Voordeel- driedaagse! 2 broeken 8.95 Kijk en vergelijk f drink thee et Karei Appel Kéc O brengt een serie Bach-concerten toegelicht ["/RADIO \prggramma i Exposities in Lakenhal en Waag <Palihenette vanTalthe RI 19INSDAG 24 FEBRUARI 1981 tEIDEN Op velerlei plaatsen in Leiden gonst het weer van de kunstacti- viteiten, zij het op ver- schillende niveau's en van een verschillend karakter. Zo is er een educatieve ex positie in de Lakenhal, die zo aardig is dat zij de met veel sociologische en kunsthistorische poeha samengestelde expositie "Massacultuur" in het Haags Gemeentemuseum, met stukken slaat, al be strijkt zij niet eens hetzelf de terrein. Dan is er ook in de Lakenhal een expositie van schilderijen van Henricus Rol, illustrator van sub Verkade albums en gedegen fijn- schilder van stillevens en portret- ten. Verder in de Waag een groep laai jongelui die met pek, gaas en kranten in de weer zijn geweest, ooi maar ook nog met andere mate- ïslis rialen en deze in vormen en beel den hebben omgezet. ge Eén van de portretten, die door les Henricus Rol zijn gemaakt, even ed eens geëxposeerd in de Lakenhal. Tegenover de Waag de tot theehuis omgebouwde galerie van Tine °e Barkema, de nu met de lange be- naming "Art Tea House 'De Ou- de Rijn' op de Stille Mare kond o doet van kunst en gebak, of ge- Pe" bak en kunst. Wat verder van de- ~,e" ze plekken, is er een LAK-expo- I* sitie in het LAK-theater en het Academiegebouw aan het Ra- penburg, alwaar Lilian Dool met een aantal tekeningen de bezoe- ker poogt te imponeren. Om bij deze laatste en minst in- drukwekkende expositie te be- n£ ginnen, Lilian Dool is geboeid door toneel en de dans. Deze fas- cinatie geeft ze weer in penseel- tekeningen of pentekeningen, waarop acteurs als Peter van der Linden en Willem Wagter te zien zijn. Echter niet geheel volledig, want Lilian Dool is bezeten van beweging en snelheid, wat bete kent dat een paar lijnen ook vol doende zijn om een figuur weer te geven. Dat lukt maar half, niet omdat de figuur niet te herken nen zou zijn, maar omdat dit een cliché is binnen het tekenen die alleen nog op Montmartre met succes wordt gebezigd. Haar an dere, volledige getekende teke ningen, geven aan dat het acade misme op zijn plaats hangt aan het Rapenburg, alleen is het wel een academisme van de eerste klas. De Waag Het werk dat in de Waag hangt, staat en ligt (van het zevental An- ja Braams, Wietske Hoekstra, Sam Leertouwer, Ben Manusa- ma. Leen Rosmolen, Henry Ver- boket en Rob van Vuren) heeft iets méér met beeldende kunst te maken. In feite zijn de zeven geen beeldend kunstenaars van beroep, al is Ben Manpsama het als enige wel van plan. De zeven kennen elkaar van de lerarenop leiding in Delft, en hebben een tijdlang in dezelfde ruimte ge werkt met dezelfde materialen, voornamelijk bouwmaterialen als betondraad, gaas, pek, staal plaat etc. Ieder heeft op zijn wij ze iets gemaakt, al is het zwarte pek een alles overheersend as- pekt van de werken die ze tonen. De een toont gewone vierkanten met pek geschilderd, de ander drie hoge zuilen van betondraad met gaas opgevuld met pek. De beeldende vormen die de zeven laten zien zijn overbekend, het is het materiaal dat enigszins an ders is. Eén van de weinige werken, die zekere beeldende kunstkwaliteiten in zich heeft, is de serie van vier uit staalplaat vervaardigde kussenvormen. Op foto's geeft de maker Sam Leer touwer aan op welke wijze ze in een omgeving geplaatst kunnen worden. Zonder meer het meest opvallende op deze expositie, al mogen de abstrakt expressionis tische schilderingen van Ben Manusama er ook zijn. In begin sel doet het er niet zoveel toe dat hier kunst staat of niet. Het is plezierig een presentatie te zien van enthousiaste mensen, die met elkaar werken en tot verras sende resultaten kunnen komen. Kunst en commercie zijn lang niet altijd duidelijk van elkaar te scheiden, maar wanneer de kunst geheel ten dienste komt te staan van de commercie dan is er wat scheef getrokken. Een reden zelden of nooit expo sities in warenhuizen, meubel toonzalen. bistro's, boekwinkels e.d. werden gerecenseerd, omdat het duidelijk is dat het in de eer ste plaats gaat om de nieuwe meubeluitzet of de laatste boe kuitgave. De kunst is er als "eye catcher", als plezierige decoratie bijgehaald, als dekmantel van de commerciële bedoelingen. Zo funktioneert geen kunst. De nieuwe opzet van galerie "De Oude Rijn" wekt dan ook veel verwarring. Het is nu een thee huis geworden, een kunstthee huis in het Engels dan, en de ta feltjes, bar en keukenluchtjes be heersen de voormalige galerie ruimte. De kunst hangt aan de muren, en ook is er een lange leestafel met kunstliteratuur, en in een hoek twee vitrines voor keramiek. De nieuwe Oude Rijn is dus niet helemaal in een hore- catent veranderd, al scheelt dat niet veel. Want ook hier wordt de aandacht, die kunstwerken over het algemeen verdienen willen ze op hun meritis beoordeeld kunnen worden, grotendeels in de weg gezeten door de theehuis behoeften. De beperkingen die de Oude Rijn zich nu heeft opge legd gaan ten koste van de kunst, en het is illustratief hiervoor dat de kunstwerken die er nu han gen, de geijkte grafiek van Ap pel. Corneille en Pieter Holstein, eigenlijk overal gehangen kun nen worden. Voor dit sport kunst maakt het dus niet uit of je een bistro begint of een theehuis. Het heeft zich zelf al bewezen en is msv - m&M Een illustratie van de educatieve expostitie 'Kijk en vergelijk', die in de Lakenhal is te zien. door iedereen gekend. Het zal dan ook aan de komende exposi ties liggen of er nu van een thee huis met kunst aan de muur of van een kunsttheehuis gespro ken moet worden. Vooralsnog is het eerste het geval. Lakenhal Kijk en Vergelijk is een educatieve tentoonstelling waarin voorwer pen van nu, gebruiken van nu, symbolen van nu, vergeleken worden met die van vroeger. Een heldere tentoonstelling, zonder veel overdreven opsmuk en pre tentie, gewoonweg leuk om doorheen te wandelen voor ie dereen, ook al is de doelgroep de jeugd tussen de tien en veertien jaar. De aardigheid zit hem voor al hierin dat er met eenvoudige en ook weinig middelen veel mo gelijkheden voor de bezoeker ge- 'schapen worden. Als voorbeeld hiervan de kamer die in "groot moedersstijl" is ingericht en voorzien van een raam waarach ter dia's worden gepresenteerd van stadse uitzichten. Telkens een ander beeld, een oude gracht of een flat, hier en nu spelen door elkaar heen, zodat je als kijker blijft kijken en vergelijken, maar daarbij nog veel meer dingen door je hoofd laat schieten. Dat is eigenlijk met alle voorbeelden zo. Als dertienjarige, stel ik me voor, heb je er genoeg aan, en als oudere kan je er weer geheel an dere dingen mee doen. Wanneer je wilt kan het ook reuze opper vlakkig overkomen. Dat is nu de kracht van een goede expositie, wanneer een ieder datgene wat hij wil zien en weten terugvindt in het tentoongestelde. Dat is met deze expositie zeker het ge val. Rol Portretten, stillevens en land schappen van een kunstenaar, die zijn materie door en door kent, zijn te zien naast héél veel kleine illustraties, die dezelfde kunstenaar maakte in opdracht voor Verkade. Henricus Rol moest die illustraties wel maken, want toen bestond er nog geen BKR, en tevens moest hij ook een ander beroep kiezen wilde hij als kunstenaar zijn brood ver dienen. Dat beroep was restaura teur van schilderijen. Deze werk zaamheden in opdracht, in de ja ren twintig, dertig, vijftig, zestig en zelfs zeventig, zorgden er wel voor dat Rol een gedegen en verfijnd schilder genoemd kan worden. Zijn portretten en stille vens zijn daar levendige bewij- Beide Lakenhal-exposities zijn nog langdurig te zien en ook bij zonder de moeite waard. JURRIAAN VAN KRANEN DONK Belangstelling voor de tentoonstelling 'Raakvlak' in de Waag. LEIDEN - Op twee achtereenvol gende woensdagen, 11 en 18 maart, zal in de Stadsgehoorzaal een Bach-cyc!us gegeven wor den door het Residentie Kamer orkest onder leiding van Ale- xandru Lascae met medewer king van een keur van instru mentale solisten. Hoewel de na druk ligt op werken van Johann Sebastian, zullen ook composi ties van twee van Bach's be roemdste zonen, Carl Philip Emanuel en Johann Christian uitgevoerd worden. Bij de naam 'Bach' denkt men te genwoordig in de eerste plaats aan Johann Sebastian; in het be gin van de 18e eeuw echter was Johann Christian de beroemde Bach, en had Johann Sebastian, 'der alte sehlige Herr' of 'der alte Perücke', zoals zijn zonen hem - naar we mogen hopen met enige vertedering - noemden, als verte genwoordiger van een voorbije periode afgedaan. Trouwens bij zijn tijdgenoten was Bach vooral beroemd als organist en improvisator, en werd zijn be lang als componist niet onder kend. Zo waardeerde Johann Mattheson, zelf zanger, compo nist en dirigent van de Duitse opera in Hamberg, Bach's kwali teiten als organist, maar noemde hem als componist een 'künslli- cher und glücklicher Fugen- Setzer', wat zich misschien het beste laat vertalen met 'een kunstige fuga-knutselaar'. Barok Deze in onze ogen kortzichtige be nadering van Bach's composities is te wijten aan het feit, dat Bach de bekroningvormt van de perio de in de muziek, die Barok ge noemd wordt, en dat na zijn dood de muziek een totaal andere ont wikkeling doormaakt. In zijn jeugd had Bach een veelheid van muzikale invloeden onder gaan: de koorstijl van Palestrina en andere componisten, de orgel muziek van Buxtehude, de ele gante klaviermuziek van Franse componisten als Couperin, de vernieuwingen in de klaviertech niek van Domenico Scarlatti, en de Duitse opera in Hamburg. Bij Bach versmolten al deze invloe den, werden tot het uiterste ver volmaakt, zodat een verdergaan op deze weg niet meer mogelijk was. In Bach's muziek bereikt de Barok zijn hoogtepunt en wordt dus afgesloten. Beethoven, die evenals Mozart Bach's werken bestudeerde, zei met een woord speling over hem: 'Nicht Bach. sondern Meer soil er Jieissen' (niet Beek, maar Zee moet hij he ten). Kamerconcert Als Bach in 1717 tot hofdirigent bij vorst Leopold von Anhalt- Cöthen benoemd wordt, krijgt hij tot taak om met het 18 leden tel lende orkest de kamermuziek te verzorgen bij alle denkbare gele genheden, van intieme muziek avond tot hoffeesten toe. Tijdens de vijf jaren, dat hij hiér onder gelukkige omstandigheden werkte ontstonden de meeste ka mermuziekwerken, zoals o.a. de vioolsonates en -concerten, de Suites en de zes Brandenburgse concerten, die hun naam ontle nen aan de opdrachtgever Mark graafvan Brandenburg. Zowel de Brandenburgse concerten, waar van de nummers 3, 4 en 5 in de cyclus te horen zullen zijn, als de vioolconcerten voor twee violen in d kl.t. zijn geschreven in de toenmalige gebruikelijke vorm van het concerto grosso. In het concerto grosso staat niet het solo-instrument op de voorgrond terwijl het orkest een begeleiden de functie heeft, maar het is veel eer een concert voor een (kleiri) 'ensemble, waaruit het solo instrument zich steeds losmaakt om na zijn solo weer in de groep terug te keren. Er is dus eigenlijk geen sprake van een solist in onze betekenis van dat woord, maar van één of meer solostemmen uit het orkest, die als het ware een dialoog voeren met het tutti, het geheel. Deze so lostemmen kregen de naam "con certino'. Het 3e Brandenburgse concert is alleen voor strijkers (violen, altviolen en celli) met continuo geschreven, die in drie gelijke groepen verdeeld zijn en zo een samenspraak voeren. In het 4e Brandenburgse concert staat tegenover het tutti van de strijkers met continuo het cncer- tino van 2 fluiten en soloviool. Het 5e Brandenburgse concert met een concertino van fluit, viool en clavecimbel kan door de grote cadens voor clavecimbel aan het slot van het eerste deel bijna een klavierconcert ge noemd worden. Van deze nieuwe tijd zijn Bach's zo nen Carl Philip Emanuel, die als hofclavecinist bij Frederik de Grote begon en later Telemann als directeur van de Kerkmuziek opvolgde, en Johann Christoph. die an een studietijd in Italië in Londen werkte, beiden exponen ten. Zij vormen de schakel naar Mozart: Carl Philip Emanuel met zijn klaviersonates en symfo nieën, Johann Christoph met zijn grote gevoel voor expressieve melodieën. In de Bachcyclus zal van eerstge noemde het concert voor altviool en de symfonie no. 3, van de Lon- dense Bach de symfonie concer tante voor cello en orkest uitge voerd worden. Solisten zijn: Zino Vinikov en Wiktor Liberman, viool, Jolle de Wit. fluit, Vladimir Mendelsshon. altviool. Anastasia Braudo. clavecimbel. Godfried Hoogeveen. cello en Cara Mia An- tonello, viool. MIES ALBARDA. (ADVERTENTIE) Nieuwe tijd Al tijdens Bach's leven waren er signalen van een naderende nieu we tijd te onderkennen. Het is het tijdperk, waarin het majestueuze van de Barok plaats maakt voor de verfijnde krulletjes van het Rococo. De 18e eeuw ziet een bur gerij opkomen, die zijn genoe gens modelleert naar die van de adel. Het redelijke denken, en daarnaast het gevoel voor de na tuur en de schoonhied, de tot sen timentaliteit uitgroeiende gevoe ligheid. leidden tot een muziek die andere middelen zocht om het gemoed van de toehoorder te raken. Kende het clavecimbel slechts een contrastwerking in klanksterkte van uitsluitend forte en piano door middel van in hei mecha niek ingebouwde registers, het zoeken was nu naar toetsinstru menten, die een geleidelijke ver andering van klanksterkte kon den weergeven, uiteindelijk re sulterend in de constructie van de piano, die zijn naam juist aan deze mogelijkheden ontleende (pianoforte of fortepiano werd m afgekorte vorm: piano). De aan slag. dwz. de persoonlijke wijze van spelen werd belangrijk. De gevoelige melodie, met vele ver- Alleen woensdag, donderdag en vrijdag a.s. gereinigd en piekfijn geperst van J0.5Q 18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) 18.30 - Jeugdjournaal (NOS) 18.36 Sesamstraat (NOS) 18.50 Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS) 19.00 - Avonturen op de Dennenheuvel (EO) 19.05 EO-Kinderkrant (EO) 19.30 Ronduit (EO) 20.40 Van U wil ik zingen (EO) 21.00 - God wil wonen by de mensen (EO) 21.25 - EO-aktief (EO) 21.37 Journaal (NOS) 21.55 - Den Haag vandaag (NOS) 22.10 - De Schone Schijn 7 (NOS) 23.00 Journaal (NOS) 23.05 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) Nederland 2 18.27 - Microprocessors 1 2 (19) (TELEAC) 18.57 Journaal (NOS) 18.59 - Hotel De Witte Raaf (NCRV) 19.25 - Kerkbuurt (NCRV) 20.00 Journaal (NOS) 20.27 - Schuld en Boete, tv-serie (NCRV) 21.45 - Wat 'n kunst (NCRV) 22.25 - Hier en nu (NCRV) 23.35 - Afgoden van deze tijd (NCRV) 23.50 - Journaal (NOS7 23.55 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) Nederland 1 Woensdag 25 februari 1981 15.30 Kinderbios (AVRO) DUITSE TV DINSDAG 24 FEBRUAK1 DUITSLAND I (Reg. progr.: NDR: 18.00 Die Gras- huepfer - Èroberer des Himmels, tv- serie. 18.30 Actual. 18.45 Kleuterse rie. 18.55 Die Grashuepfer - Èroberer des Himmels, tv-serie. 19.25 Reg. magaz. 19.59 Progr.overz. WDR: 18.00 Natuurfilmserie. 18.30 Ver haal. 18.40 Cafe Wernicke, tv-serie. 19.15 Actual. 19.45 Licht progr.) 20 00 Journ. 20.15 Licht muz.progr 21.00 Reportage. 21.45 Hagen, tv- DUITSLAND III WDR DUITSLAND II 18.20 Tekenfilmserie. 18.40 Teken filmserie. 19.00 Journ. 19.30 Die lie- ben Kinder, comedie. 21.00 Actual 21.20 Filmreportage. 22.05 Oldti mers sterben nie: Sie werden immer schneller (The FJ Holden), speel film. Aansl.: Filmkritiek. 23.45 Jour- 19.45 Journal 3. 20.00 Journ. 20.15 Cult, magaz. 21.00 Tv-portret. 21.15 Inform, progr. voor de vrouw. 21.45 Inform, progr. 22.30 Inform, serie. 23.00 Journ. BELGISCHE TV BELGIE VLAAMS 18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Kleuter- progr. 18.35 Open School. 19.05 Do- cum. progr. 19.35 Lotto-uitslagen, meded. en Morgen. 19.45 Journ. 20.10 Carnaval. 21.00 Wetensch. progr. 21.50 Kwis. 22.15 Klass. muz. 22.55-23.10 Journ. NET II 18 00 Tekenfilmserie. 18.05 Kleuter- progr 18.35 Open School. 19.05 Do- cum, progr. 19.35 Lotto-uitslagen, meded. en Morgen. 19.45 Journ. 20.10 Docum. serie 20.35 Groepsfo to met dame (Gruppenbild mit Da me). speelfilm. 22.10-22.40 Open School. De NCRV-televisie zendt vanavond de eerste aflevering uit van de driedelige psychologische roman "Schuld en boete" van Dosto- jewski. Het gaat om een BBC-produklie, waaraan bekende Engelse acteurs meewerken als John Hurt, Timothy West en Anthony Bate Het centrale thema is "schuld en schuldbesef' en het verhaal speelt zich af in het Russische Leningrad van 1860; toen nog St. Peters burg. lil het middelpunt van deze dramaproduktie staat de intelligente, sociaal bewogen en van de toenmalige maatschappij vervreemde student Raskolnikow, die diepzinnige theorieën over goed en kwaad en ontwikkelt. Deze drie afleveringen behoren tot een serie van vijf drama-produkties van de NCRV over het thema "Schuld, en schuldbesef Hierna zullen namelijk "De wilde eend" van Ibsen (17 maart) en "Onvoltooid verleden" van de eigentijdse schrijver Holierhoek (24 maartvolgen. De volgende afleveringen van "Schuld en boete" zullen worden uitgezonden op de dinsdagavonden 3 en 20 maart (eveneens om 20.27 uur via Nederland II). Na de zes documentaires van vorig jaar over de meer prakische problemen van kunstenaars en kunstbeleid zendt de NOS-televisie nu ter afronding en afsluiting twee programma's uit die de meer theoretische kanten van het kunstbeleid aan de orde stellen. Het eerste, dat tot titel heeft "Dat zou je wel willen", wordt vanavond van 22.10 tot 22.55 uur via Nederland I uitgezonden; het tweede komt onder de titel "Dat zullen we nog wel eens zien" op dinsdag 3 maart - zelfde net op het scherm. Beide programma's zijn ver vaardigd door Gerrit Bussink, Thijs Chanowski, George Hulshof en Jan Venema. DINSDAG 24 FEBRUARI HILVERSUM I 18.11 Radiojournaal. 18.25 Toppers van toen. 19.02 (S) Natafelen 19.30 (S) Operettefragmenten. 20 03 (S) Mon vieux, ma Vieille. 20.30 (S) Folk live. 21.02 Niet spotten met rood haar, hoorspelserie. 21.36 (S) Lichte grammofoonmuz. 22.02 AVRO's Sportpanorama. NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op morgen. VARA: 0.02 (S) Elpee tuin. 1.02 (S) Groot licht. 5.02 (S) Truck. HILVERSUM II 18.10 Verkenning. HUM. VERB. 18.20 Na vijven en zessen PP 18.50 Uitz. van D'66 KRO 19.00 Ei- gen-wijs. 19.20 (S) Kruispunt 20.00 (S) Musiceren als Brugman Muz. en retorica. 21 15 Spektakel 22 20 Overweging. 22.30 Nws. 22.40 Titus Brandsma. docum. 23.10 (S) Zin in muziek. 23.30 (S) Muziek op hét spel (117). 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM-UI NUS 18.03 (S) De Avondspits met de Nationale Hitparade. VARA 19.02 (S) Popdonder plus. 21.02 (S) WOENSDAG 25 FEBRUARI HILVERSUM I NOS Ieder heel uur nws VOO 7 03 (S) Ook goeie morgen. 9.03 iS) Muz. terwijl u werkt. 10 02 (S) Kletskop. VPRO: 1045 (S) Villa-Vpro- Magazine. 13.02 Welingelichte krin gen. 13.30 Een klap op je kop EO zicht 16 40 (S) EO-Aktief 16.45 (S) EO-Metterdaad 17 02 (S) Tijdsein. NCRV 17.45 (S)Theaterorgelbespe- HILVERSUM II VARA 7 00 Nws 7 10 Ochtend gymnastiek. 7.20 De Wekkerradio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws 9.00 Gymnastiek voor de vrouw 9 10 Wa terstanden. NOS 9.15 Werkbank. VARA. 9.25 De Vooruitgang. 9.50 Hoor haar. 1105 De Nederlandse Schoolradio. 11.25 Idem. 11.35 Rid derkerk-Centraal OVERHEIDS VOORLICHTING 12 16 Uitz van het Ministerie van Volkshuisvesting en R O VARA 12.26 Meded voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Dingen van de Dag 13 00 Nws 13 11 Ridderkerk Contraal - vervolg. 13.30 Oude schoolliedjes 13 50 Kinderen een kwartje 14.30 Leef-tijd-genoeg. 15.30 Operette 16 00 Zondagskind, hoorspelserie 16 40 Lichte grammo foonmuz 17.00 Een blokje Neder lands 17.24 Meded. S.O.S en politie- ber 17.30 Nws. 17.36 Dingen van de Dag. HILVERSUM III tot twaalf 12.03 (S) De Noen-Show 14 03 iS> De Theo-Stokkink Show 17.03 (S) Stampij. HILVERSUM IV NCRV 7 00 Nws 7 02 Het levende Woord. 7 10 (S) Preludium. 8.30 (S) Musica Sacra. 9 00 Nws. 9.02 (S) Di vertimento 9.15 (S) Onder de hoog- tezon 10 00 (S) Orkest-palet 12 00 Nws. 12.02 (S) Tafelmuz (12 02 Pia- nowerken uit de romantiek. 12.30 Promenade Orkest Klass muz 13 02 (S) Tafelmuz 13 35 (S) Pla- tennws 13.55 (S) Zojuist versche nen. 14 00 Nws 14 02 (S) Tno- kamermuz. voor 3 spelers 14.35 (S) Klass gewijde muz 1 b 00 (S) In klei ne bezetting 16.00 (S) Klass muz. 16.55 (S) Kunst- en vliegwerk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 5