Thatcher buigt
/oor mijnwerkers
EG: landbouwprijzen zes
tot acht procent omhoog
"Slechts verzet
van volk zelf
kan zin hebben"
pStilte in Oostblok na benoeming Poolse premier
Britse mijnstaking van de baan
\e gerin gsprogr amm a
Dositief ontvangen
Weer mysterieuze ontploffing bij Zuid-Afrika
•ONDERDAG 19 FEBRUARI 1981
BUITENLAND
'ENEN (GPD) - De bondgenoten
'Gan Polen binnen het Warschau
pact, waarvan de leiders elkaar
maandag op het partijcongres
van (3e Russische communisti
sche partij ontmoeten, weten
nog altijd niet hoe zij de benoe
ming van generaal Wojciech Ja-
j ruzelski tot nieuwe minister-pre
sident moeten taxeren. Zijn
ogenschijnlijk aanvankelijke
«succes de onafhankelijke vrije
vakcentrale Solidariteit over te
halen om in te stemmen met de
90-daagse wapenstilstand op het
stakingsfront, is bij de War-
schau'pactlanden met verdachte
«stilte begroet.
I
benoeming van Jaruzelski
alle hoop die de Sowjcl-
LJnie mogelijk heeft gehad dat
iet Poolse leger zich niet zou
tegen een interventie
/an buitenaf, de bodem ingesla
gen. Het leger is tegenover Jaru-
selski uiterst loyaal en Jaruzelski
heeft het in recente gesprekken
i met ministers van defensie van
andere Warschaupactlanden vol-
strekt duidelijk' gemaakt dat hij
niet van plan is een beroep op
„broederlijke hulp" goed te keu
ren.
9 tirades van de communistische
buurlanden, de Sowjet-Unie,
Tsjechoslowakije en Oost-Duits-
land tegen Solidariteit zijn de
laatste dagen wat getemperd.
Zondag bracht de Poolse partij
secretaris Kania een bliksembe
zoek aan Praag nadat de Tsjecho-
slowaaksc partijsecretaris Gus-
tav Husak zich opmerkelijk kri
tisch had uitgelaten over het feit
dat Polen zonder hulp van bui
ten niet in staat is zijn problemen
op te lossen.
Het resultaat van het onderhoud
met Husak was een communiqu
waarin verklaard werd dat de ge
sprekken in een hartelijke en
vriendschappelijke atmosfeer
hadden plaatsgevonden en dat
enkele economische problemen
waren opgelost. Intussen is, vol
gens goedingelichte kringen in
Wenen, komen vast te staan dat
achter deze simpele frasen een
belangrijke ontwikkeling ver
borgen gaat.
In het Westen was namelijk niet
bekend dat Tsjechoslowakije
met ingang van 1 februari alle le
veranties met inbegrip van es
sentiële voedseltransporten aan
Polen had stopgezet. Partijsecre
taris Kania heeft zondag partijse
cretaris Husak overgehaald zijn
beslissing terug te draaien. Hij
schijnt er ook in geslaagd te zijn
een overeenkomst te sluiten dat
Tsjechoslowakije de wapenstil
stand van 90 dagen zal eerbiedi
gen en dat het zal ophouden met
zijn aanvallen op „Solidariteit"
of deze op zijn minst zal tempe
ren.
Het bezoek van Kania aan Oost-
Duitsland, dinsdag, eindigde
evenals zijn bezoek aan Praag
met een communiqué. Daarin
werd verklaard dat de gesprak
ken verlopen waren in een
„vriendschappelijke atmosfeer".
Daaruit kan gevoeglijk worden
afgeleid dat er talrijke kwesties
waren waarover Kania en de
Oostduitse partijsecretaris Eric
Honnecker het niet eens zijn ge
worden. Voor zover bekend leve
ren de Oostduitsers nog altijd
graan aan Polen. Zij willen ech
ter niet terugkomen op de in no
vember vorig jaar voor de Polen
ingevoerde beperkingen om fa
milie of vrienden in Oost-Duits-
land te bezoeken. Wel hebben de
Oostduitsers hun anti-Poolse
campagne in de partijorganen en
voor radio en televisie afge
zwakt.
Het voornaamste doel van de blik
sembezoeken van partijsecreta
ris Kama was zich van steun te
verzekeren als volgende week de
andere communistische leiders
te gast zijn op het Russische par
tijcongres in Moskou. De Polen
weten dat zij daar op het matje
moeten komen.
De eerste week van generaal Jaru
zelski als minister-president
wordt gekenmerkt door een
reeks successen. Eerst en vooral
heeft hij in beginsel de medewer
king van Solidariteit om 90 da
gen stakingen te voorkomen. Het
antwoord van de vakcentrale op
zijn verzoek was: „Wij willen niet
voor 90 dagen ophouden met sta
ken - we willen dat het nooit
meer noodzakelijk is dat we een
staking uitroepen".
De tactiek die gevolgd is bij dit on
der controle krijgen van de stu
dentenstakingen laat zien dat de
regering erop gebrand is en ook
bereid is de eenmaal gekozen
weg van onderhandelen te blij
ven bewandelen in plaats van het
uitlokken van confrontaties.
Toen de gesprekken met de mi
nister van hoger onderwijs, Ja-
nusz Gorski, een van degenen
die onder het nieuwe regime
geen lang politiek leven bescho
ren is, mislukten en de studen
tenstaking over het land dreigde
uit te breiden, raakte niemand in
paniek.
In plaats daarvan riep de nieuwe
vice-premier Mieczyslaw Ra-
kowski studentendelegaties uit
Lodz en Warschau bij zich om te
komen praten. Het gevolg was
dat de basis voor een overeen
komst was gelegd, die zou leiden
tot beindiging van de studen
tenacties. Rakowski, hoofdre
dacteur van het partijorgaan Po-
litika en een bekend politiek
commentator voor radio en tele
visie, geniet alom respect.
Generaal Jaruzelski. die door som
migen al wordt beschouwd als
de Poolse De Gaulle, lijkt in staat
te zijn het onmogelijke mogelijk
te maken en het land langs een
afgrond te sturen tussen anar
chie en een Russische invasie.
En toch is het Kremlin, ofschoon
de toestand in Polen optimisti
scher lijkt dan het was in bijna
het gehele afgelopen half jaar,
helemaal niet gelukkig. Het Rus
sische beleid was om de Polen
genoeg touw te geven om zich
zelf op te hangen. Want het laat
ste dat het Kremlin wil is een
Pool met een eigen vorm van
communisme, een worm in de
kern van de communistische ap
pel. Moskou zit al moeilijk met
de openlijke verloochening van
het Russische militaire beleid in
Roemenië en de geleidelijke
maar onvermijdelijke economi
sche koers van Hongarije naar
het Westen.
Om die reden weet generaal Jaru
zelski dat ondanks het feit dat hij
de toestand beter onder controle
heeft dan zijn voorgangers Pin-
kowski en Babiuch, hij met ui
terste zorgvuldigheid te werk
moet gaan. Het Kremlin geeft
hem niet de ruimte die zijn voor
gangers hadden. Hij zal al zijn
kennis van strategie moeten in
zetten om in het zadel te blijven.
(Van onze correspondent Lia van Bekhoven)
LONDEN - De Britse staatssteenkoolonderneming be
sloot wonesdagavond in een bespreking met regerings
vertegenwoordigers en leiders van de Britse mijnwer
kersvakbond, af te zien van haar beslissing om 23 niet
rendabele mijnen te sluiten. De mijnwerkersvakbond, de
NUM, riep vandaag haar leden op weer aan het werk te
gaan.
De Britse minister voor energie
avid. Howell, kondigde gisteren
an meer geld te investeren in de
lijnindustrie.
Uit protest tegen de voorgenomen
sluitingen hadden 60.000 mijn
werkers het werk neergelegd in
een zich snel uitbreidende sta
king. Werknemers uit andere in
dustrietakken hadden al beloofd
de stakende mijnwerkers te steu
nen in wat werd gezien als moge
lijk de grootste industrile crisis
voor de conservatieve regering
van premier Thatcher.
Het besluit de mijnen open te hou
den. kwam als een verrassing
voor iedereen en wordt gezien
als een grote concessie van de re
gering. Minister voor energie.
David Howell, kondigde aan
ran Spaanse kandidaat-premier
\DRID - De Spaanse kandidaat
premier Leopoldo Calvo Sotelo
leeft gisteren in de Tweede Ka-
•ner zijn regeringsprogramma
jiteengezet. Calvo Sotelo, die
net het kamerdebat over zijn re
geringsprogramma minstens 176
Stemmen moet halen wil hij zich
Suharto in
;eweer tegen
:orruptie
in Indonesië
[AKARTA (Reuter) - President
Suharto van Indonesië heeft op
geroepen tot een verscherpte zui
veringsactie onder van corruptie
verdacht personeel van de rech
telijke macht in zijn land. Vol
gens onthullingen van een week
Eeleden zijn de laatste jaren in
idonesië ruim 200 rechters, offi
cieren van justitie en ander justi
tieel personeel gestraft wegens
het aannemen van steekpennin
gen.
lharto deed zijn oproep na de
beëdigingen van de majoren-ge-
neraal Ali Said, Ismail Saleh en
Mujono als respectievelijk minis
ter van justitie, procureur—gene
raal en voorzitter van het opper
ste gerechtshof. Hij verklaarde-
dat Indonesië een sterk justitieel
_apparaat nodig heeft dat druk
van buitenaf kan weerstaan en
dat niet mag worden beheerst
door gemakkelijk financieel ge
win, hoe hoog ook het bedrag is.
Om het volk ervan te verzekeren
dat kan worden vertrouwd op de
rechtelijke macht, dient de zui
vering onder corrupt personeel
■te worden voortgezet.
na de eerste stemmingsronde mi-
nister-president kunnen noe
men. noemde zijn toekomstige
beleid de start van de democratie
en het einde van het overgangs
stadium van de dictatuur naar
een democratisch stelsel.
Het programma van Calvo Sotelo,
dat de steun' heeft van alle 165
Tweede-Kamerleden van de re
geringspartij Unie van het demo
cratisch centrum UCD kenmerkt
zich door liberaal-conservatieve
maatregelen ter bestrijding van
de economische crisis, een wes
terse buitenlandse politiek, een
binnenlandse politiek van even
wichtig regionaal zelfbestuur,
een internationale aanpak van de
terreurbestrijding, waarbij de
mensenrechten van de verdach
ten worden gerespecteerd en op
militair gebied een aansluiting
bij de NAVO.
.Leopoldo Calvo Sotelo, die het ac
cent legde op de stabiliteit van
de komende twee jaar, sprak zich
uit voor de vorming van een
nieuwe UCD-regering in plaats
van het aangaan van een coalitie
kabinet.
Het regeringsprogramma, waar
over de komende dagen in de
Spaanse Tweede Kamer wordt Het compromis van de Thatcher-
meer geld te investeren in de
mijnindustrie, wat hij bestem
pelde als „investeren in de toe
komst". Howell zei ook verdere
besprekingen te willen voeren
over de import van goedkope
buitenlandse steenkool in Groot-
Brittanni.
Het bereikte compromis zal de re
gering duur komen te staan. Ge
schat wordt dat iedere ton Britse
steenkool zo'n 150 gulden zal
kosten. De regering zei ook be
reid te zijn andere industrietak
ken te stimuleren om voortaan
meer Britse steenkool te gaan ge
bruiken. De mijnwerkersvak
bond zei de uitkomst van de be
sprekingen te beschouwen als
een overwinning en gaf op haar
beurt toe te erkennen dat de slui
ting van bepaalde mijnen onver
mijdelijk was. De NUM-leider
Joe Gornley zei dat men de rege
ring had laten zien soepel te zijn
door de leden te adviseren terug
aan het werk te gaan.
De dreiging van een nationale sta
king is geweken, maar harde on
derhandelingen staan de betrok
ken partijen volgende week nog
te wachten. Het nieuws dat de re
gering zich bereid getoond had
een dergelijke grote stap terug te
doen in een poging een confron
tatie met de mijnwerkers te ver
mijden, werd in Westminster
met gemengde gevoelens ont
vangen. Oppositieleden zeiden
verrast en gelukkig te zijn met de
regeringsbeslissing, die ze inter
preteerden als een belangrijke
ombuiging van het regeringsbe
leid van vremier Thatcher, die
nog geen week geleden nog te
kennen gaf niet in te zullen grij
pen en de steenkoolonderne
ming de crisis zelf te laten op
knappen. Maar de haviken zijn
niet te spreken over de concessie
die ze zien als een teken van
zwakte.
Premier Thatcher stond echter on
der zware druk van een aantal le
den van haar eigen partij, die
haar hadden gewaarschuwd
geen zin te hebben in een con
frontatie met de mijnwerkers. Zij
hadden klaarblijkelijk de staking
van 1974 nog vers in het geheu
gen, toen de mijnwerkers pre
mier Heath dwongen vervroegde
verkiezingen uit te schrijven die
hij prompt verloor.
Uit protest tegen de jacht op jonge zeehonden die volgende maand rond
Newfoundland begint, diende gisteren een deputatie een petitie in bij de
Canadese ambassade in Londen. Verkleed als zeehondenjagers demon
streerde men met (speelgoed) zeehondjes voor het Canada House.
Familie vermiste Argentijnen:
De gekke moeders van de Plazo de Mayo (Mciplein) in de Argen
tijnse hoofdstad Buenos Aires zijn zo langzamerhand bij velen
bekend.
Zij zijn de moeders, echtgenoten, dochters van de vele vermisten
in Argentinië. Elke donderdag houden zij op het Meiplcin een
stille tocht uit protest tegen het feit dat de regering niet wil
vertellen wat er met hun familieleden is gebeurd.
Sinds de militaire junta met Videla als president in Argentinië aan
de macht is, is er nog een andere groepering die vecht om ophel
dering over vermiste familpe.
Dat zijn tamilicleden van verdwenen en vastgehouden politieke
gevangenen'. Familieleden die zich in de loop der jaren verbon
den hebben en samen de bevolking van Argentinië mobiliseren.
Om toch vooral de regering niet de kans te geven die tienduizen
den vermisten zonder meer te verdoezelen
Als een inktvlek breidt deze organisatie van familieleden zich over
het land uit. Twintig van die organisaties zijn er nu en elke
maand komen zij bij elkaar om hun 'strategie' te bepalen.
Een politieke organisatie zonder politieke kleur. Want van elke
partij, vakbond of andere organisatie zitter er wel mensen in
Argentinië gevangen of worden vermist. Videla laat soms zelfs
zijn eigen aanhangers martelen, vermoorden of gevangen zetten
als 'waarschuwing'.
Het verschil tussen deze organisatie en de 'gekke moeders' is dat
de familieleden in het hele land opereren en de 'gekke moeders'
alléén in de hoofdstad.
De familieleden proberen binnen Argentinië zelf het publick wak
ker te schudden voor het onrecht dat in hun land heerst. (Verbo
den) vakbondsorganisaties, studenten, politici worden op de
hoogte gebracht dat de regerende junta eenvoudig ontkent dat
er duizenden gevangenen zijn verdwenen.
Nu voor het eerst proberen ze het ook buiten Argentinië. Vorige
week waren zij in Nederland en spraken met vertegenwoordi
gers van FNV en CNV. Ook brachten zij een bezoek aan het
ministerie van buitenlandse zaken. Om hun bezorgdheid te ui
ten over een nota van dit ministerie over Argentinië. "Veel te
optimistisch" is hun commentaar op dit rapport, "Er staat in dat
de toestand er een stuk beter op is geworden. Dat er veel minder
politieke gevangenen zijn. En dat het met die vermisten ook wel
meevalt".
"Economische belangen spelen in veel landen, ook in Nederland
een veel te grote rol. Argentinië is een rijk land. Rijk aan vlees en
aan mineralen. Vandaar dat men zich er voor wacht scherpe
druk op het land uit te oefenen".
En juist die druk is nodig om de situatie te veranderen, vinden de
familieleden. Economische druk, maar ook scherpe veroordelin
gen. Door regeringen en door bijvoorbeeld een organisatie als de
Verenigde Naties. Wat dat laatste betreft: hun volgende reisdoel
was Genève. Daar zullen zij bij de mensenrechten-commisse
van de VN pleiten voor hun zaak. Of het wat zal uitrichten is op
zijn minst twijfelachtig. De junta blijkt tot nu toe weinig gevoe
lig te zijn voor krtiek van buitenaf.
Als er iets kan veranderen dan is dat door hel volk van Argentinië
zelf.
"Zolang de militairen aan de macht zijn is Argentinië verloren.
Maar om die junta weg te krijgen hebben we de steun van de
hele bevoking nodig. Het hele volk moet weten wat er in Argen
tinië met de politieke gevangenen gebeurt. Het is onze taak om
de bevolking daarvan bewust te maken Pas wanneer men be
seft hoe mensonterend de toestand is, zal men verzet kunnen
organiseren. Dat zal een lang proces worden. Misschien wel tien
tallen jaren. Argentinië is er nog lang niet".
ANNEMEIK RUYGROK
gedebatteerd, is gisteren niet on
gunstig ontvangen. Felipe Gon
zalez, leider van de grootste op
positiepartij, de socialistische ar
beiderspartij PSOE, wilde geen
commentaar leveren voordat hij
het programma van de kandi-
daat-prerrper met het partijbe
stuur had doorgesproken.
regering heeft de mythe ver
sterkt dat de mijnwerkers elk re
gering aan kunnen. Het heeft
ook de werknemers in de water
leidingbedrijven, die dreigen
met een staking voor loonsver
hoging, de hoop gegeven dat de
regering niet zo onbuigzaam is
als ze doet voorkomen.
BRUSSEL (ANP) - Als de Europe
se Commissie, "dagelijks be
stuur" van de EG, haar zin krijgt
worden de Europese landbouw
prijzen voor de campagne 1981/82
met gemiddeld zes lot acht pro
cent verhoogd. De Europese
landbouwcommissaris, de Desn
Poul Dalsager. heeft de prijsvoor
stellen gisteravond op een pers
conferentie in Brussel bekend ge
maakt.
Voor één van de voor de Nederland
se boeren voornaamste produk-
ten, namelijk de melk wordt een
prijsverhoging met zes procent
voorgesteld, met ingang van 1
april van dit jaar. Op 16 septem
ber van dit jaar komt daar nog
twee procent bij.
Daarnaast echter wil de Europese
landbouwcommissaris de in het
EG-jargon geheten "positieve
monetaire compenserende be
dragen" die voor de Benelux-zui-
velsector 2,2 procent bedragen,
geheel afbreken. Volgens eerste
berekeningen van deskundigen
in Brussel zou dat de Nederland
se zuivelproducenten op een ver
mindering van de prijsverhoging
met ongeveer twee procent ko
men te staan.
De commissie stelt tevens voor de
zogeheten "medeverantwoorde
lijkheidsheffing" voor melk van
twee procent die al bestaat te
handhaven. Bovendien wil ze
nog een extra "strafheffing" op
de produktie van melk leggen
van 24,20 gulden per honderd ki
lo geproduceerde melk voor die
hoeveelheid melk die meer ge
produceerd wordt dan het gemid
delde van de jaren 1979 en 1980.
Die "strafheffing" zal echter niet
gelden voor consumptiemelk en
verse melkprodukten. Een ande
re rem die de commissie op de
melkproduktie ingesteld wil zien
is de volgende: de medeverant
woordelijkheidsheffing van twee
procent (die dus nu al bestaat) wil
de commissie verdrievoudigen
zodra de melkproduktie hoger
wordt dan 15.000 kilo per hectare
weideland.
De daadwerkelijke melkprijsver
hoging die de Nederlandse zui-
velproducent uit de voorstellen
van de commissie zou kunnen ha
len ligt volgens deskundigen in
Brussel tussen de drie a vier pro
cent.
Nieuw in de commissievoorstellen
voor de Europese landbouwprij
zen in het komende seizoen is dat
Dalsager dit keer de remmen die
in vroeger jaren gelegd waren op
de Europese zuivelproduktie nu
ook wil laten gelden voor de pro-
dukties in andere sectoren. Zo
wil de Europese commissaris bij
voorbeeld het begrip "medeve
rantwoordelijkheid" (voor pro
ducenten van overschotten) nu
ook toegepast zien in de rund
vleessector, in de graansector, de
koolzaadsector, voor olijfolie en
voor bepaalde groenten en fruit-
soorten plus voor tabak.
Zo stelt de commissie bijvoorbeeld
voor de rundvleesprijzen met ne
gen procent te verhogen (6 pro
cent in het begin van het markt-
jaar en nog eens 3 procent op 7
december van dit jaaa).
Bij het voorstellen van die remmen
op de produktie heeft de commis
sie onder meer gekeken naar de
voorwaarden die er in de gemeen
schap zijn. De "Europese boter
berg" is op dit moment niet erg
hoog, namelijk 60.000 ton (ofte
wel twee weken consumptie).
Maar wel is er bijvoorbeeld op dit
ogenblik 350.000 ton vrijwel on-
WASHINGTON (AFP) - Op 15
december van het vorig jaar
heeft zich bij Zuid-Afrika op
nieuw een geheimzinnige ex
plosie voorgedaan, vermoe
delijk van nucleaire aard. Dit
hebben Amerikaanse journa
listen gisteren in Washington
verklaard. De explosie lijkt
volgens deze journalisten op
die welke in september 1979
op dezqlfde plaats door een
Amerikaanse kunstmaan
werd geregistreerd.
Het Amerikaanse ministerie
van defensie verklaarde later
dat de lichtflits, die op 15 de
cember boven de Stille Oce
aan werd waargenomen, was
veroorzaakt door een botsing
van een kleine meteoriet met
een Amerikaanse spionagesa-
telliet. Volgens het ministerie
was haar inlichtingendienst
tot de conclusie gekomen dat
het ditmaal geen kernexplo
sie was geweest.
Na de lichtflits van 1979 ont
stonden geruchten dat Zuid-
Afrika en Israel hadden sa
mengewerkt bij het maken en
tot ontploffing brengen van
een kernbom in de Stille Oce
aan. Beide landen spraken dit
tegen.
De Zuidafrikaanse autoriteiten
hebben gisteren elke verant
woordelijkheid van de hand
gewezen voor de "nucleaire
ontploffing
De beschuldigingen dat Preto
ria iets te maken heeft met de
ze nucleaire ontploffing zijn
even onwaar als die in 1979,
toen een zelfde soort lichtflits
werd waargenomen: zo ver
klaarde een officiële woord
voerder.
verkoopbaar rundvlees in voor
raad. Ook heeft de gemeenschap
de beschikking over vijf miljoen
ton tarwe.
De voorstellen die de commissie
gedaan heeft inzake prijsverho
ging voor de voornaamste (nog
niet genoemde) produkten lui
den tenslotte als volgt: basisprijs
varkensvlees plus 9 procent,
richtprijs koolzaad plus 10 pro
cent. richtprijs zachte tarwe plus
8 procent, richtprijs harde tarwe
plus 5.8 procent, richtprijs gerst
plus 9 procent, richtprijs mais
plus 9 procent, basisprijs voor
suikerbieten plus 7,5 procent en
interventieprijs voor witte suiker
7,5 procent, basisprijs voor
groente en fruit plus 8 tot 10 pro
cent
PLO wil voor
Palestijnen
dienstplicht
BEIROET(UPI) - Het linkse Liba
nese blad As Safir weet te mol
den dat de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie (PLO) van plan
is de dienstplicht in te voeren
voor de Palestijnen die in de Ara
bische landen wonen.
Sinds de vorming van de staat Is
raël wonen er Palestijnen in de
aan Israël grenzende Arabische
landen.
Het plan voor de invoering van de
dienstplicht zal in april ter goed
keuring worden voorgelegd aan
de nationale raad. het parlement
van de Palestijnen.
