Boeren worden
de oliesjeiks
van de toekomst
LLe/cfee
agenda
CDA: Wassenaar heeft onderwijsnota hard nodig
Kees Bosenergiebewuste veehouder:
Nieuwbouw school met
neppaaltje begonnen
LEIDERDORP - Kees Bos is energiebewust op zijn boerderij met negentien melkkoeien
aan de Achthovenerweg in Leiderdorp. "Een gewone zaak", zoals hij het zelf noemt.
"Engergiebewust denken op de boerderij is louter een kwestie van economische be
drijfsvoering. Je kijkt bij alles wat het kost en wat het je oplevert. Energie is in verhou
ding erg goedkoop. Langzamerhand stijgen de prijzen van gas en elektriciteit enorm.
Vooral in het bedrijf is dat te merken door het grootverbruik. Als boer moetje daarom
wel inspelen op onbenutte krachtbronnen. Een voorbeeld daarvan is warme koeiemelk,
die levert ons nu vrijwel gratis heet water op."
Kees Bos in de weer met het wat
Het economische denken deed al
zeer vroeg zijn intrede in het be
drijf van Kees Bos. Dat begon
zo'n dertien jaar geleden met de
aanschaf van de melktank die in
de plaats kwam van de melkbus
sen. "Dertien jaar geleden schaf
ten wij ons zo'n ding aan. Op die
manier kon de melk worden op
gezameld. Dat scheelde enorm.
Je hoefde niet meer te sjouwen
met die melkbussen," zegt Kees
die nu ook geen last meer heeft
van rugklachten. Ook zijn vrouw
noemt de komst van de melk
tank een grote verbetering. "Je
was aan vaste tijden gebonden.
Je moest de bussen op een be
paalde tijd langs de kant van de
weg hebben staan. De melkrijder
moest anders wachten of reed
door. Dan zat je de hele dag of de
hele nacht met die bussen. Tot
dat ze met het volgende melken
weer meekonden. Je was een
slaaf van de melkrijder. Maar die
tijden zijn nu voorbij. Nu wordt
de melk tweemaal per week uit
de tank gehaald, automatisch ei
genlijk," aldus de boerin.
De melktank had echter een na-
OEGSTGEEST - Het hoofd van de
openbare lagere school "de
Springplank" in Oegstgeest,
Eegdeman, heeft gistermorgen
een houten paaltje in de grond
geslagen als symbolisch start
punt van de bouw van "zijn"
nieuwe school. De school had
graag een officiële eerste paal la
ten slaan door de inspectrice van
het kleuter- en lager onderwijs in
deze regio, mevrouw Semplo-
Hier werd echter op het laatste mo
ment door het college van burge
meester en wethouders van
Oegstgeest een slokje voor gesto
ken. omdat zij geen officiële
plechtigheid van het gebeuren
wilden maken. Naar verluidt zou
bij enkele leden van het college
nog steeds rancune heersen, om
dat de oudercommissie van de
school met allerlei acties de
nieuwbouw toch heeft weten
door te zetten. B en W hadden
namelijk eerder voorgesteld de
nieuwbouw van "d Spring-
deel. De melk die regelrecht van
de koeien komt en dus warm is,
moet worden gekoeld. Dit omdat
het bewaren anders onmogelijk
is. "Bij de aanschaf van de melk
tank heb ik er meteen een voor-
koeler bij genomen. Voordat de
melk door de leidingen erin gaat
kan je de warmte van die melk
teniet doen door er een speciale
koelmachine op aan te sluiten.
Een voorkoeler onttrekt de
warmte aan de melk. Die warmte
wordt afgegeven aan het water
dat evenals de melk door de
voorkoeler stroomt. Het geheel
bestaat uit een serie platen met
smalle kanalen waardoor beide
vloeistoffen vlak langs elkaar lo
pen. Het gevolg is dat het koude
water warm wordt en de warme
melk zo'n zeventien graden af
koelt.
Warmtepomp
De vijfenveertig jarige veehouder
legt uit dat met een zogeheten
warmtepomp hetzelfde truckje
nog eens wordt uitgehaald. Maar
dan met het al 'voorverwarmde'
plank" in een goedkopere uit
voering te realiseren.
De oudercommissie slaagde er
echter in de raadsleden ervan te
overtuigen dat het experimente
le bouwontwerp van architect
Verhoeven (in de vorm van een
Grieks theater) niet duurder be
hoeft uit te vallen dan een meer
gebruikelijke bouw.
Overigens vreest Eegdeman dat hij
op een andere mapier toch zal
moeten inleveren voor de door
een deel van het college te duur
geachte nieuwbouw, want hij
klaagt er nu al over dat vervan
ging van het oude lesmateriaal
op grote gemeentelijke weer
standen stuit en dat materiaal
voor handenarbeid nu al vaak
door de leerkrachten zelf wordt
betaald.
Geen officiële festiviteiten dus
rond het. slaan van de eerste paal,
maar dit weerhield de schoollei
ding er niet van om er samen met
de kinderen toch een feestelijke
gebeurtenis van te maken. De
leerlingen hadden in kleine
water en de afgekoelde melk.
"Die warmtepomp zorgt ervoor
dat de melk tot wel vier graden
afkoelt. Het water wordt echter
zo'n zestig graden heet. De reini
gingsmiddelen waarmee we
schoonmaken werken optimaal
bij tachtig graden. Nou dan hoe
ven de boilers het al behoorlijk
hete water alleen nog maar op te
warmen tot tachtig graden. Zon
der dit systeem was ik per jaar
duizenden guldens aan elektrici
teit kwijt. Overigens zou ik dan
ook niet genoeg hebben aan mijn
twee kleine boilers. Thuis maken
we er geen gebruik van. Daar
voor ligt de woning te ver van de
apparatuur af. We gebruiken het
warme water echter volop om bij
voorbeeld de uiers van de koeien
schoon te maken."
Kees heeft ook al andere vormen
van energiebesparing of energie
winning overwogen, maar voor
hem en zijn vrouw wordt de ont
wikkeling van het boerenbedrijf
toch een behoorlijk riskante on
derneming. "Vroeger werd er ge
dacht 'een paar koetjes meer er-
groepjes via een speurtocht van
hun oude houten noodgebouw
aan de Lange Voort het bouwter-
bij betekent meer verdienen'. Al
les moest steeds grootschaliger
ook om te kunnen concurreren.
Dat systeem gaat niet meer op.
Uitbreiding is nu een doodlopen
de weg. Maar de toch al grote fi-
nancieringsberg wordt nog
steeds groter. Investeren in nieu
we energievormen betekent na
melijk ook grote uitgaven doen
en dus grote leningen zien te
sluiten. Voor ons zijn de energie
prijzen nog te laag om bij voor
beeld aan elektriciteitswinning
uit biogas te denken."
'Over een tijdje wordt het winnen
van biogas lonend. Dan gaan we
mest verzamelen. Het rottings
proces veroorzaakt gas dat door
middel van een soort motor kan
worden omgezet in elektriciteit.
In Friesland zijn al een paar van
die installaties in werking. De
elektriciteit die overblijft gaat
naar de energiebedrijven. Ja, de
boeren worden de nieuwe olie
sjeiks. Want de olie zal in de toe
komst worden vervangen door
alcohol en die wordt weer uit
mais gehaald," zegt Kees die ove
rigens weinig voelt voor het ge
bruik van een windmolen op zijn
bedrijf. "Daar krijg je geen ver
gunning voor. Zo'n molen is
twaalf meter hoog. Want on
danks het feit dat de schoorste
nen van de fabriek vlak naast
mijn boerderij evenhoog zijn,
schijnt zoiets landschappelijk
niet bii een boerderij te passen."
ROEL ZAADNOORDIJK
Foto's: JAN HOLVAST
rein aan de Kennedylaan bereikt
en enkelen mochten Eegdeman
helpen bij het slaan van het hou-
wJLA:
ten neppaaltje. Een pannekoe-
kenmaaltijd in de eigen school
ronde daarna het feest af.
Sterrit met
Pinksteren
ZOETERWOUDE - Het organisa
tiecomité van de Zoeterwoudse
Rijwieltochten heeft als datum
voor haar jaarlijkse fietsevene-
ment vastgesteld Tweede Pink
sterdag, maandag 8 juni. Dit
fietsevenement wordt gewoon
lijk op de eerste zondag in juni
georganiseerd, behalve wanneer
Pinksteren op deze dag valt. In
een dergelijk geval werd in het
verleden, om verschillende rede
nen, ook niet gefietst op de twee
de pinksterdag. Doorgaans werd
dan uitgeweken naar de tweede
zondag van juni.
Dit jaar lag er bij de organisatoren
echter het nadrukkelijk verzoek
van de Sint Jan fanfare orn dat
niet te doen. Het Zoeterwoudse
muziekgezelschap moet op deze
dag namelijk op het bondscon-
cours de wisselbeker verdedigen
die zij vorig jaar verwierf. Ook
zondag 31 mei bleek niet ge
schikt, omdat Voetbalvereniging
S.J.Z. op die dag het befaamde
Veteranentournooi organiseert.
De fietstocht, beter bekend als de
Sterrit, zal voor de dertigste keer
worden verreden.
In elk geval staat vast dat weer een
keuze kan worden gemaakt uit
twee afstanden; 75 kilometer en
35 kilometer.
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1981
DONDERDAG
Leiden - Caeciliastraat 18 - voorlich-
tingsavond Leidse Werkgroep Homsek-
sualiteit over Hepatitis-B, 21 uur.
Kapelzaal K&O-gebouw - Oude Vest, le
zing 'Hoe echt is kunst', 20.15 uur.
Rapenburg 48 - thema-avond NVSHi
over de nieuwe abortuswet, 20.30 uur.
Verenigingsgebouw Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen - Noordeinde
2a. inleiding met dia's over Perzische ta
pijten, 20 uur.
Stadhuis - raadscommissie ruimtelijke
ordening, openbare werken en verkeer,
20 uur.
Dependance schoolgebouw De Dukdalf
en de Loopplank, vergadering bestuurs-
Welfare-lokaal Rode Kruis - Leidseweg
33, Voorschoten, tel. 01717-3309, spreek
uur voor invaliden, 19-20 uur.
Architektenwinkel - Hooglandse Kerk-
gracht 32, vrij advies, 19.30-21.30 uur.
Architektenwinkel - Pieterskerkhof 18,
vrij advies, 20-21 uur.
Werklozen Advies Centrum - Breestraat
19, ma t/m vr van 10-12 uur. tel. 122000.
Troef - Noordeinde 2a, voorlichting en
begeleiding dienstweigeren, van 20-
21.30 uur, tel. 140866.
Stats jongerencentrum - Haarlemmer
straat 73, disco van 20-22.30 uur; vrijd
soos van 15-17 uur.
't Spoortje - Bernardkade 40, spreekuur
hulp en adviesbureau WAO/WSW, 19-
20.30 uur.
Morswijk - Topaaslaan 19, gehandicap-
tensoos, vrijd van 10-15 uur, tel. 02522-
14797.
APOTHEKEN
Leiden - de avond nacht en zondags
dienst der apotheken in de regio Lei
den, wordt waargenomen van vr 13 tot
20 feb door: apotheek Herdingh en
Blanken, Hogewoerd 171, tel. 120502;
apotheek Linnaeus, Kempenaerstraat
lb, tel. 153274.
Voorschoten - Voorschotense apotheek,
Leidseweg 66. tel. 2525.
WIJKVERPLEGING
Leiden - Interkruis, Middelweg 38, tel
ten noorden van de Rijn: 134604, ten.
ten zuiden van de Rijn: 121753.
Leiderdorp, Zoeterwoude Rd. - gezond
heidscentrum, Berkenkade, Leider-
dorp, tel. 410131, spreekuur ma t/m vr
van 14-15 uur.
Oegstgeest - Interkruis, Lijtweg 7, tel.
154500.
Voorschoten - gezondheidscentrum,
v.d. Waalslaan, tel. 4641.
Warmond - A. Vriend, de Hooge Wei
203, Sassenheim, tel. 02522-12022.
PvdA
In Sjelter in Leiderdorp is van
avond een vergadering van de
plaatselijke PvdA-afdeling. Op
ie agenda staan onder andere de
sociaal-culturele plannen /an it
gemeente. Aanvang van de ver
gadering 20.00 uur.
CDA
In Taberna aan de Julianalaan in
Oegstgeest is vandaag vanaf
20.00 uur een politieke avond
georganiseerd door het CDA
Oegstgeest. Het christen-demo
cratische Tweede-Kamerlid G.
Gerritse zal spreken over de ac
tuele sociaal-economische poli
tiek.
VVD
De staatssecretaris van verkeer en
waterstaat Neelie Smit-Kroes
spreekt komende maandag in
Wassenaar op een bijeenkomst
van de plaatselijke WD. Het ge
beuren vindt plaats in het NPB
gebouw aan de Lange Kerkdam
in Wassenaar. Aanvang 20.00
Architecten
De architectenwinkel is komende
vrijdag weer open voor iedereen
die inlichtingen wil over huis-
aangelegenehden. Huurproble-
men, de noodzakelijkheid van
bouwvergunningen, het wel of
niet verantwoord zijn van ver
bouwingen zijn zaken die onder
meer aan de orde kunnen wor
den gesteld bij een plaatselijke
architect die vanaf 19.00 uur
spreekuur heeft. De architecten
winkel is voor deze avond onder
dak in het pand Molenlaan 2.
Rancune over uitvoering Springplank
WASSENAAR - Het lang uitblij
ven van een onderwijsnota is een
extra handicap rond de proble
men tussen het openbaar en het
bijzonder onderwijs in Wasse
naar. Deze mening ventileert het
CDA-raadslid Speelman in deze
gemeente in reactie op de hou
ding van wethouder Dijkstal op
onderwijsgebied.
In die nota
moeten volgens de christen-de
mocraat kernproblemen uit het
Wassenaarse onderwijsveld aan
de orde komen. "Die nota moet
een brede en diepgaande discus
sie op gang brengen. En die dis
cussie kan de overtuiging doen
groeien dat een gezamenlijke
aanpak van vraagstukken rond
om de terugloop van het leerlin
genaantal is geboden."
Wethouder Dijkstal zelf kondigt
aan dat het zeker nog een half
jaar zal duren voordat het eerste
ontwerp van de onderwijsnota
op tafel komt. Als een rode draad
door dit stuk zal de relatie tussen
het openbaar en het bijzonder
onderwijs moeten lopen, een ver
houding die zijn terugslag heeft
op onderwijsproblemen als de
terugloop van het aantal leerlin
gen, de onderwijsverniewing en
-begeleiding.
De vermindering van het aantal
leerlingen heeft in een paar jaar
al geleid tot een fusie van twee
bijzondere scholen, het samen
gaan van twee openbare scholen
en het verdwijnen van een bij
zondere mavoschool.
Op zich
hoog tijd voor het maken van een
scholenplan en prognoses. Het
bleek echter niet mogelijk om
met de besturen van de bijzonde
re scholen tot een open discussie
te komen. Zij weigerden de nodi
ge gegevens te verstrekken, ter
wijl die van de openbare scholen
bij wijze van spreken op straat
liggen. Dus kreeg de gemeente
raad te horen dat het scholen
plan er niet zou komen.
Peuterspeelzalen
Enerzijds is de wethouder ook
weer ingenomen met het feit dat
op onderwerpen tussen de open
bare en bijzondere scholen een
goede samenwerking bestaat,
bijvoorbeeld op het gebied van
tussentijdse wisselingen van
school. Anderzijds bestaan er
nog genoeg punten van ongelijk
heid tussen beide schooltypen,
waar verbetering in zou moeten
komen, zo laat Dijkstal blijken.
Als voorbeeld van ongelijkheid
wijst hij naar de steun aan de
peuterspeelzalen. De besturen
van bijzondere scholen kunnen
uit hun ouderbijdragen de op
richting van zo'n zaal bevorderen
en daarmee wordt de doorstro
ming naar eigen scholen begun
stigd. Wanneer de gemeente dat
uit de algemene middelen ook
zou willen voor de "eigen" open
bare scholen, dan ontvangen de
bijzondere scholen vanzelf in ge
lijke mate een vergoeding uit de
onderwijspot, met als gevolg een
blijvende voorsprong van het bij
zonder onderwijs en een drasti
sche stijging van de totale onder
wijsuitgaven.
Dijkstal vertelt verder dat hetzelf
de zich voordoet wanneer de ge
meente extra vakleerkrachten op
haar scholen wil inzetten voor
creatieve vakken. Hij vindt dat
bezuinigingen op onderwijs
vooral moeten worden gezocht
op het vlak van het verzuilde, in
zijn ogen "onnodig dure" onder
wijs.
Billijk
Speelman vindt het op zijn beurt
volstrekt billijk dat waneer op
openbare scholen extra leer
krachten voor creatieve vakken
worden ingezet, bijzondere scho
len die mogelijkheid ook krijgen.
"Van de wethouder mag worden
verwacht dat hij kostenbewust
is, maar ook dat hij én het open
baar én het bijzonder onderwijs
faciliteiten biedt."
Wethouder Dijkstal verwacht dat
binnen niet al te lange tijd toch
wel gesleuteld gaat worden aan
de verhouding openbaar en bij
zonder onderwijs. Zijn vermoe
dens gaan in de richting van een
regeling van het stemrecht bij
het bijzonder onderwijs. Ouders
zouden dat alleen verkrijgen in
dien ze uitdrukkelijk verklaren
dat ze de levensbeschouwelijke
richting van de school steunen.
Het zou kunnen zijn dat in dat
geval een beperkte overstap naar
het openbaar onderwijs wordt
gemaakt, zo meent Dijkstal.
Speelman vraagt zich af of dat
stemrecht bij de scholen wel zo
kan worden gespeeld als Dijkstal
denkt.
Ch Lennartz. Maredijk
33a. Leiden, tel
071-133202
Correspondenten
R Zaadnoordijk Tel
071-121481
Oegstgeest H Sonders.
071-155854
Voorschoten J Peters
071-769935
Zoeterwoude R Stevens
071-890847
Leiderdorp F ^nijders
lEIDSCH dagblad
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN
Uitgave:
Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad B.V.
Hoofdkantoor
Witte Singel 12311 BG
LEIDEN
Postbus 54. 2300 AB
LEIDEN
Teleloon 071-144941
Nabezorging van
18.00-19.30 uur
Zaterdag van 16.00-18.00
Abonnementsgelden t
Voor betaling van
abonnementsgelden
uitsluitend giro 28884
Kwartaalabonnement
(49,55
perp post (71,90
Jaarabonnement f 186,70
per post 276,10
Losse nummers 0,70
incassokosten
Adiunct-hooldredacteur:
R D Paauw
Ala redactiechef:
A. van Leeuwen
P(v Alq. redactiechef:
J P M van der Meer (regio)
W. Wirlz 'binnenland)
J Ruygrok-Hoogeveen
(buitenland)
A A van Brussel (sociale
economie)
P J de Tombe (sport)
P C Rosier (radio en
S J de Groot (geestelijk
leven)
Aangesloten bij de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten o a in:
Bonn, Brussel. Londen.
Parijs, Washington, Cairo.
Rome, Madrid. Stocklrolm
en Djakarta
