Poolse studenten
willen staking
toch doorzetten
ST uiarnecke
Strenge bewaking voor paus
"Ingrijpen in visserij
Erkenning vakbond geëist
Colombia: Proces
"M-19" naar einde
kees noort
Weer demonstraties
en rellen in Spanje
Onderblouses, hemdjes en broekjes
in natuurzijde.
Dun, behaaglijk en warm.
'4?
DINSDAG 17 FEBRUARI 1981,
Bij aankomst op Filippijnen
MANILLA (FILIPPIJNEN) - "Please Pray" (Bidt Alstublieft). Zo luidt de oproep in i
Filippijnse krantenjongen aan de vooravond van het bezoek van de paus aan zijn land
probeert de slijten.
MANILLA (Reuter, AP) - Paus Jo
hannes Paulus II is vanmorgen
na aankomst op de luchthaven
van Manilla verwelkomd door ze
ker een miljoen wuivende en dan
sende inwoners van de Filippij
nen. De menigte stond langs de
route van het vliegveld naar Ma
nilla.
In een kerk in Manilla hield de paus
een gezelschap nonnen voor, dat
zij de richtlijnen van de kerk en
de bisschoppen moeten volgen.
Kennelijk was dit een verwijzing
naar maatschappelijk actieve
nonnen die hun kloosters hebben
verlaten om bij de armen te gaan
wonen. "Religieus leven heeft
geen zin, behalve in de kerk en in
gehoorzaamheid aan haar richt
lijnen', aldus de paus, die de
deugd van 'liefdevolle volgzaam
heid' prees.
Later zei hij tegen paters en broe
ders in de kathedraal van Manilla
dat zij 'geen maatschappelijk
werkers of politieke leiders zijn.
en evenmin functionarissen van
een wereldlijke macht'. Hij waar
schuwde geen overdreven be
langstelling aan de dag te leggen
voor het brede scala van wereld
lijke problemen".
Anderzijds verklaarde de paus dat
de kerk niet onverschillig kan
staan tegenover maatschappelij
ke problemen. Hij spoorde de
kloosterorden aan voort te gaan
met het bevorderen van de men
selijke waarden binnen het kader
van de kerk.
Kloosterorden op de Filippijnen
zijn veelal actief betrokken bij
campagnes voor sociale hervor
mingen en verdeiging van de
rechten van de mens en komen
zodoende in conflict met het au
toritaire bewind van president
Marcos. De paus werd op het
vliegveld begroet door president
Marcos, met wie hij later vandaag
nog een officiële ontmoeting zal
hebben.
President Ferdinand Marcos, die
een maand geleden officieel een
einde maakte aan acht jaren staat
van beleg maar desondanks bijna
alle macht behield, gaf opdracht
om vandaag en woensdag in Ma
nilla alle scholen en regerings
kantoren te sluiten, opdat de Fi
lippijnse bevolking "onverschil
lig welke religie" eer zal kunnen
betuigen aan de paus "als een
geestelijk leider die in de gehele
wereld als zodanig wordt er
kend".
Veiligheidsfunctionarissen troffen
uitgebreide voorzorgen, in het
bijzonder gezien een vorig pause
lijk bezoek aan de Filippijnen. In
1970 werd paus Paulus VI name
lijk bijna doodgestoken door een
als geestelijke vermomde, Boli
viaanse schilder, Benjamin Men-
doza.
Deze slaagde er toen in om de paus
met een mes te steken. De maat
regelen omvatten dan ook het in
zetten van een brigade van 4.900
agenten in burger.
De eerste etappe van de twaalf da
gen durende reis van de paus
door Azië werd in Karatsji Pakis
tan overschaduwd door een ont
ploffing, mogelijk van een hand
granaat, zich ongeveer twintig
minuten voor de paus met de mis
in het stadion begon voordeed.
De veiligheidsmaatregelen wer
den daarop versterkt. Er was
geen paniek en alles verliep vol
gens plan.
Eerder had de paus de president
van Pakistan, Zia UI Haq, die
hem op het vliegveld begroette,
geprezen om dc hulp die Pakis
tan
de
die
de
Sowjet-invasie in Afghanistan
gevlucht zijn verleent.
Dc paus blijft tot eind deze week op
de Filippijnen. Tenslotte reist de
paus naar Japan.
Israël én
PLO wijzen
plan Sadat
van de hand
JERUZALEM (AP. AFP. UPI) - De
Israëlische regering heeft giste
ren scherp afwijzend gereageerd
op het voorstel van de Egyptische
president Sadat, om de Palestijn
se Arabieren in de door Israël be
zette gebieden een regering-in-
ballingschap te laten vormen met
de Palestijnse bevrijdingsorgani
satie (PLO).
"Dit is in volstrekte tegenspraak
met de geest van de akkoorden
van Camp David," aldus minister
van binnenlandse zaken Burg, de
leider van de Israëlische delega
tie bij de onderhandelingen over
zelfbestuur voor de 1,2 miljoen
Palestijnse Arabieren in de bezet
te gebieden.
Ofschoon Sadats oproep om een
Palestijnse schaduwregering te
vormen niet hieuw is, zouden Is
raëlische regeringsfunctionaris
sen bezorgd zijn dat de Egypti
sche leider hier nu een voorwaar
de van wil maken voor het hervat
ten van de besprekingen over au
tonomie voor de westelijke Jor-
daanoever en de Gaza-strook. Sa
dat deed zijn suggestie afgelopen
zondag tijdens een gesprek met
de Oostenrijkse kanselier Bruno
Kreisky.
De oproep van president Sadat tot
vorming van een Palestijnse re-
gering-in-ballingschap is ook in
PLO-kring niet goed ontvangen.
In de bezette gebieden sprak men
zich tegen de denkbeelden uit
omdat de PLO beschouwd werd
als de vertegenwoordiger van het
Palestijnse volk. "Ik ben het eens
met de wederzijdse erkenning
van de rechten van Israël en van
het Palestijnse volk maar ik zie er
niet het nut van in een organisme
te creëeren dat een doublure is
van de PLO", zei burgemeester
Elias Freij van Bethlehem.
Guerrilla in
Colombia
ontvoert
journalisten
BOGOTA (Reuter) - De linkse
Colombiaanse guerrillagroe
pering „M-,19" heeft voor kor
te tijd twee journalisten ont
voerd. Dc bedoeling van ,.M-
19" was de journalisten dui
delijk te maken dat zij niet
een vermiste Amerikaanse
taalkundige gijzelt zoals ver
ondersteld werd.
De journalisten, José Maria Ro
mero en August Castro, wer
den geblinddoekt voor de lei
der van „M-19" Evher Busta-
mente, geleid. Dit gebeurde
ergens buiten Bogota. De
guerrillaleider ontkende te
genover hen dat de Ameri
kaan in de handen van ,,M-
19" is. Volgens hem is de taal
kundige ontvoerd door een
rechtse paramilitaire organi
satie die de regering steunt.
De Amerikaan is Allen Bittcr-
man, die werkt voor een van
uit de Verenigde Staten ge
leid taaiinstituut. Hij werd
vorige maand bij zijn woning
ontvoerd door enige gewa
pende
(Van onze correspondent Anton Koene)
WENEN - De Poolse studenten dreigen de gevoelige overeenkomst tussen de regering en
de onafhankelijke vakcentrale om te proberen binnen de komende 90 dagen stakingen
in het land te voorkomen, te torpederen.
Nadat onderhandelingen tussen
een regeringsdelegatie en verte
genwoordigers van studenten in
Lodz gistermiddag waren mis
lukt, dreigden de sudenten de
landelijke studentenstaking - die
aanvankelijk maandag zou wor
gden gehouden, maar op het laat
ste moment werd afgelast als een
uiting van goede wil tegenover
de nieuwe regeringsleiders - als
nog op korte termijn te laten
doorgaan.
De onderhandelingen met de stu
denten mislukten toen de rege
ring weigerde te overwegen de
(Van c
correspondent)
In de kapel van de gevangenis "La
Picota" te Bogota (Colombia) be
gonnen gisteren de openbare zit
tingen van het militaire proces
tegen 140 vermeende leden van
de guerrilla-beweging M-19. In
deze derde en laatste etappe van
het proces komen de verdedi
ging en de beklaagden zelf aan
het woord. Dit monsterproces
wordt niet alleen door zijn lange
duur en het grote aantal gedaag
den "het proces van de eeuw" ge
noemd, maar is ook door de on
regelmatigheden in de rechts
gang opzienbarend te noemen.
Het proces is van grote politieke
betekenis voor Colombia, omdat
de militaire aanklagers de ge
daagden als terroristen willen
veroordelen om zo de staat van
beleg en het zogenaamde Vcilig-
heidsstatuut, dat aan de militaire
regering van Colombia verre
gaande volmachten verleent, te
rechtvaardigen. De verdachten
van hun kant proberen de rollen
om te draaien en tegenover de
publieke opinie de aanklagers op
de beklaagdenbank te zetten. De
beklaagden (van wie tachtig pro
cent onschuldig zou zijn) be
schuldigen de aanklagers van
schending van de mensenrech
ten en willen het onwettige ka
rakter van het "proces van de
eeuw" aantonen. Zij menen dat
zij slechts vanwege politieke mo
tieven veroordeeld zullen wor
den.
De veronderstelde onschuld van
het grootste deel van de gedaag
den mag blijken uit het feit dat in
de loop van het proces, dat op 21
november 1979 met ruim 200 ge
daagden een aanvang nam, een
vijftigtal wegens gebrek aan be
wijs werd vrijgelaten - na lang
durige gevangenschap en marte
lingen ondergaan te hebben. Nog
op 14 januari j.l., de dag waarop
de uiteindelijke beschuldigingen
(ADVERTENTIE)
Binnenhuisarchitectuur en
projektinrichtingen. Twee gescheiden
zaken met één adres:
Donderdag koopavond
rijnstraat 74, katwijk a/d rijn, tel. 01718-12798
werden voorgelezen, werden 24
gevangenen vrijgelaten omdat er
tegen hen wegens gebrek aan ge
gevens niet eens een beschuldi
ging geformuleerd kon worden.
De meerderheid van hen had
toen twee jaar in voorarrest geze
ten. Voor deze mensen is de lij
densweg nog niet ten einde, om
dat zij zich iedere twee weken bij
de politie moeten melden, hun
baan hebben verloren en ook in
sociaal opzicht getekend zijn.
Dc advocaten van de gedaagden
hebben scherpe kritiek op de he
le rechtsgang van het proces. De
militairen treden de meest ele
mentaire rechtsbeginselen met
voeten, zoals het principe van
Habeas Corpus, waarbij de rech
ter een arrestatiebevel op korte
termijn moet bekrachtigen om
willekeurige rechtsvervolging te
voorkomen. In het proces M-19 is
in do meeste gevallen dit recht
niet toegepast.
Voorts bestaat in Colombia het
rechtsprincipe dat een verdachte
die niet binnen een termijn van
negen maanden na zijn arrestatie
voor de rechter wordt gedaagd
automatisch in vrijheid gesteld
dient te worden. Toen op 21 de
cember 1979 het proces M-19 be
gon, was voor veel verdachten
die termijn al verstreken. De mi
litairen voeren hiertegen aan dat
door de uitzonderingstoestand
deze rechten zijn opgeschort.
Naar verwachting zal deze derde
etappe in het "proces van de
eeuw" zich nog minimaal zes
maanden voortslepen. Uiteinde
lijk zullen vermoedelijk enkele
tientallen werkelijke leden van
M-19 worden veroordeeld.
Inmiddels zal de Senaat binnen
kort vermoedelijk haar goedkeu
ring geven aan het regerings
voorstel dat beoogt amnestie te
geven aan die guerrilla-strijders
die op vrije voeten zijn. Wanneer
na een termijr^van vier maanden
- naar het oordcel van de rege
ring - voldoende guerrilleros
van het voorstel gebruik zullen
hebben gemaakt en hun wapens
zullen hebben ingeleverd, zal de
amnestie ook uitgebreid worden
tot de politieke gevangenen.
Maar degenen die zich om poli
tieke motieven hebben schuldig
gemaakt aan "moord, afpersing,
ontvoering, brandstichting en
wrede daden in het algemeen"
zijn van deze amnestie uitgeslo
ten. De oppositie in Colombia
bestempelt het amnestievoorstel
van de regering dan ook als on
werkzaam en ontoereikend om
het land de vrede te brengen. Tot
nu toe heeft één guerrilla-strijder
zich aangemeld om van de am
nestie gebruik te maken.
"BILBAO Aan de demonstratie in Bilbao
9 mÈÊÈslt iJÊi
naar schatting zo'n 200.000 Spanjaarden deel.
colleges in leninistisch-marxisti-
sche ideologie en vreemde talen,
met name de vele colleges in het
Russisch, facultatief in plaats
van verplicht te stellen. De tien
duizend studenten in Lodz hou
den de universiteitsgebouwen
daar nu al 26 dagen bezet.
Studenten in Warschau bereikten
vorig jaar november hetzelfde
wat de studenten in Lodz willen,
en wel binnen een paar dagen.
De eisen van de studenten draai
en om de universitaire autono
mie. Ze willen dat de studenten
in staat worden gesteld hun ei
gen personeel te kiezen en mede
zeggenschap krijgen bij de be
noeming van professoren. Ze
willen de erkenning van een vrije
onafhankelijke studentenvakor
ganisatie. Ook willen zij dat de
verplichte militaire dienst voor
afgestudeerden, die nu bijna
twee jaar is wordt teruggebracht
zodat de studenten dat wat ze ge
leerd hebben niet vergeten zijn
voordat ze het in praktijk gaan
brengen.
Voordat de onderhandelingen mis
lukten had dc regering de stu
denten beloofd een onafhankelij
ke studentenorganisatie te er
kennen.. Drie maanden geleden
was dat ook in Warschau het ge
val maar de minister van hoger
onderwijs heeft het document
voor registratie van de studen
tenvakbond nog steeds niet on
dertekend.
In Rzeszow zijn dc onderhandelin
gen tussen vertegenwoordigers
van de onafhankelijke boeren
bond, die vorige week bij vonnis
van het hooggerechtshof in War
schau niet werd geregistreerd,
hervat.
Het buurland Tsjechoslowakije
heeft inmiddels meer tekenen
van nervositeit laten blijken. Na
de arrestatie van een Britse di
plomaat vorige week. wat in
druist tegen alle diplomatieke re
gels, heeft de Tsjechoslowaakse
regering maandag twee Franse
diplomaten opdracht gegeven
het land te verlaten en hen be
schuldigd van „herhaaldelijk
spioneren".
De Poolse partijsecretaris Stanis-
lav Kania heeft zondag een on
verwacht snel bezoek aan Praag
gebracht nadat de Tsjechoslo
waakse partijleider Gustav Hu-
sak openlijk had verklaard dat
Polen niet in staat is zijn eigen
problemen op te lossen.
VS:
geen
maatregelen
tegen
Z.-Afrika
GENÈVE - De Amerikaanse
vertegenwoordiger bij de
VN-commissie voor de rech
ten van de mens in Genève
heeft gisteren laten doorsche
meren dat zijn land niet voelt
voor economische sancties te
gen Zuid-Afrika. De Verenig
de Staten verafschuwen de
apartheid, zo verklaarde de
Amerikaanse afgevaardigde
Richard Schifter, maarzij ver
afschuwen ook terrorisme en
geweld. 'Degenen, die met po
litieke middelen de obstakels
proberen te overwinnen zijn
uiteindelijk niet gebaat met
oproepen tot radicale acties',
zo meende Schifter.
De Britse afgevaardigde Lord
Colville verklaarde dat zijn
land diep teleurgesteld is over
het mislukken van de Geneef-
se conferentie over onafhan
kelijkheid voor Namibië, en
over het 'immorele" karakter
van de apartheid. Maar hij be
twijfelde of economische
sancties tot het beoogde ef
fect zouden leiden.
Frankrijk, dat de apartheid
eveneens veroordeelde, liet
niet blijken hoe het zal stem
men als in de veiligheidsraad
van de Verenigde Naties eco
nomische sancties tegen
Zuid-Afrika ter sprake ko-
(Van onze correspondent
Peter Hattink)
MADRID - Demonstraties uit protest tegen de dood van José Arrcgui. lid
van de Baskische radicale afscheidingsbeweging ETA militar. die vori
ge week aan de gevolgen van marteling tijdens politieverhoren in de
Carabanchel-gevangenis in Madrid overleed, hebben gisteren tot ern
stige ongeregeldheden geleid in de Spaanse steden San Sebastian en
Pamplona. Het kwam tot een confrontatie tussen politic en deelnemers
aan de protestbetogingen. De gewelddadigheden werden ingezet door
gemaskerde mannen, die spandoeken droegen van de terreurbeweging
ETA-militar.
In de hoofdsteden van de drie Baskische provincies en in Pamplona, de
hoofdstad van de half-Baskische provincie Navarra, hadden zowel de
extreem-linkse Baskische politieke partijen, die sympathiseren met
ETA-militair, alsook de voornaamste politieke partijen op hetzelfde
tijdstip en op dezelfde plaatsen opgeroepen tot demonstraties tegen de
dood van de 30-jarige José Arregui.
In Pamplona voerde de oproerpolitie charges uit met rubber kogels en
rookbommen op een demonstratie door 7000 man, die betoogden voor
ETA-militair. Tot laat in de avond kwam het tot gevechten tussen beto
gers en politie in het oude centrum van het stadje. Aan de protestbeto
ging van de voornaamste politieke partijen en vakbonden namen in
Pamplona slechts 500 man deel, die in stilte demonstreerden.
In San Sebastian koelden extreem-linkse betogers hun woede door na
afloop van een demonstratie pro ETA-militar het gebouw van de mili
taire gouverneur met molotov-cocktails te bekogelen De politie, die de
demonstranten met rookbommen en granaten probeerde te verdrijven,
werd herhaaldelijk met stenen bekogeld. In Vitoria werden 12 perso
nen gearresteerd, die de oproerpolitie in de oude binnenstad aanvielen.
De meest indrukwekkende betogingen vonden plaats in Bilbao, waar
20.000 personen deelnamen aan de demonstratie voor ETA-militar. Te
gelijkertijd waren er betogingen van de voornaamste politieke partijen
en vakbonden.
De extreem-linkse demonstratie werd geopend door drie vrouwen van
gedetineerde leden van ETA-militar met daarachter acht gemaskerde
mannen, die een spandoek droegen met de tekst: ..Zolang er geen onaf
hankelijkheid, geen vrijheid en geen socialisme is, zal het Baskenland
doorgaan met de wapens". Dankzij de ordediensten van de twee beto
gingen, die waren overeengekomen dat men elkaar niet in de weg zou
lopen en dankzij het nuchtere optreden van de politie deden er zich m
Bilbao geen incidenten bij de demonstraties voor.
BRUSSEL (AP) - De Europese
commissie heeft de ministers van
buitenlandse zaken van de tien
lidstaten van de Europese Ge
meenschap gisteren gevraagd in
de Europese visserijcrisis in te
grijpen, opdat met Argentinië,
Canada en Noorwegen afspraken
kunnen worden gemaakt over
vangstbeperking.
De bewindslieden van buitenland
se zaken komen vandaag in Brus
sel bijeen. Hun collega's van
landbouw en visserij zijn het tot
dusverre niet eens over de
vangstbeperking voor vissers uit
de lidstaten, waardoor nog geen
(ADVERTENTIE)
(jjvfrn
Rrepsrrnnf 1
Brecstraat 126 - Leiden
overeenkomsten met derde lan
den gesloten kunnen worden.
Volgens een verklaring die de Eu
ropese Commissie gisteren uit
gaf. ontstaan zowel binnen als
buiten de gemeenschap grote
problemen door het uitblijven
van een visserij-akkoord. "De
commissie gelooft dat het in een
tijd van toenemende werkloos
heid en economische problemen
steeds moeilijker valt te verkla
ren waarom het nodig is de uit
voering van deze overeenkom
sten te laten wachten, totdat alle
overige aspecten van het ge
meenschappelijke visserijbeleid
geregeld zijn," aldus de verkla
ring
Door het uitblijven van een ak
koord zijn dc Westduitse en
Deense visindustrieen het
zwaarst getroffen. Westduitse
treilers, die normaal voor de Ca
nadese kust zouden vissen als de
overeenkomsten getekend wa
ren. opereren nu in Deense wate
ren bij Groenland. Volgens Deen
se vissers maken de Westduitsers
van het ontbreken van interne af
spraken gebruik om hun activi
teiten in Deense wateren uit te
breiden.
