"Deze raad
moet de
eenheid
vrouwen
beweging
versterken"
HP
deTijd
Drs. Eegje Schoo, nieuwe
voorzitter emancipatieraad
Interview
t✓n
EISEVIERS
hervormd
IJjIjJj nederland
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1981
VARIA
PAGINA 17
Door
Nel van Bemmel
Drs. Eegje Schoo staat op de nominatie om voorzitter te worden van
de emancipatieraad.
Deze raad wordt de opvolger van de emancipatiecommissie, die een
tijdelijk karakter had.
Een interview met de "waarschijnlijke" voorzitter.
DEN HAAG (GPD) -
„Het argument dat ik
als meisje meekreeg
om verder te leren was:
Je weet maar nooit,
misschien moet je later
wel zelf de kost voor je
kinderen verdienen.
Als meisje moest je 'le
ren voor alle zeker
heid', en een beroep
kiezen dat je eventueel
zou kunnen combine
ren met het huishou
den. Ik vond dat toen
wel zinnig. Het heeft
meegespeeld in mijn
belissing om onderwij
zeres te worden".
Drs. Eegje Schoo is sinds onge
veer acht jaar geen onder
wijzeres meer. Ze is nu door
staatssecretaris Kraaije-
veld-Wouters voorgedragen
als voorzitter van de binnen
kort te installeren Emanci
patieraad, een adviesorgaan
van de regering dat de
Emancipatiecommissie op
volgt.
„Ik ben erg opgevoed met het
idee dat iedereen gelijk is. Ik
heb me dan ook niet meteen
afgevraagd waarom aan mij
die dubbele eis gesteld werd
dat ik het huishouden en
mijn beroep zou moeten kun
nen combineren, en aan jon
gens niet. Van die verschillen
begon ik me pas op de
kweekschool bewust te wor
den. Ik merkte ze bijvoor
beeld op bij de houding die
wij als toekomstige onderwij
zers innamen tegenover de
leerlingen op de opleiding
voor kleuterleidster. Dat wa
ren allemaal meisjes. De sfeer
bij ons op school was: die
meisjes zijn wat betreft intel
lect minder, en wat betreft
aantrekkelijkheid meer. En
die sfeer werd natuurlijk
door de jongens bepaald. Zo
werd je je bewust van de
beoordelingsnorm".
Behalve de kweekschool, heeft
Eegje Schoo ook een studie
pedagogiek voltooid. Zij was
onder meer lid van de Inno-
vatiecommiss ie Basisonder
wijs en is nog steeds lid van
de Harmonisatieraad Wel
zijnsbeleid. Verder is ze al
langer lid (en vice-voorzitter)
van de Emancipatiecommis
sie en is ze lid van de gemeen
teraad van Amsterdam voor
de VVD.
Abortus
Zolang ze zich maar kan herin
neren, is Eegje Schop in haar
werk al met emancipatie be
zig. Binnen de onderwijsver
nieuwing heeft ze aange
stuurd op bijscholing van
leerkrachten om hun emann-
patiebewustzijn te verbete
ren, en heeft ze zich hard ge
maakt voor de verbetering
van de positie van meisjes in
het basisonderwijs. Ook zat
ze een aantal jaren namens de
VVD-vrouwen in het abor
tuscomité Wij vrouwen eise-
Ben je voor vrijheid van
abortus?
Eegje Schoo: N,Ja ik was erg
gelukkig met het PvdA-
VVD-wetsontwerp dat in
1976 in de Eerste Kamer is
verworpen".
En wat vind je van het wets
ontwerp Ginjaar-De Ruite-
Eegje Schoo: ..Ik ben het wel
eens met Pijkei Schroder van
dc Rooie Vrouwen in de Par
tij van de Arbeid dat het hele
politieke gedoe van de agen
da moet. Een wetgeving moet
meer zijn dan de bestaande -
vrije situatie legaliseren.
Een groot deel van de bevol
king heeft nu eenmaal een
andere mening dan hoe het
nu in de praktijk toegaat. In
dat licht bezien vind ik dat de
regering een redelijk com
promis heeft weten te vinde-
Vergaderstijl
Heb jij je eigen emancipatie
moeten bevechten?
Eegje Schoo: „Ik denk dat je
daar altijd mee bezig blijft. Ik
werk meestal in een omge
ving van voornamelijk man
nen. Jouw stijl, als vrouw, is
dan niet de stijl die over
heerst. En daar blijf je mee
bezig. In vergaderingen bij
voorbeeld, hebben vrouwen
de neiging met een zachtere
stem en minder langdurig te
praten, en minder aandacht
voor zichzelf te vragen. Maar
als blijkt dat je je ideeën uit
voerig moet toelichten om in
vloed te hebben, begin je
daar vanzelf aan mee te doen.
Later als ze eenmaal aan je
gewend zijn is dat niet meer
zo nodig".
schappelijke omwenteling:
iedere volwassene (mannen
en vrouwen) zou in de toe
komst vgf uur per dag be
taald werk doen. en daarv oor
een deel van het huidige loon
voor acht uur inleveren. Vol
gens het Advies de enige ma
nier om tot een eerlijker ver
deling te komen van betaald
en onbetaald werk tussen
Droef maar waar
Wat vind je van dat rappor-
t?
Eegje Schoo: „Ik vind het in
het algemeen een goed rap
port. Het levert goede ideeen
voor verdere discussie. Het is
dan ook erg belangrijk dat er
op departementen en in poli
tieke partijen en hun bestu
ren over gesproken wordt Ik
denk dat het in elk geval
goed is als toekomstig beleid
eraan getoetst wordt".
„Het is vooral ook belangrijk
dat het niet alleen door vrou
wen gelezen wordt Dat ge
beurt veel te vaak met eman-
cipatiezake n. Er moet ook
door zoveel mogelijk mannen
over gepraat worden, aange
zien zy het over het algemeen
nog steeds alleen voor het
zeggen hebben. Dat is droef
maar waar".
„Het werken van een Emanci
patieraad een vaste kamer
commissie van emancipatie
zaken. en ook van een staats
secretaris van emancipaticza-
ken zal er dan ook nooit toe
mogen leiden dat er op bij
voorbeeld ruimtelijke orde
ning of volksgezondheid
wordt gedacht dat emancipa
tie elders wel wordt verzorgd.
Emancipatiebeleid is facet
beleid. en heeft dus met alles
te maken".
112Hoofdzaken
Eegje Schoo: „In de komende
jaren moet de vrouwenbewe
ging ervoor zorgen op hoofd
zaken op een lijn te komen
zitten. Die hoofdzaken zijn
best te vinden. Ik noemde al:
meer ruimte voor vrouwen
op de arbeidsmarkt en tree"
voorzieningen voor kirdeie-
„Ik hoop dat de Emancipatie
raad de hoofdzaken duidelijk
zal kunnen maken, en daar
door aan dc eenheid van dc
vrouwenbeweging kan bij
dragen. Dat onderlinge ver
ketteren een beetje zal kun
nen tegengaan Al houdt ie
dereen natuurlijk de vrijheid
een eigen standpunt uit te
werken Discussie daarover
is alleen maar goed".
„Ik ben er dan ook een voor
stander van dat de Emanci
patieraad een brede samen
stelling krijgt, zodat verschil
lende groepen uit de samen
leving zich er verwant mee
kunnen voelen. De vrouwen
beweging sta^t vaak heel ver
van de mensen af Alleen het
woord 'Feministe' al levert al
lerlei misverstanden en weer
standen op'.
Denk je niet dat dat betekent
dat de mensen die vrouwene
mancipatie helemaal niet wil
len?
Eegje Schoo: „Nee. integendeel
uit pas verschenen onder
zoek van het Sociaal Cultu
reel Planbureau blijkt dat al
meer dan procent van de
mensen vindt dat het emanci
patiebeleid veel te langzaam
gaat".
Drs. Legje 6'c/ioo; "Mannen en vrouwen gelijke inbreng in de ordening van de maatschappij".
.Sommige mannen beginnen
de andere stijl van vrouwen
ook wel te zien en te waarde
ren. Een verschil blijft alleen,
dat alle vrouwen er last van
hebben, en niet alle mannen.
Ik heb in het begin wel moei
te gehad met die stijl van
'hard praten en je breed ma
ken'. wat veel heren in de ver
gadering doen. Nu heb ik
daar geen problemen meer
mee. Ik weet van mezelf niet
of ik het heb overgenome-
Recepties
Is het voor een geëmanci
peerde vrouw vervelend om
met een minister getrouwd te
zijn (Eegje Schoo is getrouwd
met minister Pais van onder
wijs red.)?
Eegje £>choo: „Ik besteed erg
weinig tijd aan bijvoorbeeld
recepties van mijn man. Er
zijn ook andere vrouwen van
ministers die een eigen werk
terrein hebben, dus het
wordt al gewoner".
„Op zichzelf is het trouwens
wel interessant, en ik ga zo
nodig, en als het voor mijn
werk kan, graag mee. Al ben
ik geen vaste klant op recep
ties. Andersom gaat mijn
man ook wel met mij mee als
ik dat echt leuk of belangrijk
vind".
De minister van onderwijs
heeft nogal wat opzienbaren
de dingen aan emancipatie
gedaan, wordt hij daarin door
jou beïnvloed?
Eegje Schoo: „We praten er
niet vaak over. maar het zou
met onze gezamenlijke ge
schiedenis te maken kunnen
hebben. We trekken al zeven
tien jaar met elkaar op. En
veel beslissingen die je
neemt hebben nu eenmaal
met je leven te maken".
8 Hoe moet de maatschappij er
volgens jou uit gaan zien. wil
emancipatie kunnen slagen?
Voorrang
Eegje Schoo: „Volgens mij be
tekent emancipatie dat man
nen en vrouwen een gelijke
inbreng krijgen in de orde
ning van de maatschappij.
Nu zitten er nog geen vrou
wen in organisaties waar be
slissingen worden genomen,
of misschien één. en dat is
geen doen. Ik ben er dan ook
een voorstander van dat
vrouwen tijdelijk voorrang
krijgen en op invloedrijke
posten komen. Dat is een
voorwaarde om tot een sa
menleving te komen waarin
vrouwen bijvoorbeeld een
goede kans hebben op een
plaats op de arbeidsmarkt en
waarin meer voor kinderen
wordt gedaan".
Enige tijd geleden bracht de
Emancipatiecommissie
toen nog onder voorzitter
schap van Paula Wassen-van
Schaveren - het ..Advies Ar
beid" uit. Dat advies was een
aanzet tot een radicale maat
VRU NEDERLAND
Joop van Tijn en Max van Weezei
mochten meekijken over de
schouders van de partijbestuurs
leden van de Partij van de Ar
beid. Het verloop van de verga
dering, plus de neerslag van een
aantal afzonderlijke gesprekjes,
wordt in VN breed uitgemeten
over twee volle pagina's. Dc
PvdA aan de vooravond van het
verkiezingscongres op 28 februa
ri.
Onder de kop: "Mijn bezwaar te
gen het voorstel van Ed. en Joop
is dat ik er een handigheidje in
proef', signaleren de twee redac
teuren een "sterke broeilucht"
en regelmatig terugkerende
bloyjes op de wangen van partij-
voorzittger Max van den Berg.
In het verhaal stelt Den Uyl voor
het congres eerst over het verkic-
zingsprogram te laten stemmen
en daarna over eventuele moties.
Hij wil hiermee voorkomen dat
het congres alsnog lastig gaat
doen over het NAVO-lidmaat-
schap. Er wordt gelachen, want
op die manier hebben moties
geen zin. Maar Den Uyl reageert
onbewogen: "Zo hoort het. dat
zijn le spelregels van de demo-
crat.e
VN heeli ce week als openings
verhaal "De vuile was van Rea
gan en zijn vrienden". Howard
Kohn, redacteur van Rolling Sto
ne, is in het vroegere zakenleven
van Amerika's nieuwe president
gedoken. Het wemelt van de
zaakgelastigden, die via een zg.
blinde trust de belangen van de
bejaarde ex-acteur veilig stellen.
Een spannend verhaal, dat zorg
vuldig gelezen dient te worden.
Ook in VN een interview met oud
minister Van Doorn en VPRO-
perschef Kooyman over hun
plan voor drie televisienetten.
Het derde commerciële net komt
veelvuldig ter sprake. Van Doorn
blijkt vroeger als KRO-voorzitter
en KVP-kamerlid fel tegen com
merciële televisie te zijn geweest.
Hij is nu 180 graden gedraaid.
Maar hij wijst er op dat het bestel
toen nog onder andere voorwaar
den functioneerde. Het tweetal
blijkt trouwens een min of meer
liberale koers te varen. Want de
idee van linkse mediasociologen
dat het volk moet worden opge
voed met cultuur, hoeft niet
meer. Die tijd hebben we gehad.
De mensen willen zelf uitmaken
wat ze gaan zien, aldus Van
Doorn.
Opnieuw Joop den Uyl Hij prijkt
op dc omslag' van de HP en
wordt binnenin geïnterviewd.
Dc kop: "Er is nog alle aanlei
ding voor het socialisme" is ui
terst pretentieus. Want niets in
het verhaal duidt erop dat de
PvdA nog bezig is een socialisti
sche koers te varen.
Het enige wat Den Uyl doet. is zich
afzetten tegen economen als Van
den Doel die zeggen dat de mini
ma terug moeten en dat we bo
vendien het geld niet hebben om
ze in stand te houden. Verder sig
naleert hij de nog steeds bestaan
de verschillen in opleidingskan
sen, woonomstandigheden en in
komen. "Van Agt is op z'n ach
terhoofd gevallen als hij zegt dat
we een redelijke inkomensverde
ling hebben. Dat is kul. De inko
mensverschillen zijn onvoorstel
baar groot in ons land. Ik woon
bij wijze van spreken toch voor
noppes in dit huis. in dit schitte
rende huis, dank zij de belastin
gaftrek?"
De vraag wat dc PvdA daar dan
aan doet. wordt in het verhaal
evenwel niet beantwoord. '.'Of
we het geld ervoor hebben is een
serieus te nemen vraag", zegt
Den Uyl. En daar blijft het bij. Er
wordt wel wat verder gepraat
over zijn opvolging en over kern
wapens. Maar de interviewers
blijven aan de oppervlakte. Een
slecht journalistiek produkt der
halve.
Nederland toont zich op zijn
smalst in een verhaal over afluis
terpraktijken met een babyfoon
in Rijssen. De ene buur gunt de
andere zijn parkeerplaats niet.
En heeft er alle belang bij om zijn
goudicp en zijn pad veilig te stel
len. Een ietwat warrig verhaal
met nochtans leuke kanten.
Philip frerikl schrijft in HP een
voortreffelijk verhaal over de ko
miek Coluche die wil meedoen
aan de Franse presidentsverkie
zingen. Hij wordt bewonderd en
gevreesd. Hij belijdt zijn "lichte
lijk demagogische anti-parle-
mentarisme" met min of meer
linkse thema's.
Schrijver Maarten 't Hart verhaalt
van zijn betrokkenheid bij het fe
nomeen film. Dit naar aanleiding
van de verfilming van zijn boek
"Een vlucht regenwulpen Hij
kondigt aan een film over stekel
baarzen te zullen maken en mis
schien wijdt hij ook nog wel een
roman aan deze visjes: Een
vlucht stekelbaarzen.
M\CA7tNF
Staatssecretaris Haars (justitie!
wordt in Elseviers Magazine ge
troost en vriendelijk over de bol
geaaid. Zij heeft het met haar
vreemdelingenbeleid immers zo
hard te verduren gehad.
In het interview toont zij zich (te
recht) bedroefd over aantijgin
gen in de zin van "fascistische
tante". Verder probeert dc
staatssecretaris duidelijk te ma
ken dat streng optreden (tegen il
legale buitenlanders) en barm
hartigheid heel goed samen kun
nen gaan. Zij erkent overigens
dat de presentatie van haar be
leid niet altijd even goed over
komt. "Ik had sommige kwesties
minder exact formulerend naar
voren moeten brengen. Maar ik
heb nu eenmaal de handicap dat
ik een typisch bèta-mens ben".
In het interview wordt de staatsse
cretaris ruimschoots aan het
woord gelaten. Maar over heikele
zaken als de detinering van zi
geuners vorige maand, wordt
met geen woord gerept En dat
zijn toch dingen waar je als jour
nalist niet gauw aan voorbij zou
mogen gaan.
In een alleszins lezenswaardig in
terview komt verder Mcindert
Leerling aan het woord. Hij is
lijsttrekker van de Reformatory
sche Politieke Federatie en hij
rekent op twee kamerzetels.
Leerling zegt: "Ik wil me niet onle
dig houden met politiek gezeur,
zoals nu die duikbootkwestie.
Het gaat om belangrijker dingen:
we moeten Gode meer gehoor
zaam zijn dan mensen". Verder
stelt hij nog even vast dat homo
fielen geer. gelijkwaardige rela
ties hebben ten opzichte van het
huwelijk. "Dus bij volkshuisves
ting gaan hetero-paren, mits ge-
trouwd. voor"
De Tijd staat uitvoerig stil bij een
nieuw fenomeen: dc verdokte
ring bij de bevalling. Steeds
meer vrouwen bevallen in het
ziekenhuis. Tegelijkertijd stijgt
het aantal ingrepen, zoals tang
verlossingen. keizersneden, al of
niet onder narcose. De bevallin
gen worden niet moeilijker, maar
er zijn wel meer vrouwenartsen
stelt De Tijd vast. Dat heeft tot
gevolg dat de voorzieningen voor
thuisbevallingen (kraamhulp,
verloskundigen) teruglopen. Van
een keuze voor de vrouw is
straks dan ook geen sprake
meer. Bevallen is straks een me
dische gebeurtenis
Ton Oostveen komt in een verhaal
over bisschop Gijssen tot een an
dere conclusie dan een tweetal
dagbladen: Gijscn heeft met zyn
jongste reis naar Rome alleen
maar winst geboekt. Hij bemoeit
zich weliswaar niet met de theo
logische opleidingen in het alge
meen. wat andere bisschoppen
wel mogen doen. Maar bepaalt in
zijn bisdom Roermond intussen
wel wat er met de Hogeschool
voor Theologie en Pastoraat in
Heerlen moet gebeuren. En dat
vindt die opleiding niet zo leuk
want zy scoort bij Gijsen erg
laag Die ziet meer heil in zijn ei
gen seminarie Rolduc
De aantrekkelijkste man van 1980.
acteur Jeroen Krabbé, wordt
geïnterviewd door Jet Kunkelcr.
Hij speelt de hoofdrol in de nieu
we film "Een vlucht regenwul
pen" naar het gelijknamige boek
van Maarten 't Hart. Krabbé is
een onzekere man. die zich zeer
wel kan verplaatsen in de ge-
dachtengang van 't Hart. zegt hij.
Met zijn succes heeft hij het
moeilijk Want: dan moet je
het waarmaken, dan zijn aller
ogen gericht op kwatta en Dat
is verschrikkelijk" Overigens
blWMl Knbbé 'i.>i t Hart de
film van regisseur Ate de Jong
positief beoordeelt. Hij zou al
thans uitermate tevreden zijn. In
Haagse Post daarentegen schrijft
't Hart dat hij geen oordeel over
de film heeft. Ze zijn dus aardig
voor elkaar, dc acteur en de
schrijver.
Ex CDA politicus Bob Goud
zwaard schrijft een somber ver
haal in Hervormd Nederland
over de welvaartsstaat, die op
drijfzand blijkt te zijn gebouwd.
Hij stelt vast dat het kabinet-Van
Agt. en PvdA en CDA - straks -
dc economie te hard willen laten
groeien Intussen wodt het finan-
cicnngstckort alsmaar groter.
"Het is goed er geen doekjes om
te winden", zegt Goudzwaard,
"hier vindt een vorm van econo
misch en politiek zelfbedrog
plaats, een verwoede poging om
van de wind te leven".
Verder in Hervormd Nederland
traditioneel veel aandacht voor
kernwapens en de atoomschuil
kelders Over het laatste onder
werp een aardig verhaal, waar
van de kop voor zichzelf spreekt:
"Dringen voor de atoomschuil-
kelder ik kryg straks een pi
stool".
HN bevat voorts een tweetal moei
lijk te slikken verhalen Het ene
gaat over dc beroemde psychia
ter Jung en over Freud Het an
dere belicht de heroïsche ge
boorte van de negerrepubliek
Haïti. Het blad komt dc geeste
lijk ondervoede lezer dus weer
ruimschoots tegemoet
W1M WIRTZ
