heeft haar zoon te mogen
bezoeken. "Er worden geen be
zoekers toegelaten, hij ziet het
daglicht niet en hij mag mij niet
eens schrijven", aldus de vrouw.
Een voormalige leraar van Sjtsja
ranski, Alexander Luntz, ver
klaarde tijdens de persconferen
tie dat er geen reden is om geloof
te hechten aan berichten over
een mogelijke vrijlating van
Sjtsjaranski in ruil voor een in
Zuid-Afrika gevangen zittende
Russische spion.
(ADVERTENTIE)
De ministers vonden het overigens
wel noodzakelijk met een inten
sieve voorlichtingscampagne
meer begrip bij het publiek te r\ j u 4
kweken voor de noodzaak van °ver de herstructurering
kernenergie. Als reden voerden
zij aan de belangrijke investerin
gen die in deze sector moeten
worden gedaan. De EG stelt zich
als doel tegen 1980 haar energie
voorziening voor 75 procent te
baseren op kernenergie en vaste
brandstoffen waarvan een groot
dee' liefst binnen de Gemeen
schap moet worden geprodu
ceerd. De betalingsbalansproble
men die geïmporteerde energie
bronnen met zich meebrengen
kwamen gisteren herhaaldelijk
voor het voetlicht.
het
staalbeleid hebben de ministers
van ecomische zaken van de EG
gisteren nog geen overeenstem
ming kunnen bereiken. De tien
lidstaten van de EG kampen na
melijk nog steeds met een over-
produktie van ongeveer veertig
miljoen ton per jaar. Volgens be-
rekeniningen van de Europese
commissie zou, en dat bij een
gunstige ontwikkeling en via de
produktiequota die de bedrijven
werd opgelegd, deze produktie
ook in 1983 nog een overschot
van zo'n 25 miljoen per jaar be
dragen.
Filter
SHg-
Overigens baart de olievoorziening
geen onmiddellijke zorgen. Com
missaris Davignon rapporteerde
dat het verbruik tijdens de be
ginperiode van dit jaar 9 procent
1 lager lag dan in dezelfde periode
vorig jaar. In het laatste kwartaal
Minister Van Aardenne. die de
raad voorzat, meende dat er op
zeer korte termijn beslissingen
moeten worden genomen. "We
moeten er naar toe dat de overhe
den hun hulp aan de staalindus
trie gaan afbouwen.
Opnieuw
slachtoffer
bij moorden
in Atlanta
ATLANTA, GEORGIA (AFP) - Gisteravond is in Atlanta in
Georgia opnieuw een zwart kind verdwenen. In de laatste 19
maanden zijn 19 kinderen, allen zwart, vermoord en twee
verdwenen.
De 16-jarige Joseph Bell is maandagochtend voor het laatst
gezien, toen hij op weg naar school was.
De moorden en de klaarblijkelijke onmacht van de plaatse
lijke politie, gesteund door de federale recherche, ze op te
lossen, hebben in de zwartenwijken angst losgeslagen en de
stoot gegeven tot een solidariteitsbeweging in heel Amerika.
Zij heeft al veel geld opgeleverd waarmee het onderzoek
kan worden bevorderd.
WASHINGTON (AP/AFP) - De
Amerikaanse minister belast met
marine-aangelegenheden, John
Lehman, heeft gisteren ver
klaard dat de regering-Reagan
heeft besloten om een aanzienlij
ke wijziging aan te brengen in de
Amerikaanse maritieme strate
gie, die erop is gericht om in alle
belangrijke oceanen de dreiging
van de Sowjet-Unie tegen te
gaan en die afstand doet van de
conceptie van de regering-Car
ter, waarbij de aandacht was ge-
(ADVERTENTIE)
U hebt nog 3 dagen de primeur.
Daarna reizen ze onherroepelijk verder: de gestyleerde Afghans, de Chinezen,
de flonkerende lspahans en de robuuste Bidjars.
DEN HAAG AMSTERDAM - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE
Leiden: Breestraat 146
Botermarkt 21-22
richt op de verdediging van de
toegangswegen overzee tot West
europa.
Lehman zei dat, teneinde dit doel
te bereiken, de Amerikaanse
vloot moet worden uitgebreid
van 456 schepen en onderzeëers
tot ongeveer 600, het belangrijk
ste hierbij is het opvoeren van
het aantal vliegdekschepen van
twaalf tot vijftien.
Lehman merkte op dat de nieuwe
strategie totstand was gekomen
met algemene instemming van
de kabinetsleden. Hij voegde
hieraan toe dat uitgebreid over
leg was gevoerd met de Ameri
kaanse minister van defensie,
Caspar Weinberger en met Rea
gan.
Hij verklaarde dat het nieuwe be
leid erop neerkomt dat de Ameri
kaanse vloot ook in staat moet
zijn om de noordelijke en
zuidelijke flank van de NAVO te
verdedigen. Dit betekent meer
patrouilles in de wateren rond
Groenland, IJsland en de Britse
eilanden, de Middellandse Zee
en in het verre noorden, waar de
vloot in staat moet worden ge
steld om het schiereiland Lola -
de basis van de belangrijkste
Russische noordelijke vloot -
aan te vallen.
Hij voerde aan dat een dergelijke
strategie de Russen ervan zou
weerhouden om het centrale
front van Westeuropa aan te val
len, hetgeen de voornaamste
zorg van de regering-Carter was.
Lehman uitte scherpe kritiek op de
reactie van de regering-Carter
ten aanzien van de bedreiging
van Amerikaanse belangen in
het gebied van de Perzische
Golf, na de val van de sjah en de
Sowjetrussische invasie in Af
ghanistan.
De regering-Carter wijzigde vol- Ten
gens Lehman niet haar beleid
om de omvang van de vloot te
bevriezen, maar probeerde om der.
het gebied van de Indische Oce
aan, de Arabische Zee en de Per
zische Golf te dekken door "het
laken van de ene kant van het
bed naar de andere kant te trek
ken".
Hij bedoelde hiermee dat de rege
ring-Carter schepen uit de Mid
dellandse Zee en de Stille Oce
aan naar de Arabische Zee over
bracht om in het gebied van de
Perzische Golf te patrouilleren.
Lehman verklaarde dat de rege
ring-Carter in de termen van het
SALT I-verdrag "onwettig" had
verlengd tot na oktober 1977.
Volgens hem had het akkoord op
die datum een einde moeten vin
den. "Het is mijn aanbeveling
om ons niet langer te houden aan
SALT 1", aldus de minister.
Lehman wees erop dat de verlen
ging door de regering-Carter van
SALT 1 tot gevolg heeft dat een
Sowjetrussisch voordeel van 3
tegen 2 blijft gehandhaafd.
van de naleving van
bepalingen in SALT 2 toonde
Lehman zich overigens gematig-
Volgens het Amerikaanse ministe
rie van defensie wordt Dahlak-
archipel in de Rode Zee, 90 kilo
meter van de Ethiopische haven
stad Massawa, de grootste Russi
sche marinebasis in het gebied
van de Indische Oceaan. Op het
ogenblik wordt er gewerkt aan
het aanbrengen van veranderin
gen, nodig om grote schepen te
kunnen ontvangen, zo wordt uit
het Pentagon
Lehman drong er voorts op aan dat De Sowjet-Unie heeft de basis
de Verenigde Staten ophouden
met de naleving van het akkoord
inzake de beperking van de stra
tegische nucleaire wapens, dat in
1972 met de Sowjet-Unie werd
gesloten.
1979 in gebruik genomen. Het
Pentagon gelooft dat, wanneer
alles gereed is, deze basis als ver
vanging kan dienen voor de ba
sis die de Sowjet-Unie heeft ge
had in Berbera in Somalië.
