De Duidelijke Lening.
Kabinet wil hulp
aan El Salvador
toch voortzetten
Bouw kerncentrale
Brokdorf gaat door
politie houdt
Nobelprijs
winnaartwee
nnr gevangen
Reagan zint op interventie in El Salvador
Rust in Polen teruggekeerd
YS-senatoren tegen
wapenleveranties
aan Saoedi-Arabië
Nicaragua ontbindt bijzondere rechtbanken
Is) Amro Persoonlijke Lening. Eerst advies, dan de lening.
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
AO PAULO (AFP/DPA) - De Ar
gentijnse Nobelprijswinnaar
voor de vrede, Adolfo Perez Es-
quivel, is gisteravond ruim twee
uur in Sao Paulo door de Brazi
liaanse politie ondervraagd. In
veiligheidskringen is vernomen
dat zijn aanhouding verband
houdt met uitlatingen van Esqui-
vel woensdag in Rio de Janeiro
over folteringen en het verdwij
nen van politieke gevangenen.
Volgens ooggetuigen werd Esqui-
vel, aan wie vorig jaar de Nobel
prijs voor de vrede is toegekend
voor zijn geweldloze campagnes
voor naleving van de rechten van
de mens, in een school in het
centrum van Sao Paulo opge
pakt. Hij zou daar een lezing hou
den over de mensenrechten. Een
voorlichter van het ministerie
van justitie in Brazilië verklaarde
dat ESquivel is verteld dat hij
zich niet kan bemoeien met de
binnenlandse politiek van Brazi
lië. De Argentijn brengt een be
zoek van 13 dagen aan het land.
(Van onze correspondent Rob
Sprenkels)
MEXICO STAD - De Amerikaanse
president Ronald Reagan lijkt
een inter-Amerikaanse militaire
tussenkomst in El Salvador tot
stand te willen brengen. Terwijl
in Europa Alexander Haigs der
de man Lauwrence Eagleburger
in vogelvlucht de Witte-Huisver-
sie inzake El Salvador in de be
stuurlijke zetels deponeerde, zijn
er in Latijns-Amerika geruchten
losgekomen volgens welke de
Salvadoriaanse junta binnenkort
een beroep zal doen op het we
derzijdse verdedigingsverdrag
van de Organisatie van Ameri
kaanse Staten (OAS).
Begin volgende week wordt in Me
xico. Venezuela en Brazili de on
derdirecteur van de Amerikaan
se inlichtingendienst CIA, Ver-
non Walters, verwacht. De trip
van Walters, een van de sleutelfi
guren bij de Braziliaanse militai
re coup van 1964, is tot nu toe al
leen nog maar in Brazili officieel
bevestigd. Met name in Washing
ton wordt uiterst geheimzinnig
gedaan over de missie van Wal
ters.
Naar het heet zal de Salvadoriaan
se junta in de loop van deze
maapd bij de veiligheidscommis
sie van de organisatie van Ameri
kaanse staten (OAS) een beroep
doen. Dat betekent dat indien de
OAS-veiligheidscommissie de
nu ook door Washington beweer
de buitenlandse interventie in El
Salvador bewezen acht, er een
gecombineerde inter-Ameri
kaanse troepenmacht zal worden
samengesteld om de zaken in de
kleine door een burgeroorlog
verscheurde Middenamerikaan-
se staat op orde te stellen.
Waarnemers in Latijns-Amerika
beschouwen Eagleburgers mis
sie in Europa in de eerste plaats
als een diplomatieke voorberei
ding van een dergelijke interven
tie. Die van Walter naar Mexico,
Venezuela en Brazilië wordt
door sommigen zelfs bestempeld
als een poging om soldaten voor
een inter-Amerikaanse troepen
macht los te praten.
Of hij daarbij erg succesvol zal zijn
lijkt echter twijfelachtig. Brazili
zal beslist wel een inter-Amen-
kaanse interventie op diploma
tiek niveau willen ondersteunen,
maar zelf troepen sturen zou het
toch al twijfelachtige imago van
het Figueiredo-regimc vooral op
de wat langere termijn ernstig in
gevaar kunnen brengen, zowel in
het binnen- als in het buitenland.
Walters' bezoek aan Mexico, dat
nog steeds niet officieel is beves
tigd, lijkt nog minder vruchten
op te leveren omdat Mexico van
mening is dat het Salvadoriaanse
volk zelf het recht heeft om over
de toekomst te beslissen Presi
dent Lopez Portillo heeft Rea
gan, toen hij in januari op bezoek
was, al duidelijk laten weten dat
de Verenigde Staten hun handen
van El Salvador af moeten hou
den. Wellicht dat Walters in Me
xico de basis kan leggen voor
een gedetailleerder gesprek over
El Salvador tijdens de ontmoe
ting tussen Lopez Portillo en
Reagan die volgende maand op
het programma staat.
Hoewel Walters' reisschema in
Washington uiterst geheim
wordt gehouden, verwacht men
over het algemeen dat de Vene
zolaanse hoofdstad Caracas de
laatste landingsplaats zal zijn al
vorens hij naar Washington te
rugkeert. De Venezolaanse rege
ring heeft de Salvadoriaanse jun
ta sinds begin vorig jaar op alle
fronten gesteund en zal, zo lijkt
het, de-belangrijkste troepenle
verancier zijn voor.de inter-Ame
rikaanse troepenmacht waarop
Ro.iald Reagan lijkt aan te stu-
Natuurlijk, landen als Chili en Ar-
gentini zouden met graagte deel
nemen aan een dergelijke inter
ventie. maar dat zou natuurlijk
de bondgenoten in West-Europa
weieens aan het denken kunnen
zetten. Venezuela is daarentegen
een op het eerste gezicht deZo-
cratisch geregeerd land en kan
wellicht ook de handelspartners
Colombia en Peru overhalen tot
het sturen van troepen. Equador
heeft zich tot nu toe altijd heftig
verzet tegen een militaire inter
ventie in El Salvador, wat dat be
treft kan de vorming van een in
terventiemacht voor El Salvador
best weleer.s leiden tot een defi
nitieve uiteenvalling van het An-
despact.
Portugal wil
(nog) geen
kernwapens
LISSABON (DPA) - De Portu
gese regering acht het statio
neren van kernwapens op
Portugees gebied op het
ogenblik niet gunstig. Dat
blijkt uit een verklaring, die
minister van defensie Luis
Azevedo Coutinho in de de-
fensiccommissie van het par
lement aflegde.
Anderzijds wees de minister
van defensie het wetsontwerp
uit een groep binnen de socia
listische coalitie af. Het 'revo
lutionaire socialistische front'
vraagt een verbod op het sta
tioneren van kernwapens op
Portugese bodem. Een derge
lijk verbod, aldus Coutinho.
zou de mogelijkheid uitslui
ten van een latere positieve
beslissing in het geval van een
conflict.
DEN HAAG - De Nederlandse regering meent dat de humanitaire hulp as
deze hulp terecht komt bij de slachtoffers van de bloedige burgeroorlog
wordt nog onderzocht of de Nederlandse hulp aan de bevolking
El Salvador moet doorgaan, mits
dat Middenamerikaanse land. Er
ET Salvador kan worden opgevoerd.
AMSTERDAM (ANP) - "Oogst van de droogte in Oeganda" is de titel
van deze foto, die gisteren door de stichting World Press Photo werd geko
zen tot beste foto van 1980. Hij is gemaakt door de Brit Mike Wells van Life
Magazine.
correspondent Hans
BONN - De kerncentrale Brokdorf
aan de mond van de Elbe wordt
vooralsnog afgebouwd. Een dag
na de mislukte poging van Ham-
burgs burgemeester Klose (SPD)
om minister-president Stolten-
berg (CDU) van Sleeswijk-Hol-
stein te bewegen Brokdorf voor
een periode van drie jaar stil te
leggen, heeft de regering van de
deelstaat Sleeswijk-Holstein gis
teren toestemming verleend
voor de tweede fase van de bouw
van de omstreden atoomcentra
le. Daaronder vallen bijna alle
belangrijke bovengrondse
werken die de komende twee
jaar moeten worden uitgevoerd,
zoals het reactorgebouw en de
gebouwen voor de schakelinstal
laties.
Volgens minister-president Stol-
tenbergis de bouw van Brokdorf
voor de regio noodzakelijk. Hij is
van mening dat de stroomvoor
ziening in Noord-Duitsland al
leen veilig kan worden gesteld
door kernenergie. „De gevaarlij
ke afhankelijkheid van olie en de
ongehoorde last van de stijgende
olieprijzen voor de economie
moeten worden verminderd", al
dus de regeringsleider van Slees
wijk-Holstein.
Burgemeester Klose van Hamburg
wil nu „in alle rust" gaan probe
ren om het Hamburgse elektrici
teitsbedrijf, dat nu voor 72 pro
cent eigendom is van de stad
staat, over te halen zich uit het
Brokdorf-project, waaraan zij
voor de helft deelnemen, terug te
trekken. Vorige week dinsdag
had de senaat van Hamburg na
melijk besloten niet meer aan
Brokdorf mee te doen als geen
bouwstop zou worden bereikt.
Daarvoor had een speciaal partij
congres van de Hamburgse SPD,
die met absolute meerderheid de
stadstaat regeert, zich met 198 te
gen 157 stemmen tegen Brokdorf
uitgesproken.
Nu al is te voorzien dat Klose met
moeilijke gesprekken rekening
moet houden. Een paar dagen
voor de senaatsbeslissing had de
raad van bestuur van het elektri
citeitsbedrijf haar partner bij het
Brokdorf-project, de' Noordwest-
duitse Kraftwerke AG. verze
kerd dat de Hamburgse Elektri
citeitswerken zich niet willen te
rugtrekken. In hoeverre de se
naat in staat is het bedrijf tot het
tegenovergestelde te dwingen, is
nog lang niet duidelijk. Om de
samenstelling van de raad van
commissarissen te veranderen
moet het stadsbestuur over 75
procent van de aandelen be
schikken. Nu is dat slechts 72
procent.
Daarbij komt dat bij opzegging van
het tot 1993 lopende gemeen
schappelijke bouwcontract mo
gelijk grote schadeclaims aan het
adres van het bedrijf en dus van
Hamburg gericht kunnen wor
den. Sommige deskundigen
spreken over honderden miljoe
nen marken.
Onderzoek
bij 'Stern'
BONN (Reuter) De Westduitse
procureur-generaal heeft gis
teren de justitie opgedragen,
een onderzoek in te stellen
naar een reportage in de jong
ste editie van het Westduits
weekblad 'Stern'. Kurt Reb-
mann heeft het vermoeden
dat de 'Stern' in een reportage
over de installeringsplaats
van kernkoppen in de Bonds
republiek staatsgeheimen
heeft geschonden.
In het verhaal schrijft het blad
dat West-Duitsland "vol ligt
met atoomwapens".
De reportage bevatte, naast de
bestaande positie van middel
lange afstandsrakettcn van
het type Pershing-1 ook bij
zonderheden over de plekken
waar de nieuwe Perhing-2's
en Kruisraketten vanaf 1983
komen, als de Sowjet-Unie en
de Verenigde Staten het voor
dien niet eens zijn over het
niet-installeren van dat type
wapens. Op gezag van Ameri
kaanse bronnen zei Stern dat
de 108 nieuwe Pershing's
rond 1985 geplaatst worden
op drie plaatsen in de zuidelij
ke deelstaat Baden-
Württemberg. Daar is ook een
brigade gelegerd van de Ame
rikaanse veldartillerie. Ver
der zouden drie bases van de
Amerikaanse luchtmacht in
het zuidwestelijke Rijnland-
Palts al zijn uitgekozen voor
een deel van de 464 Kruisra
ketten die mogelijk in West-
Europa komen.
Ook een Amerikaanse basis bij
Bremen en Britse basis in
Brüggen en Laarbruch in
Noordrijn-Weslfalen zouden
in aanmerking komen.
Dit standpunt van de Nederlandse
regering werd gisteren door mi
nister van buitenlandse zaken
Van der Klaauw geformuleerd in
de Tweede Kamer naar aanlei
ding van vragen van het PvdA-
kamerlid Harry van den Bergh.
Volgens Van der Klaauw heeft
de EG afgelopen dinsdag beslo
ten de humanitaire hulp aan El
Salvador op te schorten omdat
de Verenigde Staten hierover
eerst wilden overleggen. De be
windsman verwacht overigens
dat alsnog besloten zal worden
deze hulp door te laten gaan.
~*e minister van buitenlandse za
ken zei verder dat in zijn gesprek
deze week met de Amerikaanse
onderminister Lawrence Eagle
burger was gebleken, dat ook de
Verenigde Staten geen enkel be
zwaar hebben tegen humanitaire
hulp aan de getroffen bevolking
van El Salvador.
Eagleburger was in Nederland om
uitleg te geven aan de Ameri
kaanse ongerustheid over de ver
meende wapenleveranties van
onder meer Cuba en de Sowjet-
Unie aan het verzet in El Salva
dor. Maar aan de hand van het
bewijsmateriaal dat Eagleburger
(door Van der Spek van de PSP
„advocaat van de duivel" ge
noemd) had meegebracht, kon
Van der Klaauw niet beoordelen
hoe hard de gegevens zijn. „Dat
kunnen alleen de Amerikanen".
/an den Bergh vroeg overigens
wel in een motie of de Neder
landse bewindsman - voorzitter
van de Europese ministerraad -
wil aandringen op een spoedige
positieve beslissing met betrek
king tot het verlenen van huma
nitaire hulp aan El Salvador, en
wanneer dat niet lukt dat Neder
land zelf extra hulp zal geven.
Van der Klaauw noemde deze
motie overbodig. Verwacht
wordt dat CDA en WD volgen
de week dinsdag zullen tegen
stemmen en dat de motie daar
mee verworpen wordt.
OVERLEDEN - De Amerikaanse
luchtvaartpionier John Knudsen
Northrop, een van de oprichters
van Lockheed Aircraft co. en de
stichter van de maatschappij die
zijn naam draagt, is op 85-jarige
leeftijd in Glendale, Californië,
overleden.
Hij kreeg vooral bekendheid als de
ontwerper van de beweegbare
vleugel. Hij ontwierp ook de
Lockheed Vega, de Douglas A-17,
de B-l duikbommenwerper, de
P-61 (het eerste vliegtuig dat spe
ciaal voor nachtvluchten werd
gemaakt) en de bommenwerpers
type B-35 en B-49.
WASHINGTON (Reuter) - Een meerderheid var
tenlandse betrekkingen van de Amerikaanse Senaat is tegen een moge
lijke leverantie aan Saoedi-Arabië van materiaal dat de aanvalskracht
van de Saoedische F-15 gevechtsvliegtuigen vergroot.
Acht van de 15 leden van de commissie zeggen in een brief aan president
Reagan: "Wij beseffen dat de veiligheid van Saoedi-Arabië belangrijk is
voor de Verenigde Staten maar onze belangen in het gebied kunnen op
het spel komen te staan wanneer wij het regionale machtsevenwicht
verstoren" De Senaat gaf in 1978 toestemming voor de verkoop van 60
F-15 toestellen aan Saoedi-Arabië. maar in juli drongen 68 senatoren er
bij president Carter op aan elk verzoek voor extra uitrusting al te wijzen.
Het gaat hier om onderdelen als brandstoftanks voor lange afstanden en
faciliteiten voor bijtanken in de lucht.
Volgens de brief van de senatoren zou de levering hiervan de mogelijkheid
kunnen vergroten van Saoedische betrokkenheid bij militaire conflic
ten in het gebeid in de toekomst. Senator Edward Kennedy gaf een
verklaring uit waarin hij zich fel tegen een dergelijke transactie omdat
Saoedi-Arabië een dergelijke uitrusting niet nodig heelt voor verdedi
ging van zijn eigen grondgebied.
De publikatie van de brief viel samen met de aankomst in Washington van
de Isaëlische minister van buitenlandse zaken Sjamir die vandaag be
sprekingen zal voeren met zijn ambtgenoot Haig, minister van defensie
Weinberger en vice-president Bush. Sjamir, die volgende week presi
dent Reagan zal ontmoeten, verklaarde de bezwaren van zijn land te
zullen overbrengen tegen Amerikaanse en Europese verkoop van hoog
ontwikkelde wapens aan Arabische staten of andere landen in het Mid
den-Oosten.
MANAGUA (UPI) - De junta van Nicaragua heeft gisteren de bijzondere
rechtbanken ontbonden die in de afgelopen 14 maanden 4.331 aanhan
gers van de afgezette president Somoza hebben veroordeeld en gevan
gengezet
De rechtbanken zijn een aantal malen fel bekritiseerd wegens het opleg
gen van sware straffen voor beweerde misdaden die jaren voor de val
van Somoza zouden zijn begaan. In een poging dergelijke beschuldigin
gen te ontzenuwen maakten regeringsfunctionarissen bekend dat de
Sandinisten slechts minder dan één-zevende van de 35.000 leden van de
nationale garde en collaborateurs hebben vervolgd, wiens namen wer
den aangetroffen in administraties na het vertrek van Somoza.
Een extra moeilijkheid
r de 5
eiaal-democratisehe tegenstan
ders van Brokdorf is dat de
Bondsregering, met kanselier
Schmidt voorop, voorstander
van de voltooiing van Brokdorf
is, dus in feite de politiek van de
CDU-regering in Sleeswijk-Hol
stein ondersteunt. Voor de SPD-
oppositieleidcr in deze deelstaat.
Klaus Matthicsen, is dit zo „te
leurstellend" en zo „in strijd met
partij besluiten" dat hij kort gele
den besloot zich in 1983 niet
meer als lijsttrekker bij de ver
kiezingen in Sleèswijk-Holstein
beschikbaar te stellen.
WARSCHAU (DPA/Reutcr) -
Voor de eerste maal sinds het be
gin van dit jaar zijn er in Polen
geen stakingen en protestacties
meer. Na de ondertekening van
de voor het hele land geldende
akkoorden van de regering met
de boeren en de studenten waren
gisteren de vooruitzichten voor
verwezenlijking van de door pre
mier Jaruzelski geëiste adem
pauze van negentig dagen zon
der stakingen aanzienlijk verbe
terd.
De boeren houden alleen nog het
gebouw van de oude bond in
Rzeszow bezet omdat zij willen
wachten tot een tweede akkoord
met hun collega's in Ustrzyki
Dola gesloten is. Voor dit doel
reisden de regeringsdelegatie on
der leiding van de onderminister
(ADVERTENTIE)
Als u nu geld nodig hebt, en u wilt
van te voren precies weten hoe lang u
over de aflossing doet en hoeveel u per
maand betaalt, dan adviseert de Amro
Bank u een Persoonlijke Lening.
Duidelijker kan het niet. Boven
dien heeft de Persoonlijke Lening van
de Amro Bank nog een paar voordelen.
Het afsluiten is vrij van kosten en het
overlijdensrisico is tot f20.000,- gedekt.
De rente is fiscaal aftrekbaar.
Als u geld wilt lenen, adviseert de
Amro Bank deskundig:
of het nu om een hypotheek, een
Continu Crediet of een Persoonlijke
Lening gaat.
van Landbouw Andrzcy Kacala.
alsmede vakbondsleider Lech
Walesa gisteren naar dit bij de
grens met de Sowjet-Unie gele
gen dorp. Voor zover van War
schau uit te overzien was hebben
overal de studenten hun stakin
gen in de universiteiten beëin
digd.
De in de nacht van woensdag op
donderdag gesloten overeen
komst met de boeren geldt voor
alle particuliere landbouwers,
die op drie miljoen boerderijen
bijna tachtig procent van de
landbouwgronden van Polen be
werken. Grondslag van het ak
koord is de erkenning van de
particuliere landbouw als „duur
zaam element in de Poolse
volkseconomie", alsmede de ge
lijkstelling van de particuliere
boeren met de staatsboerderijen.
Dat geldt vooral voor de levering
van machines en andere land
bouwbenodigheden alsmede
voor de verdeling van grond. Het
akkoord bevat verder bepalin
gen over het onderwijs, het be
stuur en de godsdienst op het
platteland. Verscheidene pun
ten. zoals een hervorming van de
sociale en de ouderdomsverzeke-
ring voor boeren, moeten eerst
nog door nieuwe wetten worden
geregeld. Om de naleving van
het akkoord te controleren heb
ben de boeren samen met de on
afhankelijke vakbond Solidari
teit een permanent comité in het
leven geroepen dat de contacten
met de regering zal onderhou
den.
De door de boeren geeistc erken
ning van hun onafhankelijke
vakbond is uitgesteld tot de aan
gekondigde uitvaardiging van
een nieuwe vakbondswet. De eis
was al eerder door het hoogge
rechtshof verworpen. Het hof
was van mening dat volgens dé
huidige Poolse wetten particulie
re boeren geen vakbonden kun
nen stichten omdat zy niet in
loondienst zyn.
Het akkoord tussen de regering en
de studenten, dat woensdag in
Lodz werd ondertekend, bevat
naast de erkenning van een eigen
vakbond ook een protocol over
punten waarover men het niet
eens is kunnen worden. Wel wer
den onder meer vastgelegd de
autonomie van de universiteiten,
democratische verkiezingen
voor de universiteitsvertegen-
woordigingen, hervormingen bij
de toelating, een nieuw systeem
voor studietoelagen en de verlen
ging van de studieduur voor de
meeste vakken van vier naar vyf
jaar.
