Gesprek op komst over
arbeidsti j d v erkortin g
Prijs op vrije
oliemarkt daalt
"Ondernemen niet aan
ondernemers overlaten'
hort zakelijk
marktberichten
Spaarpandbiljetten (5 jaar)
Ondernemingsraad -
leden raken steeds
meer gefrusteerd
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1981
ECONOMIE
Woonbeurzen
Een aantal ondernemers uit de
wooninrichtingsbranches heeft
zich verenigd om op te treden te
gen wat zij noemen "de toene
mende ongecontroleerde acties
op woninginrichtingsgebied en
de wilde beurzen, die her en dei
in ons land worden georgani
seerd". De ondernemers hebben
een "Nederlandse vereniging
verkoopbevordering en voorlich
ting woonspecialisten" opge
richt, die nu ruim honderd leden
telt.
De wilde beurzen, waar de nieuwe
vereniging erg veel bezwaar te
gen heeft, geven het. publiek vol
gens de oprichters geen juist
beeld van wat er op het gebied
van de woninginrichting te koop
Schoonheid
Elizabeth Arden, het befaamde in
ternationale cosmetica-huis, gaat
de laatste schoonheidszaak in
Europa sluiten. De oorzaak daar
van is niet alleen de slechte eco
nomische situatie, maar ook de
omstandigheid dat de Europese
vrouwens volgens het cosmetica
huis minder aandacht aan hun
uiterlijk zijn gaan besteden dan
de Amerikaanse.
De groep die vele bekendheden en
personen van koninklijke bloede
onder haar klanten telde zal de
vestiging in de New Bond street
in Londen volgende maand slui
ten,. Daarmee blijven nog 13 filia
len in de Verenigde Staten en en
kele in het Verre Oosten over.
Energie
In Wenen werd gisteren de uitslag
gepubliceerd van een enquête
waaruit blijkt dat de Japanners
en Oostenrijkers het meest ener-
giebewust zijn. Negenentwintig
procent der Japanners is van me
ning dat het energievraagstuk in
de komende jaren het belangrijk
ste probleem is waarvoor een op
lossing moet worden gevonden.
De Oostenrijkers komen met 22
procent op de tweede plaats.
De derde en volgende plaatsen
worden ingenomen door de
Bondsrepubliek (17 procent),
Zwitserland (16), Nederland (13),
Finland (9). Frankrijk (7), Zwe
den (5), Verenigde Staten (4) en
Noorwegen (2).
Britse mijnen
De nationale steenkolenraad van
Groot-Brittannie heeft plannen
aangekondigd tot sluiting van 20
tot 50 kolenmijnen. De leiders
van de mijnwerkers hebben ge
protesteerd dat daarmee 30.000
banen verloren zullen gaan en
overwegen met onmiddellijke in
gang in staking te gaan.
Asselbergs
LONDEN (REUTER) - Het besluit
van de Verenigde Staten om weer
olie te gaan kopen voor uitbrei
ding van de reserves heeft giste
ren geen eind gemaakt aan de da
ling van de prijzen op de vrije
markt voor olie en olieprodukten,
zo is van handelaren en oliemaat
schappijen vernomen
Op de vrije markt wordt olie ver
handeld tegen prijzen die onder
invloed van vraag en aanbod tot
stand komen. Er gaat maar wei
nig om, maar toch beschouwen
de landen van de OPEC (Organi
satie van Olie Exporterende Lan
den) het prijsverloop als een aan
wijzing voor de verhouding tus
sen vraag en aanbod op de we
reldmarkt. Ze letten er op bij de
vaststelling van de offi iele ex
portprijzen voor de olie die ze op
contract leveren aan vaste afne-
Volgens zegslieden in Londen no-
teerde Arabische olie, waarvan
de prijzen van vele soorten olie
worden afgeleid, 36,50 dollar per
vat (van 159 liter) tegen een week
eerder 38 dollar en in november,
toen een tekort dreigde als gevolg
van de oorlog tussen Iran en Irak.
veertig dollar.
Op 6 april gaat de internationale ter-
mijnmarkt voor olie in Londen
van start. Handelaren op de vrije
markt kunnen dan contracten
aangaan tot een termijn van ne
gen maanden en zich op die ma
nier indekken tegen de risico's
van sterke prijsdalingen of -stij
gingen.
In eerste instantie kunnen er alleen
contracten in lichte stookolie
worden verhandeld. Deze olie
vormt ongeveer een derde van
wat de raffinaderijen uit ruwe
olie halen en wordt gebruikt voor
verwarmingsdoeleindcn, als die
selolie en als grondstof voor de
petrochemische industrie.
Een termijncontract is een toezeg
ging te kopen of te verkopen te
gen een vastgestelde prijs over
een bepaalde tijd in Londen dus
binnen maximaal negen maan
den. Producenten en kopers kun
nen hun prijs van tevoren vast
leggen. Speculanten brengen
geld op de markt door in te spelen
op te verwachten ontwikkelin
gen.
lermijnmarkten bestaan al meer
dan honderd jaar. In Londen
wordt op grote schaal gehandeld
in suiker, koffie, cacao en rubber.
Eind vorig jaar is een termijnhan-
del in aardappelen van start ge
gaan.
CHARLEROI - Stakende Belgische staalarbeiders trokken gisteren in
een demonstratieve optocht door de straten van Charleroi. Zij maken
bezwaar tegen de afbrokkelende werkgelegenheid in hun bedrijfstak.
DEN HAAG (ANP) Werkgevers en vakorganisaties gaan
op korte termijn in de stichting van de arbeid praten over
arbeidstijdverkorting. Zij willen bekijken welke vormen
onder welke voorwaarden de huidige werkgelegenheids
problemen kunnen helpen oplossen.
trekking tot werkgelegenheid en
arbeidsmarkt. Daarbij moet. zo
blijkt uit de nota, in de eerste
plaats worden gelet op eventuele
kostenbesparingen in de onder
nemingen of bedrijfstakken als
gevolg van de beperkte loon
maatregel van dit jaar. Andere
zaken die in het cao-overleg zou
den moeten worden betrokken
zijn: deeltijdarbeid, moeilijk ver
vulbare vacatures, scholing, aan
passing van de arbeidsplaats aan
het arbeidsaanbod, gericht be
leid om vrouwen, jeugdigen en
gehandicapten in te schakelen
en het bevorderen van de ar
beidsmotivatie, onder meer door
verbetering van de arbeidsom
standigheden en aanpassing van
de beloningsverhoudingen. Ook
beperking van het ziekteverzuim
op basis van een analyse van de
oorzaken, beperking van de uit
stroom naar de wao en wervings-
en ontslagprocedures staan op
de agenda.
I at zijn de voorzitters van werkge
vers- en werknemersorganisaties
in de Stichting van de Arbeid
vertegenwoordigd zijn overeen
gekomen. In een nota schrijven
zij dat het overleg waarschijnlijk
niet voor het einde van het jaar
kan zijn afgerond. Wèl willen zij
bekijken of er vóór 1 oktober al
concrete aanbevelingen kunnen
worden gedaan aan de partijen
die cao's gaan afsluiten: Deze
plannen van de voorzitters zullen
de komende weken intern in de
werkgevers- en werknemersor
ganisaties worden besproken,
waarna het bestuur van de Stich
ting van de Arbeid er-zich op 11
maart over buigt.
Aanbevelingen
De voorzitters zijn het i
nen eens geworden o\
aanbevelingen aan c
om „voor zover wenselijk en mo
gelijk" afspraken te maken ovei
een gezamenlijk beleid met be
grote lij-
r globale
i-partijen
esprekken
Minister van Aardenne van econo
mische zaken heeft gisteren de
knoop nog niet defenitief door
gehakt voor wat de toekomst van
Asselbergs in Bergen op Zoom
betreft. Het besluit dat hij naar
alle verwachting gisteren zou ne
men, is waarschijnlijk één dag
opgeschort. De reden: de agenda
van de bewindsman is wat door
elkaar gegooid nu er dinsdag mi
nisterraad was in plaats van afge-
lopen vrijdag, toen de Britse pre
mier Thatcher op bezoek kwam.
Leidse Groenteveiling, woensdag 11 fe-
bruari.andijvie 4.00 - 4.45 boerenkool
1.75 - 1.92 rode kool 0.33 - 0.98 groene
kool 1.20 - 1.30 prei 1.06 - 1.64 rabarber
0.90 spinazie 2.85 - 3.15 spruiten A 1.10
1.17 spruiten B 1.16 -1.24 spruiten D 1.24
- 1.58 uien 0.40 - 1.08 witlof 1.50 - 3.75 sla
0.39 - 0 67 peterselie 114 raapstelen 0.28 -
0.40 selderij 0.88 - 1.32.
Boerekool per kg. 1.45-1.88. Waspeen
Al-per kist 19,50-27.10. All 8.50-19.60.
BI 22.50-25.30. Bil 4—16,90. Cl 7-
-15.10. CII 5—12.10. Aanvoel 192 ton.
Breekpeen AI - per kist BI 5.50. Cl 8.90-
12.-. Schorseneren A 1.53-1.63. B 67-72.
C 18
DEN HAAG (GPD) - Het onderne
men kan niet aan de onderne
mers worden Het is een te simpe
le gedachte om hen zo weinig mo
gelijk in de weg te leggen.
De laatste jaren zijn er te veel grove
ondernemersfouten aan het licht
gekomen, terwijl de verstarring
van ons produktieapparaat zo
duidelijk aan de dag treedt, dat
het niet gerechtvaardigd is erop
te vertrouwen dat de onderne
mers het toch wel weten.
Dit stelde prof. dr. A.van der Zwan
„geestelijke vader' van het inmid
dels vermaarde rapport „Plaats
en Toekomst van de Nederlandse
industrie" gisteren op een con
gres. dat aan dit rapport van de
Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid was gewijd.
De WRR heeft hiermee een
krachtige aanzet tot herindustria
lisatie willen geven via een be
leid. waarin aan de overheid een
grote stimulerende rol wordt toe
gekend.
Van der Zwan meent dat de me
ningsvorming ten aanzien van de
industrie „om" is. Het publiek
heeft die zwenking met gemak
gemaakt, maar - waarschuwde
hij - de publieke opinie is vaak
grillig. Het staat wel vast de de
economische werkelijkheid ve
len de ogen heeft geopend. Daar
van moet nu door een gebundel
de aanpak gebruik worden ge
maakt om kansen te scheppe-
Van der Zwan stelde dat we voor
een periode van ingrijpende her
vorming staan. In sommige op
zichten is het inderdaad nodig de
werking van de markt te verbete
ren. zeker waar het gaat om de
arbeidsmarkt. Maar dat is niet het
hele verhaal. Er zitten veel leem
ten in ons industriële pakket en
er moet veel nieuw ondernemer
stalent worden geactiveerd om
de uitdagingen te kunnen beant
woorden.
Het beleid kan niet alleen bestaan
uit financiële regelingen, zoals
die er nu talloze bestaan. Er'zit
geen filosofie achter, het gaat al
leen om herverdeling van gelden
onder bedrijven, aldus Van der
Zwan, zonder een doorzichtige
visie. Er moeten duidelijke ope
rationele doelstellingen zijn. In
de praktijk bestaat echter al een
aanpak per sector, waarvoor ook
de WRR pleit.
(ADVERTENTIE)
W Spaarpandbiljetten, looptijd jaar.
Het huidige rentepercentage is 10,6%. Groeit
TjCO/ in een vaste looptijd van 5 jaar naar-11.000.-.
R «y/0 resp. I 5.000,-. Aan toonder.
Het huidige aanktx>pbedrag is 1600,- resp. 13.000,- (door afronding op
t 5,- resp. t 25.- naar beneden wordt het effectief rendement ca. 10.76",.).
Dagelijks ingaande rente, k
CjsWestland Utrecht Hypotheekbank
Leiden,Botermarkt 28/hoek 't Gangetje,071-1526 n
De nota is het resultaat van drie ge
sprekken over de werkgelegen-
heidsproblematiek tussen de
voorzitters van de werkgevers-
en werknemersorganisaties in de
Stichting van de Arbeid. De ge
sprekken werden gevoerd nadat,
na het mislukken van het ar-
beidsoverleg over een centraal
loonakkoord in de Stichting van
de Arbeid, van verschillende
kanten de roep werd gehoord dat
de stichting ondanks het misluk
te loonoverleg toch tenminste
moest blijven doorpraten over
werkgelegenheid.
Minister Albeda van sociale zaken
diende een inmiddels inge
trokken wetsontwerp in dat
met name werkgelegenheids-
overleg op ondernemings- en be
drijfstaksniveau verplicht stelde.
Ook de PvdA'cr Van der Doef
kwam met een (verdergaand) ini
tiatief-wetsontwerp. waarvan de
behandeling in de Tweede Ka
mer is opgeschort. Inmiddels
bleken de sociale partners echter
op basis van vrijwilligheid be
reid werkgelegenheidsoverleg
aan te vatten, wat resulteerde in
een aantal bijeenkomsten van de
voorzitters in de Stichting van de
Arbeid.
Een van de werkgeversorganisa
ties in de stichting, het Neder
lands Christelijk Ondernemers
Verbond (NCOV) heeft al laten
weten de nota van de voorzitters
„redelijk evenwichtig" te vin
den. Maar wel moet worden
voorkomen dat cao-onderhande
laars die arbeidsverkorting aan
de orde stellen, het centrale over
leg voor de voeten gaan lopen, al
dus het NCOV.
DEN HAAG - Bestuurders van
ondernemingen zien het vaak
nog lang niet zitten met hun
ondernemingsraad. Districts
bestuurders van vakbonden
laten hun OR-leden te vaak in
de kou staan. Bazen op de
werkvloer maken het func
tioneren van een OR-lid nog
al eens erg moeilijk. Het ge
volg van dit alles: ruim de
helft de OR-leden houdt het
voor gezien, haakt af, of stelt
zich niet meer herkiesbaar
voor een nieuwe periode van
drie jaar.
„Er moet eerst een mentali
teitsverandering komen bij
de leiding van veel bedrijven
en ondernemingen. Maar ook
de economische malaise
heeft grote invloed op het
functioneren van onderne
mingsraden."
„Veel OR-leden zijn bang promotiekansen te verspelen, of zelfs
hun baan. Daarbij komt nog dat districtsbestuurders van de
bonden niet altijd komen opdagen als door OR-leden om hulp
wordt gevraagd", zegt Tjitte de Jong. medewerker van het Ge
meenschappelijk Begeleidingsinstituut Ondernemingsraden.
Maandelijks spreekt hij tientallen ondernemingsraadsleden, va
riërend van leerling-verpleegkundigen en schoonmakers tot ge
promoveerde biologen en procuratiehouders. „Zo kom je tot de
ontdekking, dat het eigenlijk onverenigbaar is, dat met name
hogere leidinggevenden deel uitmaken van een ondernemings
raad. Door de dubbele loyaliteit die van deze functionarissen
wordt gevraagd 8 naar de kant van de directie en naar de OR 8
kan dit een groot probleem zijn bij het functioneren van de OR".
Wat De Jong de laatste jaren is opgevallen, is dat met name in
grote bedrijven het werk van ondernemingsraadsleden ernstig
wordt belemmerd door de houding van afdelingschefs. Soms
ontaardt dit in pesterijtjes. „Het komt voor dat een OR-lid op
een eenmanspost wordt geplaatst en dat er tijdens OR-vergade-
ringen niet voor een vervanger wordt gezorgd. Het komt ook
voor dat de baas een OR-lid belt met de opmerking dat de verga
dering weer veel te lang heeft geduurd. Het zou mijns inziens
een goede zaak zijn, als in de wet niet alleen een aantal uren voor
OR-werk wordt vastgelegd, maar vooral wordt aangegeven op
welke wijze de bestuurders het lager leidinggevende kader in de
gelegenheid dienen te stellen OR-leden voldoende faciliteiten te
bieden".
De Jong noemt een voorbeeld van een OR-lid. die procent van
zijn werktijd voor het OR-werk nodig heeft. Voorgesteld werd
dan ook hem een loonsverlaging van procent te geven. „Ook
komt het heel veel voor, dat OR-leden veel OR-werk mee naar
huis nemen om dat 's avonds te kunnen doen. Nou, al deze din
gen zijn in strijd met de geest van de wet. Daarom meen ik dat er
een mentaliteitsverandering moet plaatsvinden. Anders gaat het
echt fout met de medezeggenschap in ons land".
„Bestuurders zijn vaak bang om een verantwoordelijkheid kwijt
te raken. Het gebeurt ook dat bestuurders zeggen jullie zijn als
ondernemingsraad zelfstandig. Dan moetje zelf ook maar zien,
datje aan de nodige informatie komt".
OR-leden zijn, volgens De Jong, vaak bang om druk uit te oefenen
om aan de nodige informatie te komen. „Ze gaan er niet op af.
Uit de honderden gesprekken die ik nu met ondernemings
raadsleden heb gevoerd, krijg ik het gevoel dat men met de kop
tegen de muur loopt en daardoor moedeloos wordt".
Dit heeft tot gevolg, meent De Jong, dat de ondernemingsraadsle
den aan het vergrijzen zijn. „Ik kan dat met echt met cijfers hard
maken. Maar uit wat ik zie en meemaak, kom ik tot de conclusie
dat oudere OR-leden nog wel een periode willen meedraaien
Dat is bijzonder jammer, omdat juist met de jongeren verder
gewerkt moet worden. Maar juist deze jongeren haken het eerst
af; ze zijn bang geen promotie meer te zullen maken doordat
veel werktijd aan OR-werk moet worden besteed, maar ook heb
ben ze genoeg van de scheve gezichten van hun chefs en colle
ga's". Volgens De Jong hebben bestuurders van grote bedrijven
vaak wel een intentie-verklaring afgegeven, waarin wordt ge
zegd dat OR-leden niets in de weg gelegd zal worden „Maar
juist op de lagere niveaus in deze bedrijven worden geen maat
regelen getroffen".
'eel ondernemingsraadsleden hebben, volgens De Jong, weinig
vertrouwen in de rechtsbescherming die de wet hen biedt. Vol
gens de wet mag niemand worden belemmerd in zijn promotie
kansen en zeker tijdens en vanwege het OR-lidmaatschap niet
worden ontslagen. Misschien bestaat bij veel leden en toekom
stige leden van ondernemingsraden ook de angst om in deze tijd
van malaise te worden geconfronteerd met het niet goed mar
cheren van bedrijf of onderneming, waarvan misschien zijzelf of
vele collega's de dupe zullen worden.
VAKBONDEN
„Er zijn binnen de OR-en veel leden van vakbonden, die meer
steun van hun bond zouden kunnen gebruiken. Maar districts
best uurders hebben vaak erg weinig tijd voor OR-leden. Dat
vind ik erg jammer". De Jong vraagt zich af hoe het binnen de
ondernemingen straks moet gaan met de Arbeidsomstandighe
denwet, als de ondernemingsraden niet goed functioneren. ,,Oo
door deze wet krijgen de OR-leden een extra instrument in han
den om daadwerkelijk iets binnen de eigen onderneming te ver
anderen". aldus De Jong.
Tjitte de Jong is van mening dat de OR-lcdcn niet tot de slechtste
werknemers behoren. „Het zijn meestal sociaal ingestelde men
sen. die er echt niet op uit zijn via de OR promotic te maken. Het
zijn opofferingsgezinde mensen. Het zijn mensen die juist hart
voor de zaak hebben. Wat mij het meest beangstigt, is dat juist
deze mensen het werk in de ondernemingsraad niet meer zien
zitten. Dit komt volgens mij alleen maar doordat de directie niet
de goede maatregelen neemt, hoewel de wet dit wel heeft gere
geld. Ik geloof dat bestuurders van ondernemingen veel kunnen
hebben aan gemotiveerde mensen. Maar ja. dan zal er eerst een
p geest door ons land moeten waaien".
CEES KEIZER
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1981
ACTIEVE
AANDELEN
BINNENLANDSE
AANDELEN
NBM-Rouw
Nrd rrdir
11911.00 1230.00
BELEGGINGS
INSTITUTEN
■.jrfUs F
dtlit, F
.«tor. M
GOUD EN ZILVEK
BUITENLANDS
GELD
Zwitserse fr (lOOi
Zweedse kroon! 11
Noorse Kroon 10(
drachme (1(X
207.00 205.1'
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs ver
keerde vandaag voor wat betreft
de internationale aandelen in een
goede stemming. Alleen Kon.
Olie begon zwak op f 2U6. onder
invloed van een lagere notering
in Amerika. Rond het midda
guur krabbelde het olicfonds
echter weer wat omhoog naar
206,50, een verlies van 1,50.
Maar vooral Akzo en Philips sloe
gen woensdag een goe^ figuur
Akzo ging in een dunne markt
bijna een gulden omhoog op
18,20. Dit op de bekendmaking
van een rapport van Enka, waar
in een opleving van de Europese
kunstvezelindustrie in de tweede
helft van dit jaar wordt voor
speld. Philips ging op binnen- en
buitenlandse vraag een halve
gulden omhoog naar 18,10 bij
een goede omzet.
De obligatiemarkt was hier en daar
een tikkeltje beter, maar door de
bank genomen waren de noterin
gen onveranderd. Het aantal af
faires werd gering genoemd, al
dus de staatsfondsenhoek.
